Το ταξίδι της τροφής αρχίζει από το στόμα μας, όταν τρώμε. Στη συνέχεια, κάθε μπουκιά ακολουθεί μια διαδρομή που διαρκεί περίπου 30 ώρες, περνώντας μέσα από διάφορα όργανα του σώματός μας. Το σύνολο των οργάνων αυτών, μαζί με ορισμένα άλλα όργανα που είναι χρήσιμα για την πέψη των τροφών, το ονομάζουμε πεπτικό σύστημα.
Πάτησε στην εικόνα για να διαβάσεις το μάθημα από το ψηφιακό βιβλίο
1. Ισορροπημένη διατροφή
Η υγιεινή διατροφή πρέπει να περιλαμβάνει ποικιλία τροφών, καθώς για την ανάπτυξη και λειτουργία του οργανισμού μας είναι απαραίτητα στη σωστή αναλογία όλα τα στοιχεία των τροφών.
πάτησε στην εικόνα
Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος
(δημιουργός Γ. Ζερβός)
[slideboom id=452153&w=425&h=370]
Δεν ξεχνώ!
“τρώω για να ζω κι όχι ζω για να τρώω!”
_________________________________________________________________________________________________________________________________________
Πάτησε στην εικόνα για να διαβάσεις το μάθημα από το ψηφιακό βιβλίο
2. Τα δόντια μας – Η αρχή του ταξιδιού της τροφής
Τα δόντια είναι τα όργανα του πεπτικού συστήματος με τα οποία κόβουμε και μασάμε τις τροφές. Τα δόντια βρίσκονται στην πάνω και στην κάτω σιαγόνα της στοματικής κοιλότητας. Η οδοντοστοιχία μας αποτελείται από κοπτήρες, κυνόδοντες, προγόμφιους και γομφίους. Στον άνθρωπο αναπτύσσονται δύο γενιές δοντιών.
Τα πρώτα δόντια του ανθρώπου φυτρώνουν μέσα από τα ούλα, από την ηλικία των 6 μηνών έως 3 ετών. Είναι συνολικά 20 (10 σε κάθε γνάθο) και ονομάζονται νεογιλά.
Περίπου στην ηλικία των έξι χρόνων τα νεογιλά δόντια αρχίζουν να πέφτουν. Στη θέση τους βγαίνουν 32 μόνιμα δόντια (16 σε κάθε γνάθο). Τα δόντια της πάνω και κάτω γνάθου είναι όμοια. Η διαδικασία αυτή ολοκληρώνεται συνήθως μέχρι την ηλικία των 20 ετών.
1. Κοπτήρες (τομείς), 2. Κυνόδοντες, 3. Προγόμφιοι, 4. Γομφίοι
Τα είδη των δοντιών μας… αναλυτικά
Οι κοπτήρες
Οι κυνόδοντες
Οι προγόμφιοι
Οι γομφίοι ή τραπεζίτες
Ας πάρατηρήσουμε καλά τις παρακάτω εικόνες. Ποιες διαφορές παρατηρείς ανάμεσα στα νεογιλά και στα μόνιμα δόντια;
Νεογιλά δόντια
Μόνιμα δόντια
Τα νεογιλά δόντια είναι 10 σε κάθε σιαγόνα ενώ τα μόνιμα 16. Τα νεογιλά δόντια είναι μικρότερα από τα μόνιμα. Ο αριθμός των κοπτήρων και των κυνόδοντων είναι ο ίδιος, στα νεογιλά όμως δεν υπάρχουν προγόμφιοι αλλά μόνο 4 γομφίοι, ενώ στα μόνιμα υπάρχουν 4 προγόμφιοι και 6 γομφίοι.
Προσέχω τα δόντια μου
Το σωστό βούρτσισμα των δοντιών
Μετά από κάθε γεύμα, στα ούλα και γύρω από τα δόντια μένουν υπολείμματα τροφής. Στο υγρό και ζεστό αυτό περιβάλλον αναπτύσσονται βακτήρια, που μπορούν να καταστρέψουν τα δόντια μας. Οι βασικές ασθένειες των δοντιών και των ούλων είναι η τερηδόνα και η ουλίτιδα. Το βούρτσισμα των δοντιών είναι το πιο σημαντικό μέτρο για την προστασία τους γιατί απομακρύνονται τα υπολείμματα των τροφών καθώς και τα οξέα που καταστρέφουν την αδαμαντίνη. Δεν αρκεί όμως να πλένουμε τα δόντια μας, πρέπει να τα πλένουμε και σωστά.
- Η οδοντόβουρτσα πρέπει να κινείται πάνω – κάτω με κυκλικές κινήσεις και όχι αριστερά – δεξιά.
- Επίσης φροντίζουμε να βουρτσίζουμε σωστά όλα τα δόντια, όχι μόνον τα μπροστινά.
- Το σωστό βούρτσισμα διαρκεί περίπου 5 λεπτά.
- Για το σωστό καθαρισμό των δοντιών μας μπορούμε να χρησιμοποιούμε εκτός από την οδοντόβουρτσα και το ειδικό οδοντικό νήμα.
Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος
(Δημιουργός Γ. Ζερβός)
[slideboom id=452174&w=425&h=370]
Δείτε κι αυτό…
_________________________________________________________________________________________________________________________________________
Πάτησε στην εικόνα για να διαβάσεις το μάθημα από το ψηφιακό βιβλίο
3. Το ταξίδι της τροφής συνεχίζεται
Μόλις αρχίσεις να μασάς, το ταξίδι της τροφής ξεκινά. Κάθε μπουκιά ακολουθεί μια διαδρομή, που διαρκεί περίπου τριάντα ώρες. Στην εικόνα μπορείς να παρακολουθήσεις το ταξίδι της τροφής μέσα από τα διάφορα όργανα του πεπτικού συστήματος και να μάθεις για τη λειτουργία καθενός από αυτά.
πάτησε στις εικόνες για να μάθεις περισσότερα για το πεπτικό σύστημα
Με την προσδοκία της τροφής, την εικόνα, την οσμή και τη γεύση της, αρχίζει η προετοιμασία του πεπτικού συστήματος για το ταξίδι της τροφής. Στους αδένες, κυρίως στο συκώτι και στο πάγκρεας, παράγονται μόρια χημικών ουσιών που αντιδρούν με τα μόρια των τροφών, για να τα διασπάσουν. Κάποια από τα χημικά στοιχεία και τις ενώσεις που προκύπτουν από τη διάσπαση των πρωτεϊνών, απορροφώνται από τον οργανισμό, διοχετεύονται στο αίμα και χρησιμοποιούνται για τη σύνθεση άλλων μορίων από τα οποία δημιουργούνται κύτταρα απαραίτητα, για να αναπτυχθεί και να συντηρηθεί ο οργανισμός. Άλλα πάλι αποβάλλονται σε στερεή, υγρή ή αέρια κατάσταση ως άχρηστα. Συγχρόνως με τη διάσπαση των μορίων των υδατανθράκων ελευθερώνεται χημική ενέργεια, η οποία χρησιμοποιείται με διάφορες μορφές.
Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος
(Δημιουργός Γ. Ζερβός)
[slideboom id=452181&w=425&h=370]