κλικ στην εικόνα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 30: Η Μακεδονία, μια νέα ελληνική δύναμη

Oι Μακεδόνες έζησαν για πολλά χρόνια χωρίς να έχουν επαφές με τους άλλους Έλληνες. Ήταν μάλιστα αναγκασμένοι να πολεμούν συνέχεια εναντίον των βόρειων γειτόνων τους. Από τα χρόνια όμως των Περσικών πολέμων άρχισαν να έχουν επαφές με τους κατοίκους της νότιας Ελλάδας και να δημιουργούν εμπορικές σχέσεις.

 

Μεγάλη δύναμη απέκτησε η Μακεδονία, όταν πήρε την εξουσία στα χέρια του ο Φίλιππος Β’  (359 π.Χ.). O Φίλιππος από την πρώτη στιγμή προσπάθησε να δημιουργήσει ισχυρό στρατό. Εφοδίασε τους στρατιώτες με μικρή ασπίδα και μακρύ δόρυ, τη σάρισα, που είχε μήκος 5 μέτρα περίπου. Η μακεδονική φάλαγγα, όταν βάδιζε παραταγμένη, έμοιαζε με φρούριο που κινείται. Πολύ ισχυρό ήταν και το ιππικό.

 

 

 

Πέτυχε έτσι όχι μόνο να αντιμετωπίσει τους βόρειους γείτονές του, αλλά και να απλώσει την κυριαρχία του κράτους του σε όλη την περιοχή της Μακεδονίας και της Θράκης. Τα χρυσωρυχεία του Παγγαίου τον βοήθησαν να κόψει νομίσματα και να φέρει οικονομική ανάπτυξη στο κράτος του.

 

πηγή εικόνας: https://www.xrysoselladas.gr/ellinikos-chrysos-archaia-metalleia-chryseia-makedonias.html

Η Πέλλα, η πρωτεύουσα του κράτους, έγινε μεγάλο οικονομικό και πνευματικό κέντρο. 

 

 

O Φίλιππος θέλησε να κυριαρχήσει και στη νότια Ελλάδα. Ως αφορμή βρήκε κάποια διαμάχη των κατοίκων που ζούσαν στις περιοχές γύρω από το μαντείο των Δελφών. Όταν ο στρατός του πέρασε τις Θερμοπύλες, οι Θηβαίοι και οι Αθηναίοι κατάλαβαν ότι κινδυνεύουν. Πήραν τότε την απόφαση να τον εμποδίσουν. Η μεγάλη σύγκρουση έγινε στη Χαιρώνεια (338 π.Χ.). Στη μάχη αυτή νίκησε ο Φίλιππος, ενώ διακρίθηκε κι ο γιος του Αλέξανδρος πολεμώντας στην πρώτη γραμμή.

 

O Φίλιππος φέρθηκε στους νικημένους με επιείκεια. Συγκάλεσε μάλιστα συνέδριο στην Κόρινθο, όπου συμμετείχαν πολλές ελληνικές πόλεις εκτός από τη Σπάρτη. Εκεί, τον ανακήρυξαν αρχηγό στην εκστρατεία που σχεδίαζε να κάνει εναντίον των Περσών. Ήθελε να τους τιμωρήσει για τις καταστροφές που είχαν προκαλέσει στην Ελλάδα. Την άλλη χρονιά όμως δολοφονήθηκε και βασιλιάς της Μακεδονίας έγινε ο Αλέξανδρος (336 π.Χ.), που οι ιστορικοί για τη μεγάλη προσφορά του στον πολιτισμό τον ονόμασαν Μέγα.

 

 

Βλέπουμε…

 

 

Ερωτήσεις που θα σε βοηθήσουν να καταλάβεις καλύτερα το μάθημα

1. Τι βοήθησε την οικονομική ανάπτυξη της Μακεδονίας και ποια ήταν η πρωτεύουσά της;
2. Τι σχέδιο είχε καταστρώσει ο Φίλιππος Β΄ για τη νότια Ελλάδα;
3. Τι γνωρίζεις για τη μεγάλη σύγκρουση μεταξύ Μακεδόνων και συμμαχιών της νότιας Ελλάδας στον κάμπο της Βοιωτίας;
4. Τι γνωρίζεις για το συνέδριο που συγκάλεσε ο Φίλιππος Β΄ στην Κόρινθο;
5. Πότε έγινε βασιλιάς της Μακεδονίας ο Αλέξανδρος;
6. Ποιοι ήταν οι λόγοι που βοήθησαν το κράτος της Μακεδονίας να γίνει μεγάλο και δυνατό;
7. Γιατί, κατά τη γνώμη σου, η Σπάρτη δεν πήρε μέρος στο συνέδριο της Κορίνθου; Τι ήθελαν να δείξουν με αυτή την απόφαση οι Σπαρτιάτες;

 

 

Τετράδιο εργασιών

 

 

 

κλικ στην εικόνα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 31:

O Μ. Αλέξανδρος καταλαμβάνει τη Μ. Ασία και την Αίγυπτο

O Μ. Αλέξανδρος ανέβηκε στο θρόνο της Μακεδονίας πολύ νέος. Είχε δείξει όμως από νωρίς πολλές ικανότητες. Θέλοντας να συνεχίσει το έργο του πατέρα του, έκαμε νέο συνέδριο στην Κόρινθο, όπου οι αντιπρόσωποι των ελληνικών πόλεων τον όρισαν αρχηγό. Αμέσως άρχισε τις προετοιμασίες για τη μεγάλη εκστρατεία. 

 

Την άνοιξη του 334 π.Χ. 35.000 στρατός με αρχηγό τον ίδιο πέρασε τον Ελλήσποντο κι έφτασε στην Τροία. Εκεί ο Μ. Αλέξανδρος τίμησε ξεχωριστά τον Αχιλλέα. Oι Πέρσες ανησύχησαν και αποφάσισαν να σταματήσουν την πορεία του. Oι σατράπες συγκέντρωσαν τις δυνάμεις τους στο Γρανικό ποταμό. Εκεί έγινε η πρώτη μάχη, την οποία κέρδισε ο Μ. Αλέξανδρος.

 

Έτσι οι Πέρσες υποχώρησαν προς το εσωτερικό της χώρας τους. Οι ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας ένιωσαν ελεύθερες και υποδέχτηκαν τον Αλέξανδρο ως ελευθερωτή τους. Ο Μ. Αλέξανδρος προχώρησε βαθύτερα στο περσικό κράτος. Ο βασιλιάς Δαρείος ο Γ’ με πολυάριθμο στρατό παρατάχθηκε στην Ισσό (333 π.Χ.). Και σ’ αυτή τη μάχη νικητής ήταν ο Μ. Αλέξανδρος.

 

Ο δρόμος προς την Ασία ήταν πια ανοικτός. Αντί όμως να συνεχίσει την πορεία και να καταδιώξει το Δαρείο, προχώρησε προς τη Φοινίκη και ύστερα προς την Αίγυπτο. Η χώρα του Νείλου με τις Πυραμίδες και τους θρύλους της τράβηξε το ενδιαφέρον του. Οι Αιγύπτιοι τον υποδέχθηκαν με τιμές και τον ονόμασαν διάδοχο των Φαραώ. Εκεί ο Μ.Αλέξανδρος, στις εκβολές του Νείλου, θαύμασε το τοπίο και ίδρυσε την Αλεξάνδρεια, η οποία γρήγορα γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη. 

Έχοντας καταλάβει αυτές τις περιοχές, ένιωσε περισσότερο ασφαλής. Διέλυσε το στόλο του και συνέχισε την κατάκτηση της Ασίας. 

 

 

 

Βλέπουμε…

 

 

 

 

 

 

Ερωτήσεις που θα σε βοηθήσουν να καταλάβεις καλύτερα το μάθημα

1. Γιατί νομίζεις ότι ο Αλέξανδρος θέλησε να πραγματοποιήσει το όνειρο του πατέρα του;
2. Να παρατηρήσεις το χάρτη με την εκστρατεία του Αλέξανδρου. Να συζητήσεις με τους συμμαθητές σου γιατί, κατά τη γνώμη σας, ο Αλέξανδρος επέλεξε να προχωρήσει προς την Αίγυπτο, αντί να καταδιώξει το Δαρείο.

 

Τετράδιο εργασιών

 

κλικ στην εικόνα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 32:

Η πορεία προς την Ινδία. Το τέλος της εκστρατείας

O Δαρείος συγκέντρωσε μεγάλες δυνάμεις σε μια προσπάθεια να νικήσει και να ταπεινώσει τον Αλέξανδρο. Αλλά και σ’ αυτή τη μάχη στα Γαυγάμηλα, που ήταν μια από τις μεγαλύτερες που έγιναν τότε, (331 π.Χ.) ο στρατός του νικήθηκε. O δρόμος πλέον προς τα Σούσα ήταν ελεύθερος. Όλοι οι θησαυροί της πρωτεύουσας των Περσών έπεσαν στα χέρια του.

 

 

 

 

O Μ. Αλέξανδρος, για να διοικήσει το απέραντο κράτος με τους πολλούς λαούς, χρησιμοποίησε και Πέρσες αξιωματούχους. Άρχισε μάλιστα να αλλάζει συμπεριφορά ζητώντας από τους στρατιώτες του να τον προσκυνούν, όπως γινόταν με τους βασιλείς της Περσίας. Αυτό ήταν κάτι που τους στενοχώρησε πολύ.

O πόλεμος όμως δεν είχε τελειώσει. Oι συνεχείς επιτυχίες τον οδηγούσαν σε νέες προσπάθειες. Επιθυμία του ήταν πια να φτάσει στην άκρη του κόσμου. Συνέχισε έτσι απτόητος ως τον Ύφαση, παραπόταμο του Ινδού ποταμού. Εκεί όμως τον περίμενε μια απογοήτευση. Oι στρατιώτες του, κουρασμένοι από τις ατέλειωτες πορείες και τους πολλούς κινδύνους, αρνήθηκαν να συνεχίσουν. O Μ. Αλέξανδρος θεώρησε δίκαια τα παράπονά τους και πήρε την απόφαση να γυρίσει πίσω.

O δρόμος της επιστροφής ήταν δύσκολος. Oι στρατιώτες ήταν αναγκασμένοι να περπατούν κάτω από τον καυτό ήλιο, μέσα σε περιοχές με άμμο, πολλές φορές χωρίς νερό. Αρκετοί έχασαν εκεί τη ζωή τους. Τελικά, έπειτα από απερίγραπτες δυσκολίες, γύρισαν στα Σούσα. Η μεγάλη εκστρατεία είχε πάρει τέλος (324 π.Χ.).

 

 

Βλέπουμε…

 

 

 

 

 

Ερωτήσεις που θα σε βοηθήσουν να καταλάβεις καλύτερα το μάθημα

1. Γιατί νομίζεις ότι ο Μ. Αλέξανδρος άλλαξε συμπεριφορά;
2. Πώς κρίνεις την τελική απόφαση του Αλέξανδρου να μη συνεχίσει την εκστρατεία;

 

 

Τετράδιο εργασιών

 

κλικ στην εικόνα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 33:

Ο θάνατος του Μ. Αλεξάνδρου

Από τα Σούσα ο Μ. Αλέξανδρος πήγε στη Βαβυλώνα, την οποία ήθελε να κάνει πρωτεύουσα του κράτους του. Εκεί τον επισκέφτηκαν αντιπρόσωποι από διάφορα μέρη για να τον συγχαρούν και να του δηλώσουν ότι θέλουν να γίνουν σύμμαχοί του. Πολλές ελληνικές πόλεις έστειλαν αντιπροσωπείες να τον στεφανώσουν με χρυσά στεφάνια.

Ξαφνικά ο Μ. Αλέξανδρος αρρώστησε βαριά. Oι προσπάθειες των γιατρών δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα και ο ασθενής χειροτέρεψε. Ετοιμοθάνατος καθώς ήταν, ζήτησε να δει τους στρατιώτες του, με τους οποίους είχε μοιραστεί τόσες χαρές και λύπες. Ένας ένας όλοι οι στρατιώτες πέρασαν από μπροστά του και τον αποχαιρέτησαν. O θάνατός του (323 π.Χ.) προκάλεσε μεγάλη θλίψη σε όλο το στράτευμα.

 

 

 

Η είδηση του θανάτου του διαδόθηκε γρήγορα. Το απέραντο κράτος έμεινε χωρίς αρχηγό και φαινόταν ότι δύσκολα θα παρέμενε ενωμένο.

Η μεγάλη εκστρατεία είχε αλλάξει τη μορφή του κόσμου. Το στρατό, καθώς προχωρούσε, ακολουθούσαν ιστορικοί, γεωγράφοι, μηχανικοί, καλλιτέχνες. Από τη μεγάλη αυτή εκστρατεία οι άνθρωποι έμαθαν πολλά για τις νέες χώρες, το κλίμα τους, τα φυτά, τα ζώα.

O Μ. Αλέξανδρος σε διάφορα σημεία των περιοχών που κατέκτησε ίδρυσε πολλές πόλεις. Δεκαέξι από αυτές ονομάστηκαν Αλεξάνδρειες. Oι πόλεις στολίστηκαν με λαμπρά κτίρια, ναούς, θέατρα, γυμναστήρια. Πολλοί Έλληνες εγκατέλειψαν την Ελλάδα και πήγαν να εγκατασταθούν εκεί. Η ελληνική γλώσσα άρχισε να διαδίδεται παντού

 

Κ.Π. Καβάφης, Ποιήματα, τόμ. 2, Ίκαρος

 

 

 

 

 

 

Βλέπουμε…

 

 

Ερωτήσεις που θα σε βοηθήσουν να καταλάβεις καλύτερα το μάθημα

1. Πώς νομίζεις ότι αισθάνθηκαν οι Έλληνες για τα κατορθώματα του Μ. Αλεξάνδρου;
2. Γιατί ο Αλέξανδρος ονομάστηκε Μέγας;
3. Πού πήγε ο Αλέξανδρος μετά τα Σούσα και πώς τον υποδέχτηκαν εκεί;
4. Ποιο ήταν το τέλος του Μ. Αλεξάνδρου;
5. Τι έκανε ο Μ. Αλέξανδρος λίγο πριν πεθάνει;
6. Γιατί η εκστρατεία του Μ. Αλέξανδρου άλλαξε τη μορφή του κόσμου;
7. Τι ίδρυσε ο Μ. Αλέξανδρος στα μέρη απ΄ όπου περνούσε;
8. Πώς άρχισε η ελληνική γλώσσα να διαδίδεται παντού;
9. Πώς ονομάστηκε η εποχή μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου;

 

 

Τετράδιο εργασιών