Κατηγορία: Γλώσσα Ε’ τάξης

Η πρώτη Ημέρα Ποίησης γιορτάστηκε το 1998 στο παλιό ταχυδρομείο της πλατείας Κοτζιά. Η αρχική ιδέα ανήκει στον έλληνα ποιητή Μιχαήλ Μήτρα, ο οποίος το φθινόπωρο του 1997 πρότεινε στην Εταιρεία Συγγραφέων να υιοθετηθεί ο εορτασμός της ποίησης στην Ελλάδα, όπως και σε και σε άλλες χώρες, και να οριστεί συγκεκριμένη μέρα γι’ αυτό.

Η ποιήτρια Λύντια Στεφάνου πρότεινε ως ημέρα εορτασμού την 21η Μαρτίου, την ημέρα της εαρινής ισημερίας, που συνδυάζει το φως από τη μία και το σκοτάδι από την άλλη.

Την επόμενη χρονιά ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO, εισηγήθηκε στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του οργανισμού η 21η Μαρτίου να ανακηρυχθεί Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, όπως η 21η Ιουνίου είναι Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής. Οι Γάλλοι, οι Ιταλοί, οι Τυνήσιοι και άλλοι πρέσβεις από χώρες της Μεσογείου υποστήριξαν την εισήγηση και η ελληνική πρόταση υπερψηφίστηκε.

Το σκεπτικό της απόφασης ανέφερε: «Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης θα ενισχύσει την εικόνα της ποίησης στα ΜΜΕ, ούτως ώστε η ποίηση να μην θεωρείται πλέον άχρηστη τέχνη αλλά μια τέχνη που βοηθά την κοινωνία να βρει και να ισχυροποιήσει την ταυτότητά της. Οι πολύ δημοφιλείς ποιητικές αναγνώσεις μπορεί να συμβάλουν σε μια επιστροφή στην προφορικότητα και στην κοινωνικοποίηση του ζωντανού θεάματος και οι εορτασμοί μπορεί να αποτελέσουν αφορμή για την ενίσχυση των δεσμών της ποίησης με τις άλλες τέχνες και τη φιλοσοφία, ώστε να επαναπροσδιοριστεί η φράση του Ντελακρουά “Δεν υπάρχει τέχνη χωρίς ποίηση“».

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης που γιορτάζεται την Πέμπτη 21 Μαρτίου, σύλλογοι συγγραφέων, βιβλιοπωλεία, εκδότες και φορείς πραγματοποιούν ποιητικές εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα.

«Έτος Κ.Π. Καβάφη» έχει ανακηρυχθεί το 2013 από το υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων Πολιτισμού και Αθλητισμού, καθώς φέτος συμπληρώνονται 150 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου Αλεξανδρινού ποιητή.

O Κωνσταντίνος Καβάφης σε φωτογραφία βγαλμένη στην Αλεξάνδρεια, πιθανώς το 1890. Πηγή φωτογραφίας: Wikipedia.

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης γεννήθηκε στις 29 Απριλίου 1863 στην Αλεξάνδρεια, όπου οι γονείς του, εγκαταστάθηκαν εγκαταλείποντας την Κωνσταντινούπολη το 1840. Μετά το θάνατο του πατέρα του το 1870 η οικογένεια εγκαταστάθηκε στην Αγγλία (Λίβερπουλ και Λονδίνο) όπου έμεινε μέχρι το 1876. Στην Αλεξάνδρεια ο Kαβάφης διδάχτηκε Αγγλικά, Γαλλικά και Ελληνικά με οικοδιδάσκαλο και συμπλήρωσε τη μόρφωσή του για ένα-δύο χρόνια στο Ελληνικό Εκπαιδευτήριο της Αλεξάνδρειας. Έζησε επίσης για τρία χρόνια, που ήταν τα κρισιμότερα στην ψυχοδιανοητική του διαμόρφωση, στην Πόλη (1882-84).

Το 1897 ταξίδεψε στο Παρίσι και το 1903 στην Αθήνα, χωρίς από τότε να μετακινηθεί από την Αλεξάνδρεια για τριάντα ολόκληρα χρόνια. Ύστερα από περιστασιακές απασχολήσεις σε χρηματιστηριακές επιχειρήσεις, αποφάσισε να γίνει δημόσιος υπάλληλος και διορίστηκε σε ηλικία 59 χρονών στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων 1922.

Από το 1886 άρχισε να δημοσιεύει ποιήματα επηρεασμένα από τους Αθηναίους ρομαντικούς ποιητές, χωρίς να τον έχει επηρεάσει καθόλου η στροφή της γενιάς του 80. Από το 1891, όταν εκδίδει σε αυτοτελές φυλλάδιο το ποίημα Κτίσται, και ιδίως το 1896, όταν γράφει τα Τείχη,το πρώτο αναγνωρισμένο, εμφανίζονται τα χαρακτηριστικά των ώριμων ποιημάτων του.

Ο Καβάφης είναι γνωστός για την ειρωνεία του, ένα μοναδικό συνδυασμό λεκτικής και δραματικής ειρωνείας. Πολλοί όμως από τους αλλόγλωσσους ομότεχνους και αναγνώστες του (π.χ. Όντεν, Φόρστερ) αρχικά γνώρισαν και αγάπησαν τον ερωτικό Καβάφη.

Το 1932, ο Καβάφης, άρρωστος από καρκίνο του λάρυγγα, πήγε για θεραπεία στην Αθήνα, όπου παρέμεινε αρκετό διάστημα, εισπράττοντας μια θερμότατη συμπάθεια από το πλήθος των θαυμαστών του. Επιστρέφοντας όμως στην Αλεξάνδρεια, η κατάστασή του χειροτέρεψε. Εισήχθη στο Νοσοκομείο της Ελληνικής Κοινότητας, όπου και πέθανε στις 29 Απριλίου του 1933, τη μέρα που συμπλήρωνε 70 χρόνια ζωής.

Ένα σύντομο αυτοβιογραφικό σημείωμα του ποιητή:
«Είμαι Κωνσταντινουπολίτης την καταγωγήν, αλλά εγεννήθηκα στην Αλεξάνδρεια – σ’ ένα σπίτι της οδού Σερίφ· μικρός πολύ έφυγα, και αρκετό μέρος της παιδικής μου ηλικίας το πέρασα στην Αγγλία. Κατόπιν επισκέφθην την χώραν αυτήν μεγάλος, αλλά για μικρόν χρονικόν διάστημα. Διέμεινα και στη Γαλλία. Στην εφηβικήν μου ηλικίαν κατοίκησα υπέρ τα δύο έτη στην Κωνσταντινούπολη. Στην Ελλάδα είναι πολλά χρόνια που δεν επήγα. Η τελευταία μου εργασία ήταν υπαλλήλου εις ένα κυβερνητικόν γραφείον εξαρτώμενον από το υπουργείον των Δημοσίων Έργων της Αιγύπτου. Ξέρω Αγγλικά, Γαλλικά και ολίγα Ιταλικά».

πηγή:Βικιπαίδεια

Ποιήματα

Όσο μπορείς

Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.
Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κ’ εκθέτοντάς την
στων σχέσεων και των συναναστροφών
την καθημερινήν ανοησία,
ως που να γίνει σα μια ξένη φορτική.

[1913]

Ιθάκη

Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,
αν μεν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.
Να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος.
Πολλά τα καλοκαιρινά πρωϊά να είναι
που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά
θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους,
να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,
και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις,
σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους,
και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,
όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά,
σε πόλεις Αιγυπτιακές πολλές να πας,
να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.
Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί ειν’ ο προορισμός σου.
Αλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει
και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στο δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.
Η Ιθάκη σ’έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.
Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.
Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δε σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν.

[1911]

Κεριά

Του μέλλοντος οι μέρες στέκοντ’ εμπροστά μας
σα μιά σειρά κεράκια αναμένα –
χρυσά, ζεστά, και ζωηρά κεράκια.

Οι περασμένες μέρες πίσω μένουν,
μια θλιβερή γραμμή κεριών σβησμένων·
τα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμη,
κρύα κεριά, λιωμένα, και κυρτά.

Δεν θέλω να τα βλέπω· με λυπεί η μορφή των,
και με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαι.
Εμπρός κυττάζω τ’ αναμένα μου κεριά.

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξω
τι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνει,
τι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν.

[1899]

Ημέρα της γυναίκας σήμερα 8 Μαρτίου και τιμάται η γυναίκα ακόμα και  στην Google με ένα doodle αποτελούμενο από 27 γυναικεία πρόσωπα γυναικών από όλο τον κόσμο και το  λογότυπο της Google βγαίνει στα κενά ανάμεσα στα πρόσωπα.
Η Παγκόσμια ημέρα των γυναικών ξεκίνησε ως ένας εορτασμός στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, της Ρωσίας, καθώς και του πρώην σοβιετικού μπλοκ. Σήμερα, σε πολλές περιοχές, η ημέρα έχει χάσει το πολιτικό της νόημα, και έχει γίνει απλώς μια ευκαιρία για τους άνδρες να εκφράσουν την αγάπη τους για τις γυναίκες όπως συμβαίνει και με τη Γιορτή της Μητέρας και την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου.

Σε άλλες περιοχές, ωστόσο, παραμένει ισχυρή η αρχική πολιτική σημασία της ημέρας για την υποστήριξη της ενδυνάμωσης και της ισότητα των γυναικών.

Ο εορτασμός καθιερώθηκε το 1910 με πρόταση της Γερμανίδας σοσιαλίστριας Clara Zetkin κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Διεθνούς ενώ εορτάσθηκε για πρώτη φορά το 1911.

Η πρώτη Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε το 1909 με πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος των ΗΠΑ και υιοθετήθηκε 2 χρόνια αργότερα από τη Σοσιαλιστική Διεθνή μετά από πρόταση της Γερμανίδας σοσιαλίστριας Κλάρας Τσέτκιν.

Αφορμή για την παγκόσμια αυτή γιορτή υπήρξε η  διαμαρτυρία που έγινε στις 8 Μαρτίου του 1857 από εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, οι οποίες ζητούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας.

Η άνοδος του φεμινιστικού κινήματος στη Δύση τη δεκαετία του ’60 αναζωογόνησε την Ημέρα της Γυναίκας, που από το 1975 διεξάγεται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με αιχμή του δόρατος την ανάδειξη των γυναικείων προβλημάτων και δικαιωμάτων.

Μετά την επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία, η φεμινίστρια Αλεξάνδρα Κολοντάι έπεισε τον Λένιν να καθιερώσει την 8η Μαρτίου ως επίσημη Αργία. Γρήγορα, όμως, η Ημέρα της Γυναίκας έχασε το πολιτικό της υπόβαθρο και εορτάζεται ως έκφραση συμπαθείας των ανδρών προς τις γυναίκες, με προσφορά λουλουδιών και δώρων.

Κάθε χρόνο 1,5 με 3 εκατ. κορίτσια και γυναίκες χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας βίας με βάση το φύλο. Σχεδόν οι μισές από τις γυναίκες ηλικίας 15-49 ετών στις αναπτυσσόμενες χώρες πιστεύουν ότι ο σύζυγος δικαιολογείται να χτυπήσει ή να δείρει τη σύζυγό του κάτω από ορισμένες συνθήκες, ενώ 287.000 γυναίκες πεθαίνουν κάθε χρόνο κατά τη διάρκεια του τοκετού, εξαιτίας έλλειψης σωστής φροντίδας.
Πάνω από 64 εκατομμύρια γυναίκες ηλικίας 20-24 ετών σε όλο τον κόσμο, έχουν παντρευτεί πριν από τα 18 τους χρόνια και τουλάχιστον 120 εκατομμύρια έχουν υποστεί διάφορες μορφές σωματικού ακρωτηριασμού.
Τα δύο τρίτα από τα 775 εκατομμύρια αναλφάβητων του κόσμου είναι γυναίκες, ενώ σε 47 από 162 χώρες, με διαθέσιμα στοιχεία, τα κορίτσια έχουν λιγότερες πιθανότητες από τα αγόρια να τελειώσουν το δημοτικό.

«Η καταδίκη και ο εξοβελισμός της βίας και η ενδυνάμωση της θέσης της γυναίκας, η κατάργηση διακρίσεων και αναχρονιστικών παραδόσεων και η προώθηση της εκπαίδευσης των κοριτσιών αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για την εδραίωση μιας δίκαιης κοινωνίας, την επίτευξη της βιώσιμης ανάπτυξης και τη μείωση της φτώχειας» επισημαίνει η UNICEF.

Πηγή: Η UNICEF για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας  ~ ΝΕWSCITY1

Οι περισσότερες λέξεις της ελληνικής γλώσσας  είναι σύνθετες (συν- θέτω) και απαρτίζονται από δύο η περισσότερες έννοιες, έτσι όταν τις αναλύουμε – βρίσκουμε από ποιες λέξεις φτιάχνονται – μπορούμε εύκολα να προσδιορίσουμε την έννοιά τους, δηλαδή τη σημασία τους.

Ετυμολογία

•   συν < συν (καθαρεύουσα και αρχαία ελληνική) < αρχαιότατη πρόθεση ξύν •

συν

πρόθεση που σημαίνει μαζί και με και η οποία σήμερα χρησιμοποιείται κυρίως ως πρώτο συνθετικό σύνθετων λέξεων, όπως π.χ. συμμαχώ, συναγωνίζομαι, συγχωρώ, συμπυκνώνω, συλλογίζομαι κ.λπ.

•     Μερικές φορές χρησιμοποιείται και αυτοτελώς σε παροιμίες και άλλες καθιερωμένες εκφράσεις:

•    Θα το ξεπεράσει συν τω χρόνω (μαζί με το χρόνο, με τη βοήθειά του, αλλά και με το πέρασμα, την προσθήκη του χρόνου)

•     Συν Αθηνά και χείρα κίνει (θα έρθει μαζί σου να σε βοηθήσει ο Θεός αλλά κούνα κι εσύ τα χέρια για να μην πνιγείς)

•      Θα έρθουν δύο ζευγάρια συν τα παιδιά τους, άρα βάλε οκτώ σερβίτσια

•     Πρέπει να αναλογιστούμε τα συν και τα πλην (τα υπέρ και τα κατά)

•     Αυτό φίλε είναι συν (προσόν στην αργκό)

•     Έβγαλε και γλώσσα συν τοις άλλοις (από πάνω, επιπλέον)

Διάβασε περισσότερα…

Ένα από τα πιο συγκινητικά και ευαίσθητα ελληνικά μυθιστορήματα…

Η υπόθεση, σε μια σύντομη περίληψη:
“Το κείμενο αναφέρεται σε ένα παιδί που ήθελε να μάθει γράμματα  αλλά το αφεντικό στο οποίο εργαζόταν δεν τον άφηνε επειδή έλεγε ότι πρέπει να είναι συγκεντρωμένος στην δουλειά του. Ένα βράδυ που όλοι κοιμούνταν, το παιδί πήγε να συναντήσει έναν δάσκαλο που είχε συμφωνήσει να του μάθει γράμματα χωρίς να το ξέρει το αφεντικό του. Ο δάσκαλος κατάλαβε ότι το παιδί πραγματικά ήθελε να μάθει κι ότι θα ήταν καλό στα γράμματα και προσπαθούσε. Το ανακάλυψε όμως το αφεντικό του και του απαγόρευσε να ξαναπάει. Τότε χώρισαν οι δρόμοι του δασκάλου και του παιδιού, αλλά κάτι στο παιδί έλεγε πως θα ξαναβρεθούν… ”

Πρόκειται για ένα αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα, με ανυπόκριτο λυρισμό και πληθωρική ευαισθησία από πονεμένα βιώματα, προσωπικά συναισθήματα και νοσταλγικές αναπολήσεις που αναδίνουν την απέραντη αγάπη και τη βαθιά αφοσίωση του Λουντέμη στον άνθρωπο.

Αν σας είναι δύσκολο να το βρείτε στη βιβλιοθήκη, διαβάστε το ηλεκτρονικά
(από την ψηφιακή βιβλιοθήκη του Ιονίου Πανεπιστημίου).

ή πατήστε στον παρακάτω σύνδεσμο

“Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα”     Το βιβλίο

Οι προθέσεις είναι πολύ απαραίτητα συστατικά της γλώσσας μας.

Ο Άρης Γιαβρής σε ένα δημοσίευμά του στην προσωπική του ιστοσελίδα, τις χαρακτηρίζει σαν την “καθημερινή γεωμετρία”. Αποτελούν το εργαλείο μας για να προσανατολιστούμε στο χώρο.

Σύμφωνα με τη Γραμματική μας λοιπόν (σελ. 167-168), προθέσεις είναι οι μικρές άκλιτες λέξεις που συνοδεύουν μια ονοματική ή προθετική φράση και μαζί μ’ αυτή δηλώνουν διάφορες ιδιότητες (τόπο, χρόνο, προέλευση, κ.α.)

Μπορείς να δεις τώρα περισσότερες λεπτομέρειες για τις προθέσεις (Ποιες είναι; Πώς και πού τις χρησιμοποιούμε;…)