Άρθρα με ετικέτα “εγκέφαλος”

error_404.jpgΑίσθηση και μεγάλη συζήτηση προκαλεί η κυκλοφορία νέου βιβλίου στις ΗΠΑ, που υποστηρίζει ότι οι σύγχρονες ηλεκτρονικές μας συνήθειες και η πληθώρα πληροφοριών που δεχόμαστε καθημερινά σκοτώνουν όχι μόνο τη μνήμη, την υπομονή, και την ικανότητά μας να συγκεντρωθούμε, αλλά μεταβάλουν την ίδια τη δομή του εγκεφάλου μας.

Στο νέο του βιβλίο με τίτλο «The Shallows» ο Νίκολας Καρ επεκτείνει τις θέσεις που παρουσίασε σε παλιότερο άρθρο του με τίτλο «Η Google μας κάνει ηλίθιους;». Στο νέο βιβλίο, ο Καρ εξετάζει εφευρέσεις του ανθρώπου, όπως ο χάρτης, το ρολόι και η γραφομηχανή, για να καταλήξει στο πόσο επηρέασαν τον τρόπο σκέψης του ανθρώπου. Με τον ίδιο τρόπο, ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι η «κακοφωνία ερισμάτων» και το «τρελό κέντημα» πληροφοριών του Διαδικτύου οδήγησε στην επικράτηση της απρόσεκτης ανάγνωσης, της διασπασμένης σκέψης και της επιδερμικής γνώσης, σε αντίθεση με την εποχή του βιβλίου, που ώθησε τον άνθρωπο στην ενδοσκόπηση και την ανάπτυξη της φαντασίας του.

Ο Καρ εξηγεί ότι η «νευροπλαστική», η ιδιότητα του εγκεφάλου μας να επανασχεδιάζει τα κυκλώματά του, καταδεικνύει ανησυχητική τάση: «Αν θέλαμε να δημιουργήσουμε ένα μέσον, το οποίο θα προκαλούσε ριζική και ταχεία αναδιάρθρωση των εγκεφαλικών μας συνάψεων, θα φτιάχναμε κάτι σαν το Ιντερνετ».

Ο Δρ Γκάρι Σμολ, διευθυντής του Κέντρου Μνήμης και Γήρανσης του Πανεπιστημίου UCLA λέει: «Ο εγκέφαλος είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος σε κάθε είδους ερέθισμα. Πρόκειται για πολύ περίπλοκη αλληλουχία νευρολογικών, χημικών και ηλεκτρικών επιπτώσεων που έπεται κάθε ερεθίσματος. Αν, όμως, προσέξουμε συγκεκριμένα ερεθίσματα και αγνοήσουμε άλλα, ορισμένα νευρικά κυκλώματα θα ατονήσουν».

Ο Δρ Σμολ παρατήρησε στις μελέτες του ότι η νέα γενιά «ηλεκτρονικών αυτοχθόνων» -όπως ονομάζει τους εθισμένους στο Ιντερνετ νέους- δεν διαθέτει κοινωνικές δεξιότητες, όπως «να κοιτούν το συνομιλητή τους στα μάτια ή να παρατηρούν μη λεκτικές εκφράσεις, όπως μορφασμούς», ενώ φοβάται ότι η επικράτηση των γραπτών μηνυμάτων κινητών τηλεφώνων και τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου αμβλύνουν την ανθρώπινη δημιουργικότητα. Ο Δρ Σμολ και ο Νίκολας Καρ προειδοποιούν ότι η «πολυπραγμοσύνη» -η ικανότητα να κάνει κανείς πολλά πράγματα ταυτόχρονα που αποτελεί αναγκαία συνθήκη για τη χρήση του Ιντερνετ- δεν αποτελεί αξιόπιστη και αποτελεσματική μέθοδο, καθώς αν και βελτιώνει το χρόνο, πλήττει την ποιότητα.

Ο Δρ Σμολ προσφέρει, όμως, αισιόδοξη νότα, εκτιμώντας ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει αποδείξει την ικανότητά του να αποφεύγει την κατάρρευση. «Ο εγκέφαλος μπορεί να προλάβει τη ζημιά, εφόσον αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο. Η απόφαση πρέπει, όμως, να προέλθει από εμάς τους ίδιους. Πρέπει να μάθουμε να εξισορροπούμε το χρόνο μας μεταξύ του Διαδικτύου και εκτός αυτού», λέει ο Δρ Γκάρι Σμολ.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από The Guardian

Comments 0 σχόλια »

brain3.jpgΈρευνα αποκαλύπτει πώς διασυνδέονται οι νευρώνες μεταξύ τους και πώς από εκεί ορίζεται η συμπεριφορά.

Σύμφωνα με τη νέα αυτή μελέτη, ο εγκέφαλος μοιάζει με ένα εκτεταμένο δίκτυο, όπως το Ίντερνετ. Το συμπέρασμα αυτό έρχεται σε αντίθεση με παλαιότερες επιστημονικές θεωρίες για την εγκεφαλική δομή. Μία νέα τεχνική που παρακολουθεί τα εγκεφαλικά σήματα και το πώς αυτά μεταφέρονται σε μικρές περιοχές του εγκεφάλου, έχει αποκαλύψει συνδέσεις ανάμεσα σε κέντρα που σχετίζονται με το στρες, την κατάθλιψη και την όρεξη. Η έρευνα που δημοσιεύτηκε από την Εθνική Ακαδημία Επιστημών της Μεγάλης Βρετανίας μπορεί να οδηγήσει στην πλήρη χαρτογράφηση του νευρικού συστήματος. Ο Λάρυ Σουάνσον και ο Ρίτσαρντ Τόμσον από το Πανεπιστήμιο της Ν. Καλιφόρνια πραγματοποιώντας πειράματα σε ποντίκια παρακολούθησαν την πορεία μοριακών «ιχνηλατών» σε εγκεφαλικά σημεία που σχετίζονται με την απόλαυση και την ανταμοιβή. Η πορεία τους κατέδειξε τέσσερα επίπεδα συνδέσεων. Αν ο εγκέφαλος είχε ιεραρχική δομή, παρόμοια με αυτή μίας εταιρείας, όπως πίστευε για πολύ καιρό η νευρολογία, το διάγραμμα θα καταδείκνυε ότι η κίνηση ξεκινούσε από την περιφέρεια για να καταλήξει σε κάποιο κέντρο. Αντίθετα, τα πειράματα φανέρωσαν κινήσεις ανάμεσα σε διαφορετικές περιοχές που μέχρι πρότινος δεν ήταν γνωστό ότι υπήρχε μεταξύ τους επικοινωνία. Αυτού του είδους η δομή ταιριάζει καλύτερα με αυτή του Ίντερνετ.

Γεγονός είναι ότι η υπόθεση για μία τέτοιου είδους διασύνδεση στον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου υπήρχε εδώ και αρκετό καιρό αλλά δεν είχε στοιχειοθετηθεί με πειράματα. Σύμφωνα με τον καθηγητή Σουάνσον, «είναι εντυπωσιακό το πόσο η σημερινή νευροεπιστήμη ορίζεται από το «ιεραρχικό μοντέλο», του οποίου οι ρίζες φτάνουν στο 19ο αιώνα, ειδικά στη νευρολογία. Το θέμα είναι, όμως, ότι τα συμπεράσματα που καταλήγουμε, επιβεβαιώνονται για πρώτη φορά». Όπως υποστηρίζει ο κ. Σουάνσον, η εργασία τους αποκαλύπτει ένα πολύ μικρό κομμάτι της χαρτογράφησης της λειτουργίας του εγκεφάλου και του δικτύου των νευρώνων. «Αυτήν τη στιγμή, δεν έχουμε ιδέα που μπορούμε να φτάσουμε, αλλά θεωρώ ότι η ακριβής αναλογία είναι αυτή της αποκωδικοποίησης του ανθρώπινου DNA: αποτελεί αυτήν τη στιγμή το θεμέλιο λίθο για τη σύγχρονη βιολογία, παρά το γεγονός ότι δεν έχει επέλθει ακόμη η κατανόηση της σημασίας της για την ανθρωπότητα».

kathimerini.grμε πληροφορίες από bbc.com

Comments 0 σχόλια »

mouse-readingΗ νοητική «προπόνηση» μπορεί να κρατήσει τον εγκέφαλο για πάντα νέο, σύμφωνα με μελέτη ειδικών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο. Οπως είδαν οι ερευνητές ύστερα από πειράματα σε ηλικιωμένα ποντίκια, απλές νοητικές ασκήσεις όχι μόνο προλαμβάνουν, αλλά ακόμη και… σβήνουν τα «αποτυπώματα» που αφήνει ο χρόνος στον εγκέφαλο.

Συγκεκριμένα, όπως έδειξαν τα πειράματα, όταν τα ζώα εξασκήθηκαν επί έναν μήνα στο να διακρίνουν διαφορετικούς ήχους, εμφάνισαν αλλαγές τόσο στη δομή όσο και στη λειτουργία των περιοχών του εγκεφάλου που συνδέονται με την επεξεργασία των ήχων. Μάλιστα αυτού του είδους η… προπόνηση οδήγησε σε αύξηση κατά 20% στο κέντρο ακοής του εγκεφάλου των ανασταλτικών νευρώνων οι οποίοι καταστέλλουν τους εξωτερικούς ήχους (οι νευρώνες αυτοί εμφανίζουν μείωση στα ηλικιωμένα άτομα, με αποτέλεσμα να μην καθίσταται δυνατόν να διαχωρίζουν τις φωνές όταν υπάρχουν άλλοι ήχοι υποβάθρου).

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα ηλικιωμένα ζώα απέκτησαν μέσω της εξάσκησης ίδιο αριθμό ανασταλτικών νευρώνων με τα νεαρά. Παράλληλα η εξάσκηση βελτίωσε την ποιότητα της μυελίνης, της ουσίας που περιβάλλει τους νευρώνες, διευκολύνοντας την επικοινωνία μεταξύ τους.

Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι τα ευρήματα αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση των νοητικών ικανοτήτων και του ανθρώπου.

www.tovima.gr

Comments 0 σχόλια »

btc-brain-black.jpgΤα ηλεκτρονικά παιχνίδια νοητικής εξάσκησης, τα λεγόμενα brain training games, δεν μας κάνουν εξυπνότερους, όπως ισχυρίζονται οι εταιρείες που τα παράγουν. Αυτό υποστηρίζει πρόσφατη βρετανική έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύτηκαν στην ιστοσελίδα του περιοδικού «Nature».

Την τελευταία πενταετία οι εταιρείες παραγωγής «έξυπνων» ηλεκτρονικών παιχνιδιών, έχοντας ήδη κατακτήσει το παιδικό και εφηβικό κοινό, αποφάσισαν να επεκταθούν και σε ένα πιο «ώριμο» κοινό, λανσάροντας ηλεκτρονικά παιχνίδια που «γυμνάζουν το μυαλό». Πρόκειται για προγράμματα που είτε τα αγοράζει κάποιος και τα εγκαθιστά στον υπολογιστή του είτε μπορεί να τα «παίξει» online έναντι κάποιας, μικρής συνήθως, αμοιβής. Τι το διαφορετικό όμως προσφέρουν αυτά τα παιχνίδια; Οπως διατείνονται οι κατασκευαστές τους, «ακονίζουν το μυαλό» μέσω της επίλυσης σταυρόλεξων, Sudoku, αριθμητικών πράξεων και γρίφων, αλλά και μέσω της εξάσκησης της μνήμης και της παρατηρητικότητας. Το διασημότερο μάλιστα από αυτά, το «Brain Training», σχεδιασμένο από την ιαπωνική Nintendo για τη φορητή παιχνιδομηχανή DS, φέρει την υπογραφή του Ιάπωνα νευροεπιστήμονα δρα Ryuta Kawashima.

Η αποτελεσματικότητα όμως αυτών των παιχνιδιών όσον αφορά την εν γένει βελτίωση των νοητικών επιδόσεων όσων τα χρησιμοποιούν αμφισβητείται από πολλούς νευροεπιστήμονες. Οπως υποστηρίζουν οι Βρετανοί επιστήμονες που διεξήγαγαν την έρευνα, όσοι παίζουν συστηματικά αυτά τα παιχνίδια γίνονται σιγά σιγά όλο και πιο ικανοί στην επίλυση των συγκεκριμένων ασκήσεων, δεν παρουσιάζουν όμως αυξημένες επιδόσεις στα καθιερωμένα τεστ ελέγχου των νοητικών δεξιοτήτων.

Η πρόσφατη έρευνα πραγματοποιήθηκε από μεγάλη ομάδα γνωσιακών ψυχολόγων και νευροεπιστημόνων του Medical Research Council του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ με την υποστήριξη του BBC. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έρευνα που έχει γίνει μέχρι σήμερα με αντικείμενο τα ηλεκτρονικά παιχνίδια νοητικής εκγύμνασης: σε αυτήν συμμετείχαν εθελοντικά πάνω από 11.000 τηλεθεατές της επιτυχημένης βρετανικής τηλεοπτικής εκπομπής επιστημονικού περιεχομένου «Bang goes the theory». Το «πείραμα» κράτησε έξι εβδομάδες και οι τηλεθεατές, ηλικίας από 18 έως 60 ετών, χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: η πρώτη εξασκήθηκε με ένα παιχνίδι τύπου brain trainer επί δέκα λεπτά την ημέρα τρεις φορές την εβδομάδα· στη δεύτερη ομάδα δόθηκε μια σειρά από προβλήματα που απαιτούν την ενεργοποίηση γενικότερων νοητικών ικανοτήτων, όπως η ικανότητα συλλογισμού, επίλυσης προβλημάτων, λήψης αποφάσεων· από την τρίτη ομάδα, τέλος, ζητήθηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις γενικής παιδείας χρησιμοποιώντας το Διαδίκτυο.

Μετά το πέρας των έξι εβδομάδων καμία από τις τρεις ομάδες δεν παρουσίασε εμφανή βελτίωση των νοητικών της επιδόσεων στα τεστ γενικών νοητικών δεξιοτήτων. Βελτίωση εμφάνισαν αποκλειστικά τα άτομα της πρώτης ομάδας αλλά μόνο στην επίλυση των συγκεκριμένων προβλημάτων στα οποία είχαν εξασκηθεί. Κατά τον Adrian Owen, επιστημονικό υπεύθυνο της έρευνας, αυτό σημαίνει ότι η εξάσκηση στα ηλεκτρονικά παιχνίδια νοητικής εκγύμνασης δεν επηρεάζει ούτε ωφελεί τις υπόλοιπες νοητικές ικανότητες, συνεπώς η ιδέα ότι όταν εξασκείται κάποιος σε αυτά θα γίνει εξυπνότερος, είναι τελείως αβάσιμη. Συμπληρώνει βέβαια ότι τα παιχνίδια αυτά ούτε ωφελούν αλλά ούτε και βλάπτουν τον εγκέφαλό μας. Υπάρχουν όμως και άλλοι τρόποι για να μην αφήνουμε τον εγκέφαλό μας να «σκουριάζει». Και εν πάση περιπτώσει, αν κάποιος διασκεδάζει με αυτό τον τρόπο, έχει κάθε δικαίωμα να το κάνει. Ας μην αυταπατάται όμως ότι επειδή ανεβάζει τη βαθμολογία του σε αυτά τα παιχνίδια, γίνεται αυτομάτως και εξυπνότερος από άλλους ανθρώπους που δεν ασχολούνται με αυτό το είδος ψυχαγωγίας. 

ENET

Comments 0 σχόλια »

The New York Times

Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, τα τηλεφωνήματα στο κινητό και ο πληροφοριακός βομβαρδισμός που καθημερινά δεχόμαστε μεταβάλλει τον τρόπο που σκεπτόμαστε και συμπεριφερόμαστε. Η ικανότητα εστίασης της προσοχής και συγκέντρωσης δυναμιτίζεται πραγματικά από τις μικρές εκρήξεις πληροφοριών που δεχόμαστε καθημερινά. Και η διέγερση που μας προκαλεί ο διαρκής κατακλυσμός από νέα δεδομένα είναι εθιστική. Οταν εκλείψει, καταλαμβανόμαστε από ανία.

Οι ερευνητές λένε πως ακόμα και όταν δεν προσπαθούμε να απαντήσουμε στο τηλέφωνο, να στείλουμε ένα μήνυμα με το κινητό, να ελέγξουμε το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο παρακολουθώντας τηλεόραση, η σκέψη μας παραμένει κατακερματισμένη.

«Η τεχνολογία αναδημιουργεί τα εγκεφαλικά μας κυκλώματα», εξηγεί η Νόρα Βολκόφ, διευθύντρια του Εθνικού Ινστιτούτου κατά της Τοξικομανίας, εξηγώντας ότι ο εθισμός που προκαλεί η τεχνολογία συγκρίνεται με αυτόν του φαγητού και του σεξ, αλλά όχι των ναρκωτικών και του αλκοόλ. Η αλήθεια είναι ότι η χρήση της τεχνολογίας μπορεί να είναι επωφελής για τον εγκέφαλο. Οι χρήστες του Ιντερνετ, παραδείγματος χάριν, είναι πιο επιδέξιοι στην αναζήτηση πληροφοριών, ενώ παίκτες βιντεοπαιχνιδιών έχουν μεγαλύτερη οπτική οξύτητα. Ομως, εκτός από τις συνέπειές της στη φυσιολογία μας, η σύγχρονη τεχνολογία μεταβάλλει και τον τρόπο που ζούμε. Ο εργασιακός χώρος επεκτάθηκε παντού, οι αποστάσεις εκμηδενίστηκαν, είμαστε πιο αποτελεσματικοί και έχουμε περισσότερο ελεύθερο χρόνο, αλλά η έλλειψη συγκέντρωσης είναι πια τρόπος ζωής.

Ταυτόχρονα όμως είμαστε και έρμαια πάσης φύσεως πληροφοριών. Σήμερα δαπανούμε κατά μέσον όρο 12 ώρες ημερησίως παρακολουθώντας τα διάφορα Μέσα (μία ώρα στο Ιντερνετ ή την τηλεόραση μετρά διπλά). Το 1960 η ημερήσια απασχόληση με αυτά δεν ξεπερνούσε τις πέντε ώρες.

Μελέτες που πραγματοποιήθηκαν στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ απέδειξαν ότι όσοι έχουν κάνει την τεχνολογία μέρος της καθημερινότητάς τους έχουν δυσκολία να συγκεντρωθούν σε ένα συγκεκριμένο καθήκον, αλλά είναι έτοιμοι να στρέψουν το ενδιαφέρον τους σε οτιδήποτε νέο, όπως θα μπορούσε να είναι ο ήχος ενός εισερχόμενου e-mail. Ετσι με μεγάλη δυσκολία τηρούν τις προτεραιότητες που έχουν θέσει.

Οι ερευνητές ανησυχούν ιδιαίτερα για τα αποτελέσματα αυτής της πληροφοριακής καταιγίδας στα παιδιά, καθώς τα αποτρέπει από το να εστιάσουν το ενδιαφέρον στα μαθήματά τους. Επίσης η χρήση της τεχνολογίας θέτει σε κίνδυνο τον οικογενειακό ιστό, ιδιαίτερα όταν ο γονιός προτιμά να ελέγξει το ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο από το να παίξει με τα παιδιά του.

Καθημερινή

Comments 0 σχόλια »

The Guardian

Oσοι γονείς απελπίζονται από την έλλειψη συγκέντρωσης των εφήβων, την αδυναμία τους να ολοκληρώσουν τη δουλειά στο σπίτι και να προβλέψουν στοιχειωδώς το μέλλον, ίσως ανακουφιστούν μαθαίνοντας ότι τα παιδιά τους δεν είναι τεμπέλικα, απρόσεκτα ή ανεύθυνα. Είναι απλά θύματα της νευροφυσιολογίας του εγκεφάλου τους.

Νέα έρευνα αποδεικνύει ότι ο εγκέφαλος εξακολουθεί να αναπτύσσεται ακόμα και κατά την ενήλικη ζωή. Οι έφηβοι μπορεί να μοιάζουν με νεαρούς ενήλικες, αλλά η δομή του εγκεφάλου τους είναι παρόμοια με αυτήν πολύ νεότερων παιδιών. «Δεν είναι εύκολο για τους εφήβους να παρακολουθούν τα τεκταινόμενα μέσα στην τάξη αδιαφορώντας για το τι γίνεται γύρω τους προκειμένου να τελειώσουν τα μαθήματά τους», εξηγεί η δρ Ιροϊζ Ντουμοντέιλ, του Ινστιτούτου Γνωσιακής Νευρολογίας στο University College του Λονδίνου. «Δεν πρέπει να κατηγορούμε τα παιδιά επειδή αδυνατούν να συγκεντρωθούν και να εστιάσουν την προσοχή τους. Φταίει η δομή του εγκεφάλου τους. Οι έφηβοι απλά δεν διαθέτουν τις ίδιες διανοητικές δεξιότητες με τους ενήλικες». Η μελέτη των Βρετανών επιστημόνων δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Journal of Neuroscience που κυκλοφόρησε σήμερα.

Για να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους οι επιστήμονες κατέγραψαν την εγκεφαλική λειτουργία εφήβων ενόσω προσπαθούσαν να λύσουν μία άσκηση, αδιαφορώντας για το τι συμβαίνει στο περιβάλλον. Οι τομογραφίες αποκάλυψαν αύξηση της δραστηριότητας στον προμετωπιαίο φλοιό, ο οποίος διαχειρίζεται τα θέματα λήψης αποφάσεων και διάσπασης σε διάφορες ασχολίες. Ετσι αποκαλύφθηκε ότι ο εφηβικός εγκέφαλος δρα πολύ λιγότερο αποτελεσματικά από αυτόν του ενήλικα. «Γνωρίζαμε ότι ο προμετωπιαίος λοβός στα παιδιά λειτουργεί κατ’ αυτόν τον χαοτικό τρόπο, αλλά τώρα βλέπουμε ότι η κατάσταση αυτή εξακολουθεί ακόμα και μέχρι τα τριάντα χρόνια», εξηγεί η δρ Σάρα – Τζέιν Μπλάκμορ που διηύθυνε τη μελέτη. Επίσης, ο εγκέφαλος των εφήβων διαθέτει υπερβολική ποσότητα φαιάς ουσίας, που περιορίζεται με το πέρασμα των ετών. Αυτή μεταφέρει τα μηνύματα μεταξύ των διαφόρων περιοχών του εγκεφάλου.

Καθημερινή

Comments 0 σχόλια »

junkfood.jpgΟ εγκέφαλος είναι αναμφίβολα το πολυτιμότερό μας όργανο. Η διαμόρφωσή του και συνακόλουθα η λειτουργία του εξαρτάται τόσο από τον γενετικό προγραμματισμό του καθενός- από τα γονίδιά μας δηλαδή και τις παραλλαγές τους που έχει το κάθε άτομο- όσο και από τα παιδαγωγικά-περιβαλλοντικά ερεθίσματα που δέχεται, ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες. Γεννιόμαστε με 100 δισεκατομμύρια νευρώνες (νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου) και τελειώνουμε με τον αριθμό αυτό. Εκείνο που αλλάζει με την εμπειρία, τη μάθηση δηλαδή, είναι οι διασυνδέσεις μεταξύ των εν λόγω νευρώνων, οι συνάψεις, ο αριθμός των οποίων φθάνει το μέγεθος του περίπου 1,5 τετράκις εκατομμύρια· οι συνάψεις αυτές δημιουργούν τα περίπλοκα νευρωνικά δίκτυα, στα οποία έχουν αποτυπωθεί οι γνώσεις μας και τα συναισθήματά μας, η εμπειρία μας όλη. Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι ο εγκέφαλος ενός πεντάχρονου παιδιού φτάνει το 90% του όγκου του ενήλικου σταδίου του. Η παρατήρηση αυτή υποδηλώνει ότι το 90% των γνώσεων-εμπειριών μας κατακτάται ως τα πέντε μας χρόνια. Γι΄ αυτό οι μικρές ηλικίες είναι πολύ ευαίσθητες στη διαπαιδαγώγηση, με τους παιδαγωγούς τους, γονείς και δασκάλους, να έχουν μεγάλη ευθύνη για το τι «εγγράφουν» στον εγκέφαλο των μικρών παιδιών.

Οι νευρωνικές συνάψεις που δημιουργούνται μέσω της μάθησης για να παραμείνουν ενεργές πρέπει να καλλιεργούνται· ο εγκέφαλος δηλαδή χρειάζεται εξάσκηση, όπως και το σώμα μας χρειάζεται άσκηση για να είμαστε σε φόρμα και ευεξία. Μens sana in corpore sano- νους υγιής εν σώματι υγιεί. Ο εγκέφαλός μας όμως δεν έχει ανάγκη μόνο τη σωματική άσκηση, με την οποία βελτιώνεται η κυκλοφορία του οξυγόνου σε αυτόν, ούτε μόνο τη γνωσιακή εξάσκηση που μορφοποιεί και ενδυναμώνει τις συνάψεις του.

Καλή ύδρευση και λίπανση
Ο εγκέφαλός μας έχει ανάγκη και τη σωστή διατροφή του σώματος, καθώς εκτός από το οξυγόνο χρειάζεται γλυκόζη για να λειτουργεί, όπως και υγρά, αφού αποτελείται κατά 80% από νερό. Γι΄ αυτό η αφυδάτωση, η μειωμένη πρόσληψη γλυκόζης και η κακή διατροφή εν γένει μπορεί να έχουν επιπτώσεις στη μάθηση. Τέτοιες παραλείψεις μπορεί ακόμη να οδηγήσουν και σε πνευματικό λήθαργο, σε αδιαφορία και αδυναμία διαβάσματος και μάθησης, ιδιαίτερα σε περιόδους που εντατικοποιείται το έργο του εγκεφάλου, όπως είναι οι πανελλαδικές λ.χ. εξετάσεις αυτή την περίοδο.

Γι΄ αυτό τόσο οι μαθητές και οι μαθήτριες- που αγωνίζονται καθ΄ όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους, όπως και οι φοιτητές, ή εντατικοποιούνται κατά την περίοδο των εξετάσεωνόσο και οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν και τον ρόλο της σωστής διατροφής στην αποτελεσματικότητα της μάθησης. Υπό το πρίσμα αυτό, η σημερινή επικοινωνία μας εστιάζεται σε αυτό τα θέμα και ορισμένες γνώσεις δίνουν νόημα στη γιγαντιαία προσπάθεια που γίνεται από μαθητές (τριες)- φοιτητές (τριες)- γονείς.

Για τις ορμόνες της ευχαρίστησης
Σε ορισμένες τροφές, όπως τα ψάρια που είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, υπάρχουν δύο αμινοξέα, η τρυπτοφάνη και η L-φαινυλαλανίνη, τα οποία συμβάλλουν στην αύξηση της ενέργειας, καθώς και στην ενίσχυση παραγωγής της σεροτονίνης και της νοναδρεναλίνης, χημικά μόρια που παίζουν ρόλο στη δημιουργία ευχάριστης διάθεσης. Το αμινοξύ τυροσίνη που βρίσκεται στα ψάρια και στα λαχανικά δημιουργεί επίσης την αίσθηση της ενεργότητας και συμμετέχει στην παραγωγή στον εγκέφαλό μας της ορμόνης της ευχαρίστησης, την ντοπαμίνης, όπως και της προαναφερθείσας νοναδρεναλίνης.

Η ενδορφίνη επίσης, που είναι και αυτή μια ουσία ευχαρίστησης, λαμβάνεται με την τροφή, καθώς υπάρχει στις ζωικές πρωτεΐνες (γαλοπούλα, κοτόπουλο, αβγά, τυρί κ.ά.). Συζήτηση γίνεται ακόμη και για τα ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα, τα οποία υπάρχουν στα ψάρια και θεωρούνται σημαντικά για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, έχοντας θετικές επιδράσεις στη διάθεση και στην αποτελεσματικότερη καλλιέργεια των γνωσιακών δεξιοτήτων. Η σημαντικότητα λοιπόν της σωστής διατροφής για την αποτελεσματικότερη λειτουργία του εγκεφάλου και συνακόλουθα για τη βαθύτερη μάθηση είναι αναμφίβολη.

Διατροφή εναντίον στρες
Η ισορροπημένη διατροφή μπορεί ακόμη να ελαχιστοποιήσει και το ισχυρό στρες που προκαλείται από την αγωνία όσων δίνουν εξετάσεις στο σχολείο ή στο πανεπιστήμιο. Αυτό το υπερβολικό άγχος, που καταλαμβάνει πολλά παιδιά και πολλούς νέους, επιδεινώνει ακόμη περισσότερο τη μαθησιακή δυνατότητα, καθώς συμβάλλει στην έκκριση των ορμονών του άγχους, της κορτιζόλης λ.χ., η οποία επηρεάζει τους υποδοχείς της ντοπαμίνης και ταυτόχρονα επάγει τη δημιουργία περισσότερων των κανονικών συνάψεων στους νευρώνες, με αποτέλεσμα την πρόκληση «βραχυκυκλώματος» στον εγκέφαλο και τη συνακόλουθη ανάδυση συμπτωμάτων κατάθλιψης και προβλημάτων μαθησιακών δυσκολιών.

Η ελλιπής ή η κακή διατροφή λοιπόν έχει σοβαρότατες επιπτώσεις όχι μόνο στην ανάπτυξη του σώματος αλλά και στη διαμόρφωση και λειτουργία του εγκεφάλου ιδιαίτερα· και ο καθένας αντιλαμβάνεται το έγκλημα που επιτελείται αφήνοντας φτωχά παιδιά, στις τριτοκοσμικές χώρες κυρίως, πεινασμένα και εξουθενωμένα, χωρίς καμιά διάθεση, αλλά και δυνατότητα μάθησης. Μπορεί βέβαια στις πολιτισμένες χώρες να μην υπάρχει ποσοτικό πρόβλημα διατροφής· υπάρχει όμως ποιοτικό πρόβλημα επειδή δεν δόθηκε η πρέπουσα έμφαση στη σχέση διατροφή- μάθηση, που είναι αναγκαία ακόμη και για μη φτωχά παιδιά, πολλά από τα οποία όμως δεν διατρέφονται σωστά και περνούν στην άλλη όχθη· σε αυτή της παχυσαρκίας, με τις δραματικές διά βίου επιπτώσεις της. Σχετικές έρευνες έχουν δείξει ότι και στη χώρα μας παρατηρούνται σήμερα καταστάσεις υπερχοληστεριναιμίας σε παιδιά τεσσάρων ετών!

Η μάθηση λοιπόν είναι μια περίπλοκη διαδικασία, στην οποία συμμετέχει όχι μόνον ο κυρίαρχος εγκέφαλος αλλά και ό,τι τον επηρεάζει· με τη φύση, την ανατροφή και τη διατροφή να αλληλεπιδρούν σωστά για να υπάρχει ένα καλό αποτέλεσμα. Γι΄ αυτό προτού «εγγράψουμε» στον εγκέφαλο του μαθητή ό,τι πιστεύουμε χρήσιμο, πρέπει να το περνούμε από τη βάσανο της δικής μας σκέψης και της δικής μας υπευθυνότητας· είτε απλή γνώση λέγεται είτε συναίσθημα είτε συμπεριφορά. Γι΄ αυτό γονείς και δάσκαλοι κάθε βαθμίδας πρέπει να γνωρίζουν τη δύναμή τους απέναντι στον άπλαστο εγκέφαλο των μαθητών ή ακόμη και των φοιτητών και να πράττουν ανάλογα, αναλαμβάνοντας πλήρως τις ευθύνες που απορρέουν από τη θέση τους.

Ο κ. Σταμάτης Ν. Αλαχιώτης είναι καθηγητής Γενετικής.

www.tovima.gr

Comments 0 σχόλια »

13-05-10_337240_1.jpgΕρευνητές στην Ισπανία, με την χρήση της εικονικής πραγματικότητας, κατάφεραν για πρώτη φορά να κάνουν άνδρες να αισθανθούν ότι βρίσκονταν μέσα σε γυναικεία σώματα. Οι άνδρες, που συμμετείχαν στο πείραμα, δήλωσαν ότι ένιωσαν τον εαυτό τους να κατέχει το σώμα μιας γυναίκας.

Το πείραμα, που μπορεί να ρίξει φως στο πώς οι άνθρωποι διακρίνουν τους εαυτούς τους από τους άλλους, έγινε από ερευνητές του πανεπιστημίου της Βαρκελώνης, υπό τον Μελ Σλέιτερ, και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PLoS One, σύμφωνα με τον «Γκάρντιαν».

Οι ερευνητές κατασκεύασαν ένα «κράνος» εικονικής πραγματικότητας που επέτρεπε στους άνδρες εθελοντές να βλέπουν και να ακούνε τον κόσμο γύρω τους σαν να ήσαν γυναίκες. Όταν κοιτούσαν χαμηλά το «γυναικείο» σώμα τους, μπορούσαν να δουν τα φορέματα που (νόμιζαν ότι) φορούσαν.

Το αίσθημα «ανταλλαγής» ταυτότητας ήταν τόσο πειστικό που ξεπερνούσε την σωματική ταύτιση, καθώς ο εαυτός των ανδρών άρχισε να αντιδρά αντανακλαστικά στα γεγονότα του εικονικού κόσμου σαν ήταν γυναίκα.

«Αυτή η έρευνα ανοίγει ένα νέο δρόμο στην εικονική πραγματικότητα, καθώς δεν μεταμορφώνει μόνο την αίσθηση του χώρου, αλλά και την αίσθηση του εαυτού. Δεν υπάρχει άλλη τεχνολογία που να επιτρέπει σε κάποιον να κοιτάει προς τα κάτω και να βλέπει ότι έχει ένα άλλο σώμα, αλλά να έχει την ψευδαίσθηση ότι είναι το δικό του», σύμφωνα με τον Σλέιτερ, ο οποίος, εκτός από το Καταλανικό Ινστιτούτο Ερευνών και Προωθημένων Μελετών της Βαρκελώνης, συνεργάζεται με το τμήμα επιστήμης των υπολογιστών του University College του Λονδίνου.

Σύμφωνα με τον ερευνητή, «αν μπορούμε να δώσουμε στους ανθρώπους την ψευδαίσθηση ότι τα σώματά τους είναι διαφορετικά, τότε τα στοιχεία που έχουμε ως τώρα, δείχνουν πως επίσης επηρεάζεται η συμπεριφορά τους και ο τρόπος που σκέφτονται. Μπορούν να έχουν νέες εμπειρίες. Κάποιος που είναι αδύνατος, μπορεί να μάθει πως είναι να είναι χοντρός. Ένας άνδρας μπορεί να έχει την εμπειρία του τι σημαίνει να είναι γυναίκα».

Τα πειράματα με 24 άνδρες, μεταξύ άλλων, έδειξαν ότι ο νους του ανθρώπου έχει μια πολύ «ρευστή» εικόνα για το σώμα του. Η έρευνα αναμένεται να βοηθήσει στην κατανόηση ενός από τα σημαντικότερα αινίγματα της νευροεπιστήμης: με ποιο ο τρόπο ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να ξεχωρίσει ένα μέρος του σώματός μας από κάτι άλλο στον περιβάλλοντα χώρο. Επίσης τέτοιου είδους έρευνες μπορεί μελλοντικά να βοηθήσουν ασθενείς που έχουν πληγεί από εγκεφαλικό και άλλα ιατρικές παθήσεις, ώστε να μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν ξανά το σώμα τους.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες ΑΠΕ-ΜΠΕ

Comments 0 σχόλια »

a_brain21_29227.jpgΓιατί δεν μπορεί να κάνει πολλά πράγματα ταυτόχρονα ο εγκέφαλός μας (ούτε καν των γυναικών!) . Η ανικανότητα του ανθρώπου, τόσο του άνδρα, όσο και της γυναίκας, να ασχοληθεί με περισσότερα από δύο πράγματα τη φορά (αυτό που στη γλώσσα των ηλεκτρονικών υπολογιστών ονομάζεται «multitasking» ), οφείλεται στο γεγονός ότι διαθέτει μόνο δύο ημισφαίρια, σύμφωνα με μια νέα έρευνα Γάλλων νευροεπιστημόνων.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι όταν ο εγκέφαλος επιχειρεί να καταπιαστεί με πάνω από ένα πράγμα, τότε κάθε ήμισυ του εγκεφάλου διαχωρίζεται, εστιάζεται σε μια μόνο «δουλειά» και καταφέρνει να εκτελεί τις παράλληλες εργασίες με αυτό τον διχασμό. Όμως η προσθήκη ενός τρίτου πράγματος δημιουργεί προβλήματα στον εγκέφαλο, δηλαδή η «κατανομή εργασίας» έχει εγγενή όρια, πράγμα που εξηγεί γιατί δυσκολευόμαστε να είμαστε «πολυδιάστατα» όντα την ίδια στιγμή.

Η μελέτη, υπό τον δρα Ετιέν Κεσλέν της Ecole Normale Superieure και του ερευνητικού ινστιτούτου INSERM του Παρισιού, δημοσιεύτηκε στο “Science”, σύμφωνα με το BBC, τον «Ιντεπέντεντ», το “Science” και το “Live Science”. Οι Γάλλοι ερευνητές θεωρούν ότι η έρευνά τους επίσης μπορεί να εξηγήσει γιατί οι άνθρωποι είναι επιρρεπείς σε ανορθολογικές αποφάσεις, όταν έχουν να επιλέξουν από μια μακρά λίστα πραγμάτων.

Σύμφωνα με τον Κεσλέν, «μπορούμε να μαγειρέψουμε και ταυτόχρονα να μιλάμε στο τηλέφωνο, αλλά δεν μπορούμε πραγματικά να κάνουμε και ένα τρίτο πράγμα, όπως π.χ. να διαβάσουμε εφημερίδα, γιατί όταν έχουμε τρία ή περισσότερα πράγματα, ο εγκέφαλός μας αδυνατεί να τα εκτελέσει σωστά».

Οι Γάλλοι ερευνητές, με τη βοήθεια απεικονιστικής τεχνικής (λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας), παρακολούθησαν τους εγκεφάλους 32 εθελοντών (16 ανδρών και 16 γυναικών), ηλικίας 19-32 ετών, που κλήθηκαν να εκτελέσουν διάφορα καθήκοντα. Όταν οι εθελοντές έκαναν ένα πράγμα τη φορά, μόλις το ολοκλήρωναν, μια συγκεκριμένη περιοχή στον μετωπιαίο λοβό ενεργοποιείτο, όταν όμως οι εθελοντές εκτελούσαν δύο καθήκοντα παράλληλα, τότε τα δύο ημισφαίρια χώριζαν τις «δουλειές» και το καθένα αναλάμβανε μια ξεχωριστή εργασία.

Ο εγκέφαλος μπορούσε να ελέγχει ταυτόχρονα και τις δύο παράλληλες δραστηριότητες, όμως μόλις προστίθετο μια τρίτη, τότε ο εγκέφαλος άρχιζε να αδυνατεί να τα βγάλει πέρα, γιατί δεν διαθέτει…τρίτο ημισφαίριο για να αναθέσει την τρίτη εργασία. Για το λόγο αυτό, σύμφωνα με τους ερευνητές, οι άνθρωποι δυσκολεύονται γενικότερα να διαλέξουν κάτι ή να πάρουν μια απόφαση, όταν οι επιλογές που αντιμετωπίζουν, ξεπερνούν τις δύο σε αριθμό, με συνέπεια συχνά να παίρνουν ανορθολογικές αποφάσεις.

Υπάρχουν πάντως νευροεπιστήμονες, όπως ο Σκοτ Χιούτελ του πανεπιστημίου Ντιουκ των ΗΠΑ, οι οποίοι δεν πείθονται ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει τέτοιο όριο. Όπως είπε, «όλα εξαρτώνται από το είδος της τρίτης δραστηριότητας και από το κατά πόσο αυτή υποστηρίζεται από άλλα τμήματα του εγκεφάλου» .

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Comments 0 σχόλια »

brain-1.jpgΤα ουσιαστικά και τα ρήματα μπορεί να πηγαίνουν χέρι-χέρι σε μια πρόταση, όμως στον εγκέφαλο…τραβούν διαφορετικούς δρόμους και η μάθησή τους γίνεται σε διαφορετικές περιοχές, σύμφωνα με μια νέα ισπανική επιστημονική έρευνα.

Η μελέτη εξηγεί πιθανώς γιατί τα παιδιά μαθαίνουν τα ουσιαστικά πριν τα ρήματα, ενώ οι ενήλικες επίσης τα πάνε καλύτερα και αντιδρούν ταχύτερα με τα ουσιαστικά παρά με τα ρήματα, όπως έχουν δείξει τα νοητικά τεστ.

Οι ερευνητές, υπό τον ψυχολόγο Ροντρίγκεζ Φορνέλις του πανεπιστημίου της Βαρκελώνης, χρησιμοποίησαν μαγνητικές τομογραφίες λειτουργικού συντονισμού (fMRI) για να καταγράψουν την εγκεφαλική δραστηριότητα 21 εθελοντών, την ώρα που αυτοί είχαν κληθεί να μάθουν 160 νέα ουσιαστικά και ρήματα. Το πείραμα σχεδιάστηκε για να προσομοιώσει τον τρόπο που οι άνθρωποι αποκτούν νέο λεξιλόγιο στη διάρκεια της ζωής τους.

Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο νευροεπιστημονικό περιοδικό “Neuroimage”, σύμφωνα με το Live Science, έδειξε ότι όταν οι άνθρωποι μαθαίνουν νέα ουσιαστικά, ενεργοποιείται η αριστερή ατρακτοειδής έλικα του εγκεφάλου τους, η οποία σχετίζεται με την οπτική επεξεργασία των αντικειμένων.

Όταν όμως μαθαίνουν νέα ρήματα, ενεργοποιείται ένας τμήμα της αριστερής μέσης κροταφικής έλικας (που σχετίζεται με τις έννοιες) και ένα τμήμα της αριστερής κάτω μετωπιαίας έλικας (που σχετίζεται με την επεξεργασία της γραμματικής).

Επιπροσθέτως, η ενεργοποίηση άλλων μερών του εγκεφάλου σχετίζεται με το πόσο καλά οι άνθρωποι μαθαίνουν τα νέα ουσιαστικά, αλλά όχι τα νέα ρήματα.

ENET

Comments 0 σχόλια »

Tο διάβασμα λογοτεχνικών βιβλίων, τα σταυρόλεξα, η εκμάθηση ξένων γλωσσών, οι κοινωνικές δραστηριότητες, μπορούν να γυμνάσουν τον ανθρώπινο εγκέφαλο και να βοηθήσουν στην αντικατάσταση των εγκεφαλικών κυττάρων που καταστρέφονται αλλά και στην αντιμετώπιση μελλοντικών νόσων, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ (Alzheimer).

Έρευνες τα τελευταία χρόνια έχουν δείξει ότι, κατά τη διάρκεια της ζωής μας, ο εγκέφαλός μας αλλάζει διαρκώς. Αυτή η ικανότητα του εγκεφάλου για αλλαγή ονομάζεται πλαστικότητα- όπως για παράδειγμα, ένα αντικείμενο από πλαστελίνη, το οποίο μπορεί διαρκώς να αναδιαμορφώνεται.

Η επαναδιαμόρφωση αυτή αφορά κυρίως την τροποποίηση των συνάψεων μεταξύ των νευρώνων σε νέα κυκλώματα, η οποία μπορεί να είναι παροδική για λίγα λεπτά ή μπορεί να είναι και μόνιμη. Τα παλαιότερα χρόνια θεωρούνταν ότι μόνο ο εγκέφαλος των παιδιών είχε πλαστικότητα, αλλά τα τελευταία χρόνια βρέθηκε ότι και ο ενήλικος εγκέφαλος έχει πλαστικότητα

Μια από τις θεωρίες, η οποία συνδέεται στενά με την πλαστικότητα του εγκεφάλου, είναι αυτή των «νοητικών εφεδρειών» ή «νοητικού αποθέματος». Ο εγκέφαλός μας δηλαδή, διαθέτει ένα απόθεμα νευρικών κυττάρων, τα οποία μπορούν να αντικαταστήσουν άλλα νευρικά κύτταρα όταν καταστρέφονται και βοηθάει στην πρόληψη παθήσεων του εγκεφάλου, όπως είναι η Νόσος Αλτσχάιμερ. Το νοητικό απόθεμα καθορίζεται από γενετικούς, εκπαιδευτικούς, επαγγελματικούς και κοινωνικούς παράγοντες.

Πώς, όμως, δημιουργείται αυτό το νοητικό απόθεμα; Πώς μπορούμε να ασκήσουμε και να γυμνάσουμε τον εγκέφαλό μας, προκειμένου να τον προστατεύσουμε και να τον θωρακίσουμε απέναντι σε πιθανές μελλοντικές παθήσεις του;

Κατ’ αρχήν, τα έτη εκπαίδευσης παίζουν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία νοητικού αποθέματος και στη γυμναστική του εγκεφάλου. Έρευνες έχουν δείξει ότι η μεγαλύτερη διάρκεια εκπαίδευσης θεωρείται προστατευτικός παράγοντας κατά της άνοιας. Η πανεπιστημιακή μόρφωση και η επιλογή στη συνέχεια μιας πνευματικά απαιτητικής εργασίας ελαττώνει τον κίνδυνο εμφάνισης νόσου Αλτσχάιμερ.

Απλές καθημερινές δραστηριότητες που μπορούν να γυμνάσουν τον εγκέφαλο είναι:

-Η επίλυση σταυρολέξων (ειδικότερα SUDOKU, για το οποίο ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί συνδυασμούς σκέψης ανώτερους και από τους πιο εξελιγμένους υπολογιστές!).

-Το διάβασμα λογοτεχνικών βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών,

-Παιχνίδια που απαιτούν πνευματική δραστηριότητα, όπως το σκάκι αλλά και η πρέφα και η μπιρίμπα.

-Το να μη χρησιμοποιεί κάποιος κομπιουτεράκι, αλλά να κάνει τις απλές αριθμητικές πράξεις με χαρτί και μολύβι.

-Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια στον υπολογιστή, όπως παραδείγματος χάριν, το παιχνίδι «Brain Age» της εταιρείας Nintendo, το οποίο είναι μια συλλογή από μίνι-παζλ και υπόσχεται ότι θα γυμνάσει το μυαλό των παικτών με ολιγόλεπτη καθημερινή χρήση. Επίσης, σύμφωνα με ερευνητές του Ινστιτούτο Μνήμης και Γήρανσης του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, Λος Άντζελες (UCLA), η χρήση του διαδικτύου αυξάνει τη λειτουργία του εγκεφάλου και ενεργοποιεί κέντρα λήψης αποφάσεων και πολύπλοκης σκέψης

-Η αυξημένη κοινωνική ζωή και συμμετοχή σε πολλές κοινωνικές δραστηριότητες ελαττώνουν τον ρυθμό νοητικής έκπτωσης, ενώ αυξάνουν και την επιβίωση.

-Η εκμάθηση ξένης γλώσσας, μουσικών οργάνων, η δημιουργία έργων τέχνης, όπως π.χ. οι πίνακες και τα γλυπτά, η απομνημόνευση στίχων ποίησης ή τραγουδιών και η αποφυγή πολλών ωρών τηλεθέασης.

Επίσης, η φυσική άσκηση, εκτός από το σώμα γυμνάζει και τον εγκέφαλο. Από πρόσφατη έρευνα, έχει βρεθεί ότι ο όγκος του ιπποκάμπου (μιας περιοχής του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τη μνήμη) είναι ανάλογος με τη φυσική άσκηση, έτσι όσο περισσότερο ασκούμαστε τόσο βελτιώνουμε όχι μόνο τη φυσική αλλά και τη νοητική μας κατάσταση.

H φυσική άσκηση έχει βρεθεί ότι αυξάνει και την ποσότητα της ντοπαμίνης, ενός σημαντικού νευροδιαβιβαστή για τη μεταφορά πληροφοριών μεταξύ των νευρικών κυττάρων.

Επίσης, η φυσική άσκηση βελτιώνει τη ροή του αίματος και την οξυγόνωση του εγκεφάλου. Έχει παρατηρηθεί ειδικότερα ότι η συστηματική, έστω και ήπια, άσκηση (απλό βάδισμα, γυμναστική, κολύμπι ή οποιοδήποτε άλλη μορφή άσκησης) για μισή ώρα, περίπου τρεις φορές την εβδομάδα, μειώνει έως και 40% τον κίνδυνο εμφάνισης νόσου του Αλτσχάιμερ.

Η καλή και ισορροπημένη διατροφή, ειδικότερα η Μεσογειακή Διατροφή, σχετίζεται, επίσης, με την ελαττωμένη εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ.

Καθημερινή

Comments 0 σχόλια »

artificial_brain-thumb-medium.jpgΠιθανή δυσκολία ή αποτυχία στα βιντεο-παιχνίδια οφείλεται, σύμφωνα με αμερικανική έρευνα, στο μικρό μέγεθος του «νεοραβδωτού σώματος», μιας περιοχής του εγκεφάλου που εμπλέκεται στην μάθηση και τη μνήμη.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι όσοι έχουν μεγαλύτερο νεοραβδωτό σώμα (striatum), μαθαίνουν να παίζουν games ταχύτερα και αποτελεσματικότερα. Τα πειράματα έγιναν σε εθελοντές, που έπαιζαν το βιντεοπαιγνίδι “Space Fortress”, ο εγκέφαλος των οποίων αναλύθηκε με τομογραφίες. Διαπιστώθηκε ότι ακόμα και άτομα με υψηλό μορφωτικό επίπεδο, αν είχαν μικρό νεοραβδωτό σώμα, εμφάνιζαν χειρότερες επιδόσεις στο παιγνίδι.

Όσοι είχαν μεγαλύτερο επικλινή πυρήνα, μια άλλη περιοχή του εγκεφάλου, η οποία αποτελεί τμήμα του λεγόμενου “κέντρου ανταμοιβής”, τα κατάφερναν συστηματικά καλύτερα από άλλους κατά τις λίγες πρώτες ώρες του παιγνιδιού, ίσως επειδή είχαν ένα αίσθημα επίτευξης και ανταμοιβής. Αυτοί όμως τελικά που τα κατάφερναν πάντα καλύτερα από όλους, ήσαν όσοι είχαν μεγαλύτερα κάποια άλλα τμήματα βαθιά στο κέντρο του εγκεφάλου, όπως το κέλυφος και τον κερκοφόρο πυρήνα, που αποτελούν μέρη του νεοραβδωτού σώματος και σχετίζονται άμεσα με τη διαδικασία μάθησης, την απόκτηση νέων δεξιοτήτων και την προσαρμογή σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον.

Οι άνθρωποι αυτοί έχουν συγκριτικό πλεονέκτημα, επειδή μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα.

Το επόμενο βήμα, κατά τους ερευνητές, είναι να κάνουν νέα πειράματα για να διαπιστώσουν αν το συχνό παίξιμο games μπορεί να αλλάξει το μέγεθος και τη λειτουργία της συγκεκριμένης περιοχής του εγκεφάλου.

Οι επιστήμονες γενικά αποδέχονται ότι υπάρχει αναλογική σχέση ανάμεσα στο μέγεθος του εγκεφάλου και τη νοημοσύνη, όμως η εικόνα δεν είναι ξεκάθαρη.

Στο ζωικό βασίλειο, υπάρχουν ζώα με μικρότερους εγκεφάλους που φαίνεται να είναι πιο έξυπνα από άλλα με μεγαλύτερους εγκεφάλους, όπως π.χ. η μαϊμού σε σχέση με το άλογο ή ο άνθρωπος σε σχέση με τον ελέφαντα.

Πάντως, σύμφωνα με τους ερευνητές, ας μην απογοητεύονται όσοι δεν έχουν πολύ μεγάλο εγκέφαλο, γιατί ο τελευταίος έχει αποδειχτεί ότι είναι ιδιαίτερα “εύπλαστος”, δηλαδή με την κατάλληλη εκπαίδευσή του μπορεί να δημιουργήσει νέους νευρώνες και να καλύψει λιγότερο ή περισσότερο το όποιο μειονέκτημα του μεγέθους.

Ελευθεροτυπία

Comments 0 σχόλια »

42485.jpgΟι διαρκώς αυξανόμενοι ρυθμοί της ζωής στην παγκοσμιοποιημένη κοινωνία του σήμερα συμβάλλουν στο να δέχεται ο σύγχρονος ανθρώπινος εγκέφαλος έναν ανελέητο καταιγισμό από κάθε λογής σημαντικές και ασήμαντες πληροφορίες. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το αποτέλεσμα είναι να κινδυνεύουμε άμεσα με… υπερφόρτωση!

Είναι τόσο μεγάλος ο όγκος των δεδομένων που λαμβάνει ο εγκέφαλος μας, που όπως έγινε γνωστό σύμφωνα με νέα έρευνα, θα προκαλούσε υπερφόρτωση ακόμα και σε ένα φορητό υπολογιστή. Η μελέτη έγινε από ερευνητές του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας – Σαν Ντιέγκο, υπό τον Ρότζερ Μπον. Όπως ανακοινώθηκε, κάθε μέρα οι άνθρωποι κατακλύζονται με όγκο πληροφοριών ισοδύναμο 34 Gb (gigabytes). Η συγκεκριμένη ποσότητα κρίνεται αρκετή για να υπερφορτώσει ένα φορητό υπολογιστή μέσα σε μια εβδομάδα.

Δέκτες 23 λέξεων ανά δευτερόλεπτο

Η ραγδαία ανάπτυξη της κινητής τηλεφωνίας, του διαδίκτυο, του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, της τηλεόρασης, του ραδιόφωνου, των εφημερίδων ακόμη και των βιβλίων, καθιστούν τους ανθρώπινους εγκεφάλους δέκτες περισσοτέρων από 100.500 λέξεων καθημερινά. Το γιγάντιο νούμερο αναλύεται σε περίπου 23 λέξεις ανά δευτερόλεπτο για το “ενεργό” 12ωρο που οι άνθρωποι λογίζονται ως “καταναλωτές” πληροφοριών. Ως “ενεργό” 12ωρο θεωρείται το διάστημα κατά το οποίο ένας άνθρωπος δεν κοιμάται, δεν τρέφεται και δεν ασχολείται με άλλες ανάγκες.

Στην πράξη, η πλειονότητα των ανθρώπων δεν προλαβαίνει πρακτικά να διαβάσει αυτές τις 100.500 λέξεις ημερησίως. Πρόκειται απλώς για τον αριθμό των λέξεων που φθάνει στα μάτια και τα αυτιά τους. Αρκεί, ωστόσο, να προσθέσει κανείς τις εικόνες που λαμβάνει καθημερινά ο εγκέφαλος για να αντιληφθεί πως φτάνουμε στο συνολικό όγκο των 34 gigabytes.

Δοκιμάζεται η προσαρμοστικότητα του εγκεφάλου

Σύμφωνα με τη μελέτη, θεωρητικά ο εγκέφαλος μας δεν απειλείται άμεσα. Εντούτοις, δεν αποκλείεται να υπάρχει επιζήμια επίδραση υπό τη μορφή πληροφοριακής “πλημμύρας” η οποία μπορεί να οδηγήσει σε διαφορετική οδό εξέλιξης του ανθρώπινου εγκεφάλου. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα συνέβαλε στη δημιουργία νέων νευρωνικών συνδέσεων, με δεδομένο ότι ο εγκέφαλός μας έχει αποδειχτεί πια ότι είναι “εύπλαστος” και μπορεί να “καλωδιωθεί” κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με την ποσότητα και την ποιότητα των ερεθισμάτων που δέχεται.

Αντιπερισπασμός λόγω πληροφοριών

Όπως υποστηρίζουν οι ερευνητές, η κύρια συνέπεια της υπερφόρτωσης με πληροφορίες είναι ότι η προσοχή του ανθρώπου συνεχώς εμποδίζεται να εστιαστεί και διακόπτεται όλο και πιο συχνά. Αυτό δεν βοηθά στη διαδικασία του συλλογισμού και της βαθύτερης σκέψης. Όπως σχολίασε ο αμερικανός ψυχίατρος Έντουαρντ Χάλοουελ, “ποτέ στην ανθρώπινη ιστορία οι εγκέφαλοί μας δεν είχαν να επεξεργαστούν τόσες πολλές πληροφορίες όσες σήμερα. Έχουμε πια μια γενιά ανθρώπων που περνάνε τόσες ώρες μπροστά σε μια οθόνη υπολογιστή ή σε ένα κινητό, οι οποίοι είναι τόσο απασχολημένοι με την επεξεργασία των πληροφοριών που δέχονται από όλες τις κατευθύνσεις, ώστε χάνουν την ικανότητα να σκέφτονται και να αισθάνονται. Το μεγαλύτερο μέρος από αυτές τις πληροφορίες είναι επιφανειακές. Οι άνθρωποι θυσιάζουν το βάθος και το αίσθημα και αποκόβονται από τους άλλους ανθρώπους”.

Ελευθεροτυπία

Comments 0 σχόλια »

brain-co.jpgΟι περισσότεροι από εμάς, τους πολίτες του αναπτυγμένου κόσμου, έχουμε τέτοιες σχέσεις με τους ηλεκτρονικούς μας υπολογιστές, που θα  ήταν αδιανόητες πριν από δέκα ή κάτι χρόνια. Περνάμε το χρόνο μας ανταλλάσσοντας μηνύματα, σερφάροντας στο διαδίκτυο, και χαλαρώνοντας ή διασκεδάζοντας μέσω της online δικτύωσης. Σύμφωνα όμως με τον Dr Gary Small του πανεπιστημίου UCLA, όλα αυτά μας αλλάζουν.  Ο εν λόγω διακεκριμένος νευρολόγος, έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο: iBrain Surviving the Technological Alteration of the Modern Mind, στο οποίο περιγράφει αυτό που ο ίδιος θεωρεί ως μια βαθιά  επίπτωση της νέας τεχνολογίας στο μυαλό μας, και στη συμπεριφορά μας. Οι έρευνές του κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η χρήση του ίντερνετ έχει μια καθοριστική επίδραση στον ανθρώπινο εγκέφαλο, ο οποίος όπως λέει, είναι πολύ πιο ευμετάβλητος απ` ότι οι περισσότεροι πιστεύουμε. Ειδικά όταν πρόκειται για νεαρά άτομα. Η επαναληπτική δραστηριοποίηση μας σε εργασίες  έρευνας ιστοσελίδων, σερφαρίσματος κλπ. οδηγούν στην ανάπτυξη νευρώνων και συνάψεων μέσα στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα την αλλαγή του τρόπου σκέψης και συμπεριφοράς μας.

Και ενώ το διαδίκτυο αναπτύσσει την εγκεφαλική λειτουργία σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί επίσης να οδηγήσει και στην απώλεια της μνήμης. Μερικές έρευνες, έχουν καταλήξει στο ότι, η υπερβολική χρήση Η/Υ, μπορεί να οδηγήσει σε σύνδρομο μειωμένης προσοχής, κατάθλιψη ή ακόμη και άγχος, στα νεαρά άτομα.

Δεν είναι όμως όλα μαύρα. Οι έρευνες του UCLA, απέδειξαν πως μια ώρα ιντερνετικής δραστηριότητας ημερησίως, βελτιώνει αισθητά την εγκεφαλική μας λειτουργία. Όπως αναφέρει ο Dr  Small, «Επειδή ο εγκέφαλος μας είναι εύπλαστος, μπορεί και διαμορφώνεται ανάλογα με τις καθημερινές μας δραστηριότητες. Η παρατεταμένη χρήση του Η/Υ, διαμορφώνει και τον τρόπο σκέψης η συμπεριφοράς μας. Μαθαίνουμε να αντιδρούμε ταχύτερα σε οπτικά ερεθίσματα, και βελτιώνουμε τη προσοχή μας. Προσαρμοζόμαστε στο να επιλέγουμε ποιες πληροφορίες μας είναι χρήσιμες και ποιες όχι. Με αυτό τον τρόπο προσαρμοζόμαστε στην επεξεργασία τεράστιων ποσοτήτων πληροφοριών,  οι οποίες εμφανίζονται και εξαφανίζονται με μεγάλη ταχύτητα στην οθόνη του νου μας ».

Παρόλα αυτά, κάποιοι ερευνητές θεωρούν πως η παρατεταμένη χρήση των Η/Υ καταστρέφει τις κοινωνικές μας δεξιότητες. Μια μελέτη του πανεπιστημίου του  Stanford, κατέληξε στο ότι για κάθε ώρα που ξοδεύουμε μπροστά στην οθόνη, χάνουμε 30 λεπτά παραδοσιακής διαπροσωπικής συνάντησης μας με άλλους ανθρώπους. Όταν όμως χάνουμε την προσωπική μας επαφή με τους άλλους, τότε υπάρχει το ενδεχόμενο να μη μπορούμε να  ερμηνεύσουμε τους ανθρώπους, καθώς αρχίζει και εκλείπει η εμπειρία μας επί της γλώσσας του σώματος, των εκφράσεων του προσώπου κλπ. που συνήθως αποκτάται στη διάρκεια των προσωπικών μας συναλλαγών  με άλλους ανθρώπους. Έτσι αρχίζουν να υποφέρουν οι ανθρώπινες σχέσεις, και να μειώνεται η ικανότητα που έχουμε στη λήψη αποφάσεων. «Από ποιοτικής άποψης, οι γρήγορες αποφάσεις που παίρνουμε δεν έχουν σχέση με αυτές τις οποίες παίρνουμε μετά από σκέψη και κάποιο χρόνο», λέει ο Small. «Οι δεύτερες, έχουν ένα βάθος που δεν συναντάται στις πρώτες». Το κέρδος που παίρνουμε από τη χρήση Η/Υ είναι καθαρά θέμα ισορροπίας. «Αποτελεί   κοινή λογική. Πρέπει να μοιραζόμαστε το χρόνο. Αν όλο το πρωί είσαι σκυμμένος στην οθόνη, το απόγευμα θα πρέπει να έρθεις σε προσωπική επαφή με άλλους ανθρώπους, και όχι να συνεχίσεις τη δικτυακή σου επαφή…» λέει. Και συνεχίζει: «Αν δεν χρησιμοποιείς κομπιούτερ, τότε πρέπει να αρχίσεις να το κάνεις. Ακόμη και μια ώρα την ημέρα βελτιώνει σημαντικά την δυνατότητα επεξεργασίας πληροφοριών. Ακόμη και σε άτομα ηλικίας 55-60 χρόνων».

Έρευνα στο Διαδίκτυο: Τι κάνει; Δυναμώνει την ικανότητα να ενσωματωθούν και να επεξεργαστούν οι διάφορες πληροφορίες, και βελτιώνει την ικανότητα της λήψης αποφάσεων. Η γρήγορη και κατευθυνόμενη επικέντρωση σε πληροφορίες, μας βοηθά στην εστίαση της προσοχής, στην ανάλυση των πληροφοριών και στη λήψη άμεσων αποφάσεων. Η ερευνήτρια Pam Briggs του πανεπιστημίου Northumbria, ανακάλυψε πως οι χρήστες του ίντερνετ ξοδεύουν μόλις 2 δευτερόλεπτα ή και λιγότερο, σε κάθε συγκεκριμένο ιστότοπο πριν πάνε στον επόμενο. Και παρόλα αυτά, μπορούν και  διαχειρίζονται σωστά την πληροφόρηση, παρά τη μεγάλη ταχύτητα. Αυτές οι υψηλής ταχύτητας δεξιότητες μπορούν να αποκτηθούν σε οποιαδήποτε ηλικία και να βελτιώσουν την εγκεφαλική λειτουργία. Ο καθηγητής Small συνέκρινε τους εγκεφάλους μεσήλικων που σπάνια χρησιμοποιούσαν το διαδίκτυο, με αυτούς έμπειρων χρηστών. Ανακάλυψε πως μετά από 5 μόλις ημέρες διαδικτυακής ενασχόλησης, τα τμήματα του εγκεφάλου των άπειρων ανθρώπων, έδειχναν τον ίδιο βαθμό δραστηριότητας, με αυτά των έμπειρων. Αυτό αποδεικνύει, πως η εγκεφαλική λειτουργία μπορεί  να αλλάξει και να βελτιωθεί με τη χρήση του ίντερνετ, ακόμη και σε μεγαλύτερους στην ηλικία ανθρώπους.

Γενικό σερφάρισμα: Τι κάνει;

Ενθαρρύνει  τη χρήση συνεχούς μερικής μόνο προσοχής και τμηματοποίησης δραστηριοτήτων, με αποτέλεσμα τη βλάβη στη διανοητική ικανότητα και τη πρόκληση ερεθισμού. Το να πηδάς από μια σελίδα στην άλλη χωρίς συγκεκριμένο σκοπό, μπορεί να είναι μια ευχάριστη ενασχόληση αλλά παράγει άγχος και κούραση. «Μπορεί κάποιος άνθρωπος να επισκέπτεται διάφορες  ιστοσελίδες ενώ συγχρόνως να απαντάει στο ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο, ή να μιλάει στο τηλέφωνο. Το μυαλό του τότε μπαίνει σε υψηλά επίπεδα άγχους. Το αποτέλεσμα είναι, όπως αναφέρουν πολλοί που δουλεύουν επί ώρες στο διαδίκτυο, να γίνονται λάθη, και να επέρχεται κόπωση και αφηρημάδα. Η μακροχρόνια απελευθέρωση ορμονών που προέρχονται από το στρες, βλάπτει την διανοητική ικανότητα και αλλάζει τα κυκλώματα του εγκεφάλου, που έχουν να κάνουν με τη διάθεσή μας αλλά  και τη σκέψη μας». Προκειμένου να αποφευχθούν αυτές οι αρνητικές συνέπειες, ο Small συστήνει να κάνουμε τακτικά ολιγόλεπτα διαλείμματα. Μια μελέτη του πανεπιστημίου Harvard, βρήκε πως ένας γρήγορος υπνάκος 20-30 λεπτών, βοηθάει  σημαντικά.

 Παίζοντας παιχνίδια στον Η/Υ: Τι κάνει;

Μπορεί να βελτιώσει τις δεξιότητες χειρισμού πολλών εργασιών ταυτόχρονα. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αντικοινωνικές συμπεριφορές. Παλιές έρευνες έχουν αποδείξει, πως η υπερβολική ενασχόληση με ηλεκτρονικά παιχνίδια μπορεί να ανεβάσει το βαθμό του στρες, και να οδηγήσει σε βίαιη συμπεριφορά λόγω διάχυσης ορμονών στον οργανισμό. Έχει επίσης φανεί, ότι σε νέους ανθρώπους, μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη του εμπρόσθιου τμήματος του εγκεφάλου το οποίο είναι υπεύθυνο για την αποτροπή βίαιης συμπεριφοράς εκ μέρους του ατόμου. Όλα τα ηλεκτρονικά όμως παιχνίδια δεν είναι ίδια. Όπως δεν είναι ίδιες και οι συνέπειές τους. Ο νευροφυσιολόγος  Paul Kearney, από τη Νέα Ζηλανδία, μελέτησε άτομα που έπαιζαν μέχρι και 8 ώρες την εβδομάδα και ανακάλυψε πως οι δεξιότητές τους βελτιώθηκαν κατά 2.5 φορές μέσα σε μερικές μόνο εβδομάδες. Παράλληλα, έρευνες του πανεπιστημίου Rochester, κατέληξαν στο συμπέρασμα πως παίζοντας συστηματικά κάποια βιντεοπαιχνίδια, βελτιώνεται και η περιφερειακή όραση. «Τα βιντεοπαιχνίδια εξασκούν μια ολόκληρη γκάμα νευρολογικών λειτουργιών. Η τακτική ενασχόληση με αυτά, βελτιώνει πολλές από αυτές» λέει ο Small . Κάποια πιο εξειδικευμένα ηλεκτρονικά παιχνίδια όπως το Brain Age και το  Brain Fitness Program της Nintendo, έχουν σχεδιαστεί ειδικά για τη βελτίωση της μνήμης και της γνωστικής ικανότητας. Πολλοί γιατροί συστήνουν παρόμοια παιχνίδια προκειμένου να αντιμετωπιστούν ασθένειες όπως αυτή του Alzheimer.

 Δημιουργώντας ένα μπλόγκ ή μια ιστοσελίδα: Τι κάνει;

 Δημιουργώντας κάτι τέτοιο, βελτιώνεται η σκέψη και η μνήμη.

«Καθώς μαθαίνεις να δομείς έναν ιστότοπο ή μια ιστοσελίδα, τα τμήματα του εγκεφάλου που είναι απαραίτητα για λογικούς συνειρμούς  και για τη μέση και μακροπρόθεσμη μνήμη μας, δέχονται προκλήσεις και συνεπώς ενδυναμώνονται» εξηγεί ο Small. Συνέχεια »

Comments 0 σχόλια »

blue_brain.jpgΗ online δικτύωση αλλάζει τον εγκέφαλο σε χρόνο ρεκόρ. Μια νέα επιστημονική έρευνα έδειξε ότι σε ενήλικες χωρίς εμπειρία στο Ίντερνετ αρκεί μόλις μια εβδομάδα στο διαδίκτυο για να παρατηρηθούν ευεργετικές αλλαγές στις εγκεφαλικές λειτουργίες τους.

Η μελέτη, μεταξύ άλλων, δείχνει ότι η χρήση του Ίντερνετ μπορεί να ενεργοποιήσει την εγκεφαλική δραστηριότητα και δυνητικά να βελτιώσει τις γνωσιακές λειτουργίες των ενηλίκων.

Καθώς ο εγκέφαλος «γερνάει», υφίσταται διάφορες δομικές και λειτουργικές αλλαγές, όπως ατροφία, βαθμιαία αποσύνθεση και μείωση στην κυτταρική (νευρωνική) δραστηριότητα.

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, τα νοητικά ερεθίσματα που παρέχει το Ίντερνετ, επιδρούν θετικά στην αποτελεσματικότητα των εγκεφαλικών λειτουργιών και μεταβάλλουν τον τρόπο που ο εγκέφαλος κωδικοποιεί τις νέες πληροφορίες.

Η έρευνα, που έγινε σε υγιείς εθελοντές ηλικίας 55 – 78 ετών από ερευνητές του Ινστιτούτου Νευροεπιστήμης και Ανθρώπινης Συμπεριφοράς του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας-Λος Άντζελες (UCLA), υπό τον καθηγητή ψυχιατρικής Γκάρι Σμολ και την ερευνήτρια Τίνα Μούντι, διαπίστωσε ότι ακόμα και ηλικιωμένοι άνθρωποι με ελάχιστη ή μηδαμινή εμπειρία στο διαδίκτυο, όταν κάνουν αναζητήσεις στο Ίντερνετ, ακόμα και για σύντομο χρονικό διάστημα, μπορούν να μεταβάλλουν τα πρότυπα της εγκεφαλικής δραστηριότητάς τους και να βελτιώσουν τις λειτουργίες του μυαλού τους.

Ο έλεγχος του εγκεφάλου των εθελοντών, την ώρα που έκαναν αναζητήσεις στο Ίντερνετ, έγινε με τη γνωστή τεχνική της λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI), η οποία κατέγραφε και τις παραμικρές μεταβολές στα νευρωνικά κυκλώματα, μετρώντας τις αυξομειώσεις στο επίπεδο του αίματος στον εγκέφαλο.

Η παρακολούθηση του εγκεφάλου έδειξε ότι, εξαιτίας της χρήσης του Ίντερνετ, υπήρξαν αλλαγές στις περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη γλώσσα, την ανάγνωση, την μνήμη, τις οπτικές ικανότητες και την λήψη αποφάσεων.

Χρειάζονται μόνο λίγες μέρες προκειμένου όσοι είναι αρχάριοι με το διαδίκτυο, να φτάσουν περίπου στο ίδιο επίπεδο εγκεφαλικής δραστηριότητες όπου βρίσκονται πεπειραμένοι χρήστες του Ίντερνετ.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η αναζήτηση στο Ίντερνετ αποτελεί, όπως αποδείχτηκε, μια απλή μορφή εγκεφαλικής άσκησης, που μπορεί να αξιοποιηθεί πιο συστηματικά για τη βελτίωση των νοητικών λειτουργιών των ηλικιωμένων.

Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάστηκαν στο συνέδριο της Εταιρίας Νευροεπιστήμης στο Σικάγο, σύμφωνα με το Live Science.

ENET

Comments 0 σχόλια »

head.jpgΆρθρο του Πάσχου Μανδραβέλη στην Καθημερινή

H βασική τομή στη φιλοσοφία εδώ και αιώνες έχει να κάνει με τη μέθοδο της έρευνας. H επαγωγική λογική είναι η έρευνα που ξεκινά από τις επιμέρους γνώσεις, οι οποίες συντίθενται για να γίνουν ολοκληρωμένη θεωρία. H αναλυτική λογική είναι η αντίστροφη: από το όλον πρέπει να περάσουμε στο μερικό. Tο πεδίο σύγκρουσης αυτών των δύο θεωριών σήμερα έχει να κάνει με τη λειτουργία του νου. Aν αποδειχθεί ότι το μυαλό λειτουργεί από το μερικό προς το όλον, τότε οι οπαδοί της επαγωγικής λογικής θα έχουν κερδίσει. Aν αποδειχθεί το αντίστροφο θα έχουν χάσει. H συζήτηση αυτή γίνεται αιώνες τώρα και τα επιχειρήματα και των δύο πλευρών είναι λογικοφανή.

O καθηγητής του Πανεπιστημίου Ταφτς, Ντάνιελ Ντένετ έχει μια άλλη πρόταση: αντί να υπάρχει η αιώνια διαμάχη για το πώς λειτουργεί το μυαλό, ας κατασκευάσουμε ένα κι ας το αφήσουμε ελεύθερο να δούμε πώς λειτουργεί. H τεχνητή νοημοσύνη, λέει, θα δώσει τη λύση σε αυτόν, τον παλιό διχασμό της φιλοσοφίας.

Ενα από τα συμπεράσματα που ο καθηγητής Φιλοσοφίας και συγγραφέας 15 βιβλίων έχει καταλήξει είναι η απόρριψη του διχασμού πνεύματος και ύλης. Oι διδαχές του Kαρτέσιου ήθελαν τη συνείδηση κάτι ξεχωριστό από το σώμα, σχεδόν αντίθετα πράγματα που συμπτωματικά βρέθηκαν να συγκατοικούν. O Ντάνιελ Ντένετ θέλει να αποδείξει ότι το πνεύμα και το σώμα δεν είναι κατ’ ανάγκην αντίθετα. «O εγκέφαλος», λέει, «δεν είναι φτιαγμένος από διαφορετικά υλικά από το υπόλοιπο σώμα. Aντιθέτως, το σώμα μπορεί να νοηθεί ως μια τεράστια και πολύπλοκη πληροφοριακή μηχανή, μέρος της οποίας είναι το μυαλό». Aν όμως έτσι έχουν τα πράγματα τότε και οι μηχανές, που οι άνθρωποι κατασκευάζουν, κάποια μέρα θα αποκτήσουν συνείδηση.

Aκούγεται περίεργο; Eίναι τόσο περίεργο όσο ανεδαφική φαινόταν η πρόβλεψη πριν από σαράντα χρόνια του Χερμπ Σάιμον και του Μάρβιν Μίνσκι, ότι οι υπολογιστές κάποια μέρα θα κερδίσουν τον άνθρωπο στο σκάκι. «O Αλαν Τούρινγκ απέδειξε», λέει ο Ντάνιελ Ντένετ «ότι αν ο υπολογιστής μπορεί να κάνει τις τέσσερις πράξεις και μπορεί να ξεχωρίσει το μηδέν από το ένα, τότε είναι ικανός να κάνει τα πάντα. Mπορείτε να πάρετε μια σειρά ασυνείδητων λειτουργιών και να χτίσετε δομές… Mπορείτε να φτιάξετε ολόκληρο μυαλό… μπορείτε να κάνετε τις ιδέες να σκέπτονται τον εαυτό τους».

O Ντένετ υποστηρίζει ότι ο καρτεσιανός διαχωρισμός ύλης και πνεύματος έχει υποσυνείδητα απορριφθεί από τους ανθρώπους. «Δεν είναι τυχαίο», λέει, «πως οι βιολόγοι μιλούν για τη “μητέρα φύση” και το τι αυτή σχεδιάζει. Δεν είναι τυχαίο πως όλοι οι προγραμματιστές υπολογιστών χρησιμοποιούν φράσεις όπως “το πρόβλημα μ’ αυτό το λειτουργικό σύστημα είναι ότι δεν καταλαβαίνει ότι έχει κι έναν έξτρα σκληρό δίσκο”. Aυτού του είδους οι φράσεις είναι πανταχού παρούσες και ασυνείδητες… Aυτό που λέω είναι να τις πάρουμε στα σοβαρά. Tότε αντί της καρτεσιανής άποψης που θέλει τη σκέψη στη σφαίρα των θεών και των πνευμάτων, θα έχουμε επαναφέρει το μυαλό πίσω στον υλικό κόσμο…».

Τα πάντα ξεκινούν ως φιλοσοφία

O Ντάνιελ Ντένετ χαρακτηρίζεται ως ο «ψηφιακός φιλόσοφος». Tι νόημα, όμως, μπορεί να έχει η φιλοσοφία σε μια εποχή που κυριαρχείται από τις μηχανές; Ποιo το όφελος να σκεφτόμαστε το «όλον», όταν η ανάλυση του «μερικού» φέρνει αποτελέσματα; Πολλοί τεχνοκράτες θεωρούν τη φιλοσοφία νεκρό γράμμα, μια χαμένη υπόθεση αερολογιών που δεν έχει πρακτική αξία στην εποχή της επιστήμης.

Aπέναντι τους στέκεται ο Ντένετ. Eπιφυλάσσει στη φιλοσοφία έναν σπουδαίο ρόλο: τη μητέρα όλων των επιστημών. «Στην αρχή τα πάντα ήταν φιλοσοφία», λέει. «O Aριστοτέλης είτε μελετούσε αστρονομία είτε φυσιολογία είτε ψυχολογία είτε φυσική και χημεία είτε μαθηματικά· τα πάντα ήταν τα ίδια γι’ αυτόν. Mελετούσε φιλοσοφία. Mετά αιώνες υπήρξε μια διαδικασία διύλισης. Σε κάθε περιοχή της γνώσης, τα ερωτήματα που αρχικά ήταν θολά και προβληματικά έγιναν με τον καιρό πιο ξεκάθαρα.

Aπό την στιγμή που συνέβη αυτό, τα ερωτήματα αυτά ξέφυγαν από τη φιλοσοφία και έγιναν επιστήμες… H φιλοσοφία είναι η μητέρα. Oι επιστήμες, τα παιδιά της. Δεν χρειάζεται να πάμε πολύ μακριά για να δούμε αυτή τη διαδικασία. Kατά τον 18ο αιώνα, η φυσική δεν ξεχώριζε από τη φιλοσοφία. H ψυχολογία είναι μία από τις πρόσφατες γεννήσεις της φιλοσοφίας, αυτό μπορούμε να το δούμε πολύ πρόσφατα, μόλις στο τέλος του 19ου αιώνα».

«Aίσθησή μου είναι», συνεχίζει ο Ντένετ, «ότι προορισμός της φιλοσοφίας είναι να εργασθεί πάνω σε εκείνα τα θεμελιακά ερωτήματα που δεν έγιναν ακόμη επιστημονικά. Aπό τη στιγμή που θα γίνει ξεκάθαρο ποια είναι τα ερωτήματα και ποιες απαντήσεις μετράνε, τότε έχουμε επιστήμη. H φιλοσοφία δεν παίζει πλέον κανένα ρόλο. Γι’ αυτό μοιάζει να μην υπάρχει πρόοδος στη φιλοσοφία. Kάθε πρόοδος γίνεται νέο πεδίο έρευνας».

Ιnfo

– Douglas Hofstadter, Daniel Dennett, «Το εγώ της νόησης», εκδ. Κάτοπτρο

– Daniel Dennett, «Απομυθοποίηση, Καταρρίπτοντας τον μύθο της θρησκείας», εκδ. Βανιάς

– John Young, «Εγκέφαλος και φιλόσοφοι», εκδ. Κάτοπτρο

Comments 0 σχόλια »

tetris.jpgΜπορεί να κλείνει φέτος 25 χρόνια ζωής σε ένα «σύμπαν» όπου το προσδόκιμο είναι σαφώς χαμηλότερο, όμως παραμένει ιδιαίτερα δημοφιλές. Μπορεί επίσης να είναι ένα από τα απλούστερα ηλεκτρονικά παιχνίδια, όμως το Τetris έχει έναν άσσο στο… τουβλάκι: σύμφωνα με μια νέα έρευνα αυξάνει τη φαιά ουσία του εγκεφάλου.

Η ομάδα των επιστημόνων από το αμερικανικό ερευνητικό ίδρυμα Μind Research Νetwork, με επικεφαλής τον νευρολόγο δρ Ρίτσαρντ Χέιερ, «στρατολόγησαν» για το πείραμά τους 26 έφηβες. Τους ζήτησαν να παίζουν Τetris για 30 λεπτά ημερησίως για τρεις μήνες. Με το τέλος της περιόδου αυτής, τις υπέβαλαν σε μαγνητική τομογραφία και συνέκριναν την εγκεφαλική ισχύ τους με συνομηλίκους τους που δεν είχαν παίξει ποτέ το παιχνίδι.

Διαπίστωσαν λοιπόν πως αυτή η καθημερινή ενασχόληση με τα τουβλάκια του Τetris (για τους ελάχιστους που ίσως δεν το γνωρίζουν, σκοπός του Τetris είναι να συνταιριάζεις τα τουβλάκια διαφόρων σχημάτων που πέφτουν από ψηλά ώστε να συγκροτείς συμπαγείς σειρές που εξαφανίζονται) παχαίνει τη φαιά ουσία του εγκεφάλου. «Αυτό που διαπιστώσαμε ήταν μια αλλαγή στον εγκέφαλο», δήλωσε ο δρ Χέιερ. «Το πάχος του εγκεφαλικού φλοιού αυξάνεται κατά λιγότερο από μισό χιλιοστό». Και ο εγκεφαλικός φλοιός παίζει ζωτικό ρόλο στη μνήμη, την προσοχή, την αντίληψη, τη σκέψη, τη γλώσσα και τη συνειδητότητα.

Τα Νέα

Comments 0 σχόλια »

brain-chip.jpgΔιαβάζω στο Βήμα για ομάδα βρετανών ερευνητών που αναπτύσσει ένα τσιπ το οποίο εμφυτεύεται στον εγκέφαλο και μπορεί να μεταδίδει τις σκέψεις του ανθρώπου ώστε να μπορεί να ελέγχει με τη σκέψη ηλεκτρονικές και οικιακές συσκευές (τηλεόραση, υπολογιστές κ.λπ.) ενώ για άτομα με κινητικά προβλήματα θα έχει χρησιμότητα για να μπορούν να κινούν με τη σκέψη τα (ηλεκτρικά) αμαξίδιά τους.

Επιτέλους δεν θα ψάχνουμε πια το αιωνίως εξαφανισμένο τηλεκοντρόλ.

Comments 0 σχόλια »

Η δημιουργία ενός ειδικού «κράνους σκέψης» το οποίο βελτιώνει την ικανότητα μάθησης του εγκεφάλου ήλθε ένα βήμα πιο κοντά, μετά την ανακάλυψη ότι η εφαρμογή μαγνητικών παλμών μπορεί να δώσει ώθηση στην εγκεφαλική λειτουργία. Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας στο Βανκούβερ του Καναδά, με επικεφαλής τη δρα Λάρα Μπόιντ, ανακάλυψαν ότι η ικανότητα του εγκεφάλου να μαθαίνει ένα νέο καθήκον και να το θυμάται βελτιώνεται σημαντικά όταν εφαρμόζονται μαγνητικοί παλμοί στον προκινητικό φλοιό- εγκεφαλική περιοχή που βρίσκεται ακριβώς πίσω από το μέτωπο. Οι καναδοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η τεχνική τους θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε άτομα με μαθησιακές δυσκολίες.

Η μέθοδος δοκιμάστηκε σε 30 εθελοντές από τους οποίους ζητήθηκε να στοχεύουν μια κόκκινη κουκκίδα στην οθόνη υπολογιστή με χρήση τζόιστικ. Κατά τη διάρκεια του πειράματος ο στόχος εκινείτο αρχικώς τυχαία, στη συνέχεια ακολουθούσε ένα προγραμματισμένο μοτίβο και τελικώς έκανε και πάλι τυχαίες κινήσεις. Οι συμμετέχοντες δεν γνώριζαν ότι υπήρχε προγραμματισμένη κίνηση και πίστευαν ότι ο στόχος εκινείτο μόνο τυχαία.

Σε ορισμένους από τους εθελοντές έγινε διέγερση του εγκεφάλου με μαγνήτες, ενώ σε άλλους όχι. Οπως προέκυψε, τα άτομα που υπεβλήθησαν σε εγκεφαλική διέγερση είχαν πολύ καλύτερες επιδόσεις από τα υπόλοιπα στο να στοχεύουν την κουκκίδα κατά τη διάρκεια της προγραμματισμένης κίνησής της. Δεν συνέβη το ίδιο όταν η κουκκίδα εκινείτο τυχαία.

Το Βήμα

www.brain.rehab.med.ubc.ca

Lara Boyd

Comments 0 σχόλια »

brain.jpgΟι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο τρέχουν σε κάθε είδους γυμναστήρια για να μεγαλώσουν τους μυς τους. Τι μπορούν όμως να κάνουν για να μεγαλώσουν τον εγκέφαλό τους; Διαλογισμό, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική έρευνα του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας-Λος Άντζελες (UCLA).

Η μελέτη, με επικεφαλής την Αϊλίν Λούντερς, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό νευροεπιστήμης «NeuroImage», χρησιμοποίησε υψηλής ανάλυσης τρισδιάστατες μαγνητικές τομογραφίες για να παρακολουθήσει τους εγκεφάλους εθελοντών σε φάση διαλογισμού. Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου των εθελοντών, που διαλογίζονταν εδώ και πολλά χρόνια (κατά μέσο όρο 24), είναι σημαντικά μεγαλύτερες σε σχέση με υπολοίπων ανθρώπων.

Οι περιοχές αυτές είναι κυρίως ο δεξιός ιππόκαμπος, ο δεξιός θάλαμος και η αριστερή κάτω κροταφική έλικα, περιοχές όλες σχετιζόμενες με τη ρύθμιση των συναισθημάτων. Καμία περιοχή του εγκεφάλου των μη διαλογιζομένων δεν είναι αισθητά μεγαλύτερη από αυτήν των διαλογιζομένων.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτή η διόγκωση των συγκεκριμένων περιοχών πιθανώς οφείλεται στο ότι οι διαλογιζόμενοι, μεταξύ άλλων, έχουν μια μοναδική ικανότητα να καλλιεργούν θετικά συναισθήματα και να παραμένουν συναισθηματικά σταθεροί.

Ελεύθερος Τύπος

Έχω την εντύπωση ότι χρειαζόμαστε ένα σεμινάριο διαλογισμού προκειμένου να αντάξουμε όλα αυτά που συμβάινουν για εμάς χωρίς εμάς….

Comments 0 σχόλια »

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση
Μετάβαση σε γραμμή εργαλείων