Terra Computerata

Μια που σήμερα το βιβλίο έχει την τιμητική του λόγω του θέματος των πανελλαδικών ρίξτε και μια ματιά στο απόσπασμα του άρθρου του Γιάννη Μπασκόζου “Τρία κι ένα σχόλια για το βιβλίο και την ανάγνωση” :

Κατά τη μεταφορά του βιβλίου στoν ηλεκτρονικό υπολογιστή ο αναγνώστης δεν είναι απλώς θεατής. Αυτός που βλέπει το νόημα από το παράθυρο που άνοιξε στην οθόνη του υπολογιστή του έχει πια τη δυνατότητα να είναι κι αυτός δεύτερος συγγραφέας, ενεργητικός συμμέτοχος. Το κείμενο, όπως έγραφε ο Ρεζίς Ντεμπρέ, δεν είναι πλέον μια στατική σταθερά, ένας δρόμος που πρέπει να τον διατρέξουμε μέσα σε ένα δεδομένο νόημα, που έχει καταγραφεί μια για πάντα, αλλά είναι ένα ψηφιδωτό σε κίνηση (κείμενο, ήχος, εικόνα), μια αβέβαιη ακολουθία διακλαδώσεων, μη ιεραρχημένο και μη προκαθορισμένο, όπου κάθε αναγνώστης μέσα σε ένα δίκτυο κόμβων επικοινωνίας μπορεί να επινοήσει τη δική του ιδιαίτερη διαδρομή. Πώς όμως θα κατανοήσει ο αναγνώστης το κείμενο ή τα κείμενα; Δεν χρειάζεται να έχει κριτήρια, γνώσεις, εργαλεία, επεξεργασμένες πληροφορίες; Πώς θα παρέμβει αν δεν διαθέτει «εκ των προτέρων» γνώσεις, αν δεν είναι δηλαδή επαρκής αναγνώστης; Υπάρχουν αυτοί που πιστεύουν ότι το μέσον δίνει τα κριτήρια. Το ζήτημα είναι τι είδους κριτήρια δίνει αφού το δίκτυο διακρίνεται για τη χαοτική ροή πληροφοριών. Υπάρχει η δυνατότητα να αντικατασταθεί ποτέ η κριτική ικανότητα που αποκτάται από το οργανωμένο σύστημα γνώσεων μέσα από το (ηλεκτρονικό ή έντυπο) βιβλίο, ιδίως όταν αυτό το προσλαμβάνεις σε μικρή ηλικία; Να καταργηθεί η ίδια η διαδικασία της εκπαίδευσης μέσω των βιβλίων- ανεξαρτήτως του με ποιες τεχνολογίες υποστηρίζεται κάθε φορά; Αυτό είναι ένα ερώτημα των καιρών.

Βήμα των Ιδεών

Του Αθανάσιου Γκότοβου*

Η δραματοποίηση του σκηνικού των εξετάσεων στο τέλος του λυκείου -οι οποίες περιγράφονται με όρους «πολέμου», «μάχης», «αγώνα» και «σφαγής» – περιέχει στοιχεία υπερβολής, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν πρόκειται για «δράμα». Ενα βαρύ, διπλό φορτίο επιβαρύνει δεκαετίες τώρα την ελληνική οικογένεια.

Ο ένας σταυρός είναι ο οικονομικός (έξοδα για φροντιστήρια), ο άλλος ο ψυχολογικός: η αγωνία για το τι «θα πέσει» στις εξετάσεις, για το αν η θεά Τύχη χαμογελάσει στον υποψήφιο ώστε ο τελευταίος να μπορέσει να αποδείξει στους «φύλακες των πυλών» μέσα σε τρεις ώρες ό, τι δεν μπόρεσε, υποτίθεται, να αποδείξει τα προηγούμενα δώδεκα χρόνια.

Θεματοδότες που αν τους ρωτήσεις δεν ξέρουν οι ίδιοι γιατί βάζουν αυτά τα θέματα και όχι άλλα, που δεν λογοδοτούν για την ικανότητά τους να οργανώσουν μια αντιπροσωπευτική, έγκυρη και αξιόπιστη αποτίμηση των γνώσεων και των ικανοτήτων των υποψηφίων, θα κληθούν να συνθέσουν ή να προτείνουν θέματα κι όποιον πάρει ο χάρος.

Διορθωτές θα κρίνουν με βάση φωτογραφικές αντιστοιχίσεις εγχειριδίων – δοκιμίων τις γνώσεις των υποψηφίων. Πολιτικοί θα μας διαβεβαιώσουν όπως κάθε χρόνο ότι οι εξετάσεις είναι αδιάβλητες, λες και αυτό αρκεί. Πόσο αναγκαίο είναι τελικά αυτό το οδυνηρό θέατρο του παραλόγου;

Γιατί πρέπει να μπαίνουν στη δοκιμασία αυτή όλοι ανεξαιρέτως οι υποψήφιοι: φιλόδοξοι γιατροί και λιγότερο φιλόδοξοι φιλόλογοι; Προς τι η δυσανάλογη και ασύμμετρη επένδυση για τον μέσο υποψήφιο μιας σχολής χωρίς αξιώσεις επαγγελματικής αποκατάστασης; Το θέατρο του παραλόγου με τις εξετάσεις όπως γίνονται στη χώρα έχει βαθύτερες αιτίες.

Ο τεχνητός ανταγωνισμός υπηρετεί την ανακατανομή εισοδήματος μέσα στην ίδια την κοινωνία, η οποία δεν θα μπορούσε να συντελεστεί διαφορετικά.

Από την άλλη μεριά, συντηρεί τον πελατειακό χαρακτήρα του κομματικού μας συστήματος, το οποίο μπορεί να ψιθυρίζει στο αφτί κάθε υποψηφίου ότι ειδικά γι’ αυτόν -επειδή είναι «δικό τους παιδί» – θα βρεθεί τρόπος να τακτοποιηθεί μόλις πάρει το πτυχίο…

* Ο Αθ. Γκότοβος είναι καθηγητής Παιδαγωγικών στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Καθημερινή

Καχεξία, απομόνωση και κατάθλιψη. Αυτά είναι τα πρώτα συμπτώματα του εθισμού στο Διαδίκτυο, ενός φαινομένου που τείνει να πάρει ιδιαίτερα επικίνδυνες διαστάσεις στη χώρα μας. Στην Ελλάδα, εθισμό στο Διαδίκτυο έχει αναπτύξει το 8,2% των νεαρών χρηστών, ποσοστό που κρίνεται από τους ειδικούς ιδιαίτερα υψηλό. Είναι ενδεικτικό ότι στη Νορβηγία το ποσοστό των εθισμένων εφήβων δεν ξεπερνάει το 2%, στην Ιταλία φτάνει το 5,4% και στην Κίνα κυμαίνεται μεταξύ 2,4% και 5,52%.

Αυτά τα στοιχεία παρέθεσαν χθες οι ειδικοί γιατροί, με αφορμή το 6ο Πανελλήνιο Παιδοψυχιατρικό Συνέδριο που διοργανώνουν στην Αθήνα από τις 15 έως τις 17 Μαΐου η Παιδοψυχιατρική Εταιρεία Ελλάδας και η Ενωση Ψυχιάτρων Παιδιών και Εφήβων. Οπως τόνισαν οι παιδοψυχίατροι, το υψηλό ποσοστό εθισμένων εφήβων που καταγράφεται στη χώρα μας ίσως να εξηγείται από τον τρόπο «ψηφιακού αλφαβητισμού» των παιδιών στην Ελλάδα, ο οποίος ξεκίνησε κυρίως μέσα από την εμπειρική απασχόληση και όχι ως αποτέλεσμα συντονισμένης μαθησιακής διαδικασίας. Για το λόγο αυτό τόνισαν τη σημασία της έγκαιρης εισαγωγής των ηλεκτρονικών υπολογιστών στη μαθησιακή διαδικασία ώστε η γνωριμία με τις νέες τεχνολογίες να γίνεται σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον με ισορροπημένη παρουσίαση και έγκαιρη ανίχνευση παθολογικών σημείων και συμπτωμάτων.

Οι ειδικοί προειδοποίησαν ότι ο εθισμός αφορά κυρίως αγόρια που παίζουν διαδικτυακά παιχνίδια, με μέσο όρο καθημερινής χρήσης 5,5 ώρες. Ως ομάδες υψηλού κινδύνου για την ανάπτυξη εθισμού στο Διαδίκτυο καταγράφονται οι φοιτητές και οι έφηβοι.

Καθημερινή

Η τεχνολογία απαιτεί να γνωρίζετε όλα τα κόλπα!

H Λαοκρατία Λάκκα, σχολική σύμβουλος τοποθετείται για τον κατακερματισμό του χρόνου και της διδακτέας ύλης σε αυτόνομους και μη επικοινωνούντες γνωστικούς κλάδους. «Είναι γεγονός ότι στην εποχή μας, στην οποία η επιστημονική και η τεχνολογική γνώση αναπτύσσονται με θεαματικούς ρυθμούς, η γνώση που προσφέρεται μέσα από την παραδοσιακά κατακερματισμένη εκπαίδευση γεννά πολλά προβλήματα επιστημονικής, πολιτισμικής και κοινωνικής φύσης. Είναι φανερό ότι οι διάφορες επιστήμες και τεχνολογίες δεν μπορούν να παραμείνουν “κλειστές” στον εαυτό τους, και συνεπώς θεωρείται πλέον αναγκαίο το γκρέμισμα των παραδοσιακών διαχωριστικών γραμμών. Το σχολείο, που διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στην επιστημονική και τεχνολογική ενημέρωση και πληροφόρηση των αυριανών πολιτών, δεν μπορεί να παραμείνει αδιάφορο σε αυτήν τη νέα ανάγκη για μια διεπιστημονική προσέγγιση των επιμέρους επιστημών αλλά και για τη συνάρθρωση των εξηγητικών σχημάτων τους. Υποτίθεται ότι τα νέα αναλυτικά σχολικά προγράμματα θεμελιώνονται πάνω σε αυτήν τη νέα αντίληψη που εναντιώνεται στον κατακερματισμό της γνώσης σε ξεχωριστά αντικείμενα, προσεγγίζοντας τον κόσμο της γνώσης με έναν ολιστικό τρόπο. Ομως, τα νέα βιβλία που γράφτηκαν σύμφωνα με αυτά τα προγράμματα δεν κατάφεραν να υπερβούν τις παραδοσιακές διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των επιστημονικών κλάδων. Το περιεχόμενό τους παραμένει ασφυκτικά “ακαδημαϊκό”. Από την άλλη, στο χώρο της εκπαίδευσης οι θιασώτες της διεπιστημονικής και πολυεπιστημονικής προσέγγισης, κατά την εφαρμογή της στην παιδαγωγική, φρενάρονται από τις θεσμικές δεσμεύσεις των εκπαιδευτικών συστημάτων, αλλά και από τη μη ορθή προετοιμασία της καινοφανούς προσέγγισής τους. Μόνο μέσα από μια ριζικά νέα οργάνωση των προγραμμάτων, από την πολύμορφη διεπιστημονική κατάρτιση και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και από τη δυνατότητα άμεσης, προσωπικής εμπλοκής τους, μπορεί να αλλάξει η εκπαιδευτική σχολική πραγματικότητα».

Ελευθεροτυπία

Ο Άνταμ Γουίλσον έγραψε ιστορία. Έγινε ο πρώτος άνθρωπος που έγραψε μήνυμα στο Ίντερνετ χρησιμοποιώντας μόνο τη σκέψη του. Ο Γουίλσον συμμετείχε σε πείραμα που έγινε στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν και απέδειξε πως οι επιστήμονες μπορούν να διαβάσουν τη σκέψη μας.

Oι ερευνητές χρησιμοποίησαν έναν μίνι σαρωτή εγκεφάλου (σκάνερ), που διαβάζει τα ηλεκτρικά πεδία τα οποία σχηματίζονται από την κυτταρική δραστηριότητα στον εγκέφαλο.

Με λίγη προπόνηση, ο Γουίλσον, επιστήμονας ο ίδιος, κατάφερε να διαλέξει γράμματα του αλφαβήτου από την οθόνη του υπολογιστή, να γράψει ένα μήνυμα και να το στείλει μέσα σε λίγα λεπτά. Στόχος του είναι να δημιουργήσει ένα σύστημα που θα βοηθά άτομα τα οποία δεν μπορούν πλέον να μιλήσουν λόγω εγκεφαλικών ή άλλων παθήσεων, να επικοινωνούν με το περιβάλλον τους.

Το συγκεκριμένο πείραμα δεν είναι το μοναδικό που πέτυχε στην προσπάθεια των ειδικών να διαβάσουν τη σκέψη. Αντίστοιχες προσπάθειες σε διάφορους τομείς διαδέχονται η μία την άλλη και οι προοπτικές που ανοίγονται είναι απεριόριστες αλλά και τρομακτικές συνάμα.

Τα Νέα