Terra Computerata

Η 23η  Απριλίου έχει καθιερωθεί από την Unesco  ως Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου, αφιερωμένη σε δύο μεγάλους δημιουργούς της παγκόσμιας λογοτεχνίας που “έφυγαν” την ίδια ημέρα από τη ζωή (23 Απριλίου 1696),  τους Μιγκέλ ντε Θερβάντες και Ουίλιαμ Σέξπιρ.

Και μην ξεχνάτε φέτος η ανοιξιάτικη έκθεση βιβλίου αφήνει τον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου και μεταφέρεται λίγο πιο κάτω, στην πεζοδρομημένη Ερμού, στο τμήμα του δρόμου που ξεκινάει από τον σταθμό του Θησείου και φτάνει μέχρι την Πειραιώς, απέναντι από το Γκάζι. Εκεί οι εκδότες θα στήσουν, όπως κάθε χρόνο, τα περίπτερά τους από τις 14 ώς τις 25 Μαΐου.

Στην Ελλάδα ο διάχυτος πεσιμισμός, η απογοήτευση και η αποστροφή προς τη ζωή εκδηλώνονται μέσω του Διαδικτύου, κυρίως στις δημόσιες συζητήσεις σε ιστοτόπους (chat rooms). Εκεί φιλοξενούνται κατά καιρούς απόψεις και ανοικτοί «διάλογοι» για το θέμα της αυτοκτονίας, όπου πρωταγωνιστούν επίδοξοι αυτόχειρες ή νεαροί οι οποίοι δηλώνουν ότι θέλγονται από την ιδέα του τερματισμού της ζωής τους. Μόλις την περασμένη εβδομάδα το Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ανακοίνωσε τη διάσωση δύο εφήβων, ενός αγοριού και ενός κοριτσιού 13 και 14 ετών αντίστοιχα, καθώς και δύο νεαρών ανέργων ηλικίας 23 και 26 ετών. Και τα τέσσερα άτομα είχαν δηλώσει σε συζητήσεις στα chat rooms που επισκέπτονταν την πρόθεσή τους να αυτοκτονήσουν.

Το Βήμα

Ενας εργαζόμενος ξυπνάει το πρωί στο σπίτι του στους Αμπελοκήπους. Φτιάχνει καφέ και μπαίνει στο Ιnternet για να διαβάσει εν τάχει τον πρωινό Τύπο. Κάθε φορά που εισέρχεται σε μια διεύθυνση, αυτή καταγράφεται τόσο στον υπολογιστή του (υπό τη μορφή cookie) όσο και στον διαδικτυακό του πάροχο. Στη συνέχεια ντύνεται για να πάει στη δουλειά. Κατεβαίνει στην αποβάθρα του μετρό και επιβιβάζεται στον πρώτο συρμό που έρχεται. Κάθε κίνησή του έχει καταγραφεί από τις κάμερες ασφαλείας. Επειτα φθάνει στη δουλειά του, κάπου στο κέντρο της Αθήνας, και για να εισέλθει στο γραφείο του «χρησιμοποιεί» τη μαγνητική κάρτα του ώστε να ανοίξουν οι πόρτες. Η κύρωση της κάρτας καταγράφεται στα ηλεκτρονικά μητρώα της επιχείρησης που βρίσκονται κάπου σε ένα μικρό γραφείο του ημιωρόφου.

Αντικείμενο της εργασίας του συγκεκριμένου υπαλλήλου είναι η έρευνα στο Διαδίκτυο. Καθ΄ όλο το οκτάωρο έχουν καταγραφεί δεκάδες διευθύνσεις, αλλά και δεκάδες μηνύματα και e-mail που έχει ανταλλάξει με γνωστούς, συγγενείς, συναδέλφους και φίλους. Λίγο προτού σχολάσει, αγοράζει μέσω Διαδικτύου ένα δώρο για τη σύζυγό του μέσω πιστωτικής κάρτας. Η τράπεζά του ενημερώνεται για τη συναλλαγή και της καταχωρίζει στα αρχεία της, καθώς και το προϊόν της αγοράς.

Μετά το πέρας των εργασιών του, ο εργαζόμενος πηγαίνει στο σουπερμάρκετ για τα ψώνια της εβδομάδας και αγοράζει προϊόντα αξίας 100 ευρώ. Πληρώνει με την κάρτα του και άλλη μία συναλλαγή περνάει στα τραπεζικά αρχεία, αλλά και σε αυτά της επιχείρησης. Επιπροσθέτως χρησιμοποιεί και την κάρτα μπόνους που του έχει προσφέρει το σουπερμάρκετ, η οποία συμπληρώνει στα κεντρικά αρχεία μία ακόμη ψηφίδα στο καταναλωτικό του προφίλ.

Επειτα αφήνει τα ψώνια στο σπίτι και παίρνει το αυτοκίνητό του για να επισκεφθεί έναν φίλο του στο Κορωπί. Στην Αττική οδό περνάει με e-pass, που καταγράφει το πέρασμά του, ενώ στη συνέχεια, προς τα Μεσόγεια, δέχεται ένα SΜS από το υπουργείο Μεταφορών που του εύχεται «καλή οδήγηση». Το μήνυμα έχει έλθει από πομπό που στέλνει εκατοντάδες φορές την ημέρα το ίδιο μήνυμα στα κινητά τηλέφωνα των διερχόμενων οδηγών. Μετά την επίσκεψη τα ανωτέρω επαναλαμβάνονται.

Επιστρέφει στο σπίτι και αποφασίζει να παραγγείλει φαγητό. Σχηματίζει στο τηλέφωνο τον αριθμό μιας γνωστής αλυσίδας ταχυφαγείων και ακούει μια φωνή στην άλλη πλευρά του ακουστικού να επιβεβαιώνει το όνομα και τη διεύθυνσή του. Τα στοιχεία του ήταν ήδη γνωστά εδώ και καιρό στην επιχείρηση. Ο συγκεκριμένος άνθρωπος θέλησε να συνοδεύσει το δείπνο του με μια ταινία, την οποία και παρήγγειλε από τον τηλεπικοινωνιακό του πάροχο και έφθασε μέσω DSL στην τηλεόρασή του. Λίγο πριν από τα μεσάνυχτα χρησιμοποιεί ακόμη μία φορά στο Ιnternet για να μιλήσει με φίλους και να ενημερωθεί για τις τελευταίες εξελίξεις. Εκ νέου όλες οι διαδικτυακές πράξεις του καταγράφονται από τον πάροχο. Στη συνέχεια πέφτει για ύπνο. Αυτό ήταν ένα χαρακτηριστικό 24ωρο του εξεταζόμενου συμπολίτη μας και δεν αποτελεί σενάριο εργασίας, αλλά μια πικρή, καθ΄ όλα αληθινή πραγματικότητα, που θα έκανε τα κόκαλα του Εριχ Χόνεκερ να τρίζουν από ικανοποίηση.

Βήμα

Τέτοια γενέθλια γεμάτα πικρίες και αγανάκτηση καλύτερα να έλειπαν. Πενήντα χρόνια συμπληρώνουν φέτος τα τρία μεγαλύτερα ερευνητικά κέντρα της χώρας, ο Δημόκριτος, το Εθνικό Iδρυμα Ερευνών και το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, αλλά οι ερευνητές (καθώς και σε πολλά άλλα ερευνητικά κέντρα) νιώθουν παρίες του δημόσιου βίου.

Η πρόσφατη λαμπρή τελετή στο Μέγαρο για την ανάπτυξη της έρευνας στην Ελλάδα αποδεικνύεται πως δεν έχει και μεγάλη σχέση με την πραγματικότητα.
Πάντως, η δικαιολογία της κρίσης και η εξ αυτής περικοπή κατά 10% των προϋπολογισμών των ερευνητικών ιδρυμάτων δεν πείθει. Ο Μπαράκ Ομπάμα στις ΗΠΑ περιέκοψε πολλές δαπάνες, αλλά διπλασίασε τα κονδύλια για την έρευνα και την ανάπτυξη της τεχνολογίας. Η Ελλάδα δεν είναι ΗΠΑ, αλλά δεν είναι και σε άλλον κόσμο. Κι ο «νέος» κόσμος στηρίζεται στην έρευνα και στη γνώση. Αλλά εδώ ο μέσος όρος ηλικίας των ερευνητών είναι τα 50 χρόνια (σπάνια αναπληρώνεται το προσωπικό τους) και η όποια κρατική επιχορήγηση τελικά αναλώνεται στη μισθοδοσία.

Η καχυποψία έχει φθάσει σε τέτοιο σημείο ώστε αρκετοί να μιλούν για προγράμματα – μαϊμούδες, ενώ η περίφημη σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα χαρακτηρίζεται ως δαπανηρή και χρονοβόρα.

Δρομολογείται άλλωστε οπωσδήποτε η αύξηση της «συμμετοχής» των ιδιωτών στην έρευνα (βλέπε κουπόνια καινοτομίας…) ενώ, όπως διδάσκει η πείρα, ως «συμμετοχή στην έρευνα» νοείται η απομύζηση των κρατικών κονδυλίων. Για τη μέχρι σήμερα «συμμετοχή» αυτή, ουδεμία αποτίμηση υπάρχει ούτε πιθανολογείται κάποια αξιολόγηση.

Καθημερινή

Απίστευτο και όμως ελληνικό…