O Τζέρεμι Ρίφκιν είναι γνωστός για τις τολμηρές προβλέψεις του γύρω από την κοινωνική αφομοίωση των τεχνολογικών επιτευγμάτων. Το τελευταίο του βιβλίο έχει τίτλο «Η κοινωνία του μηδενικού κόστους: Το Ιντερνετ των πραγμάτων και η έκλειψη του καπιταλισμού». Κεντρική θέση του είναι ότι το νέο, αναδυόμενο Ιντερνετ, που θα συνδέει μέσω αισθητήρων όχι μόνο υπολογιστές αλλά και ενεργειακά δίκτυα, αυτοκίνητα, προσωπικές συσκευές και οτιδήποτε άλλο μπορούμε να φανταστούμε, θα μας οδηγήσει σε μια νέα μορφή κοινωνικής οργάνωσης.Η ιδέα του «Ιντερνετ των πραγμάτων» ξεκινά από δύο μείζονες τεχνολογικές εξελίξεις: την ψηφιοποίηση όλο και περισσότερων μηχανών και την παραγωγή μεγάλου όγκου δεδομένων (big data). Αν όλες οι μηχανές έχουν τσιπάκια πλέον, θα μπορούσαμε κατά κάποιο τρόπο να τις «κοινωνικοποιήσουμε» συνδέοντάς τες στο Ιντερνετ. Αυτό ακριβώς κάνει μια μικρή εταιρεία στο Λονδίνο, η οποία κατασκεύασε το cloudwash, ένα πλυντήριο ρούχων, που θεωρείται οδικός χάρτης για την αναδυόμενη αγορά, η οποία ήδη αξιολογείται στα 128 δισ. το 2014. Ολοι οι χειρισμοί του πλυντηρίου εκτελούνται από smartphone ή υπολογιστή, όμως το cloudwash μπορεί ακόμα να παραγγέλνει απορρυπαντικά και να ειδοποιεί για βλάβες. Συνέχεια »
Το ελληνικό κράτος, σε επίπεδο διακηρύξεων, αντιμετωπίζει τον πολιτισμό ως έναν τομέα που προσδίδει στη χώρα κύρος και συγκριτικά πλεονεκτήματα. Δεν είναι τυχαίο ότι κορυφαία πολιτικά στελέχη κομμάτων, ακόμη και πρωθυπουργοί, επιλέγουν κατά καιρούς να τεθούν επικεφαλής του αντίστοιχου χαρτοφυλακίου. Στην πράξη, όμως, ο πολιτισμός είναι το πρώτο θύμα όταν τα πράγματα δυσκολεύουν.
Το ίδιο συμβαίνει και στα σχολεία: το συκοφαντημένο μάθημα των λεγόμενων «καλλιτεχνικών», το οποίο οι περισσότεροι μαθητές αντιμετωπίζουν ως παρία του εκπαιδευτικού προγράμματος, είναι σταθερά αυτό που σε κάθε μεταρρύθμιση, εντός ή εκτός εισαγωγικών, πλήττεται από τις περικοπές στον προϋπολογισμό της παιδείας ή στο διδακτικό προσωπικό.
Σε αυτό, εκτός από τις οικονομικές δυσκολίες, παίζουν ρόλο η προκατάληψη και η άγνοια, τόσο των γονέων όσο, μερικές φορές, και των ίδιων των εκπαιδευτικών. Πρόκειται για παρανοήσεις που αναπαράγουν ιδεοληψίες όπως ότι «η τέχνη είναι για τα παιδιά που έχουν ταλέντο», ότι «δεν είναι απαραίτητο μάθημα», ή ακόμη και ότι «ο καθηγητής πρέπει να είναι ο ίδιος καλλιτέχνης για να μπορεί να τη διδάξει».
Το αποτέλεσμα είναι γενιές και γενιές μαθητών να έχουν βγει από το σχολείο λειτουργικά αναλφάβητοι σε θέματα τεχνών και κουλτούρας. Κι αυτό όταν όλες οι σύγχρονες προσεγγίσεις δίνουν μεγάλη σπουδαιότητα στο περιεχόμενο μιας τέτοιας γνώσης. Το «γιατί» το εξηγούν ειδικοί σε μια βραδιά ειδικά αφιερωμένη στις τέχνες, όπως διδάσκονται, αλλά και όπως πρέπει να διδάσκονται στο σχολείο.
Ομιλητές:
Dipti Desai: Αναπληρώτρια Καθηγήτρια και Διευθύντρια στο Πρόγραμμα Καλλιτεχνικής Παιδείας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης Νίκος Παΐζης: Συντονιστής του Προγράμματος ΜΕΛΙΝΑ Kerry Freedman: Καθηγήτρια και Επικεφαλής Διδακτορικών Προγραμμάτων, Σχολή Καλών Τεχνών και Design, Πανεπιστήμιο του Βόρειου ΙλλινόιςΣυντονιστής: Σοφία Βγενοπούλου: σκηνοθέτης – παιδοψυχίατρος
Τα μάτια της δεν μοιάζουν με ηλιαχτίδα
κι είναι τα χείλη της χλωμά μπρος στο κοράλλι
Άμα το χιόνι είναι λευκό, έχει τα στήθη ωχρά·
μαύρα, συρμάτινα μαλλιά έχει στο κεφάλι.
Τριαντάφυλλα έχω δει ολοπόρφυρα,
μα τέτοια δεν θα βρω στα μάγουλά της.
Γεύθηκα αρώματα πολύ τερπνότερα
από τα μύρα που ανασαίνω στα φιλιά της.
Ευφραίνομαι όταν μου μιλάει κι ας ξέρω
πόσο γλυκύτερη είναι η μουσική.
Ποτέ μου δεν αντίκρισα θεά να περπατά,
μα αυτή βαδίζοντας πατάει στη γη.
Τόσο όμως στη ζωή μου βασιλεύει,
που κάθε σύγκριση άλλη περιττεύει.
Τόσο όμως τη ζωή μου κυβερνά,
που ανούσια τ’ άλλα μοιάζουν. Και κενά.
O Sting αντλεί την έμπνευσή του για τον τίτλο του άλμπουμ του Nothing Like The Sun από το σονέτο 130 του Shakespeare.
My mistress’ eyes are nothing like the sun;
Coral is far more red than her lips’ red;
If snow be white, why then her breasts are dun;
If hairs be wires, black wires grow on her head.
I have seen roses damask’d, red and white,
But no such roses see I in her cheeks;
And in some perfumes is there more delight
Than in the breath that from my mistress reeks.
I love to hear her speak, yet well I know
That music hath a far more pleasing sound;
I grant I never saw a goddess go;
My mistress, when she walks, treads on the ground:
Αυτή τη φορά έφυγα από την αίθουσα εκδηλώσεων του σχολείου με βαριά καρδιά. Ένα Λύκειο της Δ΄διεύθυνσης στα πλαίσια μιας δράσης φιλαναγνωσίας είχε καλέσει τη Σώτη Τριανταφύλλου να μιλήσει στους μαθητές της Α΄Λυκείου. Είναι προς τιμήν της ότι άντεξε και ολοκλήρωσε τη συζήτηση με αυτήν την τάξη…Αυτό που μου προξένησε αλγεινή εντύπωση είναι ότι δεν δέχονταν καν να ακούσουν τι τους έλεγε. Γιατί τους είπε ωραία πράγματα. Να προσθέσω σε αυτό την παντελή απουσία εμπειρίας διαλόγου. Διέκοπταν ο ένας τον άλλον, πέταγαν άσχετες παρατηρήσεις. Κάπου εκεί ντεμπουτάρισε και ο “μπουζουξής”. Ετσι τον ονόμασε η συγγραφέας, καθώς φορτικά της ζητούσε να του απαντήσει αν ακούει Καρρά. Ο μπουζουξής λοιπόν επέμεινε να κάνει επίδειξη του ανύπαρκτου πνεύματός του, κατά συρροήν και κατ΄εξακολούθηση. Σίγουρος για τον εαυτό του, περήφανος για την ευήθειά του διαλαλούσε το κατόρθωμά του ότι δεν ανοίγει ποτέ του βιβλίο. Το εγκώμιο βλακείας εδώ πολύ θα ταίριαζε.
Η Σώτη προσπάθησε να ξεκινήσει ένα διάλογο ζητώντας τους να γράψουν σε ένα φύλλο χαρτί, πως αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους, ένα πρόβλημα που τους βασανίζει κι ένα όνειρο. Έτσι μάθαμε ότι οι μαθητές μας δεν προλαβαίνουν να διαβάσουν λογοτεχνία γιατί τρέχουν πανικόβλητοι στα φροντιστήρια. Οτι η κρίση τους έχει παραλύσει και ορθώνεται μπροστά τους ως ανυπέρβλητο εμπόδιο και ότι ενώ είναι τόσο εξαιρετικοί σε όλα τους (άλλη λέξη χρησιμοποίησαν, αλλά κωλύομαι) δεν έχουν φίλους.
Αν η κρίση είναι ένα όπλο του συστήματος για να μας κάνει πιο διαχειρίσιμους, έχει πετύχει απόλυτα. Τουλάχιστον σε αυτό το σχολείο. Οι μαθητές δεν διαβάζουν, δεν σκέφτονται αλλά κατευθύνονται σε οχλοκρατία από μερικούς -μετρημένους στα δάχτυλα- οργανωμένους σε κόμματα μαθητές. Στην περίπτωση της Σώτης εικάζουμε ότι είχε πέσει κομματική γραμμή γιατί τέτοια επίδειξη αγένειας…πως να την εξηγήσουμε. Ενας δήλωσε ότι προτιμούσε να κάνει φυσική και ήταν με το ζόρι στην αίθουσα. Οι περισσότεροι είτε μιλούσαν με το διπλανό τους είτε σκάλιζαν το κινητό τους.
Δεν ξέρω ποια γνώμη έχετε για τις μαθητικές κοινότητες. Για μένα είναι ένας μηχανισμός ανάδειξης συνήθως επιτήδειων μπερμπάντηδων, οι οποίοι ασχολούνται όλο το χρόνο με την οργάνωση της πενθήμερης και της αντίστοιχης ενθυλάκωσης χαρτζηλικιού από τα γραφεία ταξιδίων. Ενας άρρωστος φαύλος κύκλος -μικρογραφία του πελατειακού συστήματος με το οποίο λειτουργεί η χώρα- τίθεται σε κίνηση κάθε χρόνο προκειμένου να “διασκεδάσουν” οι μαθητές. Στην περίπτωσή μας διασκέδαση σημαίνει την επίσκεψη σε ένα κέντρο διασκέδασης – βλέπε σκυλάδικο- ή κλαμπ. Ε παιδιά είναι. Αφήστε τα να ξεδώσουν. Στη περίπτωσή μας το ξεδίνω, σημαίνει άκρατη κατανάλωση αλκοόλ και ας μη συνεχίσω για τα επακόλουθα στα δωμάτια ξενοδοχείων, όπου αγεληδόν επιδίδονται σε ασχήμιες.
Μετά από αυτήν την εκδήλωση ομολογώ ότι γλυκοκοίταζα κάτι χαπάκια χημικής ευτυχίας, γιατί η κατάθλιψη χτύπησε κόκκινο. Θαύμασα πάντως τη συγγραφέα που άντεξε. Και της το ομολόγησα. Θα τους είχα σχολάσει στο δεκάλεπτο.
Σε ένα σεμινάριο για την καινοτομία μας είχαν βάλει αυτήν την άσκηση: να προσπαθήσουμε να συμπυκνώσουμε τρεις προτάσεις μας προς τον υπουργό για την άμεση βελτίωση της παιδείας μας (το λεγόμενο elevator pitch). Και προετοιμάστηκα πολλές φορές για αυτό το ενδεχόμενο. Και μία μέρα μου έτυχε… γιατί κάθε μέρα έπαιρνα το ίδιο ασανσέρ που πήγαινε στο συγκεκριμένο όροφο στη Μητροπόλεως. Βλέπω μία αναστάτωση με τους άνδρες της ασφάλειας να τρέχουν δεξιά-αριστερά, και οι οποίοι ευγενικά μεν αλλά με τρόπο που δεν σήκωνε αντίρρηση με έβγαλαν από το ασανσέρ για να ανέβει μόνη της η (τότε) υπουργός.
Οπότε η άσκηση πήγε στράφι… γιατί εμείς εδώ στην Ελλάδα, απλά δεν μπαίνουμε στο ίδιο ασανσέρ με τους υπαλλήλους…
Τι θα της έλεγα όμως; στο 1 λεπτό που διαρκεί η διαδρομή;
1) Πρέπει να επιστρέψει η χαρά στα σχολεία. Τα έχουμε τσακίσει τα παιδάκια μας με το αδυσώπητο κυνήγι της ύλης. Τα βλέπω να τρέχουν από σχολείο σε φροντιστήρια, να στριμώχνουν δραστηριότητες στο πρόγραμμά τους. Τόση εντατικοποίηση; για να φύγεις μετανάστης στη Γερμανία; Πρέπει να κρατήσουμε τα παιδιά μας στην Ελλάδα. Θέλει όμως ελεύθερο χρόνο για να μπορείς να είσαι δημιουργικός… Χρειάζονται ανανέωση και κυρίως ελάφρυνση τα προγράμματα σπουδών.
2) Αν θέλουμε ανάπτυξη χρειάζεται να επενδύσουμε στη νέα γενιά. Όχι με προγράμματα πυροτεχνήματα που εκπνέουν πριν στεγνώσει το μελάνι της εφημερίδας που τα προβάλει μαζί με το όνομα του υπουργού. Πρέπει να πέσει χρήμα στην εκπαίδευση με σοβαρό και μακρόπνοο σχεδιασμό όμως. Να συμφωνήσουμε σε ένα δεκαετές πρόγραμμα αναμόρφωσης του εκπαιδευτικού συστήματος.
3) Το σύστημα διοίκησης του υπουργείου Παιδείας είναι υπερβολικά συγκεντρωτικό. Δεν γίνεται να αποφασίζει για την εκλογή η μη ενός καθηγητή Πανεπιστημίου. Πρέπει να ελέγχει τα δικαιολογητικά του για τη νομιμότητα της πράξης αλλά δεν χρειάζεται να επεμβαίνει με κομματικά κριτήρια. Εξυπακούεται ότι (όλα- όταν λέμε όλα, εννοούμε όλα) τα κόμματα θα κρατηθούν εκτός της διαδικασίας εκλογής καθηγητή.
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότεραΜη αποδοχή
Άρθρα (RSS)