Terra Computerata

Kοινωνιολογική έρευνα ή πρότζεκτ τέχνης; Και τα δύο, απαντά ο Βρετανός φωτογράφος Ρόμπι Κούπερ, εμπνευστής της «Immersion» («Βύθισης»), μιας νέας μεθόδου που επιχειρεί να εξερευνήσει τη σχέση παιδιών και εικονικής βίας. Μαζί με την ομάδα των εξίσου ικανών συνεργατών του, αιχμαλώτισαν σε φωτογραφίες και βίντεο τα πρόσωπα μικρών, αλλά και εφήβων, την ώρα που παίζουν πολεμικά και κάθε είδους άγρια παιχνίδια (online ή videogames). Οι εκφράσεις τους πραγματικά εντυπωσιακές! «Η ουτοπία έχει ενδιαφέρον», λέει ο ίδιος και μάλλον έχει δίκιο, καθώς η δράση ανηλίκων και ενηλίκων στους εικονικούς διαδικτυακούς τόπους έχει αποδείξει ότι το εξωπραγματικό μαγνητίζει την ανθρώπινη φύση?

Σε μια εποχή που η παιδική εγκληματικότητα προβληματίζει διεθνώς, ο 39χρονος φωτορεπόρτερ Ρόμπι Κούπερ (που ζει στη Νέα Υόρκη) υλοποιεί ένα φιλόδοξο, αόριστης διάρκειας project, χρησιμοποιώντας βιντεοκάμερα υψηλής ευκρίνειας και την πρωτοπόρο τεχνική του Αμερικανού δημιουργού ντοκιμαντέρ Ερολ Μόρις. Μαζί με τον κάμεραμαν Αντριου Γουίγκινς και τον οργανωτικό εγκέφαλο του εγχειρήματος Τσάρλι Σμιθ, συντόνισαν την οθόνη του παιχνιδιού με το φακό της κάμερας. Κατάφεραν έτσι να παγιδεύσουν εκπληκτικά ενσταντανέ αμηχανίας, αγωνίας, έντασης, φόβου ή ταραχής, έκστασης, ενθουσιασμού και γενικά μιας απίστευτης αφοσίωσης που διαγράφεται στα παιδικά πρόσωπα, καθώς συμμετέχουν σε διαδραστικά βίαια παιχνίδια (Halo 3, Call of Duty, GTA 4, Tekken, Star Wars Battlefront), εξοντώνοντας φανταστικούς εχθρούς ή ενώ παρακολουθούν ανάλογες ταινίες.

Στο πλαίσιο της παρούσας έρευνας, ο ανήσυχος φωτογράφος συγκέντρωσε υλικό από σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Αμερική και, πρόσφατα, στη Βρετανία και διαπίστωσε ότι τα παιδιά που είναι πιο εκδηλωτικά στην τάξη, σύμφωνα με τους καθηγητές τους, είναι επίσης και τα πιο εκφραστικά μπροστά στις οθόνες. Οσο για τους πιο? πωρωμένους ανήλικους παίκτες, παραμένουν εντελώς ανέκφραστοι! Ο Κούπερ συνεργάζεται, επίσης, με ψυχολόγο και κοινωνιολόγο, προκειμένου να ερμηνεύσει τις διαφορετικές αντιδράσεις των παιδιών στις επί της οθόνης πολεμικές συρράξεις. Ταυτόχρονα, λαμβάνει υπόψη το κωδικό σύστημα δράσης (έκφρασης) προσώπου (Facial Action Coding System), που ανέπτυξε στη δεκαετία του ?70 ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός ψυχολόγος Πολ Εκμαν. Ενα σύστημα που θεωρείται πιο αξιόπιστο ακόμη και από τη σύγχρονη τεχνολογία σκαναρίσματος του εγκεφάλου και χρησιμοποιείται από τη CIA! «Πιθανόν υπάρχει σχέση μεταξύ βίαιων παιχνιδιών και κοινωνικής επιθετικότητας, σχολικής βίας και αποκλεισμού, αλλά είναι δύσκολο να πει κανείς κατά πόσο το βίαιο παιχνίδι είναι η σημαντικότερη αιτία?», επισημαίνει ο Ρόμπι Κούπερ, που ετοιμάζει στα μέσα του χρόνου την πρώτη του έκθεση με τις πρωτοφανείς εικόνες ή δεδομένα ? όπως ο ίδιος αποκαλεί την αποτύπωση στιγμών «ακραίων αισθημάτων»?

Μαγνητίζει η εικονική βία Ε-τύπος

Από καταβολής κόσμου, οι διαλέξεις για τους πρωτοετείς φοιτητές Φυσικής στο Τεχνολογικό Ιδρυμα της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) παραδίδονταν σε τεράστιο αμφιθέατρο χωρίς παράθυρα, το 26-100. Ομως τώρα, καθώς οι φυσικοί σε όλη τη χώρα πιέζουν τα πανεπιστήμια να κάνουν καλύτερη δουλειά στη διδασκαλία των επιστημών, το ΜΙΤ έκανε θεαματική στροφή. Το τμήμα Φυσικής αντικατέστησε τις μεγάλες εισαγωγικές διαλέξεις με μαθήματα σε μικρότερες αίθουσες στις οποίες υπάρχει μεγαλύτερο περιθώριο για συνεργασία και αλληλεπίδραση. Επειτα από χρόνια πειραματισμών και συζητήσεων, το φθινόπωρο η αλλαγή παγιώθηκε.

Ηδη, η προσέλευση στα μαθήματα έχει αυξηθεί και τα ποσοστά των φοιτητών που κόβονται έχουν πέσει 50%. Το ΜΙΤ δεν είναι το μόνο. Και άλλα αμερικανικά πανεπιστήμια, όπως το Rensselaer Polytechnic, το North Carolina State, το University of Maryland, το University of Colorado και το Harvard αλλάζουν μεθόδους διδασκαλίας. Ερευνες έχουν δείξει ότι οι περισσότεροι φοιτητές κατανοούν τις βασικές έννοιες πολύ καλύτερα και είναι πολύ περισσότερο σε θέση να τις εφαρμόσουν αν τις διδαχθούν με ένα σύστημα που να επικεντρώνεται στους φοιτητές και να προωθεί την αλληλεπίδραση και τη συνεργασία.

Τέλος πλέον οι διαλέξεις στα αμφιθέατρα του ΜΙΤ 

Το χρονολόγιο του βίου και του έργου της ακαδημαϊκού και ποιήτριας Κικής Δημουλά, από τα νεανικά της χρόνια μέχρι σήμερα, καθώς και αναλύσεις, κριτικές, συνεντεύξεις, φωτογραφίες και ένας ψηφιακός δίσκος (dvd), όπου η ποιήτρια διαβάζει ποιήματά της, συνθέτουν σε 154 σελίδες το πορτρέτο της ζωής και της ποίησής της στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού «Εντευκτήριο». Ενα αφιέρωμα στην πιο «ενδιαφέρουσα σημερινή Ελληνίδα ποιήτρια», όπως σημειώνει ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος. Της ποιήτριας που με την «ιδιαιτερότητα της γραφής της έχει προσθέσει έναν απολύτως προσωπικό ξεχωριστό τόνο στη σύγχρονη ποίησή μας, κερδίζοντας σήμερα αποδοχή και αναγνωρισιμότητα, εντελώς ασύμβατες προς την αντιποιητική εποχή μας».

Για την «αναγνωρισιμότητα» της ποίησής της, «χαρακτηριστικό όλων των χαρισματικών ποιητών», κάνει λόγο και ο Τίτος Πατρίκιος και για τον τρόπο της «να απαλύνει τον πόνο, να θεραπεύει το τραύμα.., να μας ταΐζει σταγόνες δηλητήριο, για να είμαστε καλά προετοιμασμένοι για τις μεγάλες πίκρες», γράφει η Μυρσίνη Ζορμπά. Τις δυσκολίες που παρουσιάζει η μετάφραση τής γλωσσικά εξαιρετικώς ιδιότυπης ποίησής της αναλύει ο Ντέιβιντ Κόνολι, που μετέφρασε τα ποιήματά της στα αγγλικά, ενώ ο πεζογράφος και κριτικός Γιαν Χένρικ Σβαν μεταφέρει την εμπειρία της μετάφρασης στα σουηδικά. Τέλος, η Ρενάτε Ντουλκ αποτιμά την πρόσφατη έκδοση ποιημάτων της Δημουλά στα γερμανικά. Η επιλογή κριτικογραφίας που συνοδεύει το τεύχος αποθησαυρίζει κείμενα που δημοσιεύθηκαν κυρίως σε εφημερίδες, από το 1952 («Ελευθερία») την πρώτη της δηλαδή εμφάνιση στα γράμματα ώς σήμερα, καθιστώντας το τεύχος πολύτιμο για τους φιλόλογους, μελετητές, νεοελληνιστές.

Ο καθηγητής κ. Θ. Καρούνος  μιλάει για το ανοικτό λογισμικό στη Καθημερινή.

Αν κάποιος ήθελε να περιγράψει την φιλοσοφία του ελεύθερου λογισμικού και τα οφέλη που προκύπτουν από αυτήν, τότε το κυρίαρχο δομικό στοιχείο είναι η αυτοοργάνωση.

Από την στιγμή που δίδεται η ελευθερία στον χρήστη να τροποποιήσει κάποιο πρόγραμμα χωρίς τον «καταναγκασμό» της λήψης άδειας και την υποβολή οικονομικού αντίτιμου για αναπαραγωγή, η έννοια της ατομικής δημιουργίας περιέρχεται στα χέρια της κοινότητας.

Οποιαδήποτε αλλαγή γίνεται στον εκάστοτε κώδικα, συμβάλει στην απρόσκοπτη διάδοση της γνώσης με γνώμονα το κοινό συμφέρον. Σύμφωνα με τον κ. Καρούνο, η χρήση και οι πόροι του ελεύθερου λογισμικού κατευθύνονται στη βελτίωση του συστήματος και όχι στην επώδυνη αγορά αδειών, όπως της συμφωνίας του Ελληνικού Δημοσίου με την Microsoft για το λειτουργικό των Windows.

«Η εκπαίδευση ταιριάζει με τη φιλοσοφία του Ανοιχτού Λογισμικού διότι η διαδικασία της μάθησης είναι μια ανοιχτή διαδικασία όπου η γνώση διαδίδεται, συμβάλλοντας έτσι στην εξέλιξη», εξηγεί ο κ. Καρούνος και απαντά στο πως είναι δυνατόν να αμφισβητηθεί το κύρος και η «αυθεντία» του δασκάλου-καθηγητή.

«Παρακολουθώντας αρκετά συνέδρια την περασμένη δεκαετία στο εξωτερικό, είδα ότι αρκετοί καθηγητές είχαν βρει ‘συνεργάτες’ στο χώρο των μαθητών. Για παράδειγμα, μια καθηγήτρια στο Tέξας άφηνε τους καλούς μαθητές, μέσα από μια mailing list, να δίνουν απαντήσεις σε δύσκολες ερωτήσεις -που ούτε και η ίδια μπορούσε- στους συμμαθητές τους. Παρόλο που αρκετές φορές τέθηκε ζήτημα κύρους, η ίδια καθηγήτρια θεωρούσε ότι ο ρόλος της ως ‘προπονήτριας’ της όλης διαδικασίας ωθούσε το επίπεδο της τάξης…», περιγράφει ο κ. Καρούνος.

Η διδασκαλία της ιστορίας στο σχολείο,  ο διάλογος πολιτισμών και αντιλήψεων.

Η περίπτωση της  διχασμένης Κύπρου: μια συνάντηση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων εκπαιδευτικών.

• Για την περιπέτεια της αναμόρφωσης των εγχειριδίων της Ιστορίας της Κύπρου οι συγγραφείς Guven Uludag και Koral Ozen, ιστορικοί-εκπαιδευτικοί από την Τουρκοκυπριακή Κοινότητα, μέλη του Ομίλου ?Ιστορία για την Ειρήνη’, οι οποίοι διδάσκουν σε Λύκεια της Λευκωσίας και της Αμμοχώστου

Θέμα: ?Μπορεί η Ιστορία να ξαναγραφεί; Η Τουρκοκυπριακή εμπειρία’.

• Για τη νέα εκπαιδευτική πολιτική της Κυπριακής Πολιτείας η οποία βασίζεται στο motto: ?επαναπροσέγγιση των δύο κοινοτήτων – προσέγγιση του άλλου?, και την επικείμενη αλλαγή των Προγραμμάτων Σπουδών Ιστορίας στην Κύπρο, ο Παύλος Παύλου, φιλόλογος-εκπαιδευτικός, ιστορικός της εκπαίδευσης, αρθρογράφος, ιδρυτικό μέλος της ?Πλατφόρμας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων Εκπαιδευτικών’

θέμα: “Θέλουμε να γράψουμε και να διδάξουμε Ιστορία;  Προβολές της Κυπριακής περιπέτειας“.

Σύντομη παρουσίαση

• Για το 16^ο Συνέδριο της EUROCLIO (16^th Annual Conference, Cyprus 2009) το οποίο θα διεξαχθεί από τις 5 έως τις 11 Απριλίου 2009 στη Λευκωσία, με συμμετοχή-συνδιοργάνωση 8 Εκπαιδευτικών Οργανισμών από την Ελληνοκυπριακή και Τουρκοκυπριακή Κοινότητα, η Βασιλική Σακκά, ιστορικός-εκπαιδευτικός, Γραμματέας της EUROCLIO, European Association of History Teachers’ Educators.

θέμα: Μέσα από την οπτική του άλλου: Διαπολιτισμικός διάλογος και διδασκαλία της Ιστορίας’,

• Παρεμβάσεις:
• Μαρία Ρεπούση, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και
• Γιώργος Κόκκινος, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Θα ακολουθήσει συζήτηση με αφορμή τις εισηγήσεις  και τις παρεμβάσεις για το πώς γράφεται και διδάσκεται η σχολική ιστορία

• Την συζήτηση θα συντονίσει η:

 Χριστίνα Κουλούρη, Ιστορικός,  Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου (Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής).

• Παρουσιάζει και χαιρετίζει την εκδήλωση ο:

 Κώστας Αγγελάκος, Διευθυντής του περιοδικού Νέα Παιδεία, Επίκουρος Καθηγητής του Ιονίου Πανεπιστημίου (Τμήμα Ιστορίας).
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί  την Πέμπτη, 29-1-2009, ώρα 18.00 στο βιβλιοπωλείο ΠΑΤΑΚΗ, Ακαδημίας 65.