Terra Computerata

Πέρασε κιόλας μία εβδομάδα από την ώρα που ο 19χρονος ομογενής από το Σοχούμι, ο Δημήτρης Πατμανίδης εισέβαλε πάνοπλος στη σχολή μαθητείας του ΟΑΕΔ στην Πέτρου Ράλλη. Πέρασε μόλις μια εβδομάδα από το παρ’ ολίγον μακελειό, με θύματα τρεις τραυματίες και τον αυτόχειρα δράστη και φαίνεται ότι μια πανίσχυρη αμηχανία σπρώχνει το γεγονός στον Καιάδα της λήθης. Είναι και οι ημέρες…Αλλωστε, οι πολιτικοί τοποθετήθηκαν ως συνήθως, λόγια του αέρα, οι καθηγητές ανέλυσαν, οι ψυχολόγοι εμβάθυναν προχείρως. οι κοινωνιολόγοι επεσήμαναν πλευρές του γεγονότος. Τα Μέσα κατέγραψαν τις αντιδράσεις, κάποια με σοβαρές προθέσεις και άλλα με το πάθος του ελαφρού θεάματος. Τελειώσαμε λοιπόν με το πρωτοφανές; Καταχωρίζεται κι αυτό μαζί με τα άλλα περιστατικά τυφλής βίας, με τα άλλα γεγονότα αποκρουστικής απόγνωσης, με τις υπόλοιπες ατραξιόν της φρίκης; Ετσι φαίνεται, έτσι γίνεται: πάντα ξεχνάμε ό,τι δεν καταλαβαίνουμε, απωθούμε ό,τι πιθανόν να μας πονέσει.

Προφανώς ο Πατμανίδης, οι Πατμανίδηδες αυτού του κόσμου, απ’ το Σοχούμι, τη Φινλανδία, τις ΗΠΑ ή τη Γερμανία, όλοι αυτοί οι αμούστακοι μακελάρηδες, παιδιά του ακατανόητου, που ένα πρωί εισβάλλουν με λύσσα στην αγία καθημερινότητα μας και τη βάφουν με αίμα αθώων, προφανώς και είναι ακραίες εξαιρέσεις. Είναι βέβαιο όμως ότι αυτά τα παιδιά, μαζικοί δολοφόνοι που όλα αυτοκτονούν μετά το μακελειό, είναι η άλλη όψη του κανονικού. Παιδιά κανονικών γονιών, μαθητές κανονικών σχολείων, άγουροι πολίτες μιας κανονικής δημοκρατίας δυτικού τύπου. Ανήλικοι αποδέκτες της ατέλειωτης βίας που παράγει και διαφημίζει αυτός ο κανονικός κόσμος. Κάθιδροι σπουδαστές του εξοντωτικού άγχους και του κοφτερού ανταγωνισμού. Οταν τρελαίνονται για χάδια, τα μαθαίνουμε να σπρώχνουν: «μόνο ο καλύτερος επιβιώνει». Δικά μας παιδιά είναι, μπουχτισμένα από γκάτζετ ψηφιακής εποχής, πεινασμένα για ουτοπίες και όνειρα. Του δικού μας κόσμου παιδιά, άνισου, άδικου, σκληρού, άχρωμου κόσμου, που κατοικείται όλο και πιο πολύ από το μίσος. Αγονος κόσμος. Δικά μας παιδιά είναι, σαν τα άλλα. Μόνο που δεν άντεξαν και σάλεψαν.

Καθημερινή

Ο Καβάφης σύχναζε στην κακόφημη πλευρά της πόλης με την ίδια ευκολία που ανέσυρε από την ελληνιστική αρχαιότητα τους μικρούς, αποτυχημένους, περιθωριακούς ήρωές του, εκείνους που η επίσημη ιστοριογραφία προσπέρασε για να δοξάσει τους μεγάλους νικητές.

Δεν εξέδιδε ποτέ τα ποιήματά του, τα μοίραζε ο ίδιος στον κύκλο του, καθώς δεν άντεχε την εικόνα των «απούλητων αντιτύπων που γεμίζουν σκόνη στα βιβλιοπωλεία δίνοντας χαρά στους εχθρούς του», όπως έγραψε ο βιογράφος του Ρόμπερτ Λίντελ.

Η ιστορία, όμως, τον διεύψευσε. Η έκδοση μιας νέας αγγλικής μετάφρασης από τον Ντάνιελ Μέντελσον μιας ανθολογίας ποιημάτων του Καβάφη αλλά και η πρώτη μετάφραση στα αγγλικά των γνωστών πια 30 «ατελών» ποιημάτων του που ανακαλύφθηκαν τη δεκαετία του ’60 (και πρωτοκυκλοφόρησαν το 1994 από τον «Ικαρο»), δεν πέρασαν καθόλου απαρατήρητες. Από το «New Yorker» μέχρι το διαδικτυακό ομοφυλοφιλικό site advocate.com, το δίτομο έργο «C.Ρ. Cavafy: The Collected Poems» και «Unfinished Poems» (εκδόσεις Knopf) του Αμερικανού κριτικού και συγγραφέα Ντάνιελ Μέντελσον βρήκε πολύ και φιλόξενο χώρο. Εβδομήντα έξι χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Καβάφης εξακολουθεί να κινείται με την ίδια ευκολία σε όλες τις πλευρές της πόλης…

Ο 49χρονος Ντάνιελ Μέντελσον αφιέρωσε 10 ολόκληρα χρόνια μεταφράζοντας τα ποιήματα του Καβάφη. Δεν πήγαν χαμένα. Η κριτική εκθειάζει το έργο του. Ο Νταν Τσιάσον σε 5,5 σελίδες στο «New Yorker» χαρακτηρίζει τη δουλειά του «εξαιρετική». Ο Μέντελσον μελέτησε πολύ καλά τα ποιήματα του Καβάφη που μετέφρασαν στα αγγλικά οι Εντμουντ Κίλι και Φίλιπ Σέραρντ στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Θεώρησε, όμως, ότι οι δυο τους συνειδητά δεν ασχολήθηκαν με τον ρυθμό του Αλεξανδρινού, αναζητώντας σε αντιδιαστολή τη μυστηριώδη πειθαρχία στους στίχους του.

Ο Μέντελσον, αντίθετα, ασχολήθηκε με το μέτρο. «Οσο περισσότερο βυθιζόμουν στους στίχους του τόσο συνειδητοποιούσα ότι δεν χρειάζονταν απλώς μια νέα μετάφραση, αλλά ένα πλήρες επίμετρο με ερμηνευτικά σχόλια για έξυπνους, αλλά όχι μυημένους αναγνώστες, που επιθυμούν να μάθουν περί τίνος πρόκειται», εξηγεί στη συνέντευξή του στο advocate.com. «Ενας φίλος μου, διαπρεπής κλασικιστής, μου είπε: “Δεν μπορούμε να καταλάβουμε τα ποιήματα του Καβάφη εάν δεν καταλάβουμε τις ειρωνείες που κρύβονται πίσω από τις ιστορικές λεπτομέρειες”. Προσπάθησα επιπλέον να επαναφέρω το μέτρο, τη συνήχηση, τον ρυθμό. Οι προηγούμενες μεταφράσεις επιδίωξαν να παρουσιάσουν τον Καβάφη ως έναν προσιτό ποιητή και “ίσιωσαν” τα ποιήματά του. Εγώ θέλησα να αναδείξω τη λάμψη τους».

Διαπιστώνεται συχνά ότι ο Καβάφης μεταφράζεται εύκολα. Δεν είναι λίγοι, μάλιστα, όσοι υποστηρίζουν ότι ο Αλεξανδρινός ποιητής κέρδισε από τη μετάφραση. Επειδή γενικά αποφεύγει τις μεταφορές και τις λεκτικές περίτεχνες διακοσμήσεις, τα ποιήματά του συχνά εκλαμβάνονται και ως σκέτη πρόζα. «Αυτό είναι δώρο και κατάρα μαζί», τονίζει ο Μέντελσον. Γιατί αν εκ πρώτης όψεως «φαίνεται ότι ο Καβάφης χρησιμοποιεί τη γλώσσα της καθημερινότητας, την ίδια στιγμή ανασύρει αρχαίες λέξεις, τις γυαλίζει και τις διαθέτει προς χρήση. Ετσι η γλώσσα του έχει μια μουσικότητα που δεν βρίσκει το αντίστοιχό της στην αγγλική», καταλήγει.

Ο Ντάνιελ Μέντελσον, χρόνια κριτικός βιβλίου στα «New York magazine» και «New York book review», έχει γράψει και ο ίδιος έξι βιβλία. Το μπεστ σέλερ του «Lost: Α search for six of six million» για την αναζήτηση της μοίρας έξι μελών της οικογένειάς του στο Ολοκαύτωμα απέσπασε το 2006 το βραβείο του National Book Critics Circle. Εχει ασχοληθεί και με την αρχαία τραγωδία και συγκεκριμένα τον Ευριπίδη στο «Gender and the City in Euripides’ Political Plays» (Oxford University Press, 2002).

Τι τον τράβηξε στον Καβάφη; «Το γεγονός ότι ασχολείται με το περιθώριο, τις σκοτεινές περιοχές. Είναι ένας κορυφαίος ποιητής του 20ού αιώνα, που μας χαμογελάει από το περιθώριο του 20ού αιώνα. Θεωρώ ότι σήμερα περισσότερο από ποτέ πρέπει να διαβάσουμε την ποίησή του. Θα αναγνωρίσουμε στον χαιρέκακο, σαρδόνιο τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισε την πτώση τόσων πολιτισμών, την αποσύνθεση αυτοκρατοριών, το αναπόφευκτο τέλος του πολιτικού στάτους κβο, τον κόσμο γύρω μας».

Ελευθεροτυπία

Chiasson, Dan. “Man with a Past: Cavafy Revisited.”The New Yorker 23 Mar. 2009: 70-75.

Το Διαδίκτυο είναι ελευθερία.

Παραφράζοντας όμως τον George Orwell, κάποιοι είναι πιο ελεύθεροι από κάποιους άλλους.

Το Herdict είναι ένα πρόγραμμα του Ινστιτούτου Berkman για το Ίντερνετ και την Κοινωνία του Harvard.

Herd σημαίνει Αγέλη και Verdict σημαίνει ετυμηγορία. “Herdict” είναι η ετυμηγορία της αγέλης και το πρόγραμμα προέρχεται από την αξιόλογη Πρωτοβουλία OpenNet :

Πρακτικά, όταν μια ιστοσελίδα δεν δουλεύει, παίρνετε τηλέφωνο ή επικοινωνείτε μέσω chat ή twitter ή ότι τέλος πάντων χρησιμοποιείτε και ρωτάτε τους φίλους σας αν και αυτοί έχουν το ίδιο πρόβλημα. Το Herdict δίνει καλύτερη λύση καθώς λειτουργεί δεχόμενο πληροφορίες από όλους τους χρήστες που εγγράφονται-τις οποίες μετρά κάπως σαν το digg- και δίνει μια εικόνα της παγκόσμιας πρόσβασης στο διαδίκτυο.

Μέχρι εδώ καλά. Με αυτό τον τρόπο μπορεί κανείς να δει ότι τις προάλλες είχε πρόβλημα το gmail. Αυτό όμως το καταλάβατε και από άλλες πηγές. Το Herdict είναι σπουδαίο διότι επιτρέπει χρήστες σε ελάχιστο χρόνο να βλέπουν πότε κάποια ιστοσελίδα αρχίζει να γίνεται προβληματική στην θέαση από κάποιο κράτος. Μερικές φορές είναι πρόβλημα τεχνικό. Μερικές όμως είναι ο Μεγάλος Αδελφός που λογοκρίνει.

Με το Herdict η αγέλη βλέπει τι κάνει ο Μεγάλος Αδελφός.

Οι ναυτικοί ξέρουν ότι οι φάλαινες βγάζουν περίεργους μουσικούς ήχους. Οι μελετητές πιστεύουν ότι το τραγούδι των Σειρήνων δεν ήταν παρά αυτή η μουσική που δημιουργούν οι φάλαινες. Ολοι οι άλλοι πρωτάκουσαν τη μουσική των φαλαινών όταν αναπτύχθηκαν τα μηχανήματα ηχογράφησης για στρατιωτικούς λόγους. Στον καιρό του Ψυχρού Πολέμου, η αμερικανική κυβέρνηση διεξήγαγε έρευνες για την υποθαλάσσια μεταφορά των ήχων, ώστε να μπορεί να εντοπίσει εχθρικά υποβρύχια. Γνώριζαν ότι ο ήχος ταξιδεύει ταχύτερα μέσα στο νερό, αλλά δεν ήξεραν ότι ταξιδεύει με διαφορετικές ταχύτητες ανάλογα με τα βάθη του ωκεανού. Και ότι η μεγαλύτερη ταχύτητα είναι αυτή στον πάτο της θάλασσας.

Ακούγοντας προσεκτικά, με κατάλληλα, όργανα τις ηχογραφήσεις εκείνες, κατάλαβαν ότι οι φάλαινες ούτε τυχαία ηχούν ούτε οι ήχοι τους είναι τυχαίοι. Τα τραγούδια τους έχουν δομή, διάρκεια (μερικές φορές ωρών) και σκοπό. Είναι συνδεμένα σαν ανθρώπινα μουσικά έργα, με θέματα, φράσεις, κορυφώσεις και τελικό σβήσιμο. Και επαναλαμβάνονταν μετά το τέλος. Μεταβιβάζονταν σε άλλες φάλαινες που έπλεαν στα ίδια νερά και οι οποίες τα επαναλάμβαναν. Τα τραγούδια αυτά δεν είναι τα ίδια σε όλες τις φάλαινες, αλλά διαφορετικές ομάδες, σε άλλους ωκεανούς, έχουν τα δικά τους τραγούδια. Το μήκος και ο τύπος τους έδειχναν ότι είναι κάτι περισσότερο από μεταφορά πληροφοριών για θηλυκές φάλαινες (τα τραγούδια προέρχονται μόνο από αρσενικές) ή για τροφή. Το πιο περίεργο είναι ότι εξελίσσονται. Οι επιστήμονες που τα ερεύνησαν για μεγάλα χρονικά διαστήματα βρήκαν ότι τα τραγούδια διέφεραν από το ένα καλοκαίρι στο άλλο. Με λεπτές αλλαγές, αλλά αλλαγές. Τούτο σημαίνει ότι οι φάλαινες δεν είναι σαν τα πουλιά, που τα τραγούδια τους μένουν απαράλλαχτα στο πέρασμα του χρόνου. Το σημερινό τραγούδι του αηδονιού είναι το ίδιο με εκείνο που άκουσαν ο Σαίξπηρ και ο Κιτς όταν έγραψε την «Ωδή στο αηδόνι», αλλά τα τραγούδια των φαλαινών, τα οποία πρωτάκουσαν οι ερευνητές πριν από 30 χρόνια, δεν είναι τα ίδια με αυτά που ακούν σήμερα; οπότε εύλογα συμπεραίνουν ότι τα μουσικά γούστα των φαλαινών άλλαξαν.

Οταν το γεγονός πρωτοανακαλύφθηκε έκανε τεράστια εντύπωση. Κήτη να τραγουδούν στον πάτο των ωκεανών. Μάλιστα, απέναντι στο άλλο γεγονός, ότι τα κήτη αυτά τα κυνηγά και τα σφαγιάζει ο άνθρωπος για να πάρει το πολύτιμο λάδι τους και να φτιάξει σαπούνι, κραγιόνια και σκυλοτροφές, ο μουσικός θρήνος τους γέννησε βαθιά αισθήματα ενοχής.

“Να σε χαρεί κι η άνοιξη
μαζί με τα λουλούδια
όπου ‘ναι σαν αμέτρητα
ζωγραφιστά τραγούδια…
Τη χάρη σου τη σπλαχνική
μη μ’ αρνηστείς αρνί μου
αγάπη μου αιώνια
αγάπη μου στερνή μου”…

(στίχοι: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης – “Εικον’ αχειροποίητη”)

«Αν πεζογραφία είναι η γλώσσα της διάνοιας, ποίηση είναι η γλώσσα της καρδιάς».
Ο Αλ. Παπαδιαμάντης άρχισε και έκλεισε το έργο του με στίχους. Η τέχνη του Αλ. Παπαδιαμάντη και η μουσική τέχνη έχουν, ένα κοινό σημείο.
Η μουσική τέχνη έχει σκοπό την καλλιτεχνική συγκίνηση – αυτό που στα νεότερα χρόνια λέμε αισθητική χαρά. Κι ο κυρ-Αλέξανδρος εδώ και 130 τουλάχιστον χρόνια καλεί κάθε Έλληνα να του χαρίσει μια αισθητική χαρά. Η προσφορά αυτή είναι το καλύτερο και το χρησιμότερο που μπορεί να δώσει ένας πνευματικός άνθρωπος.

Οι Νίκος Μαστοράκης, Μανόλης Λιαπάκης και Κώστας Πανταζής (ερασιτέχνες μουσικοί) μελοποίησαν 12 ποιήματα – κείμενα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη για τις ανάγκες της θεατρικής διασκευής του έργου «Φόνισσα» που παρουσιάστηκε το 2003 από τη θεατρική ομάδα του δήμου Ιεράπετρας. Τα 12 αυτά τραγούδια κυκλοφορούν σε ένα cd με τίτλο «Το σκοτεινό τρυγόνι» με τη συμμετοχή γνωστών τραγουδιστών. Σε 3 από αυτά συμμετέχει ο Σωκράτης Μάλαμας, σε 2 ο Ψαραντώνης, σε 2 η Νίκη Τσαΐρέλη και από ένα η Λιζέτα Καλημέρη, η Μαρία Κώττη (τραγουδίστρια των Χαΐνηδων), η Νίκη Ξυλούρη,ο Χαρίλαος Παπαδάκης και ο Μανόλης Λιαπάκης.
Η μουσική έχει παιχτεί από φυσικά όργανα και έχει πολλά στοιχεία της παραδοσιακής και κρητικής μουσικής αλλά και της έντεχνης μουσικής.

Κυβερνητική έρευνα στην Αγγλία για τη συμπεριφορά των μαθητών στην τάξη κατέληξε ότι θα ελέγχονται οι γονείς αν δεν μπορούν να κρατήσουν ήσυχα τα παιδιά τους και θα τους επιβάλλεται και πρόστιμο 50 αγγλικών λιρών.
Επίσης θα ενθαρρύνονται τα σχολεία να χρησιμοποιούν παραδοσιακές μεθόδους τιμωρίας όπως φυλάκιση/κράτηση, αποβολές, απομόνωση στα δωμάτιά τους και τέλος στέρηση του γεύματος για τους πολύ άτακτους μαθητές. Συστήνεται μάλιστα οι μαθητές να βγάζουν τα καπέλα και να κατάσχονται τα κινητά τους τηλέφωνα.Η κυβερνητική οδηγία καλεί τα σχολεία να τιμωρούν τους ταραξίες αν έχουν μάγκικη (!) συμπεριφορά, εάν τσακώνονται μεταξύ τους ακόμη και έξω από το σχολείο, συμπεριλαμβανομένων και των μέσων μεταφοράς.
Τα συμπεράσματα της σχετικής έρευνας κοινοποιήθηκαν από τον Σερ Αλαν Στιρ, τον κυβερνητικό ειδικό για την ηγετική συμπεριφορά.
Καθηγητές ισχυρίζονται ότι υπάρχουν διευθυντές σχολείων που βραβεύουν τους μαθητές απλά γιατί υπόσχονται να μην ξανακάνουν φασαρία αντί να τους βάλουν συγκεκριμένα όρια.
Η έρευνα αποδεικνύει ότι κάθε μέρα χάνεται μία διδακτική ώρα 50 λεπτών λόγω της κακής συμπεριφοράς των μαθητών.

Οι δε μαθητές αδυνατούν να αφομιώσουν τη γνώση αν το μάθημα διακόπτεται από την κακή συμπεριφορά κάποιου μαθητή.

Και εδώ εμφανίζεται ο ρόλος των γονέων.
Θα γίνεται, λοιπόν, μία “σύμβαση γονέα” με την οποία ο γονιός θα είναι υποχρεωμένος να παρακολουθεί τάξεις γονέων, στις οποίες αν δεν φανεί να πάρει πρόστιμο μέχρι και 1.000 λίρες.
Αλλωστε με νόμο που ψηφίστηκε το 2007 οι γονείς μπορούν να πάρουν πρόστιμο μέχρι 50 λίρες για την κακή συμπεριφορά των παιδιών τους, το οποίο μπορεί να φτάσει τις 100 αν δεν πληρωθεί τις πρώτες 28 ημέρες.
Telegraph.co.uk