Ο Miyase Christensen, καθηγητής Μέσων Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο του Κάρλσταντ, στη Σουηδία, διεξάγει μια έρευνα για τη δημόσια αντίληψη όσον αφορά την επιτήρηση και τον κοινωνικό έλεγχο.
Στο Ιντερνετ, η παρακολούθηση είναι εμπόριο. Ο αριθμός των χρηστών του Facebook έχει διογκωθεί, ακολουθούμενος από το MySpace και το Twitter. Οι online εμπορικές επιχειρήσεις αναζητούν νέες τάσεις και ενσωματώνουν στοιχεία «κοινωνικής δικτύωσης», όπως τα προσωπικά προφίλ, σε ιστοσελίδες όπως το YouTube. Η τόσο δημοφιλής ψηφιακή «κοινωνική δικτύωση» μπορεί να είναι μια αθώα φιλική ανταλλαγή, έστω και «ηδονοβλεπτικού είδους». Μπορεί όμως να είναι και κακόβουλη παρακολούθηση, η οποία διευκολύνεται με το αζημίωτο.
Με πάνω από 300 εκατομμύρια χρήστες, υπολογιζόμενη αξία 15 δισεκατομμυρίων και τους διαφημιστές να κρυφακούν κάθε κίνηση των μελών, το Facebook αξίζει ιδιαίτερης προσοχής μέσα στην κοινωνία του Διαδικτύου. Οι άνθρωποι το χρησιμοποιούν για το κάθε τι, από πολιτικές εκστρατείες μέχρι για να πουν τι έφαγαν το μεσημέρι. Πολλοί χρήστες μπορεί να αντιτάσσονται στην εκμετάλλευση του «περιεχομένου» τους για εμπορικούς σκοπούς, αλλά οι περισσότεροι εξακολουθούν παρ’ όλ’ αυτά να χρησιμοποιούν το Facebook για προσωπικούς ή πρακτικούς λόγους.
Οχι όλοι, όμως. Το Electronic Privacy Information Center (EPIC), μια ερευνητική ομάδα στην Ουάσιγκτον, απείλησε να καταθέσει επίσημη διαμαρτυρία στην Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου ζητώντας αλλαγή των κανόνων που εφαρμόζει μυστικά το Facebook, ανάμεσά τους το δικαίωμα άντλησης πληροφοριών ακόμα και από λογαριασμούς χρηστών που έχουν αποχωρήσει. Λίγο πριν κατατεθεί το έγγραφο, το Facebook ανακοίνωσε ότι θα διόρθωνε τους αρχικούς όρους χρήσης.
Ωστόσο, η πραγματική έκταση της παρακολούθησης για εμπορικούς σκοπούς στο Facebook παραμένει θολή. Σύμφωνα με την πολιτική του για τα προσωπικά δεδομένα, διατηρεί το δικαίωμα να συλλέγει πληροφορίες για τα μέλη του από άλλες πηγές, όπως εφημερίδες, υπηρεσίες στιγμιαίων ψηφιακών μηνυμάτων και μπλογκ – «για να σας προσφέρουμε περισσότερες χρήσιμες πληροφορίες και μια πιο προσωποποιημένη εμπειρία».
Οι περισσότεροι χρήστες δέχονται τις τακτικές αυτές χωρίς να υπολογίζουν τι μπορεί να σημαίνουν για την ιδιωτική τους ζωή ή τη χρήση των προσωπικών τους δεδομένων. Μια έρευνα έδειξε ότι το 45% των εργοδοτών στις ΗΠΑ παραδέχονται ότι συμβουλεύονται τα προφίλ των υποψήφιων για πρόσληψη σε σάιτ κοινωνικής δικτύωσης. Ο πραγματικός αριθμός μπορεί να είναι μεγαλύτερος.
Χρησιμοποιώντας το Facebook, πολλοί μη Αμερικανοί χρήστες συγκατατίθενται στο να μεταφέρονται τα προσωπικά δεδομένα τους στις ΗΠΑ και να τους γίνεται εκεί επεξεργασία. Το 2008, η καναδική οργάνωση προστασίας της ιδιωτικότητας Internet Policy and Public Interest Clinic κατέθεσε αγωγή εναντίον του Facebook για παράβαση του καναδικού νόμου.
Η εγκατάλειψη της online κοινωνικής δικτύωσης δεν αποτελεί πλέον επιλογή. Σίγουρα, το να συνδέεσαι με φίλους που ζουν μακριά ή να ανταλλάσσεις λίγα λόγια με τους γείτονές σου έχει πολλά πλεονεκτήματα. Η έρευνά μου στη Σουηδία δείχνει ότι ακόμα και μετανάστες δεύτερης και τρίτης γενιάς χαίρονται να συναντούν συγγενείς και φίλους στο Διαδίκτυο. Ωστόσο, με την απουσία αποτελεσματικών κανόνων λειτουργίας, η χρήση των διαδικτυακών μέσων κοινωνικής επαφής μπορεί να είναι επικίνδυνη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποίησε φέτος ότι η συλλογή στοιχείων από τέτοιες ιστοσελίδες μπορεί να οδηγήσει σε χείμαρρους ανεπιθύμητης διαφήμισης ή στη χρήση τους από κυβερνήσεις με τρόπους που υπονομεύουν τις πολιτικές ελευθερίες. Υπάρχει μια περίπλοκη αλληλεπίδραση ανάμεσα στην επιτήρηση που είναι ενσωματωμένη στις τεχνολογίες επικοινωνιών και στις καθημερινές προσωπικές επικοινωνίες.
Οι νέες ψηφιακές τεχνολογίες αναδιαμορφώνουν σε καθημερινή βάση τη φύση της διάδοσης των πληροφοριών και της επικοινωνίας. Μεγάλο μέρος της ευθύνης για τη συνειδητοποίηση των προβλημάτων πέφτει στην κοινωνία των πολιτών. Οι χρήστες που είμαστε εξοικειωμένοι με την ψηφιακή τεχνολογία πρέπει να φροντίζουμε να γνωρίζουμε ποιος χρησιμοποιεί τι στο Διαδίκτυο και για ποιο σκοπό.
Άρθρα (RSS)