πάτησε στην εικόνα για να διαβάσεις το μάθημα από το διαδραστικό βιβλίο

 

 

Η μορφή και το σχήμα της Ελλάδας

 

 

Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθουμε:

 

• να διακρίνουμε τις διάφορες περιοχές της Ελλάδας στο χάρτη
• να βρίσκουμε την Ελλάδα σε κάθε χάρτη

 

 

 

 

 

Η Ελλάδα στον κόσμο και στην περιοχή της Μεσογείου [κλικ]

 

 

 

 

Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος

(Δημιουργός Γ. Σουδίας)

[slideboom id=832845&w=425&h=370]

 

 

 

 

 

_____________________________________________________________________________________________________________________________

 

 

πάτησε στην εικόνα για να διαβάσεις το μάθημα από το διαδραστικό βιβλίο

 

Η θέση της Ελλάδας

Η Ελλάδα είναι ένα κομμάτι της Ευρώπης, αφού βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της και θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι το ακρωτήριο της Βαλκανικής χερσονήσου. Ανατολικά, δυτικά και νότια βρέχεται από τη Μεσόγειο Θάλασσα, η οποία χωρίζει την Ευρώπη από την Αφρική.

Πάτησε στην εικόνα για να καθορίσεις τη γεωγραφική θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη

*

Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος

(Δημιουργός Γ. Σουδίας)

[slideboom id=833883&w=425&h=370]

*

Οι σημαίες των Βαλκανικών χωρών

Πάτησε στην παρακάτω εικόνα και παίξε ένα παιχνίδι με τις σημαίες των Βαλκανικών χωρών

 

 

 

_____________________________________________________________________________________________________________________________

 

Οι ακτές της Ελλάδας

 

 

Η ακτογραμμή της χώρας μας παρουσιάζει μια μεγάλη εναλλαγή απόκρημνων ακτών, αμμουδερών παραλιών, μικρών και μεγάλων χερσονήσων, μαγευτικών όρμων, κόλπων, καθώς και μικρών και μεγάλων νησιών. Άλλωστε ολόκληρη η Ελλάδα είναι ένα ακτογραφικό στοιχείο, είναι το «ακρωτήριο» της Βαλκανικής χερσονήσου (της χερσονήσου του Αίμου).

Το στοιχείων της χώρας μας αποτελεί τον οριζόντιο διαμελισμό της και επειδή παρουσιάζει σύνολο των ακτογραφικών μεγάλη ποικιλία μορφών, η χώρα μας έχει πολύ μεγάλο μήκος ακτών.

Ακτογραφικά στοιχεία:

 

• Ακρωτήριο : το άκρο ενός τμήματος της ξηράς που εισχωρεί μέσα στη θάλασσα
• Ακτογραμμή: γραμμή, κατά μήκος της οποίας συναντώνται η ξηρά και η θάλασσα
• Ακτογραφικά στοιχεία : οι διάφορες μορφές που παρουσιάζουν οι ακτές ενός τόπου, όπως οι κόλποι, οι χερσόνησοι, τα ακρωτήρια, οι πορθμοί, οι ισθμοί, τα νησιά κ.ά.
• Διώρυγα : μεγάλο τεχνητό κανάλι που ενώνει δύο θάλασσες ή λίμνες ή ποταμούς
• Ισθμός: στενή λωρίδα ξηράς που ενώνει δύο στεριές και χωρίζει δύο θάλασσες
• Κόλπος : τμήμα θάλασσας που εισχωρεί μέσα στην ξηρά
• Όρμος: μικρός σε έκταση κόλπος
• Πορθμός: ένα κομμάτι θάλασσας που χωρίζει δύο ξηρές και ενώνει δύο θάλασσες

 

*

 

 

 

Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος

(Δημιουργός Γ. Σουδίας)

[slideboom id=838151&w=425&h=370]

 

 *

Οι χερσόνησοι της Ελλάδας

*

 

 Τα ακρωτήρια της Ελλάδας

 

 

*

 

Οι κόλποι της Ελλάδας

 

 

*

 

Οι πορθμοί και ο Ισθμός της Ελλάδας

 

 

 

 

 

Μαθαίνω για τη διώρυγα της Κορίνθου

Πάτησε στην εικόνα

 

 

*

 

*

Από τον Δίολκο ως την Διώρυγα της Κορίνθου

*

Ώρα για εξάσκηση!

 

 

Πάτησε στην παρακάτω εικόνα για να μάθεις τους γεωγραφικούς όρους που γνωρίσαμε σ΄αυτό το μάθημα

 

Πάτησε στην εικόνα και βρες τα ακρωτήρια της Ελλάδας

Πάτησε στην εικόνα και βρες τις χερσονήσους της Ελλάδας

Πάτησε στην εικόνα και βρες τους κόλπους της Ελλάδας

Πάτησε στην εικόνα και βρες τους πορθμούς και τον ισθμό της Ελλάδας

_____________________________________________________________________________________________________________________________

πάτησε στην εικόνα για να διαβάσεις το μάθημα από το διαδραστικό βιβλίο

Οι θάλασσες της Ελλάδας

Η χώρα μας, είναι μια χερσόνησος, που βρέχεται από το Αιγαίο, το Ιόνιο και το Λιβυκό πέλαγος, τα οποία είναι τμήματα της Μεσογείου θάλασσας.

Το Αιγαίο είναι μια κλειστή θάλασσα, που βρίσκεται ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία, είναι αρκετά ρηχή, έχει έκταση 250.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και θεωρείται μία από τις πλέον σημαντικές θάλασσες της Ευρώπης, ενώ το Ιόνιο πέλαγος είναι ανοικτό προς τα νότια και δυτικά.

Στα νότια του Ιονίου πελάγους και δυτικά από το ακρωτήριο Ταίναρο βρίσκεται το σημείο, όπου έχει εντοπιστεί το μεγαλύτερο βάθος της Μεσογείου (Φρέαρ των Οινουσσών, 5.090 μ.). Το Λιβυκό πέλαγος απλώνεται ανάμεσα στην Κρήτη και στην Αφρική.

Μερικοί αναφέρουν ότι το Ιόνιο πέλαγος πήρε το όνομά του από τον αρχαίο βασιλιά Ίωνα. Σύμφωνα με το Αισχύλο, το Ιόνιο πέλαγος- ή κατά τους αρχαίους γεωγράφους Ιόνιος Πόρος ή Πόντος- πήρε το όνομα του από την Ιώ που την καταδίωκε η Ήρα, ενώ κατά τον Θεόπομπο από τον ηγεμόνα Ιόνιο τον εξ Ίσσης.

Πάτησε στον παραπάνω χάρτη της Ελλάδας και δες τους κόλπους της

Μπορείς να δείξεις στο χάρτη τους κόλπους του Αιγαίου και του Ιονίου πελάγους;

*

 

Ώρα για εξάσκηση!

κλικ στην εικόνα

*

Βρείτε τους κόλπους της Ελλαδας

[κλικ]

*

Βοηθήστε τον Τζακ Σπάροου να βρει τα καράβια του μέσα στις ελληνικές θάλασσες!

_____________________________________________________________________________________________________________________________

πάτησε στην εικόνα για να διαβάσεις το μάθημα από το διαδραστικό βιβλίο

Ομάδες νησιών που βρίσκονται στην ίδια θαλάσσια περιοχή συνιστούν ένα νησιωτικό σύμπλεγμα. Τα κυριότερα νησιωτικά συμπλέγματα της Ελλάδας είναι:

• οι Κυκλάδες,
• οι Σποράδες,
• τα Δωδεκάνησα,
• τα Επτάνησα
• και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.

Ορισμένα νησιά της χώρας μας, όπως η Σαντορίνη, η Μήλος, η Νίσυρος, δημιουργήθηκαν από εκρήξεις ηφαιστείων. Ο επισκέπτης αυτών των νησιών αντιλαμβάνεται την ύπαρξη των ηφαιστείων από το χρώμα των πετρωμάτων και τη μυρωδιά θειαφιού.

Η Σαντορίνη

Πανοραμική άποψη του οικισμού των Φηρών

Περίπου το 1/5 της συνολικής επιφάνειας της Ελλάδας αποτελείται από νησιά. Όπως έχουμε ήδη μάθει, τα ελληνικά νησιά είναι περισσότερα από 2.000 και τα πιο πολλά από αυτά βρίσκονται στο Αιγαίο πέλαγος. Τα δέκα μεγαλύτερα σε έκταση ελληνικά νησιά είναι:

1. Kρήτη 2. Eύβοια 3. Λέσβος 4. Pόδος 5. Xίος

6. Kεφαλονιά 7. Kέρκυρα 8. Σάμος 9. Λήμνος 10. Nάξος

Μορφολογία του εδάφους:

Το έδαφος των ελληνικών νησιών, κυρίως στο Αιγαίο, είναι γενικά ορεινό. Μικρές πεδιάδες υπάρχουν στα παράλια και οι ακτές τους έχουν πλούσιο και πολύπλοκο διαμελισμό.

*

Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος

(Δημιουργός Γ. Σουδίας)

[slideboom id=843416&w=425&h=370]

*

Βοηθήστε τον Τζακ Σπάροου να βρει και να συγκεντρώσει το θησαυρό

κλικ στην εικόνα

 

 

_____________________________________________________________________________________________________________________________

πάτησε στην εικόνα για να διαβάσεις το μάθημα από το διαδραστικό βιβλίο

11.Η ζωή στα νησιά

 

Σ’ αυτό το μάθημα θα μιλήσουμε:

• για τα χαρακτηριστικά και τα προβλήματα της ζωής στα νησιά
• για τις ασχολίες των νησιωτών

 

 

Οι κάτοικοι των νησιών μας – και κυρίως αυτοί που κατοικούν στα μικρά νησιά του Αιγαίου πελάγους – κατά τους χειμερινούς μήνες πολλές φορές έρχονται αντιμέτωποι με δύσκολες καιρικές συνθήκες. Όταν οι ισχυροί βοριάδες δεν αφήνουν τα πλοία να πλεύσουν ή να «πιάσουν» λιμάνι, αισθάνονται απομονωμένοι και μερικές φορές ανασφαλείς.

Πολλά είδη πρώτης ανάγκης, τρόφιμα και φάρμακα δεν υπάρχουν στο νησί και τα προϊόντα τους, που πρέπει να πωληθούν σε άλλες περιοχές, καταστρέφονται. Αυτό δείχνει πόσο η καθημερινή ζωή τους εξαρτάται από τις θαλάσσιες συγκοινωνίες, αφού η κατασκευή και λειτουργία αεροδρομίων στα μικρά νησιά δεν είναι πάντα εύκολη.

Άγονη γραμμή

Τα αραιά δρομολόγια των πλοίων σε απομακρυσμένα και απομονωμένα νησιά συνιστούν την άγονη γραμμή. Τα νησιά αυτά δεν έχουν μεγάλη τουριστική κίνηση και η μετακίνηση των κατοίκων τους δεν μπορεί να είναι συχνή.

Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος

(Δημιουργός Γ. Σουδίας)

[slideboom id=847590&w=425&h=370]

_____________________________________________________________________________________________________________________________

πάτησε στην εικόνα για να διαβάσεις το μάθημα από το διαδραστικό βιβλίο

12.  Οι παραθαλάσσιοι οικισμοί της Ελλάδας

 

Σ’ αυτό το μάθημα θα μιλήσουμε:

• για τις μεγάλες ελληνικές πόλεις-λιμάνια
• ποιοι παράγοντες βοήθησαν στην ανάπτυξή τους

 

 

 

 

 

Χάρτης πληθυσμιακής κατανομής της Ελλάδας

[κλικ στην εικόνα]

 

 

 

 

 

Η χώρα μας στο μεγαλύτερο μέρος της βρέχεται από θάλασσα και γι’ αυτό από τους αρχαίους χρόνους η ζωή των Ελλήνων είναι δεμένη με αυτήν. Προτιμούσαν να ιδρύουν τις πόλεις τους στα παράλια, ώστε να μπορούν να αναπτύσσουν το εμπόριο και την επικοινωνία με τους άλλους λαούς. Έτσι πολλές και μεγάλες πόλεις, τα λιμάνια της χώρας μας, παρουσιάζουν αξιόλογη οικονομική ανάπτυξη. Σ’ αυτό βοήθησαν και οι ήπιες κλιματικές συνθήκες που επικρατούν στις παραθαλάσσιες περιοχές.

 

 

Οι μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας

 

• Αθήνα, 
• Θεσσαλονίκη,
• Πάτρα,
• Λάρισα,
• Ηράκλειο,
• Βόλος,
• Ιωάννινα, 
• Τρίκαλα,
  
• Χαλκίδα, 
• Σέρρες.

 

 

 

 

Το επίνειο

• Όλες οι ανεπτυγμένες ηπειρωτικές πόλεις που δεν είναι παραθαλάσσιες έχουν κοντά τους ή δίπλα τους ένα επίνειο, ένα λιμάνι για να εξυπηρετούνται από πλευράς θαλάσσιων συγκοινωνιών.Η Αθήνα δεν είναι παραθαλάσσια πόλη. Για ό,τι έχει σχέση με θάλασσα εξυπηρετείται από το λιμάνι του Πειραιά. Ο Πειραιάς, λέμε, είναι το επίνειο της Αθήνας.
  
  
  Με τον ίδιο τρόπο,
• Ο Βόλος είναι το επίνειο της Λάρισας,

• Το Γύθειο είναι το επίνειο της Σπάρτης,
• Η Στυλίδα είναι το επίνειο της Λαμίας,
• Το Ναύπλιο είναι το επίνειο του Άργους,

Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος

(Δημιουργός Theodota)

[slideboom id=444896&w=425&h=370]

Πάτησε στην εικόνα

_________________________________________________________________________________________________________________________________________

πάτησε στην εικόνα για να διαβάσεις το μάθημα από το διαδραστικό βιβλίο

13.  Τα βουνά της Ελλάδας

Σ’ αυτό το κεφάλαιο θα μάθουμε:

• ποια είναι τα μεγαλύτερα βουνά
• και οι οροσειρές της Ελλάδας

 

Η πατρίδα μας είναι μια ορεινή χώρα. Μεγάλο μέρος του είναι ξερό και βραχώδες, ενώ μόνο το 20,45% του εδάφους είναι καλλιεργήσιμο. Το 80% του εδάφους της καλύπτεται από μικρά και μεγάλα βουνά. 

Από τα βουνά της χώρας, άλλα είναι κατάφυτα, άλλα γυμνά από βλάστηση, άλλα απότομα και άλλα με υπέροχη θέα και φυσικές ομορφιές.

 

 

 

• Aνάγλυφο ονομάζεται η μορφή της επιφάνειας της Γης. Το ανάγλυφο μιας περιοχής, που αφορά τα βουνά, τις οροσειρές, τις κοιλάδες, τις πεδιάδες, τα φαράγγια κλπ. αποτελεί τον κατακόρυφο διαμελισμό ενός τόπου.

 

• Κοιλάδα ονομάζεται η μικρή επίπεδη έκταση ανάμεσα σε βουνά, που σχηματίστηκε από το πέρασμα ενός ποταμού.Στην φωτογραφία η κοιλάδα των Τεμπών
  

  

  Φαράγγι είναι ένα βαθύ χάσμα ανάμεσα σε βουνά, μια βαθιά και απόκρημνη χαράδρα.Στη φωτογραφία το φαράγγι της Σαμαριάς

  

• Υψόμετρο είναι η απόσταση από την επιφάνεια της θάλασσας μέχρι την κορυφή ενός βουνού

• Λόφος είναι ένα ύψωμα της επιφάνειας της Γης, που το ύψος του φτάνει μέχρι τα 300 μ. Το βουνό έχει ύψος από 300 έως 500 μ. Το όρος ξεπερνάει τα 500 μ. Συνήθως όμως οι λέξεις βουνό και όρος ταυτίζονται. Μια σειρά από όρη αποτελεί την οροσειρά.

 

• Η Ελλάδα είναι μια ορεινή χώρα, αφού στην επικράτειά της υπάρχουν περισσότερα από 300 μεγαλύτερα ή μικρότερα βουνά που καλύπτουν το 80% του εδάφους της. Ο σημαντικότερος ελληνικός ορεινός άξονας είναι η oρoσειρά της Πίνδου, πoυ σχηματίζει τη «ραχοκοκαλιά» της ηπειρωτικής χώρας και έχει ως φυσική συνέχεια τα βουνά της Πελοποννήσου και της Κρήτης.
• Η Πίνδος είναι η μεγαλύτερη οροσειρά της ελληνικής χερσονήσου, στη Δυτική Ελλάδα. Ξεκινά από τα σύνορα της Αλβανίας με τη ΒΔ Ελλάδα και κατεβαίνει κάθετα στη Δυτική. Ο Κορινθιακός Κόλπος διακόπτει την επέκτασή της νοτιότερα. Πολλοί όμως απ’ τους γεωγράφους θεωρούν τα όρη της Πελοποννήσου προεκτάσεις της Πίνδου, καθώς επίσης και τα βουνά της Κρήτης.
• Η δεύτερη μεγάλη οροσειρά της πατρίδας μας είναι της Ροδόπης που αποτελεί το φυσικό σύνορο της Ελλάδας με τη Βουλγαρία
• Τo ψηλότερο βουνό της χώρας είναι o (φημισμένος από την ελληνική μυθολογία) Όλυμπος (στη Μακεδονία-Θεσσαλία), πoυ φτάνει τα 2.917 μέτρα (κορυφή Μύτικας), ενώ περίπου 40 ορεινά συγκροτήματα, σ’ όλη τη χώρα, υπερβαίνουν σε υψόμετρο τα 2.000 μέτρα

Πηγή: Εγκύκλιος Παιδεία

 

 

 

Τα 10 ψηλότερα βουνά της Ελλάδας, με αλφαβητική σειρά.

Όλυμπος

Ο Όλυμπος είναι το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας, γνωστό παγκοσμίως κυρίως για το μυθολογικό του πλαίσιο, καθώς στην κορυφή του, τον Μύτικα (2.917 μ.) κατοικούσαν οι «Ολύμπιοι» θεοί, σύμφωνα με τη θρησκεία των αρχαίων Ελλήνων. Είναι επίσης το δεύτερο σε ύψος βουνό στα Βαλκάνια, αλλά και σε όλη την περιοχή της Ευρώπης, από τις Άλπεις έως τον Καύκασο.

Σμόλικας
Είναι το δεύτερο ψηλότερο βουνό της Ελλάδας μετά τον Όλυμπο, με υψόμετρο 2.637 μ. Καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα του νομού Ιωαννίνων και το δυτικό του νομού Γρεβενών.

Βόρας (Καϊμακτσαλάν)
Είναι το τρίτο ψηλότερο βουνό της Ελλάδας και βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νομού Πέλλας έως τα όρια με το νομό Φλώρινας. Συνεχίζεται και πέρα από τα σύνορα στην πλευρά της Π.Γ.Δ.Μ. Η ψηλότερη κορυφή είναι το Καϊμακτσαλάν ή Καϊμάκι με 2.524 μ. Ο Βόρας συνδέεται δυτικότερα με τα βουνά Τζένα (2.182 μ.) και Πίνοβο (2.156 μ.), που αποτελούν τμήμα της ίδιας οροσειράς.

Γράμμος
Είναι το τέταρτο ψηλότερο βουνό της Ελλάδας μετά τον Όλυμπο, τον Σμόλικα και τον Βόρα, με την ψηλότερη κορυφή του να φτάνει σε υψόμετρο 2.520 μ. Άλλες ψηλές κορυφές του Γράμμου είναι το Διάσελο (2.393 μ.), η Επάνω Αρένα (2.192 μ.), η Κάτω Αρένα (2.075 μ.), η Μαύρη Πέτρα (2.169 μ.) και ο Μπανταρός (2.036 μ.). Ο όγκος του βρίσκεται στα ελληνοαλβανικά σύνορα και καταλαμβάνει το ΒΑ τμήμα του νομού Ιωαννίνων, το ΝΔ του νομού Καστοριάς και ένα τμήμα της ΝΑ Αλβανίας. Είναι σκεπασμένος από πυκνά δάση και από αυτόν ξεκινούν πολλά υδάτινα ρεύματα.

Γκιώνα
Είναι το ψηλότερο βουνό της Στερεάς Ελλάδας, και βρίσκεται στη Φωκίδα, ανάμεσα στον Παρνασσό και τα Βαρδούσια. Με ψηλότερη κορυφή την Πυραμίδα στα 2.510 μ., η Γκιώνα είναι το ψηλότερο βουνό νότια του Ολύμπου και το πέμπτο συνολικά στην Ελλάδα. Στην αρχαιότητα ήταν γνωστή ως Ασέληνο όρος. Η Γκιώνα, με χαρακτήρα καθαρά αλπικό, βρίσκεται στο κέντρο του νομού Φωκίδα. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας η Γκιώνα αποτελούσε ορμητήριο των κλεφτών και θέατρο ιστορικών συγκρούσεων κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821, όπου και στάθηκε τόπος καταστροφής των τουρκικών δυνάμεων, το Μάιο του 1821. Κατά τη Γερμανική κατοχή στην Ελλάδα, στη μάχη της Καρούτας πάνω στην Γκιώνα, οι αντάρτες κατατρόπωσαν τις δυνάμεις κατοχής. Σε σπηλιές του βουνού κρύβονταν Άγγλοι που, μαζί με τις αντιστασιακές ομάδες του Ναπολέοντα Ζέρβα και του Άρη Βελουχιώτη, οργάνωσαν την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου.

Τύμφη (Γκαμήλα)
Είναι βουνό της Ηπείρου στην επαρχία του Ζαγορίου, που κοινά λέγεται «Γκαμήλα» ή και «Βουνά του Πάπιγκου». Ο Στράβων (Βιβλίο Ζ κεφ.6) την αναφέρει ως όρος της Παραυαίας ή Παρωραίας. Ο ορεινός όγκος της Τύμφης είναι σχεδόν άδενδρος και ως επί το πλείστον απόκρημνος ιδίως στις βόρειες και ΝΔ προσβάσεις του. Υψώνεται μεταξύ του ποταμού Αώου και του παραποτάμου του Βοϊδομάτη. Αποτελούσε και αποτελεί το καλύτερο θέρετρο των νομάδων κτηνοτρόφων της περιοχής.

Βαρδούσια (Κόρακας)
Είναι σύμπλεγμα βουνών που περιλαμβάνει το νοτιότερο άκρο της Πίνδου στη Στερεά Ελλάδα. Υψώνεται στα σύνορα των νομών Φωκίδας και Φθιώτιδας. Είναι το δεύτερο ψηλότερο βουνό της Ρούμελης, μετά την Γκιώνα, με ύψος που φτάνει τα 2.495 μ. (κορυφή Κόρακας). Ο κύριος όγκος των Βαρδουσίων υψώνεται στα εδάφη της επαρχίας Δωρίδας του νομού Φωκίδας, ενώ μικρό τμήμα του στα βόρεια υπάγεται στο νομό Φθιώτιδας. Τα Βαρδούσια αποτελούνται από τρία συγκροτήματα κορυφών, το βόρειο, το δυτικό και το νότιο.Το αρχαίο ελληνικό όνομα των Βαρδουσίων είναι Κόραξ, ονομασία που επιβιώνει μέχρι σήμερα στον τοπικό πληθυσμό που τη χρησιμοποιεί για την ψηλότερη κορυφή. Ο Στράβων τα ονόμαζε μέγιστον όρος εξαιτίας του ύψους του. Στα χρόνια της Επανάστασης του 1821, στα Βαρδούσια έδρασαν και προφυλάχτηκαν στις λεγόμενες αποκλείστρες, οι εξεγερμένοι κάτοικοι των γύρω χωριών.

Παρνασσός
Είναι βουνό της Στερεάς Ελλάδας, που εκτείνεται στους νομούς Βοιωτίας, Φθιώτιδας και Φωκίδας. Έχει μέγιστο ύψος 2.457 μ., (ψηλότερη κορυφή η Λιάκουρα) και είναι ένα από τα ψηλότερα βουνά της Ελλάδας. Στα ΒΔ ενώνεται με τη Γκιώνα, ενώ στα νότια συνδέεται με την Κίρφη. Το βουνό είναι άμεσα συνδεδεμένο με την ελληνική ιστορία και μυθολογία, κυρίως για το Μαντείο των Δελφών, που ήταν χτισμένο πάνω του.Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, το βουνό οφείλει το όνομά του στον ήρωα Παρνασσό, που είχε κτίσει εκεί μια πόλη, που καταστράφηκε από τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα. Τότε οι κάτοικοι της πόλης ακολουθώντας τις κραυγές των λύκων οδηγήθηκαν ψηλότερα στο βουνό για να γλιτώσουν από τον κατακλυσμό, όπου έχτισαν μια νέα πόλη που την ονόμασαν Λυκώρεια, που σημαίνει κραυγές των λύκων. Το όνομα αυτό διασώζεται μέχρι και σήμερα ελαφρά παραλλαγμένο. Ο Παρνασσός παλαιότερα ονομαζόταν Λιάκουρα, που αποτελεί δημώδη ονομασία που συναντάται κυρίως στα κλέφτικα τραγούδια και προέρχεται από το Λυκώρεια.

Ψηλορείτης (Ίδη)
Είναι το ψηλότερο βουνό της Κρήτης με 2.456 μ. ύψος. Έχει 5 κορυφές που ξεπερνούν τα 2.000 μ: ο Τίμιος Σταυρός (2.456 μ.), ο Αγκαθιάς (2.424 μ.), η Στολίστρα (2.325 μ.), η Βουλομένου (2.267 μ.) και ο Κούσσακας (2.209 μ.). Η πρόσβαση στις κορυφές γίνεται από αρκετά μονοπάτια. Το πιο συνηθισμένο και καλά σημαδεμένο μονοπάτι (Ε4) είναι από το οροπέδιο της Νίδας (η πεζοπορία υπολογίζεται στις 5 ώρες περίπου). Στον Ψηλορείτη βρίσκεται και το Ιδαίο άντρο (υψόμετρο 1.495 μ.), αρχαιολογικός τόπος και σπήλαιο. Κατά την ελληνική μυθολογία είναι το μέρος όπου ανατράφηκε ο Δίας από τους Κουρήτες και τη νύμφη Αμάλθεια.

Αθαμανικά όρη (Τζουμέρκα)
Είναι μεγάλη οροσειρά της δυτικής Ελλάδος, που ουσιαστικά αποτελεί τμήμα της ευρύτερης οροσειράς της Πίνδου. Η ψηλότερη κορυφή τους είναι η Κακαρδίτσα με υψόμετρο 2.429 μ. και η επόμενη ψηλότερη είναι το Καταφίδι (ή Καταφύδι) με υψόμετρο 2.393 μ. Καταλαμβάνουν τμήμα των νομών Ιωαννίνων, Άρτας και Τρικάλων. Το όριο τους στα ανατολικά είναι ο ποταμός Αχελώος, που διαχωρίζει τα Αθαμανικά Όρη από την υπόλοιπη Πίνδο, ενώ βόρεια γειτονεύουν με τον Λάκμο.

Τα Αθαμανικά όρη έχουν χαρακτηριστεί μία από τις σημαντικές περιοχές για πουλιά της Ελλάδας και έχουν προταθεί για να χαρακτηριστούν εθνικό πάρκο. Η οροσειρά οφείλει την ονομασία της στο αρχαιοελληνικό φύλο των Αθαμανών που ήταν εγκατεστημένο στην περιοχή αυτή. Οι Αθαμάνες άκμασαν κυρίως τον 3ο και 2ο αιώνα π.Χ., όπου διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στις συγκρούσεις μεταξύ Μακεδόνων και Αιτωλών.

Πάτησε [clik] στην εικόνα και εξασκήσου!

_________________________________________________________________________________________________________________________________________

πάτησε στην εικόνα για να διαβάσεις το μάθημα από το διαδραστικό βιβλίο

15.  Η ζωή στα βουνά και στις πεδιάδες

 

 

Σ’ αυτό το κεφάλαιο θα μάθουμε:

• ποιες είναι οι ασχολίες των ανθρώπων που ζουν στα βουνά και τις πεδιάδες
• για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που ζουν στα βουνά

 

Η Ελλάδα, όπως γνωρίζουμε, είναι ορεινή χώρα. Πολλοί κάτοικοι είναι υποχρεωμένοι να ζουν σε περιοχές, όπου οι συγκοινωνίες γίνονται με δυσκολία και πολλές φορές το χειμώνα σταματούν για αρκετές ημέρες. Τις ημέρες αυτές δύσκολα αντιμετωπίζονται προβλήματα που σχετίζονται με την υγεία, τη διατροφή των κατοίκων και των ζώων, την ενημέρωση και την επικοινωνία γενικότερα.

Οι κάτοικοι των ορεινών περιοχών ονομάζονται ορεσίβιοι

 

• Πού πιστεύεις ότι ζουν οι περισσότεροι Έλληνες; Στην ορεινή ή στην πεδινή Ελλάδα;

Εντόπισε στον παρακάτω χάρτη τις πόλεις του πίνακα που ακολουθεί και επαλήθευσε την υπόθεση σου συμπληρώνοντας τον πίνακα.

 

 

 

Για να δούμε ποια πλεονεκτήματα έχουν οι πεδινές περιοχές έναντι των ορεινών; Οι παρακάτω εικόνες θα μας βοηθήσουν.

 

 

 

 

 

 

Πλεονεκτήματα πεδινών περιοχών:

• Οι πεδιάδες προσφέρουν μεγάλες εκτάσεις για να χτιστούν και να αναπτυχθούν πόλεις και χωριά.
• Επιτρέπουν μεγάλη παραγωγή αγροτικών προϊόντων.
• Η μεταφορά των αγροτικών προϊόντων είναι εύκολη προς κοντινά εργοστάσια και τις μεγάλες πόλεις.
• Είναι εύκολη η κατασκευή αυτοκινητόδρομων και σιδηρόδρομων.
• Τα ποτάμια που διαρρέουν τις πεδιάδες προσφέρουν νερό για τους ανθρώπους και τις καλλιέργειες.
• Οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν στις πεδιάδες είναι πιο ήπιες από αυτές που επικρατούν στις ορεινές περιοχές.

 

Συμβαίνει το ίδιο με τους κατοίκους των ορεινών περιοχών της χώρας μας;

 Ποια προβλήματα αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι των ορεινών περιοχών; Γιατί η ζωή τους είναι δύσκολη;

 

 

 

• Στις ορεινές περιοχές δεν υπάρχουν μεγάλες εκτάσεις για καλλιέργεια ούτε εργοστάσια. Κύρια απασχόληση των κατοίκων των ορεινών περιοχών είναι η κτηνοτροφία που όμως το χειμώνα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα.
• Οι δυσμενείς κλιματικές και καιρικές συνθήκες δυσκολεύουν τη ζωή των ανθρώπων.
• Η μορφολογία του εδάφους δεν επιτρέπει την κατασκευή δρόμων, γεγονός που κάνει τις μετακινήσεις των ορεσίβιων δύσκολες καθώς και τη διακίνηση προϊόντων.
• Νοσοκομεία και σχολεία βρίσκονται μακριά από τον τόπο διαμονής των ανθρώπων.

 

 

Τα προβλήματα αυτά είναι η κύρια αιτία που πολλές φορές αναγκάζει τους κατοίκους να εγκαταλείπουν τα χωριά τους και να πηγαίνουν σε πεδινές περιοχές.

 

 

Να όμως και μερικά πλεονεκτήματα που μας κάνουν μερικές φορές να ζηλεύουμε τους κατοίκους των ορεινών περιοχών

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Μια νέα δραστηριότητα που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια στις ορεινές περιοχές είναι ο αγροτουρισμός. Δημιουργούνται παραδοσιακοί ξενώνες, όπου μπορούν να φιλοξενηθούν όλο το χρόνο επισκέπτες απολαμβάνοντας τις φυσικές ομορφιές και αγοράζοντας προϊόντα που παράγουν οι κάτοικοι με παραδοσιακό τρόπο.

Οι αγρότες, είτε ζουν σε ορεινές είτε σε πεδινές περιοχές, για να βελτιώσουν τις καλλιέργειές τους και τον τρόπο ζωής τους, σχηματίζουν τους αγροτικούς συνεταιρισμούς. Είναι μια προσπάθεια, κατά την οποία όλοι μαζί σκέπτονται και αποφασίζουν για την καθημερινότητα, την εργασία τους, τα προβλήματά τους.

 

Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος

(δημιουργός Γ. Σουδίας)

[slideboom id=954567&w=425&h=370]

 

 

 

_________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

 

 

πάτησε στην εικόνα για να διαβάσεις το μάθημα από το διαδραστικό βιβλίο

16.  Η έννοια του κλίματος – Διαφορές καιρού και κλίματος

 

 

 

Σ’ αυτό το κεφάλαιο θα μάθουμε:

• τι ονομάζουμε κλίμα
• τι είναι ο καιρός
• να διακρίνουμε τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στο κλίμα και στον καιρό μιας περιοχής

 

 

 

Καιρικές συνθήκες: η ζέστη, το κρύο, οι βροχές, οι άνεμοι, η υγρασία κ.λπ. που παρουσιάζονται σε μια περιοχή για ένα μικρό χρονικό διάστημα. 

Καιρός: οι συνθήκες (θερμοκρασία, υγρασία, βροχή, άνεμοι κ.ά.) που επικρατούν σε ένα μέρος σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή

Κλίμα: οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν σε ένα τόπο σε κάθε εποχή κι επαναλαμβάνονται σχεδόν ίδιες για πολλά χρόνια

Πρόγνωση καιρού: η συγκέντρωση μετεωρολογικών μετρήσεων με σκοπό την πρόβλεψη των μεταβολών του καιρού

 

Οι επιστήμονες που ασχολούνται με την πρόγνωση του καιρού ονομάζονται μετεωρολόγοι. Οι μετεωρολόγοι χρησιμοποιώντας διάφορα όργανα (βροχόμετρα, υγρόμετρα, βαρόμετρα κ.ά.) συγκεντρώνουν στοιχεία, τα επεξεργάζονται και εκδίδουν τα δελτία καιρού. 

Πάτησε στην εικόνα και δες την πρόγνωση του καιρού για τα Τρίκαλα

 Δείτε

 

Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος

(δημιουργός Γ. Σουδίας)

[slideboom id=961529&w=425&h=370]

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

πάτησε στην εικόνα για να διαβάσεις το μάθημα από το διαδραστικό βιβλίο

20. Οι λίμνες της Ελλάδας

 

[slideboom id=698005&w=425&h=370]

[slideboom id=698097&w=425&h=370]

«Ο δρόμος του Βραχωρίου περνάει ανάμεσα στις δύο τούτες λίμνες, την Τριχωνίδα και τη Λυσιμαχία. Το ταξίδι, την άνοιξη ιδίως, έχει απερίγραπτη γοητεία. Τα νερά είναι σκεπασμένα από πλήθος ανθισμένα νούφαρα, από πυκνούς στοίχους καλάμια. Η καρδιά ξεκουράζεται σε μία γαλήνη χωρίς τέλος…»

Πάτησε την εικόνα για να δεις τις λίμνες της Ελλάδας

Φυσικές λίμνες

 

Ονομασία	Γεωγραφικό διαμέρισμα	Επιφάνεια (τ.χμ.)	Μέγιστο μήκος (χλμ.)	Μέγιστο πλάτος (χλμ.)	Βάθος (μ.)	Υψόμετρο (μ.)
Τριχωνίδα	Στερεά Ελλάδα	95,840	18,000	8,200	58	22
Βόλβη	Μακεδονία (Θεσσαλονίκη)	75,456	20,150	6,700	23	55,128
Βεγορίτιδα [1]	Μακεδονία (Φλώρινα, Πέλλα)	54,310	14,800	6,900	16	540
Βιστωνίδα	Θράκη (Ξάνθη, Ροδόπη)	45,030	12,450	7,000	4	0,1
Κορώνεια	Μακεδονία (Θεσσαλονίκη)	42,823	10,750	5,050	1	100
Μικρή Πρέσπα [2]	Μακεδονία (Φλώρινα, Αλβανία)	42,541	15,300	6,500	8,4	850
Μεγάλη Πρέσπα [2]	Μακεδονία (Φλώρινα, Αλβανία, Π.Γ.Δ.Μ.)	39,400	11,600	6,100	50	842
Ορεστιάδα (Καστοριάς)	Μακεδονία (Καστοριά)	28,655	7,500	5,425	9	630
Παμβώτιδα	Ήπειρος	19,470	7,950	5,425	11	470
Υλίκη	Στερεά Ελλάδα	19,118	10,825	5,600	24	80
Δοϊράνη	Μακεδονία (Κιλκίς, Π.Γ.Δ.Μ.)	15,350	8,100	2,750	4	160
Αμβρακία	Στερεά Ελλάδα	14,477	13,150	3,740	40	16
Λυσιμαχία	Στερεά Ελλάδα	13,085	6,238	3,000	9	20
Πετρών	Μακεδονία (Φλώρινα)	12,294	5,250	4,238	3	572
Παραλίμνη	Στερεά Ελλάδα	10,930	8,110	2,000	38,5	60
Χειμαδίτιδα	Μακεδονία (Φλώρινα)	10,8	5,150	0,700	2,5	593
Οζερός	Στερεά Ελλάδα	9,450	5,200	2,683	10	110
Βουλκαρία	Στερεά Ελλάδα	9,207	4,000	3,540	2,5	10
Δύστος	Στερεά Ελλάδα (Εύβοια)	5,165	4,280	2,060	3	16
Πικρολίμνη	Μακεδονία (Κιλκίς)	3,772	2,425	2,350	1	50
Στυμφαλία	Πελοπόννησος	3,545	3,475	1,263	5	625
Μητρικού (Ισμαρίδα)	Θράκη (Ροδόπη)	2,524	2,450	1,750	1,5	3
Σαλτίνη	Στερεά Ελλάδα	1,986	2,350	1,550
Ζάζαρη	Μακεδονία (Φλώρινα)	1,845	2,075	1,425	3	602
Καϊάφα	Πελοπόννησος	1,680	2,900	0,875
Μόρφη	Ήπειρος	0,970	2,500	0,700
Λάμια	Πελοπόννησος	0,562	1,188	0,650
Κουρνά	Κρήτη	0,501	1,010	0,875
Πωγωνίτσα	Στερεά Ελλάδα	0,437	0,938	0,700
Ζηρός	Ήπειρος	0,372	1,350	0,475	68
Προντάνη	Ήπειρος	0,333	1,400	0,400
Ζαραβίνα	Ήπειρος	0,275	0,633	0,600	31,5	458
Κόκκαλα	Στερεά Ελλάδα	0,237	1,025	0,538
Μικρή Σαλτίνη	Στερεά Ελλάδα	0,188	0,825	0,300
Κουμουνδούρου	Στερεά Ελλάδα (Αττική)	0,148	0,650	0,380	5
Αεροφωλιές	Μακεδονία	0,144	0,700	0,250
Σαΐτα	Ήπειρος	0,134	0,550	0,300
Αβιλαριάς	Στερεά Ελλάδα	0,125	0,500	0,350
Μουστός	Πελοπόννησος	0,102	0,630	0,250
Νυμφών	Θράκη (Έβρος)
Τσεκούρι	Θράκη (Έβρος)
Σκεπή	Θράκη (Έβρος)
Σπίτια	Θράκη (Έβρος)
Γυναίκα	Θράκη (Έβρος)

 

 

 

 

 

 Δείτε

Ώρα για εξάσκηση