Terra Computerata

Πόσες από τις αναρτήσεις του fb καθρεφτίζουν την πραγματικότητα; Σε ένα μικρο-φιλμ ο σκηνοθέτης, Shaun Higton, παρουσίαζει την απόσταση που χωρίζει την πραγματικότητα από την εικονική εκδοχή της, φτιαγμένη μόνο για τα Likes στα κοινωνικά δίκτυα.

Οι πολίτες διαμαρτύρονται για την «κοινωνία του ελέγχου» αλλά, την ίδια στιγμή, εκτίθενται πρόθυμα, με πάθος, στα μέσα ενημέρωσης και στα κοινωνικά δίκτυα, στο Facebook, στο Twitter… Η «κλασική» αστυνομία εμπλέκεται σε καβγάδες στους δρόμους, ενώ η ηλεκτρονική μαθαίνει –αν θέλει– τις λεπτομέρειες της προσωπικής ζωής όλων μας. Αυτή η αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά είναι ένα ιστορικό υπόλειμμα: οι άνθρωποι που κραυγάζουν «μπάτσοι, γουρούνια, δολοφόνοι» δεν αντιλαμβάνονται το πέρασμα του χρόνου, την αλλαγή των εποχών και τη συμβολή τους, τον ρόλο τους, σ’ αυτή την αλλαγή. Φοβούνται τον «μπάτσο» με την ασπίδα, το κράνος και τα χημικά δηλητήρια – αλλά ο «μπάτσος» βρίσκεται μέσα τους. Επίσης, βρίσκεται στον υπολογιστή τους.

Σώτη Τριανταφύλλου http://athensvoice.gr/

Με εντυπωσιακούς ρυθμούς αυξάνεται η δημοφιλία των ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης (social networking) στη χώρα μας, ακολουθώντας μια παγκόσμια τάση που θέλει τους χρήστες του Διαδικτύου να υποκύπτουν μαζικά στις… σειρήνες των εν λόγω σάιτ.Σύμφωνα με πανελλήνια έρευνα της Focus Bari για την εξέλιξη των social media, το 36% των Ελλήνων (μέτρηση Δεκεμβρίου 2010), δηλαδή περίπου ένας στους τρεις, χρησιμοποιεί τα σάιτ κοινωνικής δικτύωσης για να ικανοποιήσει διαφορετικές ανάγκες, μεταξύ των οποίων η επικοινωνία και η απόκτηση νέων φίλων, η έκφραση, η ψυχαγωγία, η απόδραση από την καθημερινότητα, η εκτόνωση και φυσικά το φλερτ.

Τον Μάρτιο του 2009 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν μόλις 14%. Οι μεγαλύτεροι θαυμαστές των social media είναι γένους αρσενικού, με έμφαση στις ηλικίες έως 34 ετών (40% των αντρών και 32% των γυναικών χρησιμοποιούν τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης). Ωστόσο το στοιχείο που εντυπωσιάζει και ταυτόχρονα προβληματίζει, είναι η θραύση των δημοφιλών αυτών ιστοσελίδων μεταξύ των νέων και ιδιαίτερα των μαθητών.

Στα ύψη

Στις ηλικίες 13-17 ετών το ποσοστό ενασχόλησης με τα σάιτ κοινωνικής δικτύωσης εκτοξεύεται στο 79%. Μειώνεται ελαφρώς στο 72% για τις ηλικίες 18-24 και περαιτέρω στο 52% για τους ερωτηθέντες 25-34 ετών. Το ποσοστό παίρνει την κατιούσα όσο αυξάνεται η ηλικία των χρηστών, αγγίζοντας το 29% για το γκρουπ 35-44 ετών, το 15% για τις ηλικίες 45-54 και φθάνει στο πολύ χαμηλό 4% μεταξύ των χρηστών 55-70 ετών, αποδεικνύοντας ότι η κοινωνική δικτύωση στη χώρα μας συνιστά κατά κύριο λόγο νεανική υπόθεση.

Οσον αφορά το γεωγραφικό κριτήριο, αυτό δεν φαίνεται να επηρεάζει δραστικά την ενασχόληση, με τα ποσοστά διείσδυσης του social networking σε Αθήνα (39%) και Θεσσαλονίκη (38%) σχεδόν να ταυτίζονται και την περιφέρεια να ακολουθεί στην τρίτη θέση (32%).

Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στο Facebook, εφόσον, όπως επισημαίνει η έρευνα, αποδεικνύεται το δημοφιλέστερο σάιτ του είδους, με τον αριθμό των ημερήσιων επισκεπτών του να έχει πενταπλασιαστεί μέσα σε μία διετία, από τον Σεπτέμβριο του 2008 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2010. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι η μέση ημερήσια επισκεψιμότητα στην εν λόγω ιστοσελίδα τον Σεπτέμβριο του 2008 ήταν 4% και λίγο πριν, τον Μάρτιο του 2008, μόλις που έφθανε το 1%.

Εκτοτε η εικόνα έχει αλλάξει άρδην. Σήμερα το 21% των Ελλήνων επισκέπτεται το Facebook σε ημερήσια βάση, το 31% σε εβδομαδιαία και το 33% σε μηνιαία (μέτρηση Σεπτεμβρίου 2010).

Το μόνο σάιτ (διαφορετικής ωστόσο λογικής και περιεχομένου) που ξεπερνά το Facebook σε μέση μηνιαία διείσδυση (επισκεψιμότητα) είναι το YouTube με 44%, ενώ το Twitter φαίνεται να βρίσκεται ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο… ανάπτυξης στη χώρα μας, με μέση μηνιαία διείσδυση μόλις 2%.

FACEBOOK

Αντρες έως 24 ετών φανατικοί χρήστες

Για ακόμη μία φορά οι πιο φανατικοί χρήστες του Facebook είναι οι άντρες (36% μέση μηνιαία διείσδυση) και ακολουθούν οι γυναίκες (31% μέση μηνιαία διείσδυση). Η ηλικιακή ομάδα 13-24 ετών αναδεικνύεται με διαφορά πρωταθλήτρια στην ενασχόληση με το Facebook: μέση ημερήσια διείσδυση 49%, μέση εβδομαδιαία διείσδυση 66% και μέση μηνιαία διείσδυση 72%.

Αντιθέτως, στις ηλικίες 25-44 ετών, η μέση μηνιαία διείσδυση δεν ξεπερνά το 38%. Κάτι που σημαίνει ότι η συντριπτική πλειονότητα των νέων 13-24 ετών έχει αναδείξει το συγκεκριμένο σάιτ σε κομμάτι της καθημερινότητάς του και σε έναν τρόπο επικοινωνίας που πολλές φορές αποδεικνύεται εθιστικός και επικίνδυνος (βλέπε ψεύτικα προφίλ), εγείροντας σοβαρά ερωτηματικά για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, τις επιπτώσεις στην πνευματική και ψυχική υγεία των νέων και τους τρόπους ασφαλούς περιήγησης ιδιαίτερα των ανηλίκων που ως πιο ευάλωτοι πέφτουν συχνά θύματα επιτηδείων.

Ταυτότητα έρευνας

Πηγή: Focus Bari AE, έρευνα «Web ID».

Θέμα: «Η εξέλιξη της χρήσης των social media».

Πληθυσμός: άντρες και γυναίκες 13-70 ετών, κάτοικοι Αττικής, Θεσσαλονίκης, λοιπής ηπειρωτικής Ελλάδας και Κρήτης.

Εκτίμηση καλυπτόμενου πληθυσμού: 6.639.153 άτομα.

Μέγεθος δείγματος: 9.980 άτομα, αντιπροσωπευτικά τού παραπάνω πληθυσμού.

Διεξαγωγή έρευνας: συνεχής.

Ethnos

Σε μελέτη που έγινε στο Εργαστήριο Κοινωνικών Δικτύων του Πανεπιστημίου Cornel στις ΗΠΑ, βρήκαν ξεκάθαρη σχέση των ατόμων που είναι εγγεγραμμένα στο facebook και της υψηλής αυτοεκτίμησης.

«Καθώς το facebook έχει κυρίως πολέμιους, αυτή είναι η πρώτη επίσημη επιστημονική μελέτη που αποδεικνύει ότι το Μέσο μπορεί να έχει και ιδιαίτερα θετικές επιδράσεις στην ψυχολογία και την ανάπτυξη ενός καλύτερου εαυτού», δηλώνει ο Jeffrey Hancock, υπεύθυνος της μελέτης και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια.

Οι βασικοί άξονες στους οποίους κατέληξαν μετά από έρευνα είναι οι ειδικοί δύο.

Ο πρώτος είναι ότι το facebook σου επιτρέπει να εκθέσεις το καλύτερο κομμάτι του εαυτού σου, φιλτράροντας οτιδήποτε μπορεί να σε κάνει να αισθάνεσαι άσχημα.

Ο δεύτερος ότι μπορείς να δημοσιεύσεις μόνο τις καλύτερες φωτογραφίες σου ή να αποκρύψεις ψεγάδια που φαίνονται στο φως του ήλιου και τον καθρέφτη.

«Σε αντίθεση με τον καθρέφτη, ο οποίος μας υπενθυμίζει ποιοι πραγματικά είμαστε και μπορεί να έχει αντίθετη επίδραση από την προσδοκία μας εκείνη τη στιγμή, το facebook μπορεί να αποδώσει μόνο τη θετική πλευρά του εαυτού μας», σχολιάζει Hancock. «Δεν λέμε ότι προβάλει την απατηλή πλευρά του εαυτού μας, απλώς ότι προβάλλει αυτήν που θεωρούμε πιο όμορφη», ξεκαθαρίζει ο ίδιος.

Στο πλαίσιο της μελέτης φοιτητές χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες. Η πρώτη είχε ως αντικείμενο αλλαγές στο προφίλ του facebook, η δεύτερη να καθίσει μπροστά από ένα υπολογιστή που δεν ήταν σε λειτουργία και η τρίτη να βάλει έναν καθρέφτη μπροστά στον σβηστό υπολογιστή.

Στην πρώτη ομάδα δόθηκαν τρία λεπτά για να ασχοληθούν με το προφίλ που είχαν φτιάξει στο κοινωνικό δίκτυο. Ακολούθως, δόθηκαν σε όλους τους φοιτητές ερωτηματολόγια ειδικά σχεδιασμένα που μετρούν την αυτοεκτίμηση.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα οι φοιτητές που ασχολήθηκαν με το προφίλ τους είχαν πολύ υψηλότερη αυτοεκτίμηση από τις άλλες δύο ομάδες που απλώς κάθονταν μπροστά σε σβηστούς υπολογιστές.

Μάλιστα, στην έρευνα φάνηκε πως στην πρώτη ομάδα, όση ώρα ασχολούνταν με το προφίλ τους οι συμμετέχοντες, άλλαζαν στοιχεία του προσωπικού τους προφίλ, βελτιώνοντας την εικόνα του εαυτού τους.

Αυτό εκτιμήθηκε ιδιαίτερα από τους επιστήμονες καθώς όπως σχολίασαν «το να γνωρίζεις τι μπορείς να αλλάξει στον εαυτό σου ώστε να είσαι και να φαίνεσαι καλύτερος, μπορεί και να σε οδηγήσει στο να δεις καλύτερα τον εαυτό σου και να βελτιώσει πραγματικά θέματα που σε απασχολούν». Κάτι παρόμοιο δηλαδή με τη διαδικασία της ψυχοθεραπείας.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Cyberpsychology, Behavior and Social Networking.

TA NEA

Είχε 1.048 «φίλους» στο Facebook. Αλλά όταν εκείνη αποφάσισε να δώσει τέλος στη ζωή της, κάνεις τους δεν προσπάθησε καν να την αποτρέψει. Η ιστορία της Σιμόν Μπακ συγκλονίζει.

Στην «πραγματική» κοινωνική ζωή θα ήταν απίθανο να συμβεί, στο facebook όμως της κοινωνικής δικτύωσης η ζωή είναι σκληρή. Η Σιμόν Μπακ είχε 1.048 «φίλους» στο facebook ,όταν όμως ανακοίνωσε ότι αυτοκτονεί δεν βρέθηκε κανένας να την αποτρέψει, και ούτε ένας δεν προσπάθησε να την σώσει ,τουλάχιστον  από τους εικονικούς φίλους που ήταν γείτονες της. Η 42χρονη  Σιμόν ανάρτησε-ανήμερα των Χριστουγέννων- στο status της το μήνυμα: «πήρα όλα μου τα χάπια. Σύντομα θα είμαι νεκρή. Αντίο σε όλους».

Κάποιοι άφησαν και σκληρά μηνύματα στο προφίλ της ,όπως ένας που την αποκάλεσε ψεύτρα ενώ κάποιος άλλος της έγραψε ότι είναι επιλογή της ,αν θέλει να αυτοκτονήσει.Και ελάχιστοι που θέλησαν να βοηθήσουν δεν βρήκαν ανταπόκριση από αυτούς που γνώριζαν τη διεύθυνση ή το τηλέφωνο της γυναίκας.

Τη 42χρονη βρήκε τελικά νεκρή η αστυνομία ,17 ώρες αργότερα μετά από τηλεφώνημα της μητέρας της ,στην οποία κάποιος είχε στείλει το μήνυμα «κάλεσε βοήθεια».

LIFO

Πόσο φίλοι είναι λοιπόν οι κυβερνοφίλοι;