Εμείς ως κάτοικοι αυτής της γεωγραφικής περιοχής που ακούει στο όνομα Ελλάδα, μόνον ως ξένοι δικαιούμαστε να αντιμετωπίζουμε τους Έλληνες. Εμείς λοιπόν ως μη Έλληνες. Ως μη Έλληνες εμείς τι είμαστε; Κάτοικοι μιας γεωγραφικής περιοχής που κατοικήθηκε από ανθρώπους που προσπάθησαν να γίνουν κάτι. Η προσπάθεια αυτή και οι καρποί της τους έκαναν Έλληνες. Εμείς δεν καταβάλλουμε καμία παρόμοια προσπάθεια. Επειδή πιστεύουμε ότι είμαστε Έλληνες. Γιατί επειδή κληρονομήσαμε τον τόπο; Αυτό δε σημαίνει ότι είμαστε Έλληνες. Η έννοια Έλληνας περιλαμβάνει κάποια βασικά χαρακτηριστικά.
Ας ανατρέξουμε λίγο στον Νίκο Δήμου και στο βιβλίο του “Η δυστυχία του να είσαι Έλληνας” :
“Στο θέμα της κληρονομιάς τους, θα χώριζα τους Έλληνες σε τρεις κατηγορίες-τους συνειδητούς, τους ημι-συνειδητούς και τους μη-συνειδητούς.
Οι πρώτοι (λίγοι) ξέρουν. Έχουν νοιώσει το τρομερό βάρος της κληρονομιάς. Έχουν καταλάβει το απάνθρωπο επίπεδο τελειότητας του λόγου ή της μορφής των παλιότερων. Και τούτο τους συντρίβει.
Οι δεύτεροι (και οι περισσότεροι) δεν ξέρουν άμεσα. Έχουν όμως «ακουστά». Είναι σαν τους γιους του διάσημου φιλόσοφου, που δεν μπορούν να καταλάβουν τα έργα του, βλέπουν όμως πως όσοι ξέρουν, τα τιμούν και τα βραβεύουν. Τους ενοχλεί αλλά και τους κολακεύει η φήμη. Επαίρονται πάντα όταν μιλούν σε τρίτους.
Η τρίτη κατηγορία-οι μη συνειδητοί- είναι οι παρθένοι και αγνοί (γράφε ασπούδαχτοι: Μακρυγιάννης, Θεόφιλος, Λαός). Έχουν ακούσει για τους παλιούς σε μύθους και θρύλους, που τους έχουν αφομοιώσει σαν λαϊκά παραμύθια. Αυτοί οι αγνοί δημιούργησαν την λαϊκή παράδοση και τέχνη.
Ωστόσο η συντριπτική πλειοψηφία των ημιμαθών με το μόνιμο κρυφό πλέγμα κατωτερότητας απέναντι στους αρχαίους, καθορίζει τη στάση και το ύφος του συνόλου.
Η σχέση μας με τους αρχαίους είναι μία πηγή του εθνικού πλέγματος κατωτερότητας. Η άλλη είναι η σύγκριση στο χώρο και όχι στο χρόνο. Με τους σύγχρονους «ανεπτυγμένους». Με την «Ευρώπη».
Όταν ένας Έλληνας μιλάει για την Ευρώπη, αποκλείει αυτόματα την Ελλάδα. Όταν ένας ξένος μιλάει για την Ευρώπη, δεν διανοούμαστε ότι μπορεί να μη περιλαμβάνει και την Ελλάδα.
Γεγονός είναι πως-ό,τι και αν λέμε-δεν νιώθουμε Ευρωπαίοι. Νιώθουμε απ’ έξω. Και το χειρότερο είναι, που τόσο μας νοιάζει και μας καίει, όταν μας το λένε…
Φθονούνε τους άλλους λαούς, ενώ διατυμπανίζουμε την ανωτερότητά μας. Ξενομανείς, ξενόφοβοι και ξενόδουλοι κι όχι μόνο (τουριστικά) φιλόξενοι.
Στις ρίζες της ελληνικής δυστυχίας είναι τα δύο εθνικά πλέγματα κατωτερότητας. Το ένα στο χρόνο με τους προγόνους. Το άλλο στο χώρο με τους Ευρωπαίους. Αδικαιολόγητα ίσως πλέγματα αλλά όχι για τούτο, λιγότερο πραγματικά”.
Η καθησυχασμένη βεβαιότητα ότι η κληρονομιά μάς ανήκει αδιαφιλονίκητα, καθιερώνει την εθνική στειρότητα ως κυρίαρχη συμπεριφορά, την αγκίστρωση στα κεκτημένα ως άρχουσα νοοτροπία, τον μηρυκασμό των στερεοτύπων ως ασφάλεια συνέχειας.
Το ότι ζούμε στα ίδια χώματα δεν σημαίνει τίποτε. Στην πραγματικότητα φιλοξενούμαστε. Εκείνοι, οι Έλληνες, μας φιλοξενούν. Το ότι στα θεμέλια του σπιτιού μας υπάρχουν θαμμένα τα σπίτια αρχαίων τραγικών δεν σημαίνει τίποτε. Δεν αρκεί αυτό για να μας κάνει τραγικούς, ή συγγενείς και συνεχιστές των τραγικών. Η τραγικότητα είναι υπόθεση άλλων θεμελίων που δεν τα υποψιάζονται όσοι έχουν τάξει τη ζωή τους και το έργο τους στη θλιβερή κολακεία ενός δήθεν λαϊκού αισθήματος το οποίο οι ίδιοι καρπώνονται με ανεξάντλητη απληστία και εγωπαθή μονομανία. Το ότι βλέπουμε από το μπαλκόνι μας την Ακρόπολη δεν σημαίνει τίποτε. Η θέα δεν συνιστά εγγύηση ταυτότητας. Το τοπίο δεν αποτελεί τεκμήριο συνέχειας. Δεν μας εισάγει στο πνεύμα που γέννησε τη μυθοποίηση του τοπίου. Τη μεταποίηση της γεωγραφίας από φύση σε ποίηση. Το ότι μιλούμε την ίδια γλώσσα επίσης δεν σημαίνει τίποτε. Τη γλώσσα πρέπει να την σκέφτεται κανείς για να την μιλήσει. Πρώτα σκέφτομαι τη γλώσσα και μετά την μιλώ. Ποιος σκέφτεται τη γλώσσα εδώ; Ποιος κάτοικος αυτής της γεωγραφικής περιοχής μιλά τη γλώσσα επειδή πρώτα την σκέφτεται; Ο Καβάφης ήταν ελληνικός επειδή ήταν μακριά, αλλού. Δεν ήταν εδώ, δεν ήταν μαζί, δεν ήταν δικός τους, δεν τους θεωρούσε δικούς του. Ήξερε ότι δεν κατείχε. Ελληνικός. Ιδιότητα τιμιότερη απ’ αυτήν δεν θεωρούσε άλλην.
Ο κληρονόμος αναλογίζεται την κληρονομιά του από τη στιγμή που απειλείται με την απώλειά της. Ο κίνδυνος να τη χάσει ή να αποδειχθεί ότι δεν του ανήκει κινητοποιεί τον μηχανισμό της ιδιοποίησης μέσα του. “Είμαστε ένας λαός χωρίς πρόσωπο και χωρίς ταυτότητα. Όχι επειδή δεν έχουμε πρόσωπο, αλλά επειδή δεν τολμάμε να κοιταχτούμε στον καθρέπτη. Επειδή μας έκαναν να ντρεπόμαστε για το πραγματικό μας πρόσωπο. Τόσο που να φοβόμαστε να γνωρίσουμε τον εαυτό μας. Έτσι μάθαμε να παίζουμε διάφορους ρόλους: τον αρχαίο, τον Ευρωπαίο …” Το πεδίον ωστόσο ανοίγεται μπροστά μας, απέραντο αλλά δύσβατο. Μόνον γυμνούς και ατιτλοφόρητους μπορεί να μας δεχτεί. Ενδεδυμένους μόνον την περιβολή του τίποτε. Ειδάλλως δεν πρόκειται να υπάρξει άλλη φορά πολιτισμός εδώ. Αν μας ενδιαφέρει αυτό. Μπορούμε να συλλάβουμε το μήνυμα; Μπορούμε να συλλάβουμε τον αναγεννησιακό του χαρακτήρα; Τη λυτρωτική του διάσταση; Τη ζωτική του ώθηση;
Ο Ν. Δήμου τοποθετείται για την παιδεία: “Η Ελληνική Παιδεία είναι ένας μηχανισμός μαζικής βεβιασμένης τροφοδότησης γνώσεων, που τον κινούν αμόρφωτοι άμουσοι και υπαμοιβόμενοι εκπαιδευτικοί. Το πρόβλημα της Ελληνικής Παιδείας είναι πρόβλημα διδασκόντων. Μόνο προσωπικότητα μπορεί να διαμορφώσει προσωπικότητες. Θα Θυμάμαι πάντα τους καθηγητές που έτρεμαν όσους μαθητές είχαν μάθει να σκέπτονται”.
Δημόσιο φροντιστήριο, οριστικά τέλος. Η σφραγίδα μπήκε χθες, με την υπουργική απόφαση που προβλέπει τη λειτουργία της «Πρόσθετης Διδακτικής Στήριξης» μόνο για τα δυσπρόσιτα σχολεία, μόνο για τους μαθητές της τρίτης λυκείου και με αυστηρούς όρους (όριο απουσιών) παρακολούθησης.
«Υπό την κηδεμονία του ΔΝΤ τίθεται ουσιαστικά και τυπικά η ελληνική εκπαίδευση», καταγγέλλει το Δ.Σ. της ΟΛΜΕ σε ανακοίνωσή του, κατηγορώντας την κυβέρνηση για τη «νέα δέσμευση που υπέγραψε με την τρόικα» σύμφωνα με την οποία δημιουργείται: «ειδική ομάδα για την εκπαίδευση, με αποστολή τη δραστική περικοπή ακόμη και των ελαχίστων δαπανών, (2,75% του ΑΕΠ), που προβλέπονται με το νέο προϋπολογισμό».
Στη σχετική ανακοίνωση επισημαίνεται: «Σύμφωνα με το νέο «Μνημόνιο 3» και στο κεφάλαιο «Δράσεις για την τέταρτη αξιολόγηση» και με τον τίτλο «Αναβάθμιση (!!) του εκπαιδευτικού συστήματος» προβλέπεται πως «η κυβέρνηση συστήνει μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου 2011, μια ανεξάρτητη ειδική ομάδα εκπαιδευτικής πολιτικής με στόχο την αύξηση της αποτελεσματικότητας του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση) και της αποτελεσματικότερης χρήσης πόρων!!»
Σε άλλο σημείο της ανακοίνωσης της η ΟΛΜΕ επισημαίνει ότι «η ακολουθούμενη πολιτική και η ενεργοποίηση της «ειδικής» ομάδας θα οδηγήσει στην προώθηση των καταργήσεων και συγχωνεύσεων σχολείων, τη μείωση των θέσεων εργασίας με την παύση των διορισμών αλλά και με απολύσεις εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων με τη σύνδεση του μισθού των εκπαιδευτικών με τις επιδόσεις των μαθητών την αύξηση του ωραρίου των εκπαιδευτικών, την κατάργηση κάθε θεσμού στήριξης της μαθησιακής προσπάθειας, καθώς και τη δραστική μείωση των κονδυλίων για τα λειτουργικά έξοδα των σχολείων.
Από τη λαίλαπα αυτή, όπως διαφαίνεται και από το πλαίσιο για την «αναβάθμιση» της διοίκησης, δεν θα γλιτώσει καμία σχολική μονάδα, καθώς όλες θα πρέπει να αποδεικνύουν, μέσω της διαδικασίας της «κοινωνικής λογοδοσίας», ότι αξίζουν τα ψίχουλα της κρατικής χρηματοδότησης. Με άλλα λόγια, τα σχολεία θα φορτωθούν ευθύνες τις οποίες εκ των προτέρων δεν μπορούν να αναλάβουν και θα τιμωρηθούν επειδή δεν κατάφεραν αυτό που ήταν γνωστό ότι δεν θα καταφέρουν».
Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα του ΕΚΚΕ, 450.000 (23,3%) παιδιά και έφηβοι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Φτώχεια και των γονέων, λέγαμε κάποτε, φτώχεια και των παίδων, διαπιστώνουμε σήμερα.
Η φτώχεια είναι έννοια σχετική, που καθορίζεται ιστορικά και συγκριτικά. Κάποτε, τα φτωχά αγροτόπαιδα πήγαιναν σχολείο ξυπόλυτα, ενώ κάποια υιοθετούσαν μια μέση λύση: φορούσαν τα παπούτσια πριν φτάσουν στο σχολείο και τα έβγαζαν στο σχόλασμα, ώστε να μη φθαρούν στη διαδρομή. Σήμερα, οι περισσότεροι μαθητές έχουν κινητό, ίσως και iPod, όμως τα χαρακτηριστικά της φτώχειας αλλάζουν. Σημάδι της φτώχειας δεν είναι πια το μπαλωμένο ρούχο, αλλά το ανώνυμο, το αγορασμένο από τα φτηνά κινέζικα καταστήματα.
Φτωχά δεν είναι «μόνο» τα παιδιά που δεν ολοκληρώνουν τη 12ετή εκπαίδευση (14,6%), αλλά κι εκείνα που αναγκάζονται να διακόψουν τα μαθήματα μουσικής, τις ξένες γλώσσες ή το φροντιστήριο. Η φοίτηση σε δημόσιο σχολείο δεν είναι τραγωδία, όμως τραγωδία είναι η αδυναμία του δημόσιου λυκείου να συναγωνιστεί το φροντιστήριο στην προετοιμασία για τις ανώτατες σπουδές. Οι τεράστιες οικογενειακές δαπάνες για την ιδιωτική παιδεία δεν φανερώνουν μια δίψα για μάθηση, αλλά είναι τραγικός δείκτης της αποτυχίας της δημόσιας εκπαίδευσης. Και, όπως έδειξε η ίδια έρευνα, το 71,2% των φτωχών παιδιών είναι αναλφάβητα: ακόμα κι αν πέρασαν από τα θρανία, δεν έμαθαν τίποτα.
Ομως τα παιδιά της κρίσης δεν είναι μόνο αυτά που καταγράφονται στις στατιστικές. Είναι αυτά που τα σφραγίζει η κατήφεια, η απελπισία των άνεργων ή υποψήφιων άνεργων γονέων, αυτά που θέλουμε να τα προστατεύσουμε, να τα πείσουμε ότι «η ζωή είναι ωραία», αλλά δεν μπορούμε.
Μειώνονται σε απόλυτους αριθμούς τα ελληνικά νοικοκυριά με ανήλικα παιδιά, όμως ο αριθμός των φτωχών παιδιών αυξάνεται σταθερά. Δεν είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας η υπόθεση ότι τα επόμενα χρόνια η υπογεννητικότητα στην Ελλάδα θα αυξηθεί. Ποια γυναίκα θα είναι πρόθυμη να φέρει ένα παιδί στον κόσμο όταν, ακόμα και όταν αυτή θα προσλαμβάνεται σε μια επιχείρηση, θα ξέρει ότι έπειτα από 12 μήνες μπορεί να απολυθεί με μηδενική αποζημίωση; Πόσο «ανταγωνιστική» είναι μια νεαρή μητέρα στην αγορά εργασίας ή μια νέα γυναίκα που πιθανόν να μείνει έγκυος; Oι νέες εργασιακές ρυθμίσεις που έφερε το πολυνομοσχέδιο καθιστούν την απόκτηση και την ανατροφή ακόμα και ενός (1) παιδιού ηράκλειο άθλο, για να μην πούμε άπιαστο όνειρο.
Είναι αλήθεια ότι, πολλοί ιδίως στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες, μεγάλωσαν με στερήσεις, αλλά κατάφεραν να μάθουν γράμματα και να προκόψουν. Σε μια θεσσαλική πόλη όπου υπήρχε γυμνάσιο, στη δεκαετία του ’60, ένας μαθητής από το χωριό έμενε με νοίκι σε ένα πλυσταριό κι εκεί, με το φως της λάμπας πετρελαίου, έλυνε ασκήσεις γεωμετρίας χαράζοντας με μια καρφίτσα τα σχήματα σε φλούδα πορτοκαλιού καθώς δεν είχε χαρτί για πρόχειρο – και η ιστορία αυτή δεν είναι φανταστική.
Ομως, η σύγχρονη φτώχεια δεν μας ατσαλώνει, δεν δυναμώνει το πείσμα, τη διάθεση για πάλη. Την παραίτηση γεννά, τη μοιρολατρία, αφού υπάρχει σοβαρό κοινωνικό έλλειμμα ελπίδας. Ο αναλφαβητισμός δεν αφορά μόνο την ανάγνωση και τη γραφή, αλλά είναι και ιστορικός και πολιτικός. Τα παιδιά που εγκαταλείπουν το σχολείο δεν θα αγωνιστούν για μια καλύτερη παιδεία, αλλά είναι πολύ πιθανό να στραφούν σε αυτοκαταστροφικές και αντικοινωνικές πρακτικές.
Δυο χιλιετίες μετά τη γέννηση του Χριστού και μια νέα σφαγή των νηπίων, των γεννημένων αλλά και των αγέννητων, συντελείται μπροστά στα σαστισμένα μάτια μας. Σφαγή, αναίμακτη, βουβή και αδυσώπητη.
Η ιστορία αρχίζει με τη μικρή Ελλάδα, ένα μαυρισμένο κοριτσάκι με μαγιό, να καλοπερνάει. Τρώει παγωτό σέρνοντας πίσω του ένα μικρό και χαρωπό προβατάκι, το Χρέος. Ως εκεί, καλά. Ομως, έπειτα από λίγο, το Χρέος μεγαλώνει τόσο που μεταμορφώνεται σε ένα απίστευτα τρομακτικό και πεινασμένο τέρας, το οποίο με τη σειρά του θέλει να φάει την μικρή Ελλάδα… Ποιος θα τη σώσει; Ο ξεπεσμένος σούπερ ήρωας, γνωστός και με το όνομα Ευρώπη; Ή το περίεργο κουνούπι που λέγεται ΔΝΤ; «Θα καταφέρει η Ελλάδα να ξαναβρεί την ευτυχία;»…
Με αυτή την ερώτηση κλείνει το τρίτο επεισόδιο της σειράς The Greek Crisis Explained. Οσοι έχουν λογαριασμό στο Facebook (και φίλους που προωθούν βίντεο μανιωδώς) μάλλον έχουν παρακολουθήσει την τριλογία που φέρει την υπογραφή της Nomint, μιας εταιρείας με αντικείμενο τον ψηφιακό σχεδιασμό εικόνας σε κίνηση (animation) που εκτός των εμπορικών της πρότζεκτ, δημιουργεί βίντεο που εξυπηρετούν άλλου είδους ανάγκες… Στην προκειμένη περίπτωση, η κυκλοφορία του dvd της Τζούλιας «ταρακούνησε» την ομάδα που αισθάνθηκε την ανάγκη να προσπαθήσει να εξηγήσει τι συνέβαινε γύρω της εκείνη τη στιγμή. Η μέρα της Τζούλιας έγινε και μέρα του ΔΝΤ, και το ένα έφερε το άλλο, με αποτέλεσμα να καταπιαστούν με μια σειρά επεισοδίων που θα «εξηγούσαν» την ελληνική κρίση σε ένα πολύ ευρύτερο κοινό απ’ ό,τι φαντάζονταν. Και αν σε ιντερνετικούς χρόνους η ιστορία του Greek Crisis θεωρείται παλιά είδηση, η πιο πρόσφατη βράβευση ενός άλλου ανεξάρτητου πρότζεκτ τους από την κοινότητα του Vimeo.com και η ενδιαφέρουσα συμμετοχή της Nomint στο τελευταίο κύκλο ομιλιών του Tedx Athens, αποτέλεσε μια πολύ καλή ευκαιρία για μια συζήτηση με την «Κ» στο γραφείο της πίσω από το Χίλτον.
Η κότα μετά την κρίση
«Είχαμε αποφασίσει από την αρχή ότι αυτή η ιστορία έχει γενικό ενδιαφέρον, όχι μόνο επειδή είμαστε Ελληνες και μας απασχολεί. Το κοριτσάκι θα μπορούσε να μην είναι η Ελλάδα…», μας λέει ο Γιάννης Κωνσταντινίδης. «Υπάρχουν ίσως δύο ομάδες ανθρώπων που μας παρακολουθούν: εκείνοι που έχουν μια καλλιτεχνική ευαισθησία είτε είναι επαγγελματίες είτε όχι, και έχουν σχέση με οπτική κουλτούρα, σε παγκόσμιο επίπεδο. Γιατί όπως λέγαμε και στο Tedx Athens, δεν έχει πια σημασία το τοπικό κοινό. Είναι μια έννοια που έχει καταργηθεί και πολιτισμικά, και όχι μόνο λόγω του Ιντερνετ. Δεν έχεις πάρα πολλά πράγματα να πεις σε ένα τοπικό κοινό που να μην αφορά και κάποιον που ζει στην Αργεντινή για παράδειγμα. Το Greek Crisis είναι ένα καλό παράδειγμα. Κάποιος χρήστης ρωτούσε στα σχόλια αν σχεδιάζουμε να κάνουμε ένα αντίστοιχο βιντεάκι και για την Αμερική. Κάτι που σημαίνει ότι αφορά πολύ κόσμο».
Από τη συζήτηση προκύπτει ότι τη δεύτερη ομάδα αποτελεί ένα πιο ψαγμένο κοινό. Το κοινό που αξιολόγησε, για παράδειγμα, και το βίντεο Holy Chicken, το οποίο κέρδισε πριν από λίγες εβδομάδες το 1ο βραβείο της διαδικτυακής κοινότητας Vimeo (που αποτελείται από εκατομμύρια χρήστες), στην πειραματική κατηγορία. Το Holy Chicken δεν είναι σαν το Greek Crisis. Εδώ, παρακολουθούμε μια γιγάντια, δικέφαλη κότα, ένα όμορφο τέρας υπό εξαφάνιση, ένα αντικείμενο λατρείας και εκμετάλλευσης, να πρωταγωνιστεί σε μια ιστορία για «την αγάπη και τη μετάνοια, την επιστήμη και την τέχνη, τη ζωή και τη μουσική»… Το δικέφαλο τέρας, με τους δύο αντιφατικούς χαρακτήρες, απαιτεί σίγουρα ένα ψαγμένο κοινό. Και στο Ιντερνετ, το βρίσκει.
Πολύτιμο μέσο το Ιντερνετ
Στο Tedx Athens, ο Γιάννης Κωνσταντινίδης μίλησε για το πώς το Ιντερνετ έχει διευκολύνει τη δουλειά τους. Ποιο είναι το πολυτιμότερο στοιχείο που τους έχει προσφέρει; «Είναι τρία πράγματα. Το ερέθισμα. Τα εργαλεία και οι πηγές. Και, φυσικά, το κοινό. Απευθύνεσαι πάρα πολύ άμεσα, πάρα πολύ γρήγορα σε πάρα πολύ κόσμο. Το πάρε – δώσε που οδηγεί για παράδειγμα στο να βελτιώσεις κάτι, είναι φοβερό».
Ο Χρήστος Λεφάκης προσθέτει: «Δεν θα ξέραμε για όλο αυτό τον χώρο χωρίς το Ιντερνετ. Για να δημιουργηθεί η Nomint, αυτό με το οποίο συγκρινόμασταν, ήταν εκεί έξω. Πώς θα στήσουμε το γραφείο μας, πώς θα λειτουργούμε, ποια είναι τα στάνταρντ της παραγωγής και της δουλειάς μας».
Συμφωνούν και οι δύο ότι η συμμετοχή του κοινού παραμένει το σημαντικότερο στοιχείο, γιατί ένα κοινό με συλλογική αντίληψη των πραγμάτων (και άρα όχι πια τοπικό) συνεισφέρει σε ένα συλλογικό νου που είναι σίγουρα ανώτερος της κοινής λογικής. Ο Χ. Λεφάκης εξηγεί: «Η τηλεόραση π.χ. είναι τελείως εκτός κοινής λογικής. Το ακροατήριο αλλάζει από ένα μέσο όρο, σε έναν υπερεγκέφαλο, σε κάποιον που έχει πάρα πολύ οξυμένη αντίληψη των πραγμάτων και δεν του ξεφεύγει τίποτα. Και, ως εκ τούτου, αναγκάζεσαι να βρίσκεσαι σε μια διαρκή δημιουργική εγρήγορση. Φυσικά, παύει να ισχύει και η έννοια του “dumbing things down”, κάτι που ισχύει πολύ στον χώρο της διαφήμισης. Στο Greek Crisis προσθέσαμε μέσα στο στόμα του τέρατος μια μικρή σημαία της Αργεντινής. Κάποιος την είδε, το δημοσίευσε στα σχόλια χωρίς να χρειαστεί εμείς να τη μεγεθύνουμε».
Αυτή η συλλογική αντίληψη επιτρέπει και για μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων στους δημιουργούς: «Μπορείς πια να φτιάξεις ιστορίες με φοβερή λεπτομέρεια, κάτι που δεν είχε νόημα πριν. Και αυτό δεν ισχύει μόνο για το βίντεο αλλά και για άλλα μέσα». Περιμένοντας, λοιπόν, το επόμενο ανεξάρτητο βιντεάκι τους, που θα έχει περισσότερο την μορφή μιας ταινίας μικρού μήκους, μπείτε στην ιστοσελίδα τους www.nomint.gr ή στο vimeo.com και γίνετε κι εσείς μέρος του συλλογικού νου…
Χιούμορ, φαντασία, βραβεία
Την εταιρεία Nomint ίδρυσαν το 2007 ο Γιάννης Κωνσταντινίδης και ο Χρήστος Λεφάκης, δύο φίλοι και συμφοιτητές στη Σχολή Αρχιτεκτονικής Bartlett στο Λονδίνο. Από τότε, η Nomint έχει εξελιχθεί σε μια εταιρεία 9 ατόμων και βρίσκεται πίσω από εμπορικά τηλεοπτικά σποτ, όπως μια εναλλακτική ιστορία Αδάμ και Εύας για λογαριασμό ενός γνωστού στιγμιαίου καφέ, αλλά και τα σποτ ενός βρετανικού τηλεοπτικού καναλιού. Στην είσοδο του γραφείου, συγκατοικούν περήφανα τα βραβεία της εταιρείας: ADC Young Guns (είναι η πρώτη ελληνική εταιρεία που βραβεύεται στον διεθνή διαγωνισμό), ΕΒΓΕ, HAFF, European Design Awards. Από κάτω, διεθνή περιοδικά για το ντιζάιν με ποστ-ιτ στα σημεία που αναφέρονται οι δραστηριότητες της Nomint. Σε διάφορους χώρους, νέοι άνθρωποι με αρκετό χιούμορ και ακόμα περισσότερη φαντασία, δείχνουν αφοσιωμένοι σε αυτό που κάνουν, περιτριγυρισμένοι πάντα από εκκεντρικά αναμνηστικά που υποτίθεται ότι παρέχουν έμπνευση. Και, φυσικά, από τις αφίσες του Greek Crisis…
Κάπως έτσι πρέπει να ήταν και τότε, όταν οι κάτοικοι της καταδικασμένης πόλης επέμεναν να ζουν τις ζωές τους όπως πριν, ανίκανοι να ερμηνεύσουν τα σήματα που τους έστελνε το ηφαίστειο – το τόσο οικείο, στη σκιά του οποίου ζούσαν αυτοί και οι πρόγονοί τους, στις πλαγιές του οποίου καλλιεργούσαν τα αμπέλια των παππούδων τους. Η ανθρώπινη συνήθεια –η κατανόηση της αλληλουχίας ζωής και θανάτου– αφόπλισε τα ένστικτα επιβίωσης του καθενός και της κοινωνίας. Από τη μια στιγμή στην άλλη, οι άνθρωποι, τα ζώα τους, οι περιουσίες τους, πέρασαν από την καθημερινότητα στην καταστροφή.
Σήμερα κανείς δεν ξέρει πώς αυτή η κρίση –η προσωπική, η εθνική, η παγκόσμια– θα αλλάξει εμάς και τον κόσμο. Δεν μπορούμε να πούμε (εκτός από τους καθ’ έξιν καταστροφολόγους ανάμεσα μας) ότι ήρθε το τέλος. Αυτό που γνωρίζουμε, όμως, είναι ότι τίποτα δεν θα είναι όπως πριν. Στην καλύτερη περίπτωση, καταλάβαμε καλά ότι ούτε η δική μας εποχή εξαιρείται από τους βίαιους κανόνες της φύσης, ούτε εμείς από τις συνέπειες των λαθών μας. Κρατάμε ακόμα τα στοιχεία της καθημερινότητας, προσπαθούμε να τα βγάλουμε πέρα με τις στάχτες που άρχισαν να πέφτουν πάνω μας, αλλά βλέπουμε άλλους να πέφτουν και να δυσκολεύονται να σηκωθούν, και για πρώτη φορά αισθανόμαστε ότι ίσως η τέφρα θα γίνει ο τάφος μας.
Ισως είναι σύμπτωση ότι στην ίδια την Πομπηία τον τελευταίο μήνα κατέρρευσε ένα κτίριο και μέρος ενός άλλου – οι σημαντικότερες απώλειες απ’ όταν η πόλη θάφτηκε στις στάχτες του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. Ισως, όμως, είναι απόδειξη ότι, στις μέρες μας, η οικονομική κρίση, η κρατική ανικανότητα σε τόσα πράγματα και αδιαφορία (σε μικρό ή μεγάλο βαθμό) προς τη διαχείριση της ιστορικής κληρονομιάς, καθώς και οι συνέπειες της αλλαγής του κλίματος, αποτελούν ένα τοξικό μείγμα το οποίο δηλητηριάζει το σήμερα και καταδικάζει το χθες και το αύριο.
Σε παγκόσμια κλίμακα, τι βλέπουμε, πέρα από τα οικονομικά αδιέξοδα και τις κλιματικές αλλαγές που αναφέραμε; Η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκεται στη σοβαρότερη κρίση από την ίδρυσή της, με ηγέτες ανίκανους να την ωθήσουν προς την ισχυρότερη ένωση και τη σωτηρία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες βυθίζονται στην αυτοκαταστροφή της ανόητης εσωτερικής πολιτικής αντιπαράθεσης και της εμπλοκής σε πολλές ατελέσφορες διεθνείς κρίσεις. Δεν φαίνονται να πετυχαίνουν τη δική τους ανάκαμψη ούτε αναλαμβάνουν ηγετικό ρόλο στην αναμόρφωση του διεθνούς οικονομικού και πολιτικού συστήματος εν όψει των όλο και μεγαλύτερων κρίσεων που αυτό αντιμετωπίζει. Εάν δεν γίνουν σοβαρές προσπάθειες σε αυτή την κατεύθυνση, αν αποτύχει η σημερινή παρέμβαση της Ε.Ε. και του ΔΝΤ στην Ευρώπη, σύντομα όποια χώρα αντιμετωπίζει πρόβλημα δεν θα μπορεί να βρει στήριγμα πουθενά. Με όλα αυτά, ο πολίτης αισθάνεται πιο ευάλωτος, πιο γυμνός, από ποτέ.
Και εμείς εδώ –ζαλισμένοι φύλακες αυτών των βράχων μέσα στη θάλασσα– τι κάνουμε; Αρχίσαμε να βλέπουμε τις πραγματικές διαστάσεις του κινδύνου: η συσσώρευση χρεών και κάθε είδους σκουπιδιών, και η σχεδόν καθολική αδιαφορία για το κοινό καλό, σχημάτισαν όχι ένα βουνό, αλλά ένα ηφαίστειο που ελευθέρωσε δυνάμεις ικανές να μας αφανίσουν. Ποτέ δεν ήταν τόσο μόνος αυτός ο λαός – είτε σαν κράτος στην κοινωνία των κρατών είτε σαν πολίτης μέσα στη χώρα του. Οχι ότι η ελληνική ιστορία δεν είναι μια αλυσίδα από πολέμους, ξένες κατοχές, επαναστάσεις, πραξικοπήματα, εμφύλιες συρράξεις, αδικίες, λοιμούς, φυσικές καταστροφές και ανυπέρβλητα χρέη. Η διαφορά σήμερα είναι ότι αισθανόμαστε πως δεν έχουμε πια τους εσωτερικούς πόρους για να αντιμετωπίσουμε την κρίση ούτε τους φίλους που είχαμε. Δεν ζούμε πια σε κοινωνία όπου ο ένας μπορεί να βοηθήσει τον άλλον· αφήσαμε το χωριό γι’ αυτό που πιστεύαμε ότι ήταν σύγχρονο κράτος, αλλά το υπονομεύσαμε οι ίδιοι με τις συμπεριφορές μας. Την ίδια ώρα, δεν υπάρχουν ξένες δυνάμεις οι οποίες –για όποιους λόγους– θα μας βοηθήσουν την κρίσιμη στιγμή, όπως έκαναν τόσες φορές στο παρελθόν.
Σήμερα η βοήθεια από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ είναι ό,τι καλύτερο μπορούμε να περιμένουμε, με όλες τις δυσκολίες που αυτή δημιουργεί για την κοινωνία μας. Εχοντας προκαλέσει μόνοι μας την καταστροφή, δεν μπορούμε να περιμένουμε περισσότερα από κανέναν. Σαν τους γείτονές μας στην Πομπηία, δεν γνωρίζουμε αν όποια προσπάθεια διαφυγής και σωτηρίας έχει κανένα νόημα πλέον. Αλλά πρέπει να την κάνουμε.
Στους Διαλόγους των Αθηνών, που οργάνωσε το Ιδρυμα Ωνάση, κατά την έναρξή του ετέθησαν ενδιαφέροντα ερωτήματα για το πώς η αρχαιοελληνική κληρονομιά μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην ανάγνωση του παρόντος. Η τραγωδία, η ιστοριογραφία, η ρητορική, η φιλοσοφία, η δημοκρατική πράξις προσφέρουν πλούσιο οπλοστάσιο εννοιών και στοχασμού, εντοπιζόμενα όλα στον πυρήνα του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Ιδίως στην εποχή της βαθιάς και διαρκούς κρίσης που διανύουμε, έννοιες όπως Υβρις, Νέμεσις, Κάθαρσις, Λόγος, Μέτρο, Μέτοικος, Ικέτης, Ξένος, Μήτις κ.λπ., πυρηνικές όχι μόνο στην τραγωδία, αλλά και στο έπος και στη ρητορική και στη φιλοσοφία, μάς βοηθούν να ξαναδούμε τον καιρό μας, τις αντινομίες των κοινωνιών, τις ανεπάρκειες των πολιτικών συστημάτων, το ηθικό έλλειμμα, τις ιδεοληψίες που παραμερίζουν βίαια τον αναστοχασμό.
Οι ομιλητές, και ιδίως ο κινηματογραφούμενος σπουδαίος Γερμανός δημιουργός του θεάτρου, ο Πέτερ Στάιν, επεσήμαναν ότι η τραγωδία, ως αναστοχασμός της ανθρώπινης κατάστασης, μάς βοηθάει να αντέξουμε την ανθρώπινη μοίρα, σαν γενναίοι, σαν ήρωες, και επιπλέον μας βοηθάει να δούμε τον κόσμο πολιτικά: εγγεγραμμένο στη μακρά διάρκεια αλλά και στο ενοχλητικό, κάποτε αμείλικτο, παρόν.
Αστείρευτη δεξαμενή σοφίας, λοιπόν, και διαρκές όφελος, η αρχαίων ονομάτων επίσκεψις. Τι γίνεται όμως με τα νεότερα ονόματα, τα σημερινά; Τι γίνεται με τη σύγχρονη Ελλάδα; Τι μάθημα έχει να προσφέρει στη συγγενή της Ευρώπη, στον κόσμο, η Ελληνική Δημοκρατία του 2010, ευρισκόμενη σε βαθιά οικονομική κρίση, μα και σε κρίση αυτοαναγνώρισης, κρίση ταυτότητας και προσανατολισμού;
Η κρίση της, το πάθημά της, είναι το μάθημα που μπορεί να προσφέρει. Το ’χει ξαναπροσφέρει αυτό το μάθημα στην Ευρώπη· σε όλη τη νεότερη ιστορία, από τον Αγώνα του ’21 έως τη Μικρασιατική Καταστροφή, τον Πόλεμο του ’40 και την Κατοχή, έως τη μοντέρνα δικτατορία του 1967, η Ελλάδα προσφέρει στους λαούς και στα έθνη της Ευρώπης το μαρτύριό της, τον αγώνα της, την ντροπή, την ήττα της και την καταστροφή της, σαν παράδειγμα, προς μίμηση ή προς αποφυγή.
Πρόσφερε ένα μάθημα ηρωισμού. Το Μεσολόγγι ίδρυσε τη νεότερη Ελλάδα στα μάτια του Σολωμού και στα μάτια του Μπάιρον, και ταυτόχρονα έδωσε υπόσταση στη ρομαντική σύλληψη της ελευθερίας, του έθνους, της μάχης με την τυραννία, υποστασίωσε την είσοδο στη νεωτερικότητα, με τρόπο δραματικό, τον τρόπο κατά τον οποίο ζωγράφιζαν το νεωτερικό πολιτικό ο Γκόγια και ο Ντελακρουά, οι μεγάλοι ρομαντικοί.
Στην ώριμη μετανεωρικότητα, τύχη χαλεπή φέρνει πάλι την Ελλάδα ως δυνάμει παράδειγμα. Το πάθημά της οφείλεται εν πολλοίς στην ίδια, δηλαδή στους ανθρώπους της, αλλά και στην ευρωπαϊκή, διεθνή παθογένεια. Την αφροσύνη, την απληστία, την Υβριν δεν την διέπραξαν μόνοι οι Ελληνες, αυτονομημένοι και ανέπαφοι από την ξέφρενη κυκλοφορία κεφαλαίων και τον ραγδαίο μετασχηματισμό του καταμερισμού εργασίας, από τη λήξη του διπολικού κόσμου και την αναδιανομή σφαιρών επιρροής και αγορών. Η ασήμαντη οικονομική Ελλάδα, μονοψήφιο πολλοστημόριο του ΑΕΠ της Ευρωζώνης, διά του τρόπου καταρρεύσεως και της τιμωρίας της, λειτουργεί και πάλι ως παράδειγμα. Προς ονειδισμό και αποφυγή. Από τέτοια διαδικασία ενοχοποίησης, χλεύης και αυτολοιδορίας πέρασαν οι Ελληνες προτού τεθούν υπό επιτήρηση και υποθηκεύσουν την εθνική τους κυριαρχία.
Εξι μήνες αργότερα, την τύχη της Ελλάδος φαίνεται να ακολουθούν και άλλες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, οι μικρές Ιρλανδία, Πορτογαλία, ενώ πιέζεται η μεγάλη Ισπανία, ακόμη και το Βέλγιο, έδρα της κλονιζόμενης ευρωπαϊκής ομοσπονδίας. Ιδού, λοιπόν, το ελληνικό μάθημα: οι αδύναμοι φορείς του ισχυρού νομίσματος, αδύναμοι τροφοδότες πλέον των βορείων πλεονασμάτων, μετατρέπονται σε παρίες. Η ευρωπαϊκή ιδέα, μια πρωτοφανής ιστορικά ένωση ελευθέρων κρατών, φτιαγμένη για να αποτρέψει πολέμους σαν του 20ού αιώνα, υπονομεύεται από την απληστία, τις ιδεοληψίες, την κατίσχυση του χρήματος επί της πολιτικής, των υπερεθνικών τραπεζών επί των εθνικών κυβερνήσεων.
Το στερεότυπο της ατίθασης, πονηρής, «ανατολικής» Ελλάδος, που δολίως και χαριστικά εισήλθε στο ευρωπαϊκό κλαμπ, ήταν πρώτης τάξεως παράδειγμα προς αποφυγή. Τόσο ισχυρό στερεότυπο που το πίστεψαν και οι ίδιοι οι Ελληνες, και όχι μόνο το πίστεψαν αλλά επαναπαύθηκαν στο οριενταλιστικό στερεότυπο και έκαναν τα πάντα για να το ενισχύσουν, κατατρώγοντας τον δημόσιο χώρο, τους εθνικούς πόρους, το συλλογικό φρόνημα. Επισπεύδοντας τη χρεοκοπία και την υποδούλωση.
Δι’ ελέου και φόβου περαίνουσα, την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν… Ιδού το εκκρεμές: από μάθημα ηρωισμού για τη ρομαντική Ευρώπη του 19ου αι., μάθημα εξευτελισμού και υποταγής για τη μεταμοντέρνα Ευρώπη του χρήματος στον 21ο αιώνα. Η Ελλάδα πάλι διδάσκει τα παθήματά της. Εως την κάθαρση.
Στο μεταξύ, όπως πηγαίναμε, πηγαίνουμε! όλο και πιο βαθιά στο σπιράλ του θανάτου, όλο και πιο βαθιά στην ύφεση.
Γύρω στα 26 δισ. ευρώ από το Δ’ ΚΠΣ μνέσκουν αναπορρόφητα, ενώ καταθέσεις 30 δισ. ευρώ διοχετεύθηκαν από τους Ελληνες πλούσιους σε τράπεζες του εξωτερικού, χωρίς οι κάτοχοί τους να εξορισθούν -για να πάνε να ζήσουν μαζί με τα λεφτά τους εκεί στην ξένη…
Ερχεται (αν έρχεται) αναπτυξιακός νόμος, όμως χωρίς …πόρους(!)…
…ενώ οι δημόσιες επενδύσεις περικόπτονται κι άλλο, γύρω στο 1 με 1,5 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα, τα μικρά κυρίως έργα, δρόμοι και ψιλοϋποδομές, απ’ αυτά που δίνουν ζωή στις επαρχίες, να αναστέλλονται και μαζί τους να εξαερώνονται τα εργατικά μεροκάματα που θα έφθαναν στο μπακάλικο, στο βιβλιοχαρτοπωλείο, το ρουχάδικο και το περίπτερο…
Φυτοζωούμε
αλλά αυτό δεν είναι το χειρότερο σε αυτή την κάθοδό μας προς τον Αδη (κι ως προς αυτό είναι σωστή η «λάθος συνταγή» του ΔΝΤ), το χειρότερο είναι ότι επαναλαμβάνουμε την ίδια λογική: να φέρουμε λεφτά απ’ το Κατάρ ή το Ντουμπάι, να φέρουμε ξένους επενδυτές (τη στιγμή που η εγχώρια αστική τάξη την κοπανάει για τη Βουλγαρία κι άλλους «μεσαιωνικούς» παραδείσους), να ξεκοκκαλίσουμε ό,τι μπορούμε απ’ την Ευρωπαϊκή Ενωση, αντί να παράξουμε λεφτά οι ίδιοι, αντί να βρούμε τρόπους να παράξουμε πλούτο οι ίδιοι.
Συνεχίζουμε τις κουτοπονηριές (όπως με τα φωτοβολταϊκά), το ξεπούλημα δημόσιου πλούτου και δημόσιων πόρων, την παροχή καλών υπηρεσιών στο μαύρο χρήμα κι όλα τα γνωστά τσαπατσούλικα τσατσιλίκια.
Αντί για μια νέα εθνική στρατηγική από μηδενική βάση για τα τρένα φέρ’ ειπείν ή τις μεταφορές, το γνωστό κι αντιπαραγωγικό μπάτε σκύλοι αλέστε.
Η χώρα δεν παράγει. Δεν σκέφτεται. Δεν έχει στόχους και στρατηγική. Τρώει τις σάρκες της για να πληρώσει το χρέος της το οποίο θα αυξηθεί. Πνίγεται μέσα στις παρλαπίπες και τις πομφόλυγες των κυβερνητών της (τύπου Παγκαλοραγκούση) κι έχει καταστεί φόρου υποτελής σε Ξένες Δυνάμεις.
Με μοναδικό πολιτικό σπάραγμα τις ίντριγκες του πριγκιπάδελφου Νικολάκη να φέρει λεφτά απ’ το Κατάρ ή το Ντουμπάι.
Και τα 6.000.000 Μήτσων που παράγουν τον πλούτο αυτής της χώρας να φορολογούνται λες κι είναι μαχαραγιάδες, να διασύρονται ότι είναι τεμπέληδες, να τους διαμελίζονται οι μισθοί, να αποθαρρύνονται στο επιχειρείν, να παρωθούνται σε εθνική κατάθλιψη και απελπισία…
Το αποτέλεσμα όλων των αλλαγών που προωθούνται με φανατισμό από τα κέντρα εξουσίας στην Ευρώπη -και με ιδιαίτερη έμφαση στην Ελλάδα- δεν είναι απλώς ένα δυσάρεστο διάλειμμα, ένα άγνωστου μήκους τούνελ που θα διανύσουμε μέχρι να ξαναβγούμε στο φως. Ούτε είναι το πιο κρίσιμο τα δισεκατομμύρια που συγκεντρώνονται μέσω της φορολογίας και της βίαιης μείωσης του εισοδήματος για τη σωτηρία των πιστωτών της χώρας. Το σημαντικότερο είναι ότι συντελείται μια ανθρωπολογική καταστροφή δύσκολα επανορθώσιμη: όταν ο αγρότης παύει να φυτεύει ντομάτες και φυτεύει φωτοβολταϊκά για να γίνει μικρο-ραντιέρης ενός πενιχρού εισοδήματος 5.000-6.000 τον χρόνο, όταν ο νέος άνθρωπος αντιλαμβάνεται ότι μικρή σημασία έχει η γνώση και η «συλλογή» πτυχίων για την παραγωγική του εξέλιξη, όταν οι άνθρωποι εξοικειώνονται με την ιδέα ότι στη διάρκεια του εργασιακού τους βίου ίσως χρειαστεί ν’ αλλάξουν πολλά επαγγέλματα, ότι οι υψηλές παραγωγικές δεξιότητες που διαθέτουν δεν είναι τόσο χρήσιμες όσο νομίζουν, ότι ως άνεργοι δεν είναι καθόλου φρόνιμο να είναι επιλεκτικοί, τότε η κοινωνία μετατρέπεται σε μια πληβειακή παραγωγική μάζα, αναλώσιμο ενός οικονομικού μοντέλου χωρίς πυρήνα και στρατηγική.
Αλλά, υπάρχει ένα σημαντικότερο, γεωπολιτικών διαστάσεων στοιχείο της μεταβατικής «ιστορικής» εποχής μας. Διότι αυτό που συντελείται στην κλίμακα των ανθρώπων, συντελείται και στην κλίμακα των χωρών. Ακόμη κι αν η Ελλάδα κι άλλες «περιφερειακές» χώρες της Ε.Ε. δεν χρεοκοπήσουν ολικά ή μερικά, στο τέλος της «ιστορικής» τους μεταμόρφωσης θα έχουν εξωθηθεί σε μιαν ασύλληπτη παραγωγική παρακμή, προκειμένου να διασωθούν οι κεντρικές οικονομίες της Γηραιάς Ηπείρου, η εξαγωγική μηχανή της Γερμανίας, η παραγωγική ικμάδα της Γαλλίας και η χρηματοπιστωτική ηγεμονία της Βρετανίας από τις μεγάλες απειλές που αντιμετωπίζουν από τις νέες οικονομικές δυνάμεις της Ανατολής. Η εμπειρία της τριαντάχρονης ευρωπαϊκής θητείας της Ελλάδας είναι ήδη ένας ιστορικός απολογισμός παραγωγικής υποβάθμισης, αλλά μια πολύ πιο ζοφερή εικόνα για το πόσο μακριά μπορεί να φτάσει αυτή η υποβάθμιση δίνει η τύχη των χωρών του πρώην (αν)ύπαρκτου σοσιαλισμού που μέσα σε μια εικοσαετία μετατράπηκαν σε «αποικίες» των ευρωπαϊκών μητροπόλεων και οι κοινωνίες τους, που το 1989 «έγραφαν ιστορία» ανατρέποντας τα αυταρχικά καθεστώτα τους, έγιναν μεταναστευτικές ορδές ανειδίκευτων, κακοπληρωμένων ή ανεπιθύμητων «σκλάβων».
Χρειαζόμαστε μιαν αίσθηση της ιστορίας. Πέρα από τα γενικά «ναι» και «όχι» μας, όλοι εμείς οι «κάτω» οφείλουμε να αντιληφθούμε ότι είναι τεράστιας ιστορικής σημασίας η απάθεια ή η μοιρολατρία να παρακολουθούμε τους «πάνω» να γράφουν ιστορία. Τη δική τους, βεβαίως…
Ο Στάθης σχολιάζει: Υπουργείο Θαλασσίων Υποθέσεων και Αλιείας (ου μην και Ψαρέματος). Θαυμαστά πράγματα.Υπουργείον Υγείας, Διατροφής, Αθλησης (και Πέψης, όπως συμπλήρωσε ο φίλος μου ο Θέμης).Υπουργεία με τρεις (!) και τέσσερις (!!) υφυπουργούς!!! Πριν αλέκτορα φωνήσαι θα γίνει της μουρλής.
Ομως, ο «τρόπος που είναι δομημένη η Δημόσια Διοίκηση» είναι ο εκτατικός και συγκεντρωτικός. Ενώ σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες έχουν αποκεντρωθεί αρμοδιότητες -είτε προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση, είτε προς την αγορά είτε προς άλλους θεσμούς (π.χ. αυτοδιοίκητα ΑΕΙ)- στην Ελλάδα ένας υπουργός πρέπει να διαφεντεύει και οργανισμούς που πουλάνε πηλό, ή να υπογράφει τις προαγωγές των πανεπιστημιακών. Δεν είναι αστείο: ανάμεσα στα προβλήματα των σχολείων τής Ροδόπης, στις γενικές εξετάσεις, στη βάση του δέκα ή του ένα, ένας υπουργός Παιδείας προσυπογράφει και αν ο Χ επίκουρος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου θα γίνει αναπληρωτής καθηγητής.
Χρόνια τώρα ομνύουμε στο μικρό κι ευέλικτο κυβερνητικό σχήμα, αντί να ζητάμε μικρό κι ευέλικτο κράτος. Δεν εννοούμε να καταλάβουμε ότι το μέγεθος μιας κυβέρνησης, είναι σύμπτωμα της ασθένειας που ονομάζεται «μεγάλο κράτος» και όχι το φάρμακό της. Κυρίως, δεν εννοεί να το καταλάβει το πολιτικό προσωπικό, που είναι βουλιμικό για «αρμοδιότητες». Κάθε υπουργός θεωρεί ότι διαφεντεύει μια περιοχή και πρώτη του δουλειά είναι να φυλάει ή να επεκτείνει τα σύνορά του, αντί να κάνει καλά την δουλειά του.
Αυτό όμως είναι η συνταγή αποτυχίας κάθε κυβερνητικού σχήματος, μεγάλου ή μικρού. Οσο τα γραφεία των υπουργών πλημμυρίζουν με αναφορές «επειγόντων θεμάτων» από κάθε γωνιά της Ελλάδας, όταν ένας υπουργός αντί να χαράσσει πολιτικές έχει στην αρμοδιότητά του και τις προαγωγές των εκπαιδευτικών ή ασχολείται με το «Κέντρο Αργυροχρυσοχοΐας», επόμενο είναι να αποτύχει μαζί με την κυβέρνηση.
Το στοίχημα λοιπόν δεν είναι λιγότεροι οι υπουργοί, αλλά οι λιγότερες αρμοδιότητές τους. Αν δεν πουληθούν ΔΕΚΟ, δεν κλείσουν οργανισμοί, δεν αποκεντρωθούν εξουσίες, όποιο σχήμα και να φτιαχτεί, ό,τι ώρα και να φτιαχτεί, θα αποδειχθεί αποτυχημένο…
Εξαιρούνται από το μισθολογικό πλαφόν του Δημοσίου, τα στελέχη της ΕΡΤ, με νομοσχέδιο του υπουργείου Πολιτισμού.
Σε ειδική ρύθμιση καταφεύγει η κυβέρνηση προκείμενου να λειτουργήσει η Κρατική Τηλεόραση, μετά την παραίτηση πριν απο ένα μήνα του προέδρου και Διευθύνοντος σύμβουλου Γιώργου Γαμπρίτσου και την απροθυμία ανθρώπων της αγοράς να στελεχώσουν την ΕΡΤ
Είπατε τίποτα; οι υπόλοιποι που δεν συμμετέχουν στο πρότζεκτ συγκάλυψης και προπαγάνδας στη γαλέρα…Ναι, ναι και οι λειτουργοί, χάρη στην εξαιρετική εκπροσώπηση των συνδικαλιστών μας που έχουν πιει το αμίλητο νερό. Βέβαια οι άλλοι λειτουργοί, οι της δικαιοσύνης φρόντισαν ήδη από την απογραφή να διαχωρίσουν τη θέση τους από το ενιαίο μισθολόγιο. Δεν είναι ίσα όλα τα δάχτυλα του χεριού. Νες πα;
Φέτος, η συμπλήρωση των μηχανογραφικών αποδεικνύεται μια σχετικά εύκολη και απλή διαδικασία. Ο λόγος; Εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, τον πρώτο λόγο στη συμπλήρωση του εντύπου θα ’χουν οι… γονείς. Οι εποχές είναι δύσκολες, τα λεφτά δεν περισσεύουν και τα έξοδα περιττεύουν. Οπότε, θα δηλώσουν για λογαριασμό των παιδιών τους, ως πρώτες επιλογές, εκείνες τις σχολές που βρίσκονται κοντά –αν είναι δυνατόν, δίπλα– στα σπίτια τους. Κατά συνέπεια, «αντίο φοιτητική ζωή». Οποιοι έχουν αντίθετη άποψη, αρκεί να ρίξουν μια ματιά στο μηνιάτικο που θα πρέπει να δαπανάται για τις σπουδές «εκτός έδρας», για να την μεταβάλουν. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, υπολογίζεται στο ύψος περίπου ενός μισθού. Δηλαδή, μεταξύ 800 και 1.000 ευρώ ανά φοιτητή. Σκεφτείτε τι γίνεται στην περίπτωση που τα παιδιά της οικογένειας που σπουδάζουν είναι δύο.
Το κόστος
Τη σχετική εμπειρία ζει η κ. Ρ. Γ. από την Πάτρα. Η ίδια είναι εκπαιδευτικός και ο σύζυγός της ιδιωτικός υπάλληλος. Η κόρη τους ολοκλήρωσε το τρίτο έτος των σπουδών στον Πύργο και ο γιος τους το πρώτο έτος στην Αθήνα. «Είναι πολύ πιο δύσκολο απ’ ό, τι περιμέναμε», λέει σε τηλεφωνική της επικοινωνία με την «Κ». «Χοντρικά, απαιτούνται περίπου 2.000 ευρώ τον μήνα». Και πώς «βγαίνουν»; «Ας είναι καλά οι… γιαγιάδες. Ως οικογένεια, παλεύουμε μεταξύ οικονομίας και αξιοπρέπειας, με την αξιοπρέπεια να παρουσιάζει πτωτικές τάσεις».
Διαβάστε το άρθρο του Κώστα Oνισένκο και της Iφιγένειας Διαμάντη στην Καθημερινή
Εν μέσω κρίσης το Ιnternet αποδεικνύεται ένας από τους καλύτερους συμμάχους για την τσέπη μας. Δεκάδες χιλιάδες έλληνες ανακαλύπτουν καθημερινά μια σημαντική δυνατότητα που προσφέρει το Ιnternet σε όσους αναζητούν τρόπους να προασπίσουν την αγοραστική τους ικανότητα και να βρουν- αν όχι μοναδικές ευκαιρίες- τουλάχιστον τα καταστήματα που προσφέρουν τις φθηνότερες τιμές για κάθε προϊόν.
Προνοητικοί επιχειρηματίες του κυβερνοχώρου έχουν δημιουργήσει και στην Ελλάδα ειδικές μηχανές αναζήτησης τιμών που καταγράφουν και παρουσιάζουν τις τιμές ενός προϊόντος σε όλα τα καταστήματα! Οι ελληνικής προέλευσης διαδικτυακοί «ερευνητές αγοράς» skroutz.gr και shopping. pathfinder.gr βρίσκονται στη διάθεση των καταναλωτών 24 ώρες το 24ωρο και όπως δείχνει η αυξανόμενη δημοφιλία τους φέρνουν αποτέλεσμα!
Το Ιnternet μετατρέπεται σε απαραίτητο εργαλείο τού καλά πληροφορημένου καταναλωτή, όχι μόνο γιατί μπορεί με μερικά κλικ να εντοπίσει τις διαφορές τιμών ανάμεσα στα διάφορα καταστήματα, αλλά και επειδή του επιτρέπει να μάθει περισσότερες πληροφορίες για τα προϊόντα που τον ενδιαφέρουν καθώς και τη γνώμη των άλλων καταναλωτών γι΄ αυτά. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα στο Ιnternet φαίνεται να παίζουν σημαντικότερο ρόλο οι θετικές ή οι αρνητικές αξιολογήσεις για ένα προϊόν (ή και για ένα κατάστημα) παρά η τιμή αυτή καθεαυτή. Και καθώς στον κυβερνοχώρο είναι εύκολο για κάθε επαγγελματία να προκαλέσει αξιολογήσεις για τα προϊόντα του, δημιουργούνται νέες ευκαιρίες διάκρισης για τους ποιοτικούς παραγωγούς και τους συνεπείς τους εμπόρους.
Υπάρχει βέβαια και η άλλη πλευρά… Και στον κυβερνοχώρο, όπως και στις πλατείες και στους δρόμους κάθε πόλης, βρίσκουν τρόπο να κινηθούν και οι κάθε λογής επιτήδειοι. Αυτοί που θα πουλήσουν φύκια για μεταξωτές κορδέλες και αυτοί που θα πλασάρουν προϊόντα-«μαϊμούδες» στη θέση- και στην τιμή- των αυθεντικών. «Caveat emptor» (ας είναι προσεκτικοί οι αγοραστές), όπως σωστά προειδοποιούσαν οι Λατίνοι.
Αν και αυξάνεται με γοργούς ρυθμούς ο αριθμός των Ελλήνων που χρησιμοποιούν το Ιnternet για τις αγορές τους είτε αναζητώντας πληροφορίες και τιμές για τα προϊόντα που τους ενδιαφέρουν είτε ολοκληρώνοντας τις αγορές με ηλεκτρονική συναλλαγή, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τους έλληνες εμπόρους… Αντίθετα απ΄ ό,τι προστάζουν οι δύσκολοι καιροί, οι έλληνες επιχειρηματίες συνεχίζουν να υποτιμούν τον ρόλο που μπορεί να παίξει το Ιnternet στην ανάπτυξη των πωλήσεων και στην προβολή των προϊόντων τους, με αποτέλεσμα όλο και περισσότερα ξένα ηλεκτρονικά καταστήματα να καρπώνονται το αυξανόμενο ενδιαφέρον των ελλήνων αγοραστών. Τυχαίο; Δεν νομίζω… όπως θα έλεγε ο καλός διαφημιστής. Και στο Ιnternet εκδηλώνεται το ίδιο πρόβλημα της έλλειψης εξωστρεφούς προσανατολισμού που ταλανίζει την ελληνική επιχειρηματική σκηνή. Μπορεί να αλλάξει; Ναι, και οι λίγοι που τολμούν δείχνουν ότι μπορεί να υπάρξει μεγάλη διαφορά!
Αρθρο του Γ. Γιανναράκη www.tovima.gr
310,8 εκατομμύρια βιβλία δανείστηκαν πέρυσι, 2009, οι Βρετανοί από βιβλιοθήκες (δημοτικές, κυρίως) σε όλη τη χώρα. Ετσι, για πρώτη φορά εδώ και μία 10ετία, σημειώθηκε αύξηση, έστω κατά 1%, σε έναν «τομέα» που τα τελευταία χρόνια είχε πάρει την κατηφόρα. Το γεγονός, όπως διαβάσαμε στην «Γκάρντιαν», οφείλεται στην οικονομική κρίση, που έχει κάνει πολύ κόσμο να επιστρέψει ξανά στο διάβασμα, και επειδή όλο και περισσότεροι αναγνώστες δεν έχουν χρήματα να αγοράσουν βιβλία, τα δανείζονται.
Το 1926…ο ιταλός µαθηµατικός Βίτο Βολτέραείχε παρατηρήσει ένα ενδιαφέρον κυκλικό φαινόµενο στην Αδριατική: «Τα µεγάλα ψάρια ευηµερούσαν καταβροχθίζοντας τα µικρότερα, ο αριθµός των οποίων µειωνόταν τόσο πολύ, που τα µεγάλα ψάρια άρχισαν κάποτε να εξαφανίζονται λόγω έλλειψης τροφής. Ετσι, αφού τα µεγάλα ψάρια σχεδόν εξαφανίστηκαν, ο πληθυσµός των µικρότερων ανέκαµψε. Οταν όµως ανέκαµψε αρκετά, τα µεγάλα ψάρια που επιβίωσαν άρχισαν να ευηµερούν ξανά (τρώγοντας τα µικρότερα) και ο αριθµός τους να αυξάνεται εις βάρος των µικρότερων. Μέχρι που, για µια ακόµη φορά, τα µεγάλα πείνασαν πάλι. Και φτου κι από την αρχή». Ο ιταλός µαθηµατικός εξέφρασε αυτό το φαινόµενο µε µια σειρά από διαφορικές εξισώσεις. Και τις ονόµασε εξισώσεις θύτη και θύµατος. Για να ισχύουν αυτές οι εξισώσεις, απαιτούνται δύο προϋποθέσεις: Πρώτον, να υπάρχουν πάντα δύο τάξεις ψαριών, µεγάλα και µικρά. Και δεύτερον, να ζουν σε ένα σταθερό περιβάλλον, που δεν θα ανατρέπει ποτέ την πρώτη προϋπόθεση.
Οι εξισώσεις…
… θύτη και θύµατος µπορούν να εξηγήσουν πολλά στο κοινωνικό και οικονοµικό σύστηµα στο οποίο ζούµε. Οπως ας πούµε γιατί συµβαίνουν αυτά που έγραψε η καναδή συγγραφέας Μοντ Μπάρλοου µε την ευκαιρία της συνόδου των χωρών της G20 στο Τορόντο: «Ο κόσµος είναι τόσο βαθιά διαιρεµένος σε πλούσιους και φτωχούς όσο ποτέ άλλοτε στην Ιστορία. Το πλουσιότερο 10% κατέχει το 85% του παγκόσµιου πλούτου, ενώ το µερίδιο του φτωχότερου 50% σε αυτόν τον πλούτο περιορίζεται µόλις στο 1%. Και οι τρεις πλουσιότεροι άνθρωποι στον κόσµο έχουν περισσότερα χρήµατα από τις 48 φτωχότερες χώρες». Οι εξισώσεις του Βολτέρα µπορούν επίσης να εξηγήσουν τα λόγια που είχε πει πριν από λίγο καιρό ο αντιπρόεδρος της παρατράπεζας Γκόλντµαν Σακς λόρδος Γκρίφιθς, όταν είχε ερωτηθεί γιατί οι τραπεζίτες καταβροχθίζουν τόσα πολλά, ενώ ο λαός αναγκάζεται να βολευτεί µε τόσα λίγα: «Ο λαός πρέπει να µάθει να υποµένει τις ανισότητες. Επειδή αυτός είναι ένας τρόπος για να πετύχουµε ευηµερία για όλους. Σε µια διεθνή ανταγωνιστική αγορά, ας µην ντρεπόµαστε να ανταµείβουµε τους τραπεζίτες που εξασφαλίζουν απασχόληση». Μπροστά στην κατακραυγή που είχαν ξεσηκώσει τότε αυτά τα λόγια, ακόµη και η συντηρητική «Ντέιλι Τέλεγκραφ» είχε αναρωτηθεί: «Μήπως ο λόρδος Γκρίφιθς διαβάζει Οργουελ;».
Στο τρίτο…
… κεφάλαιο της «Φάρµας των ζώων», το Καρφί λέει στα ζώα: «Ολόκληρη η διοίκηση και η οργάνωση αυτής της φάρµας βρίσκεται στα χέρια µας. Νύχτα µέρα φροντίζουµε για την καλοπέρασή σας. Κι αν πίνουµε το γάλα και τρώµε τα µήλα, είναι για το καλό σας». Στον κόσµο της φάρµας δεν ανατράπηκαν ποτέ οι δύο προϋποθέσεις των εξισώσεων του Βολτέρα. Οµως, αυτά συµβαίνουν µόνο στη λογοτεχνία, που έχει πάντα λιγότερη φαντασία από την κοινωνία.
Οργιώδεις συζητήσεις, καταιγιστικές αναρτήσεις και απανωτά σχόλια στο Διαδίκτυο προκαλεί ανάμεσα στους Ελληνες πολίτες η οικονομική κρίση και η αντιμετώπισή της. Το σύνθημα είναι ένα: «Αφήστε την γκρίνια και συνασπιστείτε σε ομάδες».
Τα πρώτα δείγματα είναι εδώ. Δεν είναι μόνο οι online εκστρατείες του τύπου «να μειωθεί ο αριθμός των βουλευτών από 300 σε 200» ή «να ζήσουν οι Ελληνες βουλευτές με 100.000 ευρώ». Είναι και οι κινήσεις πολιτών ενάντια στο ακριβό κόστος ζωής και οι τρόποι αντιμετώπισης της νέας κατάστασης πραγμάτων.
«Οργανωθείτε γιατί χανόμαστε». Ταιριαστή για τη χώρα μας η παραπάνω παραλλαγή του τίτλου του βιβλίου του γκουρού του μάρκετινγκ Σεθ Γκόντιν, «Οργανώνοντας τους ανοργάνωτους», όπου με παραστατικό τρόπο περιγράφεται το πώς παράγεται αξία από τη δικτύωση. Υποστηρίζει με άλλα λόγια: «Αφήστε την γκρίνια και συνασπιστείτε σε ομάδες – έτσι μπορείτε να προωθήσετε και να ενδυναμώσετε ανθεκτικές ιδέες». Γιατί όχι: η έξοδος από την κρίση στην Ελλάδα μπορεί να κρύβεται στις οργιώδεις συζητήσεις στο twitter, στις καταιγιστικές αναρτήσεις στα γκρουπ του facebook, στα απανωτά ποστ των μπλογκ. Προς το παρόν, βέβαια, η δυναμική των εγχώριων social media μοιάζει με καράβι που παρασύρεται από τα κύματα, χωρίς αέρα στα πανιά του. Οχι όμως για πολύ, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί. Αν μέχρι σήμερα η απειρία μας γύρω από τα νέα μέσα, αλλά και η παράλυση που προκαλεί ο θυμός από τις τελευταίες εξελίξεις, μας έχουν εγκλωβίσει στη ρητορική της γκρίνιας, και μάλιστα της μοναχικής γκρίνιας (χρήστες-μόνοι-στο κομπιούτερ-βρίζουν), δεν αργεί ο καιρός -λένε οι γνωρίζοντες- που θα αντιληφθούμε τη δύναμη που κρύβεται στα δίκτυά μας.
Τα πρώτα δείγματα είναι εδώ. Δεν είναι μόνο οι online εκστρατείες τύπου «να μειωθεί ο αριθμός των βουλευτών από 300 σε 200» ή «να ζήσουν οι Ελληνες βουλευτές με 100.000 ευρώ», αρκετά ευφάνταστες και εύηχες για να συγκεντρώσουν την υποστήριξη εκατοντάδων χρηστών του facebook (κυρίως). Ούτε βέβαια οι προτάσεις για «άμεση μείωση του κόστους των εξοπλισμών» και «κατάργηση του 13ου-16ου μισθού των υπαλλήλων της Βουλής» που όσο εύλογα αιτήματα κι αν εκφράζουν, κανείς δεν περιμένει ότι θα εισακουσθούν. Είναι κυρίως οι προσπάθειες που «κτίζουν» αντί να καταστρέφουν – ή σωστότερα που καταστρέφουν κτίζοντας παράλληλα και κάτι άλλο.
– Είναι για παράδειγμα οι άοκνες προσπάθειες Ελλήνων του εξωτερικού, όπως του Ηλία Νικολακόπουλου από το Σουλτανάτο του Ομάν, που προσπαθεί να δημιουργήσει κίνημα αλληλεγγύης προς τη χώρα μας ενισχύοντας το προφίλ της στο εξωτερικό.
– Είναι το It’s All Greek 2 Me, το σάιτ κοινωνικής δικτύωσης που έχει δημιουργήσει ο web developer Στάθης Καλογερόπουλος, που στοχεύει στο να είναι κάτι παραπάνω από «το φραπέ, σουβλάκι και ο μουσακάς του Ιντερνετ», αλλά «μια θετική ματιά στη σύγχρονη Ελλάδα αλλά και με κριτική για όλα αυτά που τα τελευταία 30 χρόνια μας έφεραν σε αυτή την κατάσταση».
– Είναι τα ποστ για τις 13 τομές που θα πρέπει να γίνουν στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια που θα μας δώσουν προοπτική για έξοδο από την κρίση, στο μπλογκ του ειδικού σε θέματα επικοινωνίας, δημοσίων σχέσεων και νέων μέσων Στάθη Χαϊκάλη.
– Είναι το e-health.gr, δημιούργημα του Νίκου Παπαχρήστου, Τεχνολόγου Ιατρικών Εργαστηρίων AΤΕΙ Θεσσαλονίκης, αλλά και η δράση της Κάθυ Αποστολίδη ή epatient, πρώην καρκινοπαθούς που επιβίωσε και έβαλε στόχο ζωής τη βελτίωση του χώρου της υγείας μέσα από την ανταλλαγή εμπειριών και την κατάθεση προτάσεων από τους χρήστες του Ιντερνετ.
«Ο έλεγχος του εκτροχιασμού στο κόστος αναμένεται να φέρει δυσάρεστες συνέπειες. Η κινητοποίηση των πολιτών, όπως φαίνεται και στις προωθημένες ψηφιακά κοινωνίες, είναι προϋπόθεση για τη διαμόρφωση μιας νέας πραγματικότητας, όπου ο χρήστης υπηρεσιών υγείας και ο ασθενής είναι ενεργοί πολίτες, ελέγχουν τη βιομηχανία υγείας/ευεξίας καθώς και την πολιτική, μιντιακή εξουσία», όπως γράφει και ο Στάθης Χαϊκάλης.
– Είναι βέβαια και το open tourism (opentourism.gr), «μία πρωτοβουλία από ανθρώπους που αγαπούν και ασχολούνται με τον τουρισμό, ώστε να αποτελέσει σημείο αναφοράς και ανοιχτού διαλόγου για τον κλάδο του τουρισμού και όλα τα σχετικά θέματα που προκύπτουν».
– Είναι και το Smart Business, το γκρουπ για τη νεανική επιχειρηματικότητα και την καινοτομία στο δίκτυο επαγγελματιών LinkedIn, που έχει γίνει βήμα για δεκάδες νέους με ιδέες και προτάσεις ανάπτυξης.
– Μην ξεχνάμε την επιτυχία που είχε η εκστρατεία για να ανοίξει το ελληνικό δημόσιο τα δεδομένα του σε όλους τους Ελληνες πολίτες (www.publicdata.gr), αλλά και τη «δουλειά» που γίνεται από την Ενωση Πολιτών για την Παρέμβαση, μια μη κερδοσκοπική ομάδα που στόχο έχει την «προώθηση του ουσιαστικού εκσυγχρονισμού της χώρας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, πράγμα που μπορεί να συμβεί μόνο μέσα από την αναζωογόνηση της ατροφικής στην Ελλάδα κοινωνίας πολιτών».
– Είναι και μικρές, ατομικές προσπάθειες, με μεγαλύτερο αντίκτυπο από αυτόν που θα περίμεναν εξαρχής. Οπως το γκρουπ στο facebook «κάτω από 15 ευρώ». Υπάρχει αλήθεια καλό φαγητό στην Αθήνα με κάτω από 15 ευρώ το άτομο; Η ανταπόκριση αποκαλύπτει τη διάθεση ανταλλαγής πληροφοριών στον τομέα αυτό, εποικοδομητικής συζήτησης. Ή του γκρουπ των «καλών ειδήσεων». «Ως εδώ με τις ειδήσεις που απαξιώνουν την ανθρώπινη φύση, κινδυνολογούν και καταστροφολογούν, που εστιάζουν σε αυτό που ματαιώνεται, που δεν λειτουργεί, που αποτυγχάνει», γράφει η δημιουργός του. «Ας μιλήσουμε για εκείνο που γίνεται καλά, το αισιόδοξο».
Οπως είναι φανερό, δεν χρειαζόταν η παραίνεση από την Πολιτεία για να ξεκινήσει η δημόσια διαβούλευση για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα. Οι ζυμώσεις βρίσκονται σε εξέλιξη, πυκνώνουν και φουντώνουν σε κάθε γωνιά του ελληνικού Ιντερνετ, σε πείσμα της ελληνικής γκρινιάρικης «φύσης». Κι αν ακόμα το φιτίλι δεν έχει ανάψει, είναι θέμα χρόνου να φυσήξει αέρας στα πανιά μας, να γράψουν ιστορία οι δικτυακές παρέες.
Από το edito του Φώτη Γεωργελέ:
Το Σάββατο το βράδυ βγήκα να πάρω τις κυριακάτικες εφημερίδες. Είναι μία απ’ τις ελάχιστες ιεροτελεστίες που ’χουν μείνει στη ζωή μου, μ’ αρέσει αυτή η εικόνα, ο φωτισμένος πάγκος, η λάμπα, η πόλη όλη τη νύχτα που αναζητά πληροφορίες. Βρήκα σκοτάδι, ο δικός μου μάζευε πακέτα. Κλείνω, δεν περνάει κανείς. Κοίταξα γύρω μου έκπληκτος, δύο η ώρα, ερημιά, περνούσε ένα άδειο ταξί, η Ακαδημίας έμοιαζε με το χειμωνιάτικο Ντίσελντορφ. Η γειτονιά μου τα καλοκαιρινά βράδια μοιάζει με παραλία νησιού, μπαρ, καφέ, κόσμος στα πεζοδρόμια, μουσική, γέλια. Τα καφέ ήταν άδεια, ένας άνθρωπος, μια παρέα πιο κάτω, έκλειναν.
Θυμάμαι πώς έγραφα τότε που διάβαζες. Γύρναγα σπίτι βράδυ, έβαζα μουσική. Έγραφα μετά ένα CD, τη δικιά μου συλλογή, τη μουσική υπόκρουση για κείνη τη νύχτα. Έμπαινα στο αυτοκίνητο, δυνατά η μουσική, τη δοκίμαζα σε μακρινές βόλτες, Συγγρού, παραλιακή, λιμανάκια. Σταμάταγα σε άγνωστες πλατείες, έτρωγα παγωτό σε πεζόδρομους που δεν ήξερα, έκλεβα εικόνες, μισές φράσεις, θραύσματα από συνομιλίες που άκουσα, που φαντάστηκα, που ήθελα ν’ ακούσω. Πίσω μετά, έγραφα μέχρι το πρωί, για δάκρυα αποχωρισμού, ξαφνικές γυναικείες ματιές – λάμψεις που ζητάνε και διώχνουν, για έρωτες και όνειρα μιας πόλης πάντα ξάγρυπνης, αγχωμένης μα γεμάτη επιθυμία να ζήσει. Τώρα η πόλη μου είναι μελαγχολική. Πάλι δεν κοιμάμαι τη νύχτα. Όμως, τώρα κάνω λογαριασμούς.
Η επιστολή προωθήθηκε στην ηλεκτρονική μου θυρίδα: “Διορισμένος με ΑΣΕΠ και μόνο με ΑΣΕΠ χωρίς ωρομισθίες κλπ. μετά από αρκετά χρόνια εκμετάλλευσης από καθόλα “αξιότιμους” φροντιστηριούχους – επιχειρηματίες. Δεν θα αναφέρω ποιος είναι ο βασικός μου μισθός και πόσα τα επιδόματα…αλλά μόνο το πόσα μπαίνουν κάθε μήνα στην τσέπη μου. Πριν τα νέα μέτρα έπαιρνα 1054 ευρώ ή 527 το 15ήμερο.
Μετά τα μέτρα η απώλεια είναι γύρω στα 80 ευρώ το μήνα και τα δώρα έπεσαν στα 500×2 αντί για (Μηνιαίος μισθός) x 2. Το προηγούμενο 15ήμερο λόγω και κάποιον απεργιών πήρα 466 ευρώ.
Σε ετήσια βάση πιάνω δεν πιάνω το αφορολόγητο των 12.000. Βέβαια οι υπόλοιποι νεοδιόριστοι παίρνουν ακόμα λιγότερα γιατί στα παραπάνω περιλαμβάνονται επίδομα δυσπρόσιτης περιοχής και μεταπτυχιακού.
Θα μου πείτε ότι με τέτοια κρίση και πολλά είναι. Μπορεί να είναι και έτσι.
Ναι, έχουμε μεγάλες διακοπές. Και στις γιορτές και το καλοκαίρι. Οπως έχουν οι καθηγητές σε όλο τον κόσμο. Εκτός αν υπάρχει κανένας γονιός που θέλει να στέλνει το παιδί του σχολείο τον Ιούλιο και τον Αύγουστο ή τα Χριστούγεννα και το Πάσχα.
Ναι στο σχολείο έχω 5 διδακτικές ώρες τη μέρα. Ας δοκιμάσει ένας από όσους μας κατακρίνουν να κάτσει μισή ώρα σε τάξη με 25-28 παιδιά και να έρθει μετά να μου πει ότι είναι λίγες. Οι περισσότεροι γονείς δεν τα βγάζουν πέρα με 1 και 2 παιδιά. Εμείς πρέπει να τα βγάλουμε με 25-28.
Νομίζετε ότι το ωράριο μας εξαντλείται στις διδακτικές ώρες; Ποιος κάνει τη γραφειοκρατική δουλειά στα σχολεία ; από πέρασμα απουσιών και διεκπεραίωση εγγράφων μέχρι εξωδιδακτικές δραστηριότητες. Ποιος βγάζει μισθολόγια;
Και στο σπίτι το απόγευμα; Ποιος φτιάχνει φύλλα εργασίας, παρουσιάσεις στο powerpoint, τεστ και διαγωνίσματα ;
Ποιος διορθώνει διαγωνίσματα και τεστ;
Χτες μου πήρε 4 ώρες για να βγάλω αξιοπρεπή και σταθμισμένα θέματα εξετάσεων για ένα μόνο μάθημα. Και άλλες τόσες για να διορθώσω προηγούμενο διαγώνισμα.
Δεν παραπονιέμαι για τις χρηματικές απολαβές που έχω. Αυτό διάλεξα να κάνω,αυτό ήταν το μεράκι μου.
Ούτε παραπονέθηκα που άφησα το σπίτι μου για να πάω σε ένα μικρό νησί του Αιγαίου που πληρώνω ενοίκιο 250 ευρώ για μια τρύπα και όλα είναι πανάκριβα.
Αλλά δεν μπορώ τον κάθε άσχετο να βγαίνει και να λέει ότι φταίμε και για τη χρεοκοπία του κράτους.
Όποιος έχει δουλέψει στο ιδιωτικό τομέα ξέρει καλά τι γίνεται σε αυτόν και πόσο μαύρο χρήμα κυκλοφορεί.
Για τα μαύρα στα ιδιαίτερα τι να πω. Αφού οι γονείς νομίζουν ότι με το να στέλνουν τα παιδιά τους στα φροντιστήρια επιτέλεσαν το καθήκον τους ως γονείς ….
Και εμένα μου πρότειναν γονείς να κάνω φροντιστήρια στα παιδιά τους και αρνήθηκα.
Ας φροντίσουν να είναι τα παιδιά τους συνεπή στην τάξη και για το παραπάνω υπάρχει και η πρόσθετη υπάρχει και η ενισχυτική διδασκαλία.
Οι ίδιοι που γκρινιάζουν για τα ιδιαίτερα οι ίδιοι κάνουν θεούς τους ιδιαιτεράδες και τους φροντιστηριούχους και οδηγούν στην απαξίωση το δημόσιο σχολείο όταν το αντιμετωπίζουν ως πάρκινγκ για τα παιδιά τους.
Αν ψάχνουν κάποιον για να βάλει τα παιδιά τους να διαβάσουν τότε μάλλον δεν παίζουν καλά το ρόλο του γονέα.
Και σαν επίλογο για όσους ακόμα επιμένουν ότι είμαι προνομιούχος.
Όταν διάβαζα στο λύκειο κάποιοι συμμαθητές μου ήταν στις καφετέριες. Όταν ξεσκιζόμουν στο διάβασμα στο πανεπιστήμιο για να βγάλω το 8άρι στο πτυχίο οι ίδιοι γύριζαν στα μπαράκια.
Όταν διάβαζα για να με δεχτούν στο μεταπτυχιακό (με εξετάσεις) και για να το τελειώσω οι ίδιοι το έπαιζαν μαγαζάτορες και επιχειρηματίες και “έπαιζαν” χρηματιστήριο.
Ακόμα λοιπόν και αν η δουλειά μου θεωρείται εύκολη και καλοπληρωμένη τις ίδιες ευκαιρίες είχαμε,το ίδιο φτωχοί ήταν οι γονείς μας,τις ίδιες θυσίες ήταν διατεθειμένοι να κάνουν για να μας σπουδάσουν. Θα μπορούσαν να είναι στη θέση μου αλλά δεν το θέλησαν.
Ε ας μην γκρινιάζουν τώρα.
Ακόμα και αν είμαι προνομιούχος (τρομάρα μου !!! ) το κέρδισα !!! δεν μου το χάρισε κανένας βο(υ)λευτής ή μπάρμπας στη Κορώνη.”
Και λένε πως συχνά µεσολαβεί ένα χρονικό διάστηµα ανάµεσα στην οικονοµική καταστροφή και τη συσσώρευση της κοινωνικής οργής.
Την ανθρώπινη…
… περιπέτεια σε καιρούς κρίσης θα µπορούσε να τη δει κανείς σαν ένα δράµα σε δύο πράξεις.
Οπως την είδε και ο ιστορικός Σάιµον Σάµα, προειδοποιώντας τις κυβερνήσεις µέσα από τις σελίδες της εφηµερίδας «Φαϊνάνσιαλ Τάιµς». Πράξη πρώτη: Αρχικά, το σοκ της κρίσης προκαλεί παγωµάρα και αποπροσανατολισµό. Ο λαός αναζητεί απεγνωσµένα πολιτικούς σωτήρες. Καθένας προσπαθεί να σώσει το τοµάρι του. Η λαϊκή οργή δεν είναι οργανωµένη. Πράξη δεύτερη: Αυτή είναι πιο ολισθηρή από την πρώτη. Βλέποντας να διαψεύδονται οι µεγάλες προσδοκίες τους, οι πολίτες δεν εµπιστεύονται πια τις κυβερνήσεις τους, έστω κι αν η οικονοµική κατάσταση δείχνει να βελτιώνεται. «Τι απέγιναν εκείνα τα χρόνια που βγάζαµε ένα καλό εισόδηµα, που µπορούσαµε να αγοράσουµε ένα κοµµάτι γης, που υπόσχονταν στη νέα γενιά µας ακόµη καλύτερες µέρες;» αναρωτιούνται οι πολίτες. Και αναζητούν τον φταίχτη για τη δυστυχία τους. «Η επιβίωση σε µια κρίση απαιτεί να κατανέµονται ισότιµα τα φορολογικά βάρη», γράφει ο Σάιµον Σάµα. «Στη Γαλλία του 1789, οι αριστοκράτες έγιναν απλοί πολίτες, η εξαίρεσή τους από τον φόρο ιδιοκτησίας καταργήθηκε µαζί µε τα προνόµιά τους και τα κοσµήµατά τους κατατέθηκαν στο δηµόσιο ταµείο. Η τεράστια εκκλησιαστική περιουσία βγήκε στο σφυρί υπέρ του έθνους. Θα ήταν υπερβολικά αισιόδοξο να περιµένουµε τέτοια το 2010. Ενας προνοητικός ηγέτης όµως πρέπει να ξέρει πόσο επικίνδυνο είναι να στηρίζεται σε άδικους έµµεσους φόρους, ιδιαίτερα όταν ο στόχος του είναι να εντυπωσιάσει αγορές οµολόγων που οι πολίτες αισθάνονται πως δεν έχουν καµιά σχέση µε τη ζωή τους.
Οι οικονοµικές πολιτικές πρέπει να πείθουν ότι όλοι µοιράζονται δίκαια τα βάρη. Διαφορετικά, η επιδείνωση της κατάστασης είναι βέβαιη. Και µάλιστα ταχύτατα».
Στο χρονικό του…
… για τη Γαλλική Επανάσταση που επιγράφεται «Πολίτες», ο Σάιµον Σάµα έδειξε πόσο εύκολα µπορούν να εκτραχυνθούν τέτοιες καταστάσεις. Η πεποίθησή του είναι πως οι µεγάλες αναταραχές ύστερα από µια κρίση έχουν τις ρίζες τους στο τέλος των µεγάλων προσδοκιών. Κρίσεις σαν κι αυτή που ζούµε προκαλούν µια διαρκή πτώση του βιοτικού επιπέδου. Για άλλους πολίτες, όπως τους συνταξιούχους που τους περικόπτουν τις συντάξεις, αυτό επέρχεται µε την υπονόµευση κεκτηµένων κοινωνικών συµβάσεων. Και για άλλους µε τη διαρκή αδυναµία να βρουν µια καλοπληρωµένη δουλειά. Ακόµη και προτού η ανεργία εκτιναχτεί στα ύψη, οι σαραντάρηδες δεν είχαν καλές προοπτικές. Εξέλιπε πια και η ελπίδα πως θα µπορούσαν κάποτε να στηριχτούν στα παιδιά τους για τα γεράµατά τους, αφού ούτε αυτά είναι σήµερα σε καλύτερη κατάσταση.
Οι προσδοκίες είναι µειωµένες για όλους. Και µειώνονται ακόµη περισσότερο, όσο οι λαοί κυβερνώνται από κυβερνήσεις µειωµένων προσδοκιών.
Πράξη τρίτη…
… (προαιρετική). Μήπως τα µέτρα µονοµερούς λιτότητας που παίρνουν οι κυβερνήσεις για να αντιµετωπίσουν την κρίση ακονίζουν την γκιλοτίνα; Αυλαία.
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότεραΜη αποδοχή
Εμείς ως κάτοικοι αυτής της γεωγραφικής περιοχής που ακούει στο όνομα Ελλάδα, μόνον ως ξένοι δικαιούμαστε να αντιμετωπίζουμε τους Έλληνες. Εμείς λοιπόν ως μη Έλληνες. Ως μη Έλληνες εμείς τι είμαστε; Κάτοικοι μιας γεωγραφικής περιοχής που κατοικήθηκε από ανθρώπους που προσπάθησαν να γίνουν κάτι. Η προσπάθεια αυτή και οι καρποί της τους έκαναν Έλληνες. Εμείς δεν καταβάλλουμε καμία παρόμοια προσπάθεια. Επειδή πιστεύουμε ότι είμαστε Έλληνες. Γιατί επειδή κληρονομήσαμε τον τόπο; Αυτό δε σημαίνει ότι είμαστε Έλληνες. Η έννοια Έλληνας περιλαμβάνει κάποια βασικά χαρακτηριστικά.
Μια παρέα νέων με φαντασία δημιουργεί βίντεο που εξυπηρετούν βαθύτερες ανάγκες
Άρθρα (RSS)