Ο Μ. Κωνσταντίνος προσφέρει στην Παναγία την οχυρωμένη Κωνσταντινούπολη
και ο Ιουστιανός την Αγία Σοφία.
(ψηφιδωτό από το ναό)
Πατήστε στην εικόνα για να δείτε το ψηφιακό βιβλίο
5. Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας
Τα εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα της αυτοκρατορίας
- εχθροί παραβίαζαν τα σύνορα και λεηλατούσαν τις ακριτικές περιοχές,
- ο στρατός λόγω της παντοδυναμίας του όριζε και καταργούσε αυτοκράτορες,
- επαρχίες της Ανατολής αποσχίστηκαν
- οι συνεχείς διώξεις των χριστιανών προκάλεσαν έντονο διχασμό.
Έτσι, εγκαθιδρύθηκε η Τετραρχία που κράτησε ως το 324 μ.Χ.
Οι πρώτοι Τετράρχες ήταν:
- Διοκλητιανός, Αύγουστος της Ανατολής (Ανατολή)-(ο Λικίνιος μετά την παραίτησή του)
- Γαλέριος, Καίσαρας της Ανατολής (Ιλλυρικό).
- Μαξιμιανός, Αύγουστος της Δύσης (Ιταλία) – (τον διαδέχτηκε ο Μαξέντιος)
- Κωνστάντιος Χλωρός, Καίσαρας της Δύσης (Γαλατία)-(ο γιος του Κωνσταντίνος στη συνέχεια)
Στη Δύση ο Κωνσταντίνος νίκησε το Μαξέντιο και στην Ανατολή ο Λικίνιος το Γαλέριο. Έτσι οι δυο τους έγιναν συναυτοκράτορες.
Ο Κωνσταντίνος και ο Λικίνιος για να επαναφέρουν την ηρεμία υπέγραψαν το Διάταγμα των Μεδιολάνων, το 313 μ.Χ (αλλιώς και διάταγμα του Μιλάνου της Ιταλίας) δηλαδή το διάταγμα της θέσπισης της ανεξιθρησκίας στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία.
Λίγα χρόνια αργότερα (324 μ.Χ.), ο Κωνσταντίνος και ο Λικίνιος συγκρούστηκαν στην Αδριανούπολη. Νικητής από αυτή την εμφύλια διαμάχη βγήκε ο Κωνσταντίνος, ο οποίος έγινε μονοκράτορας.
Ο Κωνσταντίνος προχώρησε σε σημαντικές αλλαγές για την καλύτερη διοίκηση της αυτοκρατορίας:
- Αναδιοργάνωσε το διασπασμένο από την τετραρχία στρατό.
- Διόρισε έπαρχους με πολλές εξουσίες στις περιφέρειες του κράτους.
- Οργάνωσε διπλωματικές επαφές με τους γειτονικούς λαούς.
- Έκοψε νέο χρυσό νόμισμα, που κυκλοφόρησε παντού και τόνωσε την οικονομία.
- Μετέφερε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στο Βυζάντιο.
*
Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος
(Δημιουργός Σουδίας Γιάννης)
*
Διαβάστε ή εκτυπώστε το σχεδιάγραμμα του μαθήματος
[κλικ στην εικόνα]
*
Ελέγχω τις γνώσεις μου
πάτησε στην εικόνα
Πηγές:
Εγκύκλιος παιδεία (http://egpaid.blogspot.com/2010/10/blog-post.html)
Ψηφιακό σχολείο – http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSDIM-E105/157/1111,4048/
___________________________________________________________________________________________
Πατήστε στην εικόνα για να δείτε το ψηφιακό βιβλίο
6. Μια νέα πρωτεύουσα, η Κωνσταντινούπολη
Ο Κωνσταντίνος παίρνει τη μεγάλη απόφαση να μεταφέρει την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας από τη Ρώμη στο Βυζάντιο. Η θέση της νέας πρωτεύουσας έχει πολλά φυσικά και στρατηγικά πλεονεκτήματα.
Ο μονοκράτορας Κωνσταντίνος διαπίστωσε ότι η διακυβέρνηση της απέραντης αυτοκρατορίας από τη Ρώμη ήταν δύσκολη επειδή:
- Βρισκόταν πολύ μακριά από τις ακριτικές περιοχές του Δούναβη και της Ανατολής, που δέχονταν εχθρικές επιδρομές.
- Ήταν για πολλά χρόνια κέντρο λατρείας του «ρωμαϊκού πανθέου» και ο χώρος που έγιναν σκληρές συγκρούσεις ανάμεσα στους τετράρχες αλλά και διωγμοί των Χριστιανών.
Γι’ αυτό προχώρησε σε αλλαγές:
- Μετέφερε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στο Βυζάντιο, μια αρχαία ελληνική αποικία στην Προποντίδα.
- Εφάρμοσε ό,τι όριζε το Διάταγμα των Μεδιολάνων και στήριξε τη διωκόμενη ως τότε χριστιανική θρησκεία.
Παρατήρησε στο χάρτη τη σπουδαία γεωγραφική θέση της Κωνσταντινούπολης
*
Δείτε…
*
Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος
*
Διαβάστε ή εκτυπώστε το σχεδιάγραμμα του μαθήματος
[κλικ στην εικόνα]
*
Ελέγχω τις γνώσεις μου
πάτησε στην εικόνα
______________________________________________________________________________________________________________________________
Πατήστε στην εικόνα για να δείτε το ψηφιακό βιβλίο
7. Η Κωνσταντινούπολη οχυρώνεται και στολίζεται με έργα τέχνης
*
Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος
(Δημιουργός Σουδίας Γιάννης)
[slideboom id=454420&w=425&h=370]
*
Και κάτι ακόμη…
Το δεύτερο γεγονός της βασιλείας του Κωνσταντίνου που, ύστερα από την αναγνώριση του Χριστιανισμού, έχει πρωταρχική σημασία, είναι η ίδρυση μιας νέας πρωτεύουσας στις ευρωπαϊκές ακτές του Βοσπόρου και στη θέση του αρχαίου Βυζαντίου.
Πριν από τον Κωνσταντίνο οι αρχαίοι είχαν πολύ καλά εκτιμήσει τις στρατηγικές και εμπορικές δυνατότητες που είχε το Βυζάντιο, λόγω της θέσης του στα σύνορα Ασίας και Ευρώπης και λόγω του ελέγχου που ασκούσε στη Μαύρη Θάλασσα και τη Μεσόγειο. Επίσης ήταν πολύ κοντά στις κύριες εστίες των ένδοξων αρχαίων πολιτισμών.
Τα πρώτα 50 χρόνια του 7ου αιώνα π.Χ. οι Μεγαρείς είχαν ιδρύσει μια αποικία, τη Χαλκηδόνα, στις ασιατικές ακτές του Βοσπόρου, ακριβώς απέναντι από τη θέση όπου αργότερα έγινε η Κωνσταντινούπολη. Λίγα χρόνια μετά την ίδρυση της Χαλκηδόνας, μια άλλη ομάδα Μεγαρέων ίδρυσε μια αποικία στις ευρωπαϊκές ακτές του Βοσπόρου, το Βυζάντιο, που πήρε το όνομά αυτό από τον αρχηγό των αποίκων Βύζα.
Τα ανώτερα, σε σχέση με τη Χαλκηδόνα, προσόντα του Βυζαντίου είχαν πολύ εκτιμηθεί από τους αρχαίους. Ο Έλληνας ιστορικός του 5ου αιώνα π.Χ. Ηρόδοτος (IV, 44), γράφει ότι ο στρατηγός των Περσών Μεγάβαζος, όταν έφτασε στο Βυζάντιο ονόμασε τους κατοίκους της Χαλκηδόνας τυφλούς, γιατί, έχοντας τη δυνατότητα εκλογής, διάλεξαν τη χειρότερη από τις δύο πόλεις, παραβλέποντας την υπεροχή της θέσης όπου χτίστηκε αργότερα το Βυζάντιο. Αργότερα η φιλολογική παράδοση – συμπεριλαμβανομένου του Στράβωνα (VII, 6, c. 320) και του Ρωμαίου ιστορικού Τάκιτου (Ann. ΧΙΙ, 63), αποδίδει τα λόγια του Μεγάβαζου, λίγο τροποποιημένα, στον Πύθιο Απόλλωνα, που είπε στους Μεγαρείς, όταν τον ρώτησαν που θα έπρεπε να χτίσουν την πόλη τους, να εγκατασταθούν απέναντι στην πόλη των τυφλών.
Πηγή: http://byzantin-history.blogspot.gr/2009/09/blog-post_29.html
Ερωτήσεις
- Ήταν απαραίτητα τα έργα που έκανε ο Κωνσταντίνος στη νέα πρωτεύουσα;
- Γιατί η Κωνσταντινούπολη στολίστηκε με έργα τέχνης που μεταφέρθηκαν από τη Ρώμη και άλλες περιοχές; Πότε και πού έγινε κάτι αντίστοιχο;
- Πώς κρίνετε την ενέργεια του Κωνσταντίνου ν’ αφήσει στην Κωνσταντινούπολη ναούς και βωμούς της παλιάς θρησκείας, πλάι στους νέους χριστιανικούς που έχτισε;
*
Τα τείχη της Κωνσταντινούπολης
*
*
Διαδραστικός χάρτης Κωνσταντινούπολης
(πατήστε στην εικόνα)
*
Διαβάστε ή εκτυπώστε το σχεδιάγραμμα του μαθήματος
[κλικ στην εικόνα]
*
Ελέγχω τις γνώσεις μου
πάτησε στην εικόνα
Πηγές:
http://silegga.blogspot.gr/2011/10/7
http://anoixtosxoleio.weebly.com
______________________________________________________________________________________________________________________________
Πατήστε στην εικόνα για να δείτε το ψηφιακό βιβλίο
8. Ο Χριστιανισμός γίνεται επίσημη θρησκεία
Ο Κωνσταντίνος μετά το 313 μ.Χ.:
- Προτιμούσε τους Χριστιανούς στις δημόσιες θέσεις και το στρατό.
- Συγκάλεσε Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια (325 μ.Χ.) και βοήθησε τους χριστιανούς να λύσουν τις θεολογικές τους διαφορές.
- Βαπτίστηκε ο ίδιος Χριστιανός, λίγο πριν το θάνατό του (337 μ.Χ.)
Η Α’ Οικουμενική Σύνοδος της Νικαίας το 325 μ. Χ.
Μετά το θάνατο του Μ. Κωνσταντίνου η αυτοκρατορία μοιράζεται μεταξύ των τριών του γιων Κωνσταντίνου Β΄, Κωνστάντιου Β΄, Κώνστα και του ανιψιού του Δαλμάτιου, οι οποίοι ακολουθούν την ίδια πολιτική με τον πατέρα τους.
Όταν ανέλαβε αυτοκράτορας ο ανιψιός του Κωνσταντίνου, Ιουλιανός (361 – 363 μ.Χ). Η θετική αυτή πολιτική υπέρ του Χριστιανισμού διακόπηκε.
Τον Ιουλιανό διαδέχθηκε ο Θεοδόσιος. Ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος κήρυξε το Χριστιανισμό επίσημη θρησκεία του κράτους και πήρε αυστηρά μέτρα κατά των εθνικών (ειδωλολατρών):
- Έκλεισε αρχαίους ναούς, απαγόρευσε την λατρεία αρχαίων θεών και όρισε βαρύτατες ποινές για τους παραβάτες.
- Κατάργησε τους Ολυμπιακούς αγώνες το 392 μ.χ, τα Ελευσίνια μυστήρια και έκλεισε το Μαντείο τον Δελφών.
- Ανέχτηκε την λεηλασία και την καταστροφή αρχαίων ναών, μνημείων και έργων τέχνης από φανατικούς χριστιανούς.
Στην ειρηνική εξάπλωση του Χριστιανισμού ιδιαίτερη συμβολή είχαν οι τρεις ιεράρχες:
– Μέγας Βασίλειος
– Ιωάννης ο Χρυσόστομος
– Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός
Οι τρεις αυτοί ιεράρχες συνδύασαν την αρχαία ελληνική παιδεία με τα διδάγματα του Χριστιανισμού.
Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος
(Δημιουργός Σουδίας Γιάννης)
[slideboom id=453970&w=425&h=370]
Διαβάστε ή εκτυπώστε το σχεδιάγραμμα του μαθήματος
[κλικ στην εικόνα]
Ελέγχω τις γνώσεις μου
πάτησε στην εικόνα
_________________________________________________________________________________________________________________________
Πατήστε στην εικόνα για να δείτε το ψηφιακό βιβλίο
9. Η Αυτοκρατορία χωρίζεται σε Ανατολική και Δυτική
H βυζαντινή αυτοκρατορία έμεινε ενωμένη έως τα τέλη του 4ου μ.Χ. αιώνα. Τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του Θεοδόσιου όμως μετακινούμενοι λαοί – Ούννοι, Γότθοι και Βανδάλοι – παραβιάζαν συχνά τα βόρεια σύνορα και απειλούσαν την αυτοκρατορία.
Τότε ο Θεοδόσιος, λίγο πριν από το θάνατό του (395 μ.Χ.), μοίρασε την αυτοκρατορία στους δυο γιους του, πιστεύοντας ότι έτσι θα κυβερνιόταν καλύτερα.
Ο Αρκάδιος (18 ετών) πήρε το ανατολικό της τμήμα και ο Ονώριος (11 ετών) το δυτικό.
Ανατολικό κράτος
-
Οχύρωσαν με διπλό τείχος την Πόλη
-
Έβαλαν πλωτές φρουρές στο Δούναβη
-
Έκαναν συμφωνίες ειρήνης με τους γείτονες που τους απειλούσαν
-
Έδωσαν γη για καλλιέργεια σε κάποιους εχθρούς και πήραν, ως μισθοφόρους, στο βυζαντινό στρατό κάποιους άλλους
-
Ίδρυσαν (η Ευδοκία, σύζυγος του Θεοδοσίου Β’) στην Πόλη το Πανδιδακτήριο,ένα είδος πανεπιστημίου της εποχής.
-
Ευνοήθηκε έναντι της λατινικής η ελληνική γλώσσα, γεγονός που συνετέλεσε στον βαθμιαίο εξελληνισμό της αυτοκρατορίας.
τα τείχη του Θεοδοσίου Β΄
-
Αποδέχονταν όλοι, το ρωμαϊκό νόμο, τη χριστιανική θρησκεία και την ελληνική γλώσσα
Δυτικό κράτος
Στο δυτικό κράτος όμως τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά, καθώς εμφανίστηκαν διάφορες εχθρικές εθνικότητες:
Τα επόμενα χρόνια οι οργανωμένες γοτθικές φυλές επιτέθηκαν πάλι κατά των δυτικών επαρχιών. Το Δυτικό ρωμαϊκό κράτος, αδύναμο οικονομικά και στρατιωτικά, δεν μπόρεσε αυτή τη φορά να τους αντιμετωπίσει. Έτσι, μια απ’ αυτές τις φυλές, οι Βάνδαλοι, με αρχηγό τους το Γελίμερο, πέρασαν το Ρήνο και μέσα από τη Γαλλία και την Ισπανία έφτασαν στο Γιβραλτάρ. Από εκεί, σχεδόν ανεμπόδιστοι, πέρασαν στη βόρεια Αφρική, κατέλαβαν την Καρχηδόνα και την έκαναν πρωτεύουσά τους
Με την ίδια ευκολία οι Γότθοι κατάκτησαν τις δυτικές επαρχίες, της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας. Στην τελευταία μάλιστα, ο αρχηγός των Οστρογότθων Θευδέριχος ίδρυσε το «γοτθικό βασίλειο της Ιταλίας» με πρωτεύουσα τη Ραβέννα.
Έτσι το 476 μ.Χ. το δυτικό ρωμαϊκό κράτος διαλύθηκε οριστικά.
*
Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος
(Δημιουργός Σουδίας Γιάννης)
[slideboom id=454746&w=425&h=370]
*
Δείτε
*
Διαβάστε ή εκτυπώστε το σχεδιάγραμμα του μαθήματος
[κλικ στην εικόνα]
*
_________________________________________________________________________________________________________________________
Πατήστε στην εικόνα για να δείτε το ψηφιακό βιβλίο
10. Το Παλάτι, ο Ιππόδρομος και οι Δήμοι
Δεν γνωρίζουμε πολλά για τα άλλοτε περίφημα αυτοκρατορικά και αριστοκρατικά παλάτια που στόλιζαν την Κωνσταντινούπολη.
Το Μέγα Παλάτι, που χρησίμευε ως αυτοκρατορική κατοικία και διοικητικό κέντρο, ήταν ένα συγκρότημα κτιρίων χρονολογούμενο σε διάφορες εποχές και με διάφορες μορφές.
Στο εσωτερικό του, εκτός από την κατοικία του αυτοκράτορα και της οικογένειάς του, υπήρχαν
- κτίρια για τη στέγαση των κρατικών υπηρεσιών,
- αίθουσες υποδοχής των επισκεπτών,
- τραπεζαρίες και
- χώροι για τη φιλοξενία τους,
- εκκλησίες και παρεκκλήσια.
Το οικοδομικό συγκρότημα συμπλήρωναν τα κτίσματα για τη διαμονή της φρουράς και των αξιωματούχων του παλατιού και τα εργαστήρια των τεχνιτών που το φρόντιζαν και το συντηρούσαν.
Όλα αυτά συνδέονταν με υπαίθριες στοές, διαδρόμους, εσωτερικές αυλές και κήπους, οι οποίοι ήταν διακοσμημένοι με κρήνες, ψηφιδωτούς διαδρόμους και έργα τέχνης, αλλά και με σπάνια φυτά και άνθη.
Κοντά στο παλάτι βρίσκονταν ο ιππόδρομος. Ήταν φτιαγμένος με πρότυπο το Κολοσσαίο και είχε σχήμα U. Η χωρητικότητά του εκτιμάται πως έφθανε τις 100.000 θεατές, ενώ το συνολικό μήκος του ήταν περίπου 450 μέτρα.
Κατά τη διάρκεια των ιπποδρομιών οι θεατές υπέβαλλαν αιτήματα ή παράπονα στον αυτοκράτορα.
Τις ιπποδρομίες οργάνωναν οι δήμοι, που ήταν αθλητικά σωματεία με μέλη και οπαδούς. Κάθε δήμος διακρινόταν από το χρώμα των στολών και των λαβάρων που χρησιμοποιούσε και έπαιρναν το όνομά τους από αυτό. Έτσι ονομάζονταν Βένετοι (γαλάζιοι), Πράσινοι, Λευκοί και Κόκκινοι. Το κοινό πάθος τους για νίκη των ομάδων τους είχε σαν αποτέλεσμα τις συχνές φιλονικίες μεταξύ τους.
Το κυριότερο θέαμα του ιπποδρόμου ήταν οι ιπποδρομίες
*
Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος
(Δημιουργός Σουδίας Γιάννης)
[slideboom id=455491&w=425&h=370]
*
Δείτε
*
Διαβάστε ή εκτυπώστε το σχεδιάγραμμα του μαθήματος
[κλικ στην εικόνα]
*
Ώρα για εξάσκηση
Πηγές
Ιστολόγιο Εγκύκλιος Παιδεία
Ιστολόγιο Παιδίον Τόπος
Γιάννης Σουδίας
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
Πατήστε στην εικόνα για να δείτε το ψηφιακό βιβλίο
11. Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο
Η Κωνσταντινούπολη ήταν χτισμένη στις πλαγιές επτά λόφων, γι’ αυτό πολλοί την έλεγαν και «Επτάλοφη». Όλα σχεδόν τα σπίτια της έβλεπαν στις θάλασσες του Βοσπόρου, της Προποντίδας και του Κεράτιου κόλπου, που την περιέβαλλαν.
Χώρος συνάντησης και καθημερινής επικοινωνίας των Βυζαντινών ήταν οι πλατείες και οι αγορές της Πόλης. Η μεγαλύτερη απ’ αυτές έφερε το όνομα του ιδρυτή της και ήταν στο μέσο της Μέσης λεωφόρου, που διέσχιζε την Πόλη. Κοντά της ήταν οι αγορές των αυτοκρατόρων Θεοδόσιου και Αρκάδιου καθώς και άλλες μικρότερες.
Πλατεία (φόρος) του Κωνσταντίνου
Δεξιά κι αριστερά της Μέσης λεωφόρου υπήρχαν τοξωτές στοές και εκατοντάδες καταστήματα, από τα οποία οι Βυζαντινοί αγόραζαν ό,τι επιθυμούσαν. Εδώ είχαν τα σπίτια τους και οι πιο εύπορες οικογένειες.
Εκτός από τις σταθερές αγορές υπήρχαν και οι υπαίθριες. Αυτές λειτουργούσαν στο κέντρο και στις λαϊκές συνοικίες της Πόλης, ορισμένες ημέρες της εβδομάδας. Εκεί πουλούσαν τα προϊόντα τους πολλοί παραγωγοί και βιοτέχνες σε καλύτερες τιμές. Γι’ αυτό τις επισκεπτόταν πολύς κόσμος. Σ’ αυτές σύχναζαν και πλανόδιοι διασκεδαστές.
Την επίβλεψη της αγοράς είχε ο Έπαρχος της Πόλης, ο οποίος ενημερωνόταν τακτικά για την επάρκεια και την ποιότητα των αγαθών αλλά και τις τιμές τους. Ιδιαίτερη προσοχή έδειχνε για τα είδη πρώτης ανάγκης.
*
Κλικ στην εικόνα για την εφαρμογή
*
Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος
(Δημιουργός Σουδίας Γιάννης)
[slideboom id=456017&w=425&h=370]
*
Διαβάστε ή εκτυπώστε το σχεδιάγραμμα του μαθήματος
[κλικ στην εικόνα]
*
Ώρα για εξάσκηση!
απο το Θ. Αρβανιτίδη
Πάτησε στην εικόνα [κλικ]
*
Η πλατεία του Κωνσταντίνου σε παζλ!
Μπορείς να το φτιάξεις;
35
______________________________________________________________________________________________________________________________________________
Πατήστε στην εικόνα για να δείτε το ψηφιακό βιβλίο
12. Η εκπαίδευση στο Βυζάντιο
H εκπαίδευση των παιδιών στο Βυζάντιο δεν ήταν υποχρεωτική. Yπήρχαν μόνο ιδιωτικά και εκκλησιαστικά σχολεία, που λειτουργούσαν σε σπίτια, σε ναούς ή σε μοναστήρια. Οι γονείς πλήρωναν δίδακτρα σε είδος ή χρήματα, ανάλογα με το επάγγελμά τους. Τα παιδιά πήγαιναν στο σχολείο σε ηλικία έξι ως οκτώ χρόνων.
Το βασικό σχολείο είχε τέσσερις τάξεις. Στις δύο μικρότερες οι μαθητές μάθαιναν να γράφουν, να διαβάζουν και να λογαριάζουν. Ασκούνταν ακόμη να ακούν προσεχτικά το δάσκαλό τους και να προφέρουν σωστά τα λόγια τους.
Στις μεγαλύτερες τάξεις διδάσκονταν ορθογραφία, γραμματική και αριθμητική. Αποστήθιζαν ιστορίες από τον Όμηρο, την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη και από τους μύθους του Αισώπου. Στα σχολεία ακόμη μάθαιναν να τραγουδούν και να ψέλνουν.
Στα εκκλησιαστικά σχολεία, εκτός από τα παιδιά της πόλης, συχνά φοιτούσαν δωρεάν ορφανά παιδιά ή μαθητές από άλλες περιοχές της αυτοκρατορίας, που διακρίνονταν για τη φιλομάθειά τους.
Οι μαθητές έγραφαν με στυλόν ή γραφείον, που είχε μυτερή ακίδα στο ένα άκρο ώστε τα γράμματα να χαράζονται εύκολα, και πεπλατυσμένη στο άλλο για να σβήνουν. Επίσης έγραφαν και με κοντύλι κι έσβηναν με σφουγγάρι.
Έγραφαν πάνω σε ξύλινες πινακίδες, τα σχεδάρια, σε παπύρους και περγαμηνές που τις κουβαλούσαν στον μάρσιπο, δηλαδή στην τσάντα τους.
Πάνω στον πάπυρο και στην περγαμηνή έγραφαν με ένα ειδικά ξυσμένο καλάμι, το κάλαμον, που το βουτούσαν σε μελάνι μαύρο συνήθως. Μαζί τους είχαν ένα μαχαιράκι για να ξύνουν τη μύτη του καλάμου που ήταν χαραγμένη κατά μήκος ώστε να συγκρατεί το μελάνι. Το χαρτί, αν και ήταν από παλιά γνωστό, άρχισε να χρησιμοποιείται ευρύτερα στο Βυζάντιο μόλις τον 11ο αιώνα και γρήγορα αντικατέστησε την περγαμηνή.
Τα παιδιά πήγαιναν στα σχολείο με τα καθημερινά τους ρούχα και έτρωγαν το μεσημέρι εκεί. Μερικοί μαθητές ζούσαν στο σχολείο και άλλοι επέστρεφαν στα σπίτια τους. Ορισμένες φορές οι κακές καιρικές συνθήκες εμπόδιζαν τα παιδιά να πάνε σχολείο.
Πολύ συχνές ήταν και οι τιμωρίες, μάλιστα τις περισσότερες φορές έβρισκαν σύμφωνους και τους γονείς που πίστευαν ότι οι σωματικές τιμωρίες ήταν ωφέλιμες για τα παιδιά τους.
“Ο μη δαρείς ου παιδεύεται” έλεγαν τότε δηλαδή “
“Όποιος δε δαρθεί δε μαθαίνει γράμματα”
Τα αγόρια που δεν πήγαιναν στο σχολείο μάθαιναν από μικρή ηλικία τέχνες κοντά σε ειδικούς τεχνίτες. Εκεί εργάζονταν, ως άμισθοι μαθητευόμενοι, συνήθως δύο χρόνια. Ύστερα εργάζονταν κοντά τους με αμοιβή ή αναζητούσαν αλλού εργασία. Κάθετεχνίτης μπορούσε να έχει μόνο δύο μαθητευόμενους. Ο σεβασμός των νέων αυτών προς το «αφεντικό» τους ήταν μεγάλος και συχνά κρατούσε για όλη τους τη ζωή.
Οι δάσκαλοι στο Βυζάντιο
Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος
(Δημιουργός Σουδίας Γιάννης)
[slideboom id=456017&w=425&h=370]
*
Διαβάστε ή εκτυπώστε το σχεδιάγραμμα του μαθήματος
[κλικ στην εικόνα]
*
Ώρα για εξάσκηση
(δημιουργός Α. Χαραλάμπους)
