Άρθρα με ετικέτα “Πανελλαδικές”

Tου Κυριάκου Mητσοτάκη

Εκείνα που συγκράτησα από τις πανελλαδικές εξετάσεις είναι η αύξηση των υποψηφίων (από 85.000 σε 90.000), η αύξηση των εισακτέων (7 στους 10 μπαίνουν σε κάποια σχολή), η αύξηση των γραπτών με βαθμολογία κάτω από τη βάση (κατά 18.000) και η μείωση του αριθμού των αριστούχων. Η κατάργηση της βάσης του 10 δίνει την πραγματική εικόνα για τα αποτελέσματα των φετινών πανελλαδικών. Πρόκειται για άλλη μία «μεταρρύθμιση» στην Παιδεία που όχι μόνο δεν βελτίωσε το εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά ενίσχυσε την ανεπάρκειά του. Η κατάργηση του 10 καλλιέργησε περισσότερες προσδοκίες στους διαγωνιζόμενους, κατέβασε όμως τον πήχυ των επιδόσεών τους. Εάν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς όσον αφορά τη βαθύτερη διάσταση της κατάργησης της βάσης του 10, οφείλουμε να παραδεχτούμε δύο πραγματικότητες:

Πρώτον, αναδεικνύεται μία από τις πλέον παράδοξες διαστάσεις του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Ενώ η βάση του 10 έχει μεγάλη σημασία για την αποφοίτηση από το Γυμνάσιο, δεν παίζει κανένα ρόλο για την εισαγωγή στην ανώτατη εκπαίδευση! Υπάρχουν σχολές ΤΕΙ στις οποίες οι υποψήφιοι εισάγονται με μέσο όρο 7, 6 ή ακόμα και 5, οι οποίοι, τηρουμένων των αναλογιών, με αυτές τις βαθμολογίες δεν θα είχαν καταφέρει να τελειώσουν ούτε το Γυμνάσιο.

Δεύτερον, επιβεβαιώνεται ότι η εκπαίδευση παραμένει όμηρος του πολιτικού συστήματος. Πρωταρχικός στόχος του δεν είναι να προσφέρει ένα καλύτερο επίπεδο εκπαίδευσης. Το μόνο που ενδιαφέρει είναι να συμπληρωθούν οι κενές θέσεις των εκατοντάδων σχολών που έχουν ιδρυθεί σχεδόν σε κάθε πόλη, να ενοικιάζονται οι γκαρσονιέρες και να δουλεύουν τα νυχτερινά κέντρα. Οι φοιτητές και οι οικογένειές τους είναι για τουλάχιστον τέσσερα χρόνια οι σταθεροί αιμοδότες των τοπικών οικονομιών, αποτελώντας όμως μέρος ενός συστήματος που αργοπεθαίνει.

Η αθρόα εισαγωγή στα ΑΕΙ χωρίς βάση, ουσιαστικά δηλαδή χωρίς κριτήρια, συντηρεί έναν φαύλο κύκλο όπου επικρατεί η επιβράβευση της ελάχιστης προσπάθειας, η παραγωγή στρατιών υποψήφιων ανέργων πτυχιούχων και η διατήρηση σχολών με θολό ή ανύπαρκτο αντικείμενο. Η πρακτική αυτή για την οποία ευθύνεται σε συντριπτικό βαθμό το πολιτικό σύστημα έχει και μία διάσταση εξαιρετικά ανήθικη. Χαμηλώνοντας τον πήχυ μειώνονται τα κίνητρα και οι προσδοκίες από τους νέους ανθρώπους, οι οποίοι μετά το τέλος των σπουδών τους, συρρέουν στα πολιτικά μας γραφεία για μια θέση στο Δημόσιο ή ένα πρόγραμμα stage. Το ίδιο το πελατειακό σύστημα που εμείς εκτρέφουμε και συντηρούμε γυρνάει εναντίον μας και έτσι διαιωνίζεται μία άρρωστη κατάσταση.

Οφείλουμε να αντιληφθούμε ότι το εκπαιδευτικό σύστημα δεν μπορεί να συνεχίσει να παράγει ημιμαθείς πτυχιούχους, χωρίς αντικείμενο, ξεκομμένους από τις παραγωγικές ανάγκες της οικονομίας. Κι αν εμείς, ως πολιτικό σύστημα συνολικά, δεν καταφέρουμε να «θυσιάσουμε» το όποιο μικροπολιτικό μας συμφέρον υπέρ του συλλογικού οφέλους της κοινωνίας και των νέων ανθρώπων, δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα στον τόπο μας. Με όλα αυτά θυμήθηκα την καλή ελληνική κωμωδία της δεκαετίας του ’80 με τίτλο «Μάθε Παιδί μου Γράμματα», η οποία αναφέρεται ακριβώς στην εξάρτηση της εκπαίδευσης από αγκυλώσεις και ξεπερασμένες νοοτροπίες του παρελθόντος. Δυστυχώς διαπιστώνω ότι 30 χρόνια μετά μας απασχολούν τα ίδια ζητήματα και ότι η πραγματικότητα του εκπαιδευτικού μας συστήματος ακόμα και σήμερα συνεχίζει να ξεπερνά ακόμα και σενάριο ταινίας.

kathimerini.gr

Σχετικά άρθρα:
Σχολεία παραγωγής άεργων και δούλων
Η εκπαίδευση της αμάθειας της Αφροδίτης Πολίτη, Ελευθεροτυπία 

Comments 0 σχόλια »

ethics.jpgΤου Γρηγόρη Καλφέλη,  καθηγητή της Νοµικής Σχολής του ΑΠΘ.
Ο φηµισµένος αµερικανός οικονοµολόγος L. Τhurow έλεγε χαρακτηριστικά ότι οι γνώσεις και οι δεξιότητες των ανθρώπων θα είναι το µεγάλο συγκριτικό πλεονέκτηµα των κοινωνιών του 21ου αιώνα. Οµως φοβάµαι ότι το αποτυχηµένο και ολέθριο σύστηµα των Πανελλαδικών Εξετάσεων όχι µόνο δεν συµβαδίζει µε αυτή τη λογική, αλλά και καταστρέφει εντελώς το κριτικό πνεύµα που πρέπει να έχει ένας δεκαοκτάχρονος µαθητής αν θέλει να εξελιχθεί κάποτε σε ολοκληρωµένο και ενεργό πολίτη.

Υπό αυτό το πρίσµα θα εντοπίσω δύο εντελώς αναχρονιστικά στοιχεία του ισχύοντος συστήµατος των εξετάσεων (χωρίς αυτό να σηµαίνει βέβαια ότι δεν θα πρέπει να δώσουµε ένα τεράστιο µπράβο σε όλα τα παιδιά – και όχι µόνο στους αριστούχους, όπως κάνουν ακατανόητα κάποιοι φροντιστηριάρχες – γιατί αφιέρωσαν ένα κρίσιµο τµήµα του υπαρξιακού τους χρόνου για να µπουν σε έναν «παράδεισο» που µάλλον θα τους χαρίσει λίγη ευτυχία).

Κατ’ αρχάς θα αναφέρω το πιο γνωστό και αυτονόητο µέγεθος. Δηλαδή, σχεδόν τριάντα χρόνια από τότε που ο Ανδρέας Παπανδρέου εξήγγειλε την κατάργηση της παραπαιδείας, όλοι σχεδόν οι γονείς σήµερα καταφεύγουν εξ ανάγκης στα φροντιστήρια και στα ιδιαίτερα µαθήµατα για να επιτύχουν την περίφηµη πρόσβαση των παιδιών τους στην τριτοβάθµια εκπαίδευση.

Και βεβαίως, θα πρέπει να υπενθυµίσουµε ότι ιδιαίτερα µαθήµατα σηµαίνει µαύρος και αφορολόγητος πλούτος, γιατί κανένας καθηγητής δεν δίνει αποδείξεις και αυτό έχει ανυπολόγιστη σηµασία, αφού συνδέεται µε το φαινόµενο της φοροδιαφυγής ένεκα του οποίου φτάσαµε ως χώρα στη γνωστή άθλια και τραγική κατάσταση.

Δηλαδή, να θεωρούµαστε ως ο διεφθαρµένος παρίας όλου του πλανήτη (δεν γνωρίζω αν η ΟΛΜΕ προβάλλει όσο θα έπρεπε αυτό το αδιανόητο ζήτηµα).

Οµως όλα τούτα σηµαίνουν ότι στη Β’ και κυρίως στη Γ’ λυκείου τα φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα γίνονται το βασικό µέγεθος, αφού κανείς δεν δίνει σηµασία στο σχολείο και είµαστε ίσως η µόνη ευρωπαϊκή χώρα στην οποία εµφανίζεται µια τέτοια απίστευτη και τροµερή υποβάθµιση της σχολικής µονάδας. Επιπλέον, το παραπάνω πρόβληµα εµπεριέχει και µια έντονη ταξική διάσταση. Δηλαδή, όσο πιο πλούσιος είναι ο γονιός τόσο περισσότερα λεφτά µπορεί να δίνει στα ιδιαίτερα και τόσο καλύτερα µπορεί να προετοιµάζει το παιδί του (χωρίς αυτό να σηµαίνει βέβαια ότι δεν υπάρχουν και εκπληκτικά µυαλά που µπορούν να αριστεύουν χωρίς καµιά βοήθεια). Αυτό αποτυπώνεται έντονα και στις φετινές βαθµολογίες των Πανελλαδικών, όπου από τη µια είχαµε αρκετούς αριστούχους και από την άλλη µεγάλο αριθµό υποψηφίων που έγραψαν κάτω από τη βάση. Δηλαδή, λίγους δροµείς µεγάλων ταχυτήτων και πολλούς ασθµαίνοντες ουραγούς! Επιπροσθέτως, θα αναφέρω ένα ακόµη ενοχλητικό θεσµικό στοιχείο του ισχύοντος συστήµατος των εξετάσεων που ακρωτηριάζει ή εµποδίζει την ανάπτυξη της ολοκληρωµένης γνώσης και της ολοκληρωµένης προσωπικότητας. Τι εννοώ; Ολοι οι µαθητές της Γ’ λυκείου δίνουν αποκλειστικό βάρος στα µαθήµατα των Πανελλαδικών και έτσι αναγκαστικά υποβαθµίζονται τα µαθήµατα των σχολικών εξετάσεων (που µάλιστα γίνονται ύστερα από αυτές)! Εποµένως, µπορεί ένας υποψήφιος της Τεχνολογικής Κατεύθυνσης να γράψει άριστα στα Μαθηµατικά των Πανελλαδικών και να µη διαβάσει καθόλου την Ιστορία των σχολικών εξετάσεων (και έτσι, να µη µάθει ποτέ για την ιστορία του 20ού αιώνα ή για τον εµφύλιο πόλεµο ή για τη χούντα του 1967). Υπ’ αυτό µόνο το πρίσµα µπορούν να ερµηνευθούν τα φοβερά και απίστευτα ευρήµατα κάποιων ερευνών που δείχνουν ότι πολλά δεκαοκτάχρονα παιδιά δεν έχουν ακούσει ποτέ για τον Καντ, τον Μαρξ και άλλους µεγάλους στοχαστές που άλλαξαν τον ρου της ανθρώπινης σκέψης. Με τούτα τα δεδοµένα ισχύει αυτό που έλεγε ο Σαίξπηρ, «το πνεύµα γίνεται σερβιτόρος ταβέρνας που σπαταλάει την ευφυΐα του κάνοντας λογαριασµούς» («Ερρίκος Δ’»).

Ποιο είναι το συµπέρασµα; Το σύστηµα των Πανελλαδικών Εξετάσεων πρέπει να αλλάξει γρήγορα, γιατί είναι εντελώς αναχρονιστικό και εµποδίζει την ανάπτυξη των ολοκληρωµένων ανθρώπων, που θα έχουν τουλάχιστον γνώση της ιστορίας του τόπου τους!

ΑΝΑΧΡΟΝΙΣΤΙΚΟ

Το σύστηµα πρέπει να αλλάξει γρήγορα, γιατί εµποδίζει την ανάπτυξη ολοκληρωµένων ανθρώπων

TA NEA

Comments 0 σχόλια »

49101.jpg

Σήμερα είμαστε στα πρωτοσέλιδα για το θέμα των αμοιβών των πανελλαδικών εξετάσεων. Αν θυμάστε το ιστορικό κατά τη συνάντηση της ΟΛΜΕ με τον υφυπουργό κ. Πανάρετο δόθηκε η διαβεβαίωση από τον τελευταίο ότι υπέγραψε την ΚΥΑ και την απέστειλε για υπογραφή στον υπουργό Οικονομικών. Μάλιστα, γνωστοποίησε το ύψος των αμοιβών των εκπαιδευτικών. Ετσι το Δ.Σ. της ΟΛΜΕ ανέστειλε την αποχή από τα βαθμολογικά κέντρα, παρά το γεγονός ότι η διαδικασία υπογραφής της ΚΥΑ δεν είχε ολοκληρωθεί.

Την Τετάρτη 9 του μηνός ο υφυπουργός Παιδείας κ. Πανάρετος δημοσιοποίησε στην προσωπική του ιστοσελίδα (!) την ΚΥΑ, όπου όμως προβλέπονται σοβαρές μειώσεις (από 5% έως και 63%!) στις αμοιβές των εκπαιδευτικών, οι οποίες έτσι κι αλλιώς ήταν χαμηλές καθώς είναι παγωμένες εδώ και τέσσερα χρόνια- από το 2006. Τα Νέα

Βλέποντας τις μειώσεις στη βαθμολογία του γραπτού δεν αναφέρονται περιέργως πως τα εξής:

1) ότι υπάρχουν εκπαιδευτικοί που μετακινήθηκαν και επιβαρύνθηκαν με έξοδα ξενοδοχείου και διατροφής και μετά τους ανακοινώθηκε ότι δεν θα πάρουν τα εκτός έδρας.

2) ότι η περικοπή δεν είναι ένα λεπτό, μια που αναφέρεται η ακαθάριστη αμοιβή – γιατί δε λέμε 1,5 ευρώ για να είμαστε πιο κοντά στην αλήθεια, και μάλιστα σε 3  άτοκες δόσεις

3) ότι φέτος η διόρθωση συμπεριλάμβανε την αναγραφή 80 αριθμών στην αναλυτική βαθμολόγηση επί του αποκόμματος που θα έχει τη δυνατότητα να δει ο υποψήφιος.

Ειλικρινά τώρα ποιον θα διαφωτίσει το απόκομμα; Το ίδιο το τετράδιο να έβλεπε θα δυσκολευόταν να καταλάβει.

Απλά κάθε χρόνο αντί να απλοποιείται η διαδικασία γίνεται περιπλοκότερη.

Αλλά ας μείνουμε στο θέμα του εμπαιγμού. Γιατί εκεί είναι τελικά η ουσία. Νες πα;

Comments 0 σχόλια »

1283736.jpgΔιάβαζα το ρεπορτάζ του esos σχετικά με την κόντρα στη βουλή με αφορμή το θέμα των πανελλαδικών εξετάσεων της λογοτεχνίας. Ενα είναι ολοφάνερο από τις αγορεύσεις των εκπροσώπων του έθνους. Είτε κανείς τους δεν έχει διαβάσει το κείμενο και περιορίστηκαν σε εισηγήσεις του περιβάλλοντός τους είτε αν το διάβασαν δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν το νόημα του κειμένου.

Κακόμοιρε Ιωάννου, τι σου έμελλε η μοίρα να πάθεις από τότε που ο Κεμάλ σου εντάχθηκε στην ύλη των πανελλαδικών…

Comments 0 σχόλια »

ypepth-new.gifΜήπως στα πλαίσια ενός καλύτερου προγραμματισμού το ΥΠΕΠΘ πρέπει να δώσει το καλό παράδειγμα και να σπάσει την παράδοση τόσων ετών, της ανακοίνωσης δηλ. της ύλης των πανελλαδικών εξετάσεων τον Οκτώβριο; Γιατί πώς κάποιος ευσυνείδητος διδάσκων που επιθυμεί να ανατρέξει σε βιβλιογραφία θα προετοιμαστεί έγκαιρα; δεν θα ήταν καλό να γνωρίζει το αντικείμενό του πριν αρχίσει η σχολική χρονιά; Οχι μόνο να ζητάμε προγραμματισμούς από τους διδάσκοντες…και μετά να τους ξεχνάμε. Ας προγραμματίσει λίγο και το υπουργείο – Π.Ι. τις εκκρεμότητές του.

Comments 0 σχόλια »

dnarista.jpgΟ Παντελής Μπουκαλάς από τη στήλη του “Υποθέσεις” στην Καθημερινή σχολιάζει το θέμα της φετινής έκθεσης των πανελλαδικών:

…Αλλά και τα παιδιά, τα παιδιά μας, που κι αυτά η τηλεόραση τα ψυχαγωγεί και τα εκπαιδεύει, και τα οποία οδηγούνται κάθε χρόνο στην τελετή της βίαιης ενηλικίωσής τους με όλο και λιγότερες ψευδαισθήσεις και όλο και περισσότερο άγχος (κατακλύζονται τα κανάλια τις προεξεταστικές ημέρες από ψυχολόγους και διαιτολόγους, που δίνουν τις κοινότοπες συμβουλές τους προς σωτηρίαν, αν όχι των μαθητών, πάντως της φήμης τους και του πελατολογίου τους), τι πράγματι θα ήθελαν να γράψουν για να βρεθούν όσο πιο κοντά γίνεται στην αλήθεια τους, όσο πιο κοντά ταιριάζει στην ηλικία τους που, θεωρητικά, βρίσκεται ακόμα κάπως μακριά από την πεπολιτισμένη αυτολογοκρισία; Ο φόβος ή η υποψία ότι, αν ξεφύγουν από το «πρέπει» που τους υπαγορεύει με ετήσια κανονικότητα το ίδιο το εξεταστικό θέμα, ίσως να δουν τους βαθμούς τους να μειώνονται, δεν τους επιτρέπει να γράψουν αυθόρμητα, κριτικά, επιθετικά, να καταθέσουν ό, τι όντως αισθάνονται και πιστεύουν· αυτά που λίγους μήνες πριν ίσως είχαν κατέβει στους δρόμους απαιτητικά, πρέπει την επίσημη ώρα να στρογγυλέψουν τα αισθήματά τους, να συνετιστούν προληπτικώς και να γράψουν όσα επιθυμεί να ακούσει η ενήλικη σοβαρότητα, αιχμάλωτη της υποκρισίας της. Αλλά έτσι ακριβώς διδάσκουμε τα παιδιά, ότι, για να προκόψουν, είναι υποχρεωμένα να χρησιμοποιούν τις μεν ιδέες τους, όσες έχουν, σαν διαβατήριο που οφείλεις να το σκίσεις για να σου επιτραπεί να περάσεις στην επικράτεια της «ωριμότητας», τις δε λέξεις σαν τσόφλια, αδειασμένες από το οξύ νόημά τους· τα μαθαίνουμε δηλαδή να συμμορφώνονται έγκαιρα και να πειθαρχούν, να γερνούν πριν έρθει η ώρα τους.

Ωσπου να φτάσεις στην τρίτη λυκείου, λοιπόν, θα ’χεις ακούσει σίγουρα από κάποιον καθηγητή σου, θα ’χεις διαβάσει σε κάποιο από τα βιβλία σου ή, έστω, θα το έχεις εντοπίσει στον μπούσουλα κάποιου φροντιστηρίου, και θα φρόντισες να το αποστηθίσεις, εκείνο το αριστοτελικό για τον άνθρωπο που φύσει ορέγεται του ειδέναι. Και δεν μπορεί, γενιές και γενιές το μάθαμε, θα το έχεις μάθει και εσύ πως ο Σόλων, ένας από τους εφτά σοφούς της αρχαιότητας προς την οποία έχουμε πάντοτε στραμμένη τη ρητορική μας, κήρυττε εκείνο το «γηράσκειν αιεί πολλά διδασκόμενος» ή «γηράσκω αεί διδασκόμενος» στην παραπλήσια κοινόχρηστη (και καδραρισμένη κάποτε στα σχολεία) εκδοχή του. Και, αυτό προπάντων, δεν το κήρυττε απλώς, σαν κάποιος δάσκαλος που δίδασκε και λόγον δεν εκράτει, αλλά το ζούσε. «Ομολογουμένως εραστής της σοφίας» όπως ήταν, σύμφωνα και με τη βιογράφησή του από τον Πλούταρχο, ταξίδεψε από χώρα σε χώρα για να αποκτήσει γνώσεις και εμπειρίες και όχι για να πλουτίσει («πολυπειρίας ένεκα μάλλον και ιστορίας ή χρηματισμού πλανηθήναι τον Σόλωνα»).

Και λοιπόν; Πώς να χρησιμοποιήσεις το κήρυγμα και το παράδειγμα του Σόλωνα στην περίληψη που οφείλεις να γράψεις για να ανταποκριθείς στο οδηγητικό κείμενο που έθεσε προ των οφθαλμών σου η εξεταστική επιτροπή; Πώς να συμβιβάσεις τα ασυμβίβαστα, αυτό που όντως νιώθεις και επιθυμείς με ό, τι υποχρεούσαι να συντάξεις και να παρουσιάσεις σαν δήθεν προσωπική σου άποψη ενώ άλλο δεν είναι παρά ένα αναμάσημα όσων «σωστών» σού εμφυτεύτηκαν στο φροντιστήριο; Εσύ, στην καλή σου ώρα, που μένει καλή κι ας τη συμπιέζουν τα γονικά άγχη και τα κοινωνικά φορτώματα, θα ’θελες να ομολογήσεις ευθαρσώς την πίστη σου, έστω και δίχως να πετυχαίνεις πάντοτε τις πλουμιστές λέξεις, πως η μόρφωση, η αυτομόρφωση και η διά βίου μάθηση (εκείνη η αυτοδιδασκαλία του Κοραή, τέλος πάντων) ευτελίζονται και απαξιώνονται αν σαν στόχος τους επιβάλλεται η «χρησιμότητα»: μάθε για να πάρεις βαθμούς, μάθε για να πετύχεις καλούτσικο απολυτήριο, μάθε για να περάσει στις Πανελλαδικές… Θα ’θελες να γράψεις, να το πεις φωναχτά μήπως κι ακουστείς (μήπως σε ακούσει η υπουργός Παιδείας, λ. χ., που από δεκάδες εκθέσεις ζωγραφικής έκρινε σπουδαιότερη και ως εκ τούτου την εγκαινίασε την έκθεση ενός «επωνύμου» των Μέσων, δείχνοντας έτσι άθελά της πώς εννοεί η ίδια τη διά βίου μάθηση), ότι μέσα από την αλυσίδα των ωφελιμοθηρικών εκπτώσεων το «μαθαίνω» μεταφράζεται σε «αποστηθίζω», η παιδεία συρρικνώνεται σε καταναγκαστικό βαθμοθηρικό μηχανισμό και στο τέλος δεν σώζεται ένα κομματάκι ψυχής και πνεύματος για να τρυπώσουν σπουδαίες και τόσο δοξολογημένες έννοιες όπως η ανώφελη με τα ισχύοντα μέτρα και σταθμά όρεξη του ειδέναι, η απόλαυση της ανάγνωσης, η χαρά της αναζήτησης και της εύρεσης, η τέρψη της γνώσης.

Comments 0 σχόλια »

rika.jpgΉμουν το αστέρι της τάξης. Τι σημασία είχε αν ήμουν μαυριδερή, άχαρη και καμπούρα; Υστερούσα σε πολλά, αλλά στην «έκθεση ιδεών» έσκιζα. Αν με σήκωνες στο μάθημα τα μπουρδούκλωνα, κόμπιαζα, σκατά τα έκανα, αλλά το μόνο που χρειαζόταν ήταν να με βάλεις να γράψω κάτι, και όλα ξεκαθάριζαν. Είχα γίνει λίγο νούμερο του τσίρκο, ο εφιάλτης των συμμαθητών που ήταν υποχρεωμένοι να με ακούν, συχνά πυκνά, να διαβάζω τις εκθέσεις μου στην τάξη, ως «υποδείγματα». Ντρεπόμουν, αλλά μου άρεσε.

Στις αρχές Οκτωβρίου της Δευτέρας Λυκείου παρέδωσα το αριστούργημά μου, μια σπαρακτική ελεγεία για την πτώση του Οιδίποδα. Ήταν και γαμώ τις εκθέσεις. Νομίζω η μάνα μου την κρατάει ακόμα. Το κείμενο διαβάστηκε από την τσιριχτή μου φωνή, (συγγνώμη, συμμαθήτριες), ενώπιον της τάξης, για μια ακόμα φορά. Ήταν και η τελευταία. Αμέσως μετά την ανάγνωση, η φιλόλογος με ρώτησε αν σκόπευα να δώσω εισαγωγικές τον επόμενο χρόνο.

Φιλοσοφική. Τόσο αυτονόητο, που δεν το είπα καν. Αν δεν έκανα εγώ τέτοιες σπουδές, ποιος θα έκανε; Τα βλίτα; Που δεν ήταν σε θέση να κάνουν έναν αυτοσχεδιασμό της προκοπής σε ιαμβικό τρίμετρο; Εγώ μετέφραζα Ομηρικούς στίχους στην Αττική διάλεκτο (και τούμπαλιν) στο σπίτι, έτσι, από χόμπι. Έκλαιγα με μαύρο δάκρυ πάνω από τον κομμό της Αντιγόνης, (στο πρωτότυπο, βεβαίως!) λες και ήταν Αρλεκιν. Θα έσκιζα στις εξετάσεις. Απλώς, αυτονόητο.
«Καλά είναι όλα αυτά» συμφώνησε η υπεύθυνη, «αλλά υπάρχει το πρόβλημα της έκθεσης».

Πρόβλημα; Έκθεση; Τι λέει η γυναίκα; Με μπέρδεψε με άλλη μαθήτρια; Εμένα;
Και τότε, μπροστά σ΄όλη την τάξη, η φιλόλογος με κατεδάφισε. Τα κείμενά μου, ήταν αλλόκοτα, εξήγησε, άσε που έγραφα ακριβώς όπως μιλούσα, πράγμα εγκληματικό σύμφωνα με τη λογική των εξεταστών. «Αυτή η έκθεση θα μηδενιζόταν ως εκτός θέματος». Χρειαζόταν να κάνω ιδιαίτερα, να αγοράσω λυσάρια και ετοιματζίδικα βοηθήματα, για να έχω μια ελπίδα να πιάσω τη βάση, στις εισαγωγικές. Και το «αστέρι της τάξης»; «Αυτά ήταν για πριν. Τώρα σοβαρευόμαστε είναι αλλιώς τα πράγματα στις εξετάσεις, δεν μπορείς να γράφεις όπως θέλεις».

Δεν υπήρχαν πια «ιδέες». Όλα έπρεπε να γράφονται προβλέψιμα, συστηματικά, τακτοποιημένα σε κουτάκια, και εντελώς νεκρά, σαν επίδειξη τάπερ.
Αν είχα φτερά, αυτή ήταν η στιγμή που πριονίστηκαν κι έπεσαν για πάντα, στο κρύο μωσαϊκό της Βα’. . «Δεν ενδιαφέρομαι καθόλου για το Πανεπιστήμιο», είπα ψέματα, «οπότε δεν υπάρχει κανένας λόγος να μου τα λέτε όλα αυτά».

Εξετάσεις για τη Φιλοσοφική, ή για οποιοδήποτε άλλο Πανεπιστήμιο, δεν έδωσα ποτέ… Κατέφυγα πανικόβλητη στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, το μόνο μέρος όπου μπορούσες να κλαις με μαύρο δάκρυ για τα πάθη της Αντιγόνης (έστω και σε μετάφραση) και να θεωρείται απολύτως φυσικό. Εκεί με πλησίασε ένας σπουδαίος άνθρωπος, ένας αληθινός δάσκαλος. Με μεγάλη τρυφερότητα, και αφού άφησε να εννοηθεί ότι στο θέατρο είχα λιγότερο ταλέντο κι από ένα κομοδίνο, πήγε την κουβέντα παρακάτω «Σε παρακολουθώ. Έχεις ιδιαίτερη κλίση στις κλασικές σπουδές. Έξυπνο παιδί είσαι, πώς και δεν το έχεις καταλάβει; Θα έκανες περίπατο στη Φιλοσοφική»

Εντάξει. Δεν έγινε και τίποτα δηλαδή, δεν χαθήκαμε κιόλας. Το κείμενο δεν το έγραψα για να κλαφτώ: Αν ήθελα, ας είχα σπουδάσει. Αλλά αυτό το εξπέριμεντ του Protagon με την έκθεση και το Χωμενίδη σε ρόλο χάμστερ, με βάρεσε στο δόξα πατρί.

Για πόσες κλωτσιές είναι αυτό το σύστημα, που καταδικάζει το «αλλόκοτο», που καταριέται το διαφορετικό, που μεταμορφώνει τις νεράϊδες- ιδέες σε κακάσχημες, νευρωτικές γεροντοκόρες; Πόσο μεγάλο έγκλημα είναι να πάρεις το φλεγόμενο από καινούριες ιδέες μυαλό ενός εφήβου, και να αντικαταστήσεις το εγκέφαλό του μ΄ένα… τάπερ;

Γράψτε μου, αν υπάρχει κάποιος από σας που πέρασε το ίδιο ζόρι. Όχι με την έκθεση, δεν εκφραζόμαστε όλοι, (ευτυχώς!!!) με τον ίδιο τρόπο. Αλλά αν κάποιος, κάποτε, άφησε τα εφηβικά του φτερά (Μαθηματική σκέψη; Καλλιτεχνική κλίση; Φλόγα για επιστημονική έρευνα;) στο πάτωμα μιας σχολικής αίθουσας ,ας στείλει, μέσα από τη σημερινή, τελευταία μου «έκθεση ιδεών», έστω ένα σήμα.

 Protagon

Comments 0 σχόλια »

e4.jpgΚαιρό είχα, σας διαβεβαιώ, να αντιμετωπίσω κείμενο τόσο μακαρονοειδές, όσο αυτό που ανέμισε το Υπουργείο Παιδείας μπροστά στα έντρομα μάτια των υποψηφίων. Με όλο το σεβασμό στην άγνωστη μου συγγραφέα του, κυρία Αλεξάνδρα Κορωναίου (η οποία άλλωστε έπεσε θύμα διασκευής), προκειμένου να καταλάβεις τι θέλει να πει, πρέπει να το διαβάσεις τουλάχιστον τρεις φορές, αν όχι να του κάνεις και συντακτική ανάλυση. Στραμπουληγμένες φράσεις που βρίθουν από αφηρημένα ουσιαστικά, συλλογισμοί που ξεκινούν με στόμφο και καταλήγουν στο αυτονόητο… μου ήρθαν ευθύς στο νου οι στίχοι του Ανδρέα Εμπειρίκου: «Όταν το ρήμα εκτοπίζεται και άρχουν παντού τα επίθετα, θετά παιδιά της συμμορφώσεως και του διακοσμημένου ψεύδους, τέλματα εκτείνονται εκεί όπου ο σπόρος έπιπτε ως σπέρμα…» Το δε εξωφρενικότερο είναι πως η λέξη-κλειδί «αυτομόρφωση» χρησιμοποιείται λανθασμένα, στη θέση της «επιμόρφωσης» ή της «δια βίου μάθησης», που αποτελεί άλλωστε και τη νέα ονομασία του Υπουργείου…


Προσπάθησα μολοντούτο να μπω στο πετσί του παιδιού που δίνει Πανελλαδικές και οφείλει να φανεί αρεστό προκειμένου να εισαχθεί στο Πανεπιστήμιο, στο ΤΕΙ έστω. Συνέταξα τις περιλήψεις και βρήκα -νομίζω- τα συνώνυμα και τα αντώνυμα (που εγώ τα ξέρω ως αντίθετα). Στις ερωτήσεις σχετικά με τα «δομικά μέρη» της παραγράφου και τα «χαρακτηριστικά γνωρίσματα του επιστημονικού λόγου» απάντησα τσάτρα-πάτρα, αφού μέχρι το 1985 που τελείωσα εγώ το σχολείο δεν μας δίδασκαν τέτοιους όρους και ούτε στη συνέχεια της ζωής μου αισθάνθηκα κάποιο κενό γνώσης κι ας έχω γράψει μέχρι τώρα έξι μυθιστορήματα, εκατοντάδες διηγήματα και άρθρα… Στην ερώτηση Β1, υπέκυψα στον πειρασμό και άφησα να παρεισφρήσει στο γραπτό μου μια λεπτή φλύδα αληθινής ζωής, με το παράδειγμα του αποφοίτου πανεπιστημίου που γίνεται εξ’ανάγκης πιτσαδόρος. Ελπίζω ότι οι διορθωτές θα το εκτιμήσουν, καθώς θα τους παραπέμψει στην καθημερινότητα που όλοι μας βιώνουμε… Στο άρθρο των πεντακοσίων λέξεων που μου ζητήθηκε (το αντίστοιχο της «έκθεσης ιδεών»), έγινα πιο προσωπικός: Επινόησα έναν παππού που έχει αρκετά χαρακτηριστικά δανεισμένα απ’τον δικό μου και παρουσίασα τους αυτοδίδακτους παλιούς αριστερούς ως προφήτες της μεταμοντέρνας «αυτομόρφωσης». Αφελές πιθανόν αλλά και συναισθηματικά φορτισμένο, όπως οφείλει να’ναι το κείμενο ενός εφήβου.


Περιμένοντας τη βαθμολόγηση, ξαναζώ σε μικρογραφία την προ εικοσιπενταετίας αγωνία μου, όταν από τα γραπτά των Πανελλαδικών κρινόταν η είσοδός μου στη Νομική Σχολή. Συνειδητοποιώ δε ξαφνικά με τρόμο ότι στο ίδιο περίπου πνεύμα είχα κινηθεί και τότε. Τότε είχα βαθμολογηθεί στην Έκθεση με 12. Να έχουν αλλάξει, λέτε, τα κριτήρια αξιολόγησης; Ή μήπως με περιμένει δεύτερη πανωλεθρία, αυτή τη φορά με το προσωπείο της φάρσας του Protagon;

Η ΠΕΦ όμως έχει άλλη άποψη:

Οι θέσεις της Π.Ε.Φ. για τα θέματα της Νεοελληνικής Γλώσσας Γενικής Παιδείας Γ΄ Λυκείου

I. ΚΕΙΜΕΝΟ
Το διασκευασμένο κείμενο που δόθηκε στις Πανελλαδικές εξετάσεις είναι επίκαιρου προβληματισμού με καλή δομή και τεκμηριωμένο στις θέσεις του.

II. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Η ερώτηση κατανόησης (Β1) μπορεί να απαντηθεί εύκολα από τους μαθητές που παρακολούθησαν τη διδασκαλία και θα δώσει την ευκαιρία να κριθούν οι γνώσεις τους στα κοινωνικά θέματα και η γλωσσική τους επάρκεια.
Η ερώτηση Β2 αποτελεί εφαρμογή της θεωρίας για τη δομή παραγράφου, αντικείμενο διδασκαλίας στο γυμνάσιο και το λύκειο. Τα ζητούμενα της ερώτησης Β3 ελέγχουν στοιχειώδεις λεξιλογικές ικανότητες.
Η ερώτηση Β4, όμως, μπορεί να προκαλέσει στον/στην μαθητή/τρια που εξετάζεται παρανόηση: ζητάει την επισήμανση τριών χαρακτηριστικών του επιστημονικού λόγου, αλλά δεν απαιτεί ρητά την τεκμηρίωσή τους με συγκεκριμένες αναφορές στο κείμενο. Χρειαζόταν, ίσως, περισσότερη σαφήνεια στη διατύπωση της ερώτησης, αν δηλαδή απαιτείται απάντηση με απλή αναφορά των χαρακτηριστικών ή και εντοπισμός τους σε συγκεκριμένες φράσεις.

III. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ
Η παραγωγή γραπτού λόγου εστιάζει σε συγκεκριμένο θέμα, ώστε να μπορούν να παραχθούν κείμενα, ανάλογα με την ωριμότητα και τη γνώση των εξεταζομένων, χωρίς τον κίνδυνο παρανοήσεων.
Γενικά, τα ζητούμενα της εξέτασης ανταποκρίνονται στους στόχους μαθήματος και είναι σύμφωνα με το νομοθετικό πλαίσιο για την αξιολόγηση.

Από την Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων

 

Comments 0 σχόλια »

bees-in-hive.jpgΗ συνάδελφος Στέλλα Ν. θυμήθηκε κάποια λόγια του Μαλεβίτση με αφορμή το σημερινό θέμα της έκθεσης:

Όλοι οι πολιτισμοί σκιάζονται από το υψωμένο χέρι της Νέμεσης.
Ο δικός μας πολιτισμός δεν το βλέπει, γιατί έχει εγκύψει εργώδης στη φατνία της βομβούσης κυψέλης του. Και δαπανάται περίφροντις για την τέλεια οργάνωσή της.
Η τεχνική εκπαίδευση, τα κριτήρια της παραγωγικότητας, της αποδοτικότητας, τα ποσοστά αυξήσεως των κατά κεφαλήν εισοδημάτων, τα τεστ νοημοσύνης, στα οποία υποβάλλονται οι άνθρωποι και τους μετρούν τα γράδα τους, για να τους τοποθετήσουν στο αρμόδιο φατνίο της κυψέλης, τα προγράμματα εξαστισμού, αποβλέπουν στην άνευ τριβών τέλεια λειτουργία της βιομηχανικής πολιτείας.
Πρότυπο προς το οποίο κατευθύνεται, δεν έχει, και ας μην αυταπατάται, την πολιτεία του ανθρώπου, αλλά την κοινωνία των εντόμων.
Ο homo sapiens εκποιεί τη σοφία του στην πλήθουσα αγορά των μεταπρατών των τεχνικών γνώσεων και σπεύδει ασθμαίνοντας να μεταποιηθεί σε έναν αηδή “άνθρωπο-έντομο”. Και η κοινωνία των ανθρώπων πάει να ομοιωθεί με μια εφιαλτικά καλορυθμισμένη κοινωνία ανθρωποεντόμων.
Τότε η απώλεια του παραδείσου θα είναι οριστική.
Και δεν θα υπάρχει ούτε μια ψυχή να τον θρηνήσει. 

Comments 0 σχόλια »

panelx.jpgΣε ένδειξη συμπαράστασης στους χιλιάδες μαθητές που κάθονται αυτή την ώρα στα θρανία, το protagon.gr αποφάσισε  να κλειδώσει έναν από τους διασημότερους συνεργάτες του στο δωμάτιό του, μόνο κι εντελώς αβοήθητο και να τον βάλει να διαγωνιστεί στο μάθημα της Νέας Ελληνικής Γλώσσας.

Ο άτυχος συνεργάτης παρέλαβε τα θέματα στις 10:56 και έγραψε με βάση τους κανόνες του υπουργείου Παιδείας. Παρέδωσε την κόλλα του στις 14:10 και το γραπτό του παρελήφθη από πραγματικούς καθηγητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, οι οποίοι το βαθμολόγησαν με τα επίσημα κριτήρια της διόρθωσης των Πανελλαδικών εξετάσεων. Με λίγα λόγια, όχι απλώς τον κλείδωσαν τον άνθρωπο, αλλά κινδυνεύει να κοπεί κι από πάνω.

Για να διαβάσετε το γραπτό του υποψηφίου, πατήστε εδώ.

Comments 0 σχόλια »

domh.jpg

Χαμένοι στη… μετάφραση 510 σχολών και τμημάτων πανεπιστημίων και ΤΕΙ είναι οι υποψήφιοι των Γενικών Λυκείων. Από τους 84.839 υποψηφίους οι 56.813 (66,97%) πήραν γενικό βαθμό πρόσβασης τουλάχιστον 10, ενώ εκτιμάται ότι άλλοι περίπου 1.500 υποψήφιοι «έπιασαν» το έτερο όριο εισαγωγής – τα 10.000 μόρια. Οι περισσότεροι αναζητούν τις τελευταίες πληροφορίες για τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού τους δελτίου – τη δήλωση που θα κρίνει τις πανεπιστημιακές τους σπουδές και, εν μέρει, το επαγγελματικό τους μέλλον.

Η υποβολή του μηχανογραφικού έχει δυσκολέψει ακόμη περισσότερο μετά το 2000, λόγω της ίδρυσης πολλών νέων τμημάτων που αποτελούν μία επιπλέον σπαζοκεφαλιά για τους υποψηφίους και τους γονείς τους. Διότι, όλοι γνωρίζουν τις προοπτικές ενός απόφοιτου της Ιατρικής, της Νομικής, της Αρχιτεκτονικής. Ελάχιστοι, όμως, είναι αυτοί που έχουν ιδέα για το τι μπορεί να κάνει κάποιος μετά την αποφοίτηση από τμήματα όπως Γεωγραφίας, Στατιστικής και Ασφαλιστικής, Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Ορυκτών, Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων, Βιολογικών Εφαρμογών. Και δεν είναι μόνο αυτές οι σπαζοκεφαλιές. Για παράδειγμα, ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στα τμήματα Οικονομικών Επιστημών, Οικονομικής Ανάπτυξης, Αγροτικής Ανάπτυξης; Πόσω μάλλον που το «θολό» αντικείμενο πολλών νέων τμημάτων δυσκολεύει την επαγγελματική αποκατάσταση των αποφοίτων τους σε μια ήδη δύσκολη αγορά.

Το άρθρο του Απόστολου Λακασά προσπαθεί να καθαρίσει το θολό τοπίο με έναν οδηγό με τα ομοειδή τμήματα και τις μελλοντικές προοπτικές ανά επιστημονικό πεδίο για ΑΕΙ και ΤΕΙ.

Comments 0 σχόλια »

koen-bet02.jpgΟ πιο ερωτικός, ο πιο νεανικός και παράφορος μήνας, ο Μάιος, σπαταλιέται άστοργα αποστηθίζοντας ΑΟΔΕ, κάνοντας επανάληψη Φυσικής και Μαθηματικών Κατεύθυνσης, γράφοντας προσομοίωση, ξεκουκίζοντας οδυνηρά τα πρωινά και τις νύχτες. Αποστηθίζοντας ΑΟΔΕ, κακοσυνταγμένες αρλούμπες, μοχθηρές κοινοτοπίες, εξήντα-τόσες σελίδες ενός άθλιου προχειρογραμμένου βιβλίου, το ίδιο άθλιου και πρόχειρου με εκατοντάδες σχολικά βιλία, σε ένα διαρκώς καταρρέον και πρόχειρο σχολικό σύστημα, που συνθλίβει παιδιά και έφηβους, ζωτικότητα και ταλέντα, ευιασθησίες και ορμή, σε μια πρωτόγονη κρεατομηχανή που όλα τ’ αλέθει, όλα τα ομογενοποιεί, όλα τα ευνουχίζει.

Αποστηθίζει ΑΟΔΕ ο έφηβος μες στον Μάη. Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, εισαγωγή στο μάνατζμεντ, εισαγωγή σε μια κοινωνία οργανωμένη και διοικούμενη ακριβώς με τέτοιες αρχές: κακοσυνταγμένες, μισοχωνεμένες, παπαγαλία, για να περάσεις κάπου. Μοιάζει με κακόγουστο αστείο, φτηνή φάρσα, μπορεί όμως και να το πάρεις, αυτό το ΑΟΔΕ, σαν την επιτομή του ελληνικού αυτοχειριασμού. Για να σπουδάσεις Μαθηματική ή Φυσική, απαιτείται να παπαγαλίσεις ΑΟΔΕ και να εξεταστείς, δηλαδή, να δει η πολιτεία πόσο παπαγάλισες τις βασικές αρχές μάνατζμεντ ενός καταρρέοντος κόσμου. Aυτό είναι το παρ’ ημίν απαύγασμα της κλασικής, της ουμανιστικής παιδείας, στη χώρα που καυχιέται ότι έβγαλε τον Αρχιμήδη και τον Πλάτωνα, τον Δημόκριτο και τον Πυθαγόρα. Η ουμανιστική παιδεία, στη νέα Ελλάδα, συμπυκνώθηκε σε ένα σκοτεινό αρκτικόλεξο, καταγόμενο από τις αργκό του στρατώνα και του Δημοσίου. ΑΟΔΕ, GTP κ.λπ.

Είναι παράλογο. Είναι απάνθρωπο. Και είναι αντιπαραγωγικό. Το εξεταστικό σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ καθρεφτίζει την ημιμάθεια, την κακοδαιμονία, την αδράνεια και την εθελοτυφλία του ελληνικού κράτους. Και την παθητική υποταγή σε ένα κράτος καθυστερημένο και κακόβουλο, που αντιμετωπίζει κάθε πολίτη σαν υποψήφιο δημόσιο υπάλληλο, σαν κακομοίρη που ζητιανεύει διορισμό· άρα τέτοια σχολεία οργανώνει, τέτοιους μαθητές και φοιτητές απαιτεί, τέτοια μαθήματα και τέτοια μέθοδο διδάσκει, μια ψευτομοντέρνα κουρελαρία υπό τον γενικό τίτλο ΑΟΔΕ.

Βλέπω κάθε μέρα τα παιδιά να βολοδέρνουν με τα μαθήματα κατεύθυνσης και επιλογής. Ακούω τους στεναγμούς τους. Θυμάμαι ένα βιβλίο, τα «Αγουρα χρόνια» του Κρόνιν, τον έφηβο που διαβάζει αδιάκοπα, μελετάει για τις εξετάσεις, και την κρίσιμη ημέρα αρρωσταίνει από διφθερίτιδα και χάνει τις εξετάσεις. Σκέφτομαι ότι έτσι κέρδισε τη ζωή.

Διαβάστε τη συνέχεια: http://vlemma.wordpress.com/2009/05/03/aode-may/ και προσέξτε τα σχόλια των διδασκόντων…

Comments 0 σχόλια »

white_rabbit.jpgΣκαλίζοντας στο διαδίκτυο για τον ποιητή Σαχτούρη εισέπραξα μία μεγάλη απογοήτευση από το Κέντρο Ελληνικής γλώσσας – τίποτα αξιοποιήσιμο στην ενότητα Λογοτεχνία.

Στο ΠΣΔ από την άλλη ο συνάδελφος Χρήστος Κόλλιας έχει στην ιστοσελίδα του μία ανάλυση του ποιήματος . Εκτός ΠΣΔ άλλος συνάδελφος ο Δημήτρης Μάνεσης σταχυολογεί και αναλύει με τους μαθητές του στο blog  Λογοτεχνία κατεύθυνσης.

Ανακάλυψα ακόμη αρκετούς θησαυρούς στο Scribd, όμως επιφυλάσσομαι για μερικά αρχεία, καθώς φοβάμαι  ότι υπάρχει πρόβλημα πνευματικών δικαιωμάτων. Έπεσα και σε ένα φιλολογικό κιτς powerpoint που χαρακτηρίζεται από το φόβο του κενού στις διαφάνειες (horror vacui) και από πολυσυλλεκτικότητα σε templates. Έλεος, το powerpoint δεν είναι word να το γεμίζουμε κατεβατά.

Στο αρχείο της ΕΡΤ ενώ έψαχνα για ένα ντοκιμαντέρ του Λευτέρη Ξανθόπουλου ανακάλυψα ένα διαμάντι του Γ. Σμαραγδή Στην εκπομπή παρακολουθούμε εικόνες από την τελετή απονομής του Κρατικού Βραβείου Ποίησης 1987 στον Γ. Σαχτούρη και ακούμε να απαγγέλλονται ποιήματά του. Ο ίδιος αυτοβιογραφείται καθώς μιλά για τις ημιτελείς νομικές του σπουδές, τις πρώτες του ποιητικές συλλογές, τις επιρροές του από τη γαλλική και τη γερμανική ποίηση, τη γνωριμία του με τον υπερρεαλισμό, την αγάπη του για τη ζωγραφική, την απήχηση των έργων του στο κοινό και τη «συνέχεια» της ποίησης. Τέλος, παραδέχεται ότι ο «Τρελός Λαγός» του ομώνυμου ποιήματός του είναι ο ίδιος. . .

Η αναζήτηση πάντως στο αρχείο της ΕΡΤ επιστρέφει πολλά άσχετα αποτελέσματα… www.ert-archives.gr

Νομίζω τέλος ότι θα αισθανθεί δικαιωμένος ένας κακοποιημένος μαθητής που μας τα σέρνει από το blog του για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας:

“Αυτό το μάθημα με έχει κάνει να σιχαθώ ήδη δύο πολύ σπουδαίους λογοτέχνες (Δημουλά, Σολωμό) με το καιρό ελπίζω να μπορέσω να αποκαταστήσω τις σχέσεις μου μαζί τους (καλά μη φανταστείς…). Αλλά από την άλλη για να πω τη πλήρη αλήθεια μέσα από τη λογοτεχνία κατεύθυνσης έφαγα το απόλυτο κόλλημα με τον Σαχτούρη! Μίλτο που είσαι ψηλά εκεί πάνω, ρίξε τον ελεγκτή στις πανελλήνιες να φρικάρουν όλα τα φυτά της επικράτειας!”

Οσο για τα πολυμέσα, το σπουδαστήριο ΝΕ Ελληνισμού έχει περιλάβει αναγνώσεις από τον δίσκο «Ο Μίλτος Σαχτούρης διαβάζει Σαχτούρη».

Ενδιαφέρον ακόμη παρουσιάζει ένα κείμενο του Τάσου Π. Καραντή :   Μια φανταστική κουβέντα με τον ποιητή Μίλτο Σαχτούρη με αφορμή την έκδοση με τις συγκεντρωμένες συνεντεύξεις του 

Comments 0 σχόλια »

Ο Ελεγκτής του Μίλτου Σαχτούρη στις φετινές πανελλαδικές εξετάσεις της λογοτεχνίας.

Ένας μπαξές γεμάτος αίμα
είν ο ουρανός
και λίγο χιόνι
έσφιξα τα σκοινιά μου
πρέπει και πάλι να ελέγξω
τα αστέρια
εγώ
κληρονόμος πουλιών
πρέπει
έστω και με σπασμένα φτερά
να πετάω

Ο Ελεγκτής ανήκει στην ποιητική συλλογή “Τα φάσματα ή η χαρά στον άλλο δρόμο” που δημοσιεύτηκε το 1958.
ΤΑ ΦΑΣΜΑΤΑ Ή Η ΧΑΡΑ ΣΤΟΝ ΑΛΛΟ ΚΟΣΜΟ – ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ ΜΙΛΤΟΣ ΤΑ ΦΑΣΜΑΤΑ Ή Η ΧΑΡΑ ΣΤΟΝ ΑΛΛΟ ΚΟΣΜΟ – ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ ΜΙΛΤΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ

Αφιέρωμα στον ποιητή

www.netschoolbook.gr/sahtouris-2.html

Comments 0 σχόλια »

273-panelladikes.jpgΆρθρο του Χαράλαμπου Kωνσταντίνου στην Καθημερινή

Ο μαθητής λυκείου, ειδικά αυτός της Β΄ και της Γ΄ τάξης, εργάζεται κατά μέσον όρο 12 ώρες ημερησίως, δηλαδή περισσότερες και από έναν ενήλικο εργαζόμενο.

Αυτό σημαίνει ότι έχει περιορισμένο ελεύθερο χρόνο για να τον αφιερώσει στις ανάγκες, τις κλίσεις και τα προσωπικά ενδιαφέροντα της εφηβικής ηλικίας του.

Με άλλα λόγια, είναι θύμα της παιδαγωγικής στρεβλότητας του εκπαιδευτικού συστήματος, και ειδικότερα του λυκείου, η οποία εντοπίζεται κυρίως στον εξετασιοκεντρικό και βαθμοθηρικό του χαρακτήρα, με αποτέλεσμα να έχει υποβαθμιστεί τόσο η μαθησιακή διαδικασία όσο και η παιδευτική λειτουργία του.

Οι επιπτώσεις από αυτή την κατάσταση και εξέλιξη είναι καθοριστικής σημασίας τόσο για την ίδια την εκπαίδευση και την παιδεία όσο και για τη νοητική, συναισθηματική, γνωστική και κοινωνική ανάπτυξη του μαθητή.

Ο μαθητής αποστηθίζει χρησιμοθηρικές γνώσεις, τις περισσότερες εκ των οποίων τις έχει λησμονήσει έπειτα από ένα μικρό χρονικό διάστημα, και το σχολείο γενικά προσκολλάται σε τυποποιημένες μαθησιακές διαδικασίες. Παράλληλα, ενισχύει στον μαθητή τον ανταγωνισμό και τον ατομικισμό εις βάρος της συνεργατικότητας, της ομαδικότητας και της δημιουργικότητας.

Τελικά, ο μαθητής, κάτω από τέτοιες εκπαιδευτικές και κοινωνικές συνθήκες, πληρώνει τη στρεβλότητα του εκπαιδευτικού συστήματος με άγχος, αγωνία, αβεβαιότητα, στερήσεις κ. ά., χάνοντας πολύτιμο προσωπικό χρόνο και μπορεί να βρεθεί, σύμφωνα με το ισχύον εξεταστικό σύστημα επιλογής, σε ένα τμήμα ή σε μια σχολή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που βρίσκονται μακριά από τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και τους σπουδαστικούς και επαγγελματικούς στόχους του.

* Ο Χ. Κωνσταντίνου είναι καθηγητής Παιδαγωγικών στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Comments 0 σχόλια »

gutenberg-t.jpgΟ Νίκος Ξυδάκης από τη στήλη του στην Καθημερινή καυτηριάζει τα του θέματος της έκθεσης: “Oταν διάβασα το θέμα της Εκθεσης (Γλώσσας, σωστότερα) στις Πανελλήνιες Εξετάσεις, σκέφτηκα ότι πάλι το αξιοθρήνητο εκπαιδευτικό σύστημα δεν καταλαβαίνει τίποτε από την εποχή μας και καλεί τα παιδιά να ηθικολογήσουν. Με κακή σύνταξη και λογικά σφάλματα, με αυθαίρετες αναγωγές, ο εξεταστής ζήτησε από τους δεκαοκτάχρονους να εξηγήσουν γιατί κατ’ έθιμον σχίζουν και καίνε τα σχολικά εγχειρίδια στο τέλος της χρονιάς και πώς το βιβλίο μπορεί να συνυπάρξει αρμονικά με τα ηλεκτρονικά μέσα πληροφόρησης και γνώσης.

Ο εξεταστής αυθαιρετεί και ακροβατεί. Κατ’ αρχάς, ταυτίζει το τρέχον, χαμηλής ποιότητας σχολικό βιβλίο με το βιβλίο εν γένει, από καταβολής. Δεύτερον, καλεί τους εφήβους, όλους καλωδιωμένους και δικτυωμένους, να επιχειρηματολογήσουν υπέρ ενός μέσου και μιας κουλτούρας που δεν έχουν βιώσει, δηλαδή να ηθικολογήσουν υπέρ της άχρονης και καθολικής και οικουμενικής αξίας του έντυπου μέσου, δηλαδή να παπαγαλίσουν τα (α), (β), (γ), (β), από τη φροντιστηριακή διδασκαλία των SOS θεμάτων. Τρίτον, έλασσον ίσως αλλά μείζον όταν πρόκειται για μάθημα Γλώσσας: ονομάζει, με ρηχό και απλουστευτικό τρόπο, «ηλεκτρονικά μέσα», το αχανές και πολυδαίδαλο ψηφιακό – δικτυακό σύμπαν. Τέλος, και αφού ήδη έχει προκαλέσει σύγχυση με την ελλιπή ορολογία, τη λήψη ζητουμένου και τη χειραγώγηση του ερωτώμενου, αυθαιρέτως και ασυναρτήτως ο εξεταστής μεταφέρει τη συζήτηση από το τελετουργικό κάψιμο των σχολικών βιβλίων (τελούμενο ετησίως από όλες τις προψηφιακές γενιές) «στους τρόπους που θα συμβάλουν στην αρμονική συνύπαρξη του βιβλίου με τα ηλεκτρονικά μέσα» (sic). Ράβδος στη γωνία, άρα βρέχει…

Τέλος πάντων, το θέμα μας δεν είναι οι ασυνταξίες και τα λογικά χάσματα στις Πανελλήνιες Εξετάσεις της Γλώσσας. Αυτά έχουν επισημανθεί πολλές φορές. Αξίζει να σταθούμε όμως στη ρηχή αντίληψη του εξεταστή -δηλαδή του σχολικού συστήματος- για τον ρόλο του βιβλίου σήμερα, για το μέλλον του, αλλά κυρίως τη ρηχή αντίληψη για τη διείσδυση των ψηφιακών μέσων στις νεότερες γενιές. Στα μυαλά των εξεταστών και του συστήματος, αυτού ακριβώς του συστήματος που παράγει εξόφθαλμα προχειροφτιαγμένα και απωθητικά βιβλία, το βιβλίο είναι ιερό, άχρονο και αμετάβλητο, ένα τοτέμ. Με αυτό εισήλθαμε στους νεότερους χρόνους, με αυτό θα πορευτούμε στην αιωνιότητα. Το βιβλίο είναι το Αγαθό, τα μαζικά μέσα είναι το Σκότος. Το βιβλίο είναι ο Λόγος, οτιδήποτε άλλο φέρει κείμενο ή αφήγηση είναι Απειλή. Ακόμη και το δοκίμιο του Αγγελου Τερζάκη αντηχεί αυτή τη μανιχαϊστική αντιπαράθεση του βιβλίου με τα μαζικά μέσα. (Ποια μέσα άραγε; Τα ραδιοτηλεοπτικά; ΄Η τις εφημερίδες όπου ο Τερζάκης δημοσίευε τέτοιες επιφυλλίδες;)

Ομως οι δεκαοκτάχρονοι πολίτες που καλούνται να μηρυκάσουν ηθικολογικά κλισέ, αυτοί που θα ασκήσουν το εκλογικό δικαίωμά τους σε λίγες ημέρες, είναι όλοι τους παιδιά της ψηφιακής εποχής, κανείς τους δεν θυμάται τον κόσμο χωρίς υπολογιστή, χωρίς κινητό, χωρίς Διαδίκτυο, γεννήθηκαν με αυτά, μέσα σε αυτό το περιβάλλον διαμορφώθηκαν πνευματικά και συναισθηματικά. Περισσότερο κείμενο διαβάζουν στις οθόνες υπολογιστών και κινητών, απ’ ό, τι σε τυπωμένες σελίδες. Κανείς δεν έχει δει γραφομηχανή, τέλεξ, ελάχιστοι έχουν δει οικιακό πικάπ με δίσκους βινυλίου, φαξ. Είναι η τελευταία γενιά που πρόλαβε να δει τον Μόγλη από βιντεοκασέτα και να φωτογραφηθεί σε φιλμ. Τα βιβλία που έχουν διαβάσει σχεδόν όλα τα έχουν δει και στο σινεμά, από τον Χάρι Πότερ έως τον Αρχοντα των Δαχτυλιδιών και το V for Vendetta. Τώρα τα κατεβάζουν από σέρβερ και τα κουβαλάνε στο λάπτοπ. Κι ας έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει σε σπίτια με βιβλία, ίσως κατάφορτα από βιβλία, εγκυκλοπαίδειες, λευκώματα, χάρτινα μέσα. Ολοι αντιλαμβάνονται τους εαυτούς τους σαν παιδιά της μεταγουτεμβέργειας εποχής”.

Διαβάστε τη συνέχεια

και καταλήγει: “Ομως, ακριβώς όπως ο Γουτεμβέργιος πρόσφερε τη Βίβλο και το βιβλίο στις μάζες και άνοιξε την πόρτα της νεωτερικότητας, έτσι και το ψηφιακό περιβάλλον, παρότι αποδιαρθρώνει εννοιολογήσεις και συνήθειες, παρότι αποϋλοποιεί το βιβλίο, παρότι κλονίζει βιομηχανίες και επαγγέλματα, ουσιαστικά επαναθεμελιώνει το βιβλίο, τη γραφή, την ανάγνωση, τον τρόπο που βιώνουμε τη γνώση και τη δημοκρατία.

Αλλά αυτή η διαπίστωση δεν περνάει από τον νου του σχολικού μας συστήματος.”

Comments 0 σχόλια »

burnedbooks2.jpgΟ Νίκος Ξυδάκης με αφορμή το θέμα της έκθεσης:

Γιατί οι μαθητές καταστρέφουν τα σχολικά βιβλία στο τέλος της χρονιάς; Ολοι σκίσαμε ή κάψαμε τα βιβλία με την κουκουβάγια του ΟΕΔΒ, καθώς το καλοκαίρι υποσχόταν βόλτες, μπάνια και χασίματα. Μου φαίνεται όμως ότι τώρα, το δύσθυμο δικτυωμένο 2009, οι έφηβοι έχουν κι άλλους λόγους να καταστρέψουν τα βιβλία τους, ισχυρότερους ακόμη κι από το καλοκαίρι της ελευθερίας. Τον εξής ένα: αυτά τα βιβλία, έτσι που είναι, σε αυτό το αποκαρδιωτικό σύστημα, δεν έχουν τίποτε να διδάξουν. Μόνο περιφρόνηση μπορούν να προκαλέσουν.

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ρώτησε χθες χιλιάδες μαθητές, για να μάθει τους λόγους της δικής του αποτυχίας. Γιατί οι έφηβοι φθάνουν να μισούν αυτό το σχολείο, αυτά τα βιβλία, αυτό το σύστημα εξετάσεων; Το σύστημα δεν ξέρει, φευ! Ρωτάει να μάθει. Δεν ξέρει ότι πλείστα εγχειρίδια είναι αμέθοδα και κακογραμμένα, ότι ανατίθενται και επιλέγονται με κριτήρια συνδικαλιστικά και νομοτεχνικά, και όχι μαθησιακά· ότι λάθη και ελλείψεις αναπαράγονται από έκδοση σε έκδοση έως ότου κάποιο άλλο χειρότερο έλθει προς αντικατάσταση κ.ο.κ.

Τι ν’ αγαπήσει ο μαθητής από αυτό το βιβλίο; Την άθλια τυπογραφία του; Την παπαγαλία των σολοικισμών και των ακυρόλεκτων που του επιβάλλεται; Μα αυτό το μίζερο βιβλίο τον αποτρέπει από την ανάγνωση περισότερο κι από τη φαντασμαγορία του Διαδικτύου – στο Διαδίκτυο τουλάχιστον διαβάζει και γράφει κατιτίς, γκρίκλις, ριπές, φλας αφηγήσεων, με παιγνιώδη τρόπο και διαδραστικά.

Καίει τελετουργικά τις γέφυρες με τα σχολικά χρόνια ο έφηβος· φωτίζει το πέρασμά του στον άγριο εξωσχολικό βίο. Ομως δεν καίει τα πάντα. Εχει κάμποσα να θυμάται με αγάπη: κάποιους προσηνείς δασκάλους, φίλους συμμαθητές, ένα προαύλιο ή ένα γηπεδάκι, μια συναρπαστική παράδοση Ιστορίας ή μαθηματικών κάποτε – όλα όσα συμβαίνουν εκτός βιβλίων, εκτός προγράμματος, στις ελεύθερες παρυφές του συστήματος.

Καθημερινή

Comments 1 σχόλιο »

libro.jpgΜια που σήμερα το βιβλίο έχει την τιμητική του λόγω του θέματος των πανελλαδικών ρίξτε και μια ματιά στο απόσπασμα του άρθρου του Γιάννη Μπασκόζου “Τρία κι ένα σχόλια για το βιβλίο και την ανάγνωση” :

Κατά τη μεταφορά του βιβλίου στoν ηλεκτρονικό υπολογιστή ο αναγνώστης δεν είναι απλώς θεατής. Αυτός που βλέπει το νόημα από το παράθυρο που άνοιξε στην οθόνη του υπολογιστή του έχει πια τη δυνατότητα να είναι κι αυτός δεύτερος συγγραφέας, ενεργητικός συμμέτοχος. Το κείμενο, όπως έγραφε ο Ρεζίς Ντεμπρέ, δεν είναι πλέον μια στατική σταθερά, ένας δρόμος που πρέπει να τον διατρέξουμε μέσα σε ένα δεδομένο νόημα, που έχει καταγραφεί μια για πάντα, αλλά είναι ένα ψηφιδωτό σε κίνηση (κείμενο, ήχος, εικόνα), μια αβέβαιη ακολουθία διακλαδώσεων, μη ιεραρχημένο και μη προκαθορισμένο, όπου κάθε αναγνώστης μέσα σε ένα δίκτυο κόμβων επικοινωνίας μπορεί να επινοήσει τη δική του ιδιαίτερη διαδρομή. Πώς όμως θα κατανοήσει ο αναγνώστης το κείμενο ή τα κείμενα; Δεν χρειάζεται να έχει κριτήρια, γνώσεις, εργαλεία, επεξεργασμένες πληροφορίες; Πώς θα παρέμβει αν δεν διαθέτει «εκ των προτέρων» γνώσεις, αν δεν είναι δηλαδή επαρκής αναγνώστης; Υπάρχουν αυτοί που πιστεύουν ότι το μέσον δίνει τα κριτήρια. Το ζήτημα είναι τι είδους κριτήρια δίνει αφού το δίκτυο διακρίνεται για τη χαοτική ροή πληροφοριών. Υπάρχει η δυνατότητα να αντικατασταθεί ποτέ η κριτική ικανότητα που αποκτάται από το οργανωμένο σύστημα γνώσεων μέσα από το (ηλεκτρονικό ή έντυπο) βιβλίο, ιδίως όταν αυτό το προσλαμβάνεις σε μικρή ηλικία; Να καταργηθεί η ίδια η διαδικασία της εκπαίδευσης μέσω των βιβλίων- ανεξαρτήτως του με ποιες τεχνολογίες υποστηρίζεται κάθε φορά; Αυτό είναι ένα ερώτημα των καιρών.

Βήμα των Ιδεών

Comments 0 σχόλια »

273-panelladikes.jpgΤου Αθανάσιου Γκότοβου*

Η δραματοποίηση του σκηνικού των εξετάσεων στο τέλος του λυκείου -οι οποίες περιγράφονται με όρους «πολέμου», «μάχης», «αγώνα» και «σφαγής» – περιέχει στοιχεία υπερβολής, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν πρόκειται για «δράμα». Ενα βαρύ, διπλό φορτίο επιβαρύνει δεκαετίες τώρα την ελληνική οικογένεια.

Ο ένας σταυρός είναι ο οικονομικός (έξοδα για φροντιστήρια), ο άλλος ο ψυχολογικός: η αγωνία για το τι «θα πέσει» στις εξετάσεις, για το αν η θεά Τύχη χαμογελάσει στον υποψήφιο ώστε ο τελευταίος να μπορέσει να αποδείξει στους «φύλακες των πυλών» μέσα σε τρεις ώρες ό, τι δεν μπόρεσε, υποτίθεται, να αποδείξει τα προηγούμενα δώδεκα χρόνια.

Θεματοδότες που αν τους ρωτήσεις δεν ξέρουν οι ίδιοι γιατί βάζουν αυτά τα θέματα και όχι άλλα, που δεν λογοδοτούν για την ικανότητά τους να οργανώσουν μια αντιπροσωπευτική, έγκυρη και αξιόπιστη αποτίμηση των γνώσεων και των ικανοτήτων των υποψηφίων, θα κληθούν να συνθέσουν ή να προτείνουν θέματα κι όποιον πάρει ο χάρος.

Διορθωτές θα κρίνουν με βάση φωτογραφικές αντιστοιχίσεις εγχειριδίων – δοκιμίων τις γνώσεις των υποψηφίων. Πολιτικοί θα μας διαβεβαιώσουν όπως κάθε χρόνο ότι οι εξετάσεις είναι αδιάβλητες, λες και αυτό αρκεί. Πόσο αναγκαίο είναι τελικά αυτό το οδυνηρό θέατρο του παραλόγου;

Γιατί πρέπει να μπαίνουν στη δοκιμασία αυτή όλοι ανεξαιρέτως οι υποψήφιοι: φιλόδοξοι γιατροί και λιγότερο φιλόδοξοι φιλόλογοι; Προς τι η δυσανάλογη και ασύμμετρη επένδυση για τον μέσο υποψήφιο μιας σχολής χωρίς αξιώσεις επαγγελματικής αποκατάστασης; Το θέατρο του παραλόγου με τις εξετάσεις όπως γίνονται στη χώρα έχει βαθύτερες αιτίες.

Ο τεχνητός ανταγωνισμός υπηρετεί την ανακατανομή εισοδήματος μέσα στην ίδια την κοινωνία, η οποία δεν θα μπορούσε να συντελεστεί διαφορετικά.

Από την άλλη μεριά, συντηρεί τον πελατειακό χαρακτήρα του κομματικού μας συστήματος, το οποίο μπορεί να ψιθυρίζει στο αφτί κάθε υποψηφίου ότι ειδικά γι’ αυτόν -επειδή είναι «δικό τους παιδί» – θα βρεθεί τρόπος να τακτοποιηθεί μόλις πάρει το πτυχίο…

* Ο Αθ. Γκότοβος είναι καθηγητής Παιδαγωγικών στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Καθημερινή

Comments 0 σχόλια »

epityxies.jpgΔιευρύνεται χρόνο με τον χρόνο το χάσμα που χωρίζει τις περιοχές εκείνες στις οποίες οι απόφοιτοι Λυκείου καταφέρνουν να εισαχθούν σε κάποια ανώτατη σχολή σε σύγκριση με εκείνες στις οποίες τα ποσοστά αποτυχίας είναι υψηλά. Οπως προκύπτει από έρευνα του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ (ΚΑΝΕΠ- ΓΣΕΕ) που παρουσιάστηκε χθες σε δέκα νομούς της χώρας, ένας στους δύο υποψηφίους δεν επιτυγχάνει, παρά τις δαπάνες για φροντιστήρια, να εισαχθεί στην ανώτατη εκπαίδευση. Πρόκειται για τις γκρίζες ζώνες της εκπαίδευσης, στις οποίες τοποθετούνται οι νομοί Ροδόπης, Ξάνθης, Κέρκυρας, Σάμου, Ευρυτανίας, Χαλκιδικής, Κυκλάδων, Δωδεκανήσου, Λευκάδας, Φλώρινας και οι περιοχές Πειραιά και Δυτικής Αττικής. Και όλα αυτά όταν τα ελληνικά νοικοκυριά δαπανούν περί τα 4,8 δισ. ευρώ για τις εκπαιδευτικές ανάγκες των παιδιών τους (πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση), ενώ το κόστος της αποτυχίας (των αποφοίτων που δεν πέρασαν σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ) ανέρχεται σε 169 εκατ. ευρώ.Οι περιοχές που ανήκουν στις γκρίζες ζώνες της εκπαίδευσης παρουσιάζουν χαμηλούς δείκτες ανάπτυξης, υψηλή ανεργία, κλιμακούμενη αποβιομηχάνιση, χαμηλό κατά κεφαλήν εισόδημα (κυρίως Θράκη, Δυτική Αττική, Πειραιάς). Ωστόσο υπάρχουν και περιοχές (κυρίως νησιωτικές, του Αιγαίου αλλά και του Ιονίου) με υψηλό ποσοστό απασχολουμένων σε τουριστικές επιχειρήσεις οι οποίες δεν επενδύουν στον τομέα της εκπαίδευσης. Οπως σημείωσε ο επιστημονικός σύμβουλος του ΚΑΝΕΠ- ΓΣΕΕ κ.

Ν. Παΐζης«η απροθυμία των περιοχών αυτών να επενδύσουν στην εκπαίδευση προαναγγέλλει την ανελαστικότητά τους να αντιδράσουν στις συνέπειες μιας οικονομικής και αναπόφευκτα κοινωνικής κρίσης που θα πλήξει τις θέσεις εργασίας και τον τζίρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων».

Στον αντίποδα βρίσκονται περιοχές με πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας, όπως η Β΄ Αθηνών, η Χίος, η Καρδίτσα, η Α΄ Θεσσαλονίκης, η Λάρισα, η Αρκαδία, οι Σέρρες, η Ανατολική Αττική, τα Τρίκαλα και τα Ιωάννινα. Πρόκειται για περιοχές με υψηλούς δείκτες ανάπτυξης και ευημερίας, αυξημένο εισόδημα και μορφωτικό επίπεδο (εύπορες περιοχές των μεγαλοαστικών κέντρων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και μεγάλα αστικά κέντρα όπως η Πάτρα, η Λάρισα και τα Ιωάννινα) αλλά και καθαρά αγροτικές περιοχές (π.χ. Σέρρες, Αρκαδία).

Το Βήμα

Comments 0 σχόλια »

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση
Μετάβαση σε γραμμή εργαλείων