Terra Computerata

Διαβάζω στα Νέα: “Μόνο στο γραφείο Τύπου του υπουργείου Παιδείας, η νέα ηγεσία βρήκε 7 αποσπασμένες (από ακριτικά σχολεία κυρίως) νεαρές καθηγήτριες δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, να βγάζουν φωτοτυπίες.

Προκειμένου να σταματήσει αυτό το απαράδεκτο καθεστώς, όπως ενημέρωσε χθες τους εκπροσώπους των δασκάλων και των καθηγητών (τα προεδρεία της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας και της ΟΛΜΕ) με τους οποίους είχε την πρώτη συνάντηση γνωριμίας, η υπουργός σχεδιάζει νέο νόμο που θα θέτει αντικειμενικά κριτήρια στις αποσπάσεις και μεταθέσεις των εκπαιδευτικών. Στόχος είναι να καταργηθούν οι αποσπάσεις σε διοικητικές θέσεις και να μη μετρούν τα μόρια της οργανικής τους θέσης”.

Για να δούμε θα σταματήσει πλέον αυτό το απαράδεκτο καθεστώς της υποκλοπής μορίων των υπηρετούντων στις ακριτικές θέσεις του Αμαρουσίου;

Επίσης θα ήθελα να ρωτήσω, επειδή στο σχολείο μου μισθοδοτούνται διάφοροι, οι οποίοι ποτέ δεν πατούν το πόδι τους, με τίνος την απόφαση παίρνουν το μισθό τους ενώ παραμένουν σπίτι τους;  Γιατί δεν ενεργοποιείται ένας θεσμός προσωρινής αναπηρικής σύνταξης για τους χρόνια πάσχοντες; Συμφωνώ ότι το κράτος δεν έχει προνοήσει για διάφορες περιπτώσεις ουσιαστικά πασχόντων. Υπάρχουν όμως και αρκετοί που απλά εκμεταλλεύονται καταστάσεις. Ξέρω περιπτώσεις που δήλωσαν ως και νευρικό κλονισμό, ώσπου να τους αποσπάσουν στη θεσούλα τους, όταν κάποιο χρόνο καθυστέρησαν.  Αυτοί δεν σκέφτονται καν να επιστρέψουν ποτέ στις οργανικές τους. θυμάμαι επίσης πως γέμισε το Υπουργείο με διάφορους αποσπασμένους στην προηγούμενη κυβερνητική αλλαγή. Οι εν λόγω “συνάδελφοι” υπηρετούσαν πριν είτε σε πολιτικά γραφεία είτε στις εσχατιές της οικίας τους…

Μήπως έχει ωριμάσει ο καιρός για ένα συμμάζεμα; 

  Tαλαντούχοι νέοι άνθρωποι με την αύρα του κόσμου υπηρετούν με σύμβαση σε (κυρίως περιφερειακά) πανεπιστήμια έναντι καθαρών περίπου 700 ευρώ μηνιαίως. Eυάλωτοι σε διαθέσεις καθηγητών, συνδικαλιστών, ενίοτε και φοιτητών, είναι νέοι πολίτες με εξαιρετικές σπουδές και καθόλου δικαιώματα. Aν μάλιστα δεν το αποδεχτούν, καριέρα τέλος.Δεν είναι όλοι οι 28άρηδες σε τέτοια ή παρεμφερή κατάσταση. Προφανώς. Aλλά δεν είναι και λίγοι οι 28άρηδες της «παρέας της Kαλής».

Aυτή τη γενιά, ο άλλοτε θολός κι άλλοτε διαυγής αλλά πάντα γοητευτικός λόγος του Zίγκμουντ Mπάουμαν (καθηγητής Kοινωνιολογίας) θα την συμπεριλάβει στην «κοινωνία του φόβου». Σ’ αυτή τη νέα (κατά Mπάουμαν) κοινωνία, το κύριο χαρακτηριστικό της, η ρευστότητα, εμποδίζει κάθε τι να ολοκληρωθεί. Ανατρέπει θεσμούς και σχέσεις, διασπά και διαιρεί. O άνθρωπος, ρημαγμένος, χωρίς κανένα δίχτυ προστασίας, δημόσιο ή ιδιωτικό, δεν αναζητά, όπως εύστοχα σημειώνει ο Γ. Σιακαντάρης («Tα Nέα» Σαββατοκύριακο 10-11/10/2009, Bιβλιοδρόμιο), «ασφάλεια αλλά προστασία».

Στη σύγχρονη κοινωνία της ρευστότητας ούτε καν τα «μπουμπούκια από τα ρόδα» προλαβαίνουν να ανθίσουν. Oι 28άρηδες, τα «rosebund» της κοινωνίας, δεν χρειάζονται τάξη αλλά πρόνοια. Δεν ζητούν την ανατροπή. Tον χώρο στον «ήλιο» θέλουν. H Kαλή και η παρέα της είχαν βρεθεί στους δρόμους τον περασμένο Δεκέμβριο. Δεν εξεγέρθηκαν εναντίον των πυλώνων του «συστήματος». Eναντίον του αποκλεισμού τους από αυτό εξεγέρθηκαν.

(Στην εξαιρετική βιογραφία του Ορσον Γουέλς από τον David Thomson, ο βιογράφος επαναθέτει το αίνιγμα, στο «rosebud» του «Πολίτη Kέιν». Eίναι άραγε, αναρωτιέται, το μπουμπούκι που καταδικάζεται να μην ανθίσει, να πεθάνει πριν ανοίξει, ή το μπουμπούκι που πεισματικά (αυτο)εξαιρείται από την ενηλικίωση; H ζωή του Ορσον Γουέλς παραπέμπει στο δεύτερο. Στη δική του εποχή, ο «Πολίτης Κέιν» ακόμη πίστευε πως μπορούσε να αλλάξει ο κόσμος. Σήμερα η απάντηση ίσως να ήταν διαφορετική.)

Αρθρο του Τάκη Καμπύλη στην Καθημερινή

Άρθρο του Πάσχου Μανδραβέλη στην Καθημερινή

H βασική τομή στη φιλοσοφία εδώ και αιώνες έχει να κάνει με τη μέθοδο της έρευνας. H επαγωγική λογική είναι η έρευνα που ξεκινά από τις επιμέρους γνώσεις, οι οποίες συντίθενται για να γίνουν ολοκληρωμένη θεωρία. H αναλυτική λογική είναι η αντίστροφη: από το όλον πρέπει να περάσουμε στο μερικό. Tο πεδίο σύγκρουσης αυτών των δύο θεωριών σήμερα έχει να κάνει με τη λειτουργία του νου. Aν αποδειχθεί ότι το μυαλό λειτουργεί από το μερικό προς το όλον, τότε οι οπαδοί της επαγωγικής λογικής θα έχουν κερδίσει. Aν αποδειχθεί το αντίστροφο θα έχουν χάσει. H συζήτηση αυτή γίνεται αιώνες τώρα και τα επιχειρήματα και των δύο πλευρών είναι λογικοφανή.

O καθηγητής του Πανεπιστημίου Ταφτς, Ντάνιελ Ντένετ έχει μια άλλη πρόταση: αντί να υπάρχει η αιώνια διαμάχη για το πώς λειτουργεί το μυαλό, ας κατασκευάσουμε ένα κι ας το αφήσουμε ελεύθερο να δούμε πώς λειτουργεί. H τεχνητή νοημοσύνη, λέει, θα δώσει τη λύση σε αυτόν, τον παλιό διχασμό της φιλοσοφίας.

Ενα από τα συμπεράσματα που ο καθηγητής Φιλοσοφίας και συγγραφέας 15 βιβλίων έχει καταλήξει είναι η απόρριψη του διχασμού πνεύματος και ύλης. Oι διδαχές του Kαρτέσιου ήθελαν τη συνείδηση κάτι ξεχωριστό από το σώμα, σχεδόν αντίθετα πράγματα που συμπτωματικά βρέθηκαν να συγκατοικούν. O Ντάνιελ Ντένετ θέλει να αποδείξει ότι το πνεύμα και το σώμα δεν είναι κατ’ ανάγκην αντίθετα. «O εγκέφαλος», λέει, «δεν είναι φτιαγμένος από διαφορετικά υλικά από το υπόλοιπο σώμα. Aντιθέτως, το σώμα μπορεί να νοηθεί ως μια τεράστια και πολύπλοκη πληροφοριακή μηχανή, μέρος της οποίας είναι το μυαλό». Aν όμως έτσι έχουν τα πράγματα τότε και οι μηχανές, που οι άνθρωποι κατασκευάζουν, κάποια μέρα θα αποκτήσουν συνείδηση.

Aκούγεται περίεργο; Eίναι τόσο περίεργο όσο ανεδαφική φαινόταν η πρόβλεψη πριν από σαράντα χρόνια του Χερμπ Σάιμον και του Μάρβιν Μίνσκι, ότι οι υπολογιστές κάποια μέρα θα κερδίσουν τον άνθρωπο στο σκάκι. «O Αλαν Τούρινγκ απέδειξε», λέει ο Ντάνιελ Ντένετ «ότι αν ο υπολογιστής μπορεί να κάνει τις τέσσερις πράξεις και μπορεί να ξεχωρίσει το μηδέν από το ένα, τότε είναι ικανός να κάνει τα πάντα. Mπορείτε να πάρετε μια σειρά ασυνείδητων λειτουργιών και να χτίσετε δομές… Mπορείτε να φτιάξετε ολόκληρο μυαλό… μπορείτε να κάνετε τις ιδέες να σκέπτονται τον εαυτό τους».

O Ντένετ υποστηρίζει ότι ο καρτεσιανός διαχωρισμός ύλης και πνεύματος έχει υποσυνείδητα απορριφθεί από τους ανθρώπους. «Δεν είναι τυχαίο», λέει, «πως οι βιολόγοι μιλούν για τη “μητέρα φύση” και το τι αυτή σχεδιάζει. Δεν είναι τυχαίο πως όλοι οι προγραμματιστές υπολογιστών χρησιμοποιούν φράσεις όπως “το πρόβλημα μ’ αυτό το λειτουργικό σύστημα είναι ότι δεν καταλαβαίνει ότι έχει κι έναν έξτρα σκληρό δίσκο”. Aυτού του είδους οι φράσεις είναι πανταχού παρούσες και ασυνείδητες… Aυτό που λέω είναι να τις πάρουμε στα σοβαρά. Tότε αντί της καρτεσιανής άποψης που θέλει τη σκέψη στη σφαίρα των θεών και των πνευμάτων, θα έχουμε επαναφέρει το μυαλό πίσω στον υλικό κόσμο…».

Τα πάντα ξεκινούν ως φιλοσοφία

O Ντάνιελ Ντένετ χαρακτηρίζεται ως ο «ψηφιακός φιλόσοφος». Tι νόημα, όμως, μπορεί να έχει η φιλοσοφία σε μια εποχή που κυριαρχείται από τις μηχανές; Ποιo το όφελος να σκεφτόμαστε το «όλον», όταν η ανάλυση του «μερικού» φέρνει αποτελέσματα; Πολλοί τεχνοκράτες θεωρούν τη φιλοσοφία νεκρό γράμμα, μια χαμένη υπόθεση αερολογιών που δεν έχει πρακτική αξία στην εποχή της επιστήμης.

Aπέναντι τους στέκεται ο Ντένετ. Eπιφυλάσσει στη φιλοσοφία έναν σπουδαίο ρόλο: τη μητέρα όλων των επιστημών. «Στην αρχή τα πάντα ήταν φιλοσοφία», λέει. «O Aριστοτέλης είτε μελετούσε αστρονομία είτε φυσιολογία είτε ψυχολογία είτε φυσική και χημεία είτε μαθηματικά· τα πάντα ήταν τα ίδια γι’ αυτόν. Mελετούσε φιλοσοφία. Mετά αιώνες υπήρξε μια διαδικασία διύλισης. Σε κάθε περιοχή της γνώσης, τα ερωτήματα που αρχικά ήταν θολά και προβληματικά έγιναν με τον καιρό πιο ξεκάθαρα.

Aπό την στιγμή που συνέβη αυτό, τα ερωτήματα αυτά ξέφυγαν από τη φιλοσοφία και έγιναν επιστήμες… H φιλοσοφία είναι η μητέρα. Oι επιστήμες, τα παιδιά της. Δεν χρειάζεται να πάμε πολύ μακριά για να δούμε αυτή τη διαδικασία. Kατά τον 18ο αιώνα, η φυσική δεν ξεχώριζε από τη φιλοσοφία. H ψυχολογία είναι μία από τις πρόσφατες γεννήσεις της φιλοσοφίας, αυτό μπορούμε να το δούμε πολύ πρόσφατα, μόλις στο τέλος του 19ου αιώνα».

«Aίσθησή μου είναι», συνεχίζει ο Ντένετ, «ότι προορισμός της φιλοσοφίας είναι να εργασθεί πάνω σε εκείνα τα θεμελιακά ερωτήματα που δεν έγιναν ακόμη επιστημονικά. Aπό τη στιγμή που θα γίνει ξεκάθαρο ποια είναι τα ερωτήματα και ποιες απαντήσεις μετράνε, τότε έχουμε επιστήμη. H φιλοσοφία δεν παίζει πλέον κανένα ρόλο. Γι’ αυτό μοιάζει να μην υπάρχει πρόοδος στη φιλοσοφία. Kάθε πρόοδος γίνεται νέο πεδίο έρευνας».

Ιnfo

– Douglas Hofstadter, Daniel Dennett, «Το εγώ της νόησης», εκδ. Κάτοπτρο

– Daniel Dennett, «Απομυθοποίηση, Καταρρίπτοντας τον μύθο της θρησκείας», εκδ. Βανιάς

– John Young, «Εγκέφαλος και φιλόσοφοι», εκδ. Κάτοπτρο

Από το βιβλίο Τα τραγούδια των Ελλήνων (εκδόσεις Ανατολικός), που περιλαμβάνει περίπου 1.500 τραγούδια που ξεχώρισαν στη χώρα μας τα τελευταία 80 χρόνια, αναφέρονται τα τραγούδια που έχουν χρησιμοποιήσει έργα ελλήνων και ξένων ποιητών (σε μετάφραση) και εκτός του ότι έγιναν επιτυχίες και τραγουδήθηκαν από τον κόσμο, συνέβαλαν και στη δημιουργία ενός υψηλού σε ποιότητα μουσικού αισθητηρίου.

Ποίηση Κώστα Βάρναλη ήταν Οι Μοιραίοι (1964) σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη από την Πολιτεία Β’. Εναν χρόνο αργότερα, το 1965, πάλι σε ποίηση Βάρναλη, ο Μίκης θα γράψει την Μπαλάντα του Αντρίκου, με ερμηνευτή κι εδώ τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, που τον συνοδεύουν όμως και οι Αντώνης Κλειδωνάρης και Μαρία Φαραντούρη.

Ο Νίκος Γκάτσος είχε την ευκαιρία να συνεργαστεί και με τους δύο μεγάλους του ελληνικού τραγουδιού: Μίκη Θεοδωράκη, Είχα φυτέψει μια καρδιά, με το ψευδώνυμο Νίκος Γεωργίου (1961, από το Αρχιπέλαγος), Σε πότισα ροδόσταμο (1961, Αρχιπέλαγος) κ.ά., Μάνο Χατζιδάκι, Αερικό (1962, Νάνα Μούσχουρη), Αθήνα (1961, Νάνα Μούσχουρη, από το Ελλάς Η χώρα των ονείρων), Αρθούρε Ρεμπώ (1976, Μανώλης Μητσιάς), Ηταν καμάρι της αυγής (Λάκης Παππάς, μετάφραση από τον Ματωμένο γάμο του Λόρκα, 1965), Ησουν παιδί σαν τον Χριστό (1966, Λ. Παππάς, Μυθολογία) και δεκάδες άλλα, γράφοντας γι’ αυτούς αμέτρητες επιτυχίες. Ανάλογη πορεία ακολούθησε και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, ο οποίος συνεργάστηκε με ευρύτερη ομάδα ελλήνων μουσικοσυνθετών, και ειδικά στα πρώτα χρόνια της δημιουργίας του ήταν στενά συνδεδεμένος με τα τραγούδια που έγραφε ο Σταύρος Ξαρχάκος, ενώ ένα κομμάτι από τα τραγούδια για τα οποία έγραψε στίχο ήταν μετάφραση σε ποιήματα του Λόρκα. Η πρώτη μελοποίηση του Λόρκα είχε γίνει το 1949 από τον Μάνο Χατζιδάκι και στη συνέχεια μελοποίησαν ποιήματά του συνθέτες όπως οι Θεοδωράκης, Ξαρχάκος, Κουρουπός, Γλέζος, Λεοντής, Μαμαγκάκης, Μαυρουδής κ.ά.

Αλλοι ξένοι ποιητές με σημαντική συμμετοχή στο ελληνικό τραγούδι είναι και οι Ν. Χικμέτ, Μπ. Μπρεχτ, Π. Νερούντα.

Ο Οδυσσέας Ελύτης έχει σημαντική συμμετοχή σε επιτυχίες του Μίκη Θεοδωράκη με τη μελοποίηση ποιημάτων του, που έτσι περνούν, μέσα από τα τραγούδια, από γενιά σε γενιά στους νεότερους: Ενα το χελιδόνι, Της αγάπης αίματα, Της Δικαιοσύνης Ηλιε νοητέ (όλα του 1964, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, από το Αξιον Εστί), Του μικρού βοριά και Μαρίνα (και τα δύο από το 1966, Μικρές Κυκλάδες, με την Ντόρα Γιαννακοπούλου).

Ποίηση Οδυσσέα Ελύτη χρησιμοποίησαν και οι Δημήτρης Λάγιος (Ομορφη και παράξενη πατρίδα, 1982, Γιώργος Νταλάρας) και Γιάννης Μαρκόπουλος (Κάτω στης Μαργαρίτας τ’αλωνάκι, 1969, Μαρία Δημητριάδη).

Νίκο Καββαδία έχουν μελοποιήσει με επιτυχία ο Θάνος Μικρούτσικος -Ενα μαχαίρι, (Βασίλης Παπακωνσταντίνου), Ενας νέγρος θερμαστής από το Τζιμπουτί (Γιάννης Κούτρας), και τα δύο από τον Σταυρό Του Νότου (1979)-, ο Γιάννης Σπανός με την Γ’Ανθολογία, στην οποία υπάρχει και το Ιδανικός κι ανάξιος εραστής (1975, Κώστας Καράλης) και η Μαρίζα Κωχ, με το Φάτα Μοργκάνα (1977).

Ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου έχει μελοποιήσει με επιτυχία ο Μίκης Θεοδωράκης: από τη Ρωμιοσύνη (1966, Γρηγόρης Μπιθικώτσης). Στο βιβλίο με τα τραγούδια των Ελλήνων υπάρχουν τα: Οταν σφίγγουν το χέρι, Αυτά τα δένδρα, Θα σημάνουν οι καμπάνες, από τον Επιτάφιο (1960, Γρηγόρης Μπιθικώτσης) τα Μέρα Μαγιού μου μίσεψες, Πού πέταξε τ’ αγόρι μου, Στο παραθύρι στέκοσουν, Ησουν καλός κι ήσουν γλυκός. Από τα 18 Λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας (1974, Γιώργος Νταλάρας), τα Εδώ το φως, Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις και Το κυκλάμινο.

Το Χριστινάκι, με την Καίτη Χωματά σε μουσική του Γιάννη Σπανού, από την Α’Ανθολογία (1967), είναι ποίημα του Βασίλη Ρώτα.

Ο Γιώργος Σεφέρης είναι ακόμα ένας βραβευμένος ποιητής μας, με αρκετά από τα ποιήματά του να γίνονται πετυχημένα τραγούδια. Το Κι αν ο αγέρας φυσά υπάρχει μαζί με το Πες της το μ’ ενα γιουκαλίλι στην Τετραλογία του Δήμου Μούτση (1975), τραγουδισμένο από τον Μανώλη Μητσιά. Στο ίδιο άλμπουμ ο συνθέτης μελοποιεί επίσης Καβάφη, Καρυωτάκη και Ρίτσο. Το τραγούδι Στο περιγιάλι το κρυφό ως ποίημα είχε τον τίτλο Η Αρνηση. Ο Μίκης Θεοδωράκης το χρησιμοποίησε το 1961 στον κύκλο τραγουδιών που κυκλοφόρησε με τον τίτλο Επιφάνια, τραγουδισμένο από τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, όπως και τα Μέσα στις θαλασσινές σπηλιές και Κράτησα τη ζωή μου από τον ίδιο κύκλο.

Το ποίημα του Γ. Σεφέρη Λίγο ακόμα μελοποίησε για πρώτη φορά ο Γιάννης Μαρκόπουλος το 1965 και το παρουσίασε σε διάφορες συναυλίες του. Τελικά, το ηχογράφησε μαζί με άλλα ποιήματα του Σεφέρη αρκετά χρόνια αργότερα, το 1973, στον κύκλο τραγουδιών που ονόμασε Τα Τραγούδια του νέου πατέρα. Το Λίγο ακόμα τραγούδησε η Μέμη Σπυράτου.

Αρκετοί ακόμα ποιητές-συγγραφείς έχουν γράψει στίχους για σημαντικά τραγούδια που ξεχώρισαν τα τελευταία 50 χρόνια, ανάμεσά τους οι Δημήτρης Χριστοδούλου, Φώντας Λάδης, Γιώργος Χρονάς, Θοδωρής Γκόνης, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Γιώργος Θέμελης, Μιχάλης Μπουρμπούλης, Μιχάλης Γκανάς, Μανόλης Αναγνωστάκης, Νότης Περγιάλης, Κώστας Γεωργουσόπουλος, Κώστας Τριπολίτης κ.ά.

Το 1977 ο Γιάννης Μαρκόπουλος μελοποίησε Διονύσιο Σολωμό στο άλμπουμ του Ελεύθεροι Πολιορκημένοι.

Το 2003 κυκλοφόρησε ένας δίσκος με 19 μελοποιημένα ποιήματα του Κωστή Παλαμά γραμμένα από διάφορους γνωστούς συνθέτες, όπως οι Σταμάτης Κραουνάκης, Νίκος Ξυδάκης, Νίκος Ζούδιαρης, Φοίβος Δεληβοριάς, Κώστας Λειβαδάς, Γιώργος Ανδρέου, Λουδοβίκος των Ανωγείων, Ορφέας Περίδης, με τον γενικό τίτλο Δεν ξέρω παρά να τραγουδώ.

Η πιο πρόσφατη μελοποίηση ποιημάτων ήταν αυτή του Βασίλη Δημητρίου, που έγραψε τη μουσική για την τηλεοπτική σειρά Κ. Γ. Καρυωτάκης, στην οποία ο συνθέτης, εκτός από δύο ποιήματα του Καρυωτάκη που ερμηνεύουν οι Μανώλης Μητσιάς και Χρήστος Θηβαίος, μελοποιεί κι ένα ποίημα της Μαρίας Πολυδούρη.

Ελευθεροτυπία

Της τράβηξε επίμονα την μπλούζα. «Μισό λεπτό, μιλάω στο τηλέφωνο». Η κίνηση επαναλήφθηκε. «Μαμά, σ’ αγαπάω πολύ! Είσαι η καλύτερη μαμά στον κόσμο». Τα μάτια τής «καλύτερης» γούρλωσαν και άρχισαν να γυαλίζουν. Εκλεισε το τηλέφωνο και άρχισε να σκέφτεται τι ήταν αυτό που έκανε την 5χρονη κόρη της να της μιλήσει έτσι για πρώτη φορά. Ηταν απλό: Είχαν περάσει όλη τη μέρα μαζί παίζοντας…

Τα σημαντικότερα πλάσματα για μας χρειάζονται το πιο πολυπόθητο αγαθό της ζωής μας. Το χρόνο μας. Κι εμείς αντί να τους τον δίνουμε απλόχερα, έχουμε συνέχεια δουλειά και ψάχνουμε να βρούμε μια ώρα «για τον εαυτό μας». Τι είναι αυτό που μας εμποδίζει να μοιραστούμε αυτό το χρόνο με τα παιδιά μας; Γιατί θεωρούμε ότι ο δικός μας χρόνος δεν μπορεί να είναι κοινός με το δικό τους; Γιατί, πολύ απλά, εγκλωβιζόμαστε στα τετριμμένα και στην «τρέλα» της καθημερινότητας.

Η «Ε» ετοίμασε έναν χρηστικό οδηγό με αρκετές προτάσεις «διαφορετικές» απ’ αυτές της καθημερινότητας. Με συμμετοχή όλης της οικογένειας, εκτός από τις δεξιότητες που θα αναπτύξει ο καθένας και τις γνώσεις που ενδεχομένως να πάρει, ευνοείται η ψυχική υγεία όλων των μελών. «Αγχολυτικές» εκδρομές στην Πάρνηθα, σεμινάρια κεραμικής, αφηγήσεις παραμυθιών για μικρούς και μεγάλους σε μουσεία, ή πιο «active» καταστάσεις, όπως τοξοβολίες και αναρριχήσεις και αγώνες με καρτ είναι μερικές μόνο από τις αμέτρητες επιλογές που είναι προσιτές σε όλους.

Μπορείτε να τους δώσετε τον ουρανό με τα άστρα

«Η διαμαρτυρία είναι δικαίωμα όλων, διώξε τη βία, βάλε φαντασία και εκφράσου δημιουργικά!». Με αυτό το σύνθημα ξεκινά εφέτος στην Ελλάδα το «shoot it», ένας καινούργιος διαγωνιστικός θεσμός που αφορά τη φωτογραφία και τη μικρού μήκους ταινία αποκλειστικά με χρήση κάμερας κινητού τηλεφώνου. Ο θεσμός συνδιοργανώνεται από τα Μουσεία Κινηματογράφου και Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και την αστική, μη κερδοσκοπική εταιρεία Locomotiva (με την υποστήριξη του Δήμου Πειραιά και του Ινστιτούτου Νεολαίας). Απευθύνεται σε νέους ως 25 ετών και οι συμμετέχοντες μπορούν να λάβουν μέρος είτε ατομικά είτε σε ομάδες. Η υποβολή των συμμετοχών γίνεται μέσω του διαδικτυακού τόπου του διαγωνισμού (www.shootit.gr) ως και τις 20 Δεκεμβρίου, ενώ οι συμμετοχές που θα διακριθούν θα βραβευθούν με χρηματικά έπαθλα.

Πώς έφθασαν τα ελληνικά κείμενα στη Δύση; Μέσα από αραβικές μεταφράσεις ή από χριστιανούς μοναχούς;«Αισθάνομαι βαθιά απογοητευμένος, γιατί αντιμετωπίζουν τα έργα μου με ιδεολογικά και όχι επιστημονικά κριτήρια», λέει ο Σιλβέν Γκουγκενέμ «Αισθάνομαι βαθιά απογοητευμένος, γιατί αντιμετωπίζουν τα έργα μου με ιδεολογικά και όχι επιστημονικά κριτήρια», λέει ο Σιλβέν Γκουγκενέμ Ο 49χρονος καθηγητής Μεσαιωνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Λυών, Σιλβέν Γκουγκενέμ, προτάσσει τη συμβολή της Δύσης, και όχι του Ισλάμ, στη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού στη λατινοκρατούμενη γλωσσικά Δυτική Ευρώπη. Η ιστορική μελέτη του «Ο Αριστοτέλης στο Μον-Σεν-Μισέλ» (μτφρ.: Φανή Γαϊδατζή, Φανή Μπούμπουλη, «Ολκός») από το τέλος του 2008, οπότε εξεδόθη στη Γαλλία από τον μεγάλο εκδοτικό οίκο «Seuil», προκάλεσε σάλο αντιδράσεων κυρίως στους αραβικούς κύκλους και στον πολιτικό χώρο της άκρας Αριστεράς.

Σ’ έναν συλλογικό τόμο δώδεκα επιστημόνων, που τυπώθηκε από τις εκδόσεις «Fayard», ο Σιλβέν Γκουγκενέμ κατηγορήθηκε για φασιστική και ρατσιστική αντιμετώπιση. Μαζί μ’ αυτόν την πλήρωσε κυρίως ο κορυφαίος Φερνάν Μπροντέλ (1902-1985), ο οποίος χρεώνεται τις ίδιες κατηγορίες για τη «Γραμματική των πολιτισμών» του. Και οι αρνητικές κρίσεις είχαν συνέχεια: σε επιστημονικό συνέδριο, που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Μάρτιο, πάλι έβαλλαν εναντίον του. Κατά διαβεβαίωση του «κατηγορούμενου», δεν συμμετείχε ούτε ένας βυζαντινολόγος, η μόνη ειδικότητα η οποία, πάντα κατά τη γνώμη του, μπορούσε να απαντήσει στις «αιρετικές» αιτιάσεις του.

Το τι ακριβώς υποστηρίζει στον «Αριστοτέλη στο Μον-Σεν-Μισέλ», το περιέγραψε χθες το μεσημέρι σε κεντρικό αθηναϊκό εστιατόριο. Η θέση του συνίσταται στο εξής: Οτι η αρχαία σοφία και η αριστοτελική σκέψη δεν μεταφέρθηκε στη Δύση από τις λατινικές μεταφράσεις των αραβικών κειμένων του Αριστοτέλη. Από το Βυζάντιο διαδόθηκε στη Δύση, με σημείο αιχμής τον 12ο αιώνα, στη μονή του Ορους του Αγίου Μιχαήλ (Μον-Σεν-Μισέλ), που βρίσκεται στα σύνορα της Νορμανδίας με τη Βρετάνη. Οι πρώτες αριστοτελικές μεταφράσεις οφείλονται στον αντιγραφέα Ιάκωβο από τη Βενετία, που είχε ζήσει στην Ανατολή και γνώριζε καλά τα ελληνικά.

Οι «σκοτεινοί χρόνοι»

επιστρέφουν

«Οι “σκοτεινοί χρόνοι” του Μεσαίωνα επιστρέφουν. Επιβάλλεται η διαστρεβλωμένη εικόνα μιας χριστιανοσύνης καθυστερημένης σε σχέση μ’ ένα “Φωτισμένο Ισλάμ”. Σ’ αυτό χρωστά, δήθεν, την πρόοδό της χάρη στη μετάδοση μιας ελληνικής γνώσης της οποίας η μεσαιωνική περίοδος είχε χάσει το κλειδί», είπε χθες ο Σιλβέν Γκουγκενέμ. «Μια τέτοια άποψη εμπίπτει περισσότερο στη σφαίρα της ιδεολογικής προκατάληψης παρά της επιστημονικής ανάλυσης. Ξεχνά το πάγιο ενδιαφέρον για την αρχαία Ελλάδα κατά τους πρώτους αιώνες του Μεσαίωνα, καθώς και τα ελληνικά πολιτισμικά στοιχεία της χριστιανικής θρησκείας».

Με έμφαση, ο Σιλβέν Γκουγκενέμ ζήτησε να συνυπολογίσουμε το πολιτικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και εκπαιδευτικό περιβάλλον της Γαλλίας, το οποίο στάθηκε εχθρικό απέναντί του. Σε τέτοιο βαθμό, ώστε φοιτητές και συνάδελφοί του καθηγητές στο Πανεπιστήμιο της Λιόν να υπογράψουν από κοινού διαμαρτυρία, στην οποία αναφερόταν ότι με τον «Αριστοτέλη στο Μον-Σεν-Μισέλ» «γίνεται μία απόπειρα να παραγραφεί η οφειλή της Ευρώπης στην αραβική γλώσσα και στην ισλαμική θρησκεία». Η αντίδραση, που προήλθε από τους εκπαιδευτικούς κύκλους, τον ενόχλησε τόσο πολύ, ώστε επέλεξε για ένα διάστημα να απομακρυνθεί από τα καθηγητικά του καθήκοντα και να αποκλειστεί από επιτροπές κρίσης διδακτορικών διατριβών, που ενέπιπταν στο δικό του επιστημονικό αντικείμενο, τους ιππότες και τις σταυροφορίες.

«Αισθάνομαι βαθιά απογοητευμένος γιατί τα κριτήρια, με τα οποία αντιμετωπίζουν το έργο μου, είναι ιδεολογικά και όχι επιστημονικά. Θα πρόσθετα και πληγωμένος από την πολεμική που μου ασκείται, ιδιαίτερα από ανθρώπους που δεν έχουν διαβάσει το βιβλίο μου», είπε. Στο πλευρό του είχε εκτός από επιστήμονες της δικής του ειδικότητας -ορισμένοι εξ αυτών και Αραβες ή αραβικής καταγωγής- κι έναν ζωντανό μύθο της Ιστορίας των μεσαιωνικών χρόνων, τον Ζακ Λε Γκοφ, ο οποίος αποφάνθηκε: «Βρίσκω το βιβλίο ενδιαφέρον, αν και συζητήσιμο».

Ελευθεροτυπία

Καλώς ήλθατε στη μεγαλύτερη πινακοθήκη του κόσμου. Η συλλογή της διαθέτει περισσότερα εκθέματα από το Λούβρο. Η πρόσβαση ήταν απαγορευμένη στο κοινό για χρόνια αλλά τώρα ο καθένας μπορεί να τη δει, αρκεί να περάσει έναν έλεγχο ασφαλείας. Ρέμπραντ, Βερμέερ, Καραβάτζιο, Πικάσο, Σεζάν, Μανέ – είναι όλοι εκεί. Το ίδιο και ο Μπρύγκελ, ο Τιντορέτο, ο Ντεγκά, ο Μουρίγιο, ο Νταλί, ο Χένρι Μουρ. Ζωγραφική και γλυπτική είναι δύο μόνο από τις 26 συνολικά κατηγορίες τέχνης και καλλιτεχνικών αντικειμένων που περιλαμβάνονται στη συλλογή, μαζί με έπιπλα, χαλιά και αρχαιότητες από τη Βαβυλώνα που χρονολογούνται από το 1000 π.Χ.

Η νεότερη προσθήκη στη βάση δεδομένων είναι ο πίνακας με τίτλο «Ολυμπία» του Ρενέ Μαγκρίτ, ο οποίος εκλάπη από ένα μικρό μουσείο των Βρυξελλών τον περασμένο μήνα, ενώ η πλουσιότερηκαι πιο θλιβερή- κατηγορία εκθεμάτων αποτελείται από 2.600 αρχαιότητες που χάθηκαν όταν λεηλατήθηκε το Μουσείο της Βαγδάτης μετά την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν.

Το Βήμα

Πρώιμα σημάδια κάποιας ψυχικής διαταραχής μπορεί να αποτελούν στην εφηβεία συμπεριφορές όπως η αντικοινωνικότητα, η απομόνωση, η χαμηλή σχολική επίδοση, οι απουσίες από το σχολείο, η συμμετοχή σε σχολικό εκφοβισμό, η δυσκολία επικοινωνίας με γονείς – καθηγητές, η συχνή χρήση αλκοόλ-ουσιών και η μέθη ή τα συχνά ατυχήματα που μπορεί να αποτελούν συγκαλυμμένες απόπειρες αυτοκτονίας.

Η έγκαιρη επισήμανσή τους συμβάλλει σε μια σωστή διάγνωση, κρίσιμη ώστε να προλάβει κανείς την εξέλιξη της διαταραχής σε ψυχική νόσο.

Παράλληλα, ένα από τα πιο βασικά εμπόδια που προβάλλει η κοινωνία στα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας είναι το κοινωνικό στίγμα, την ίδια στιγμή που, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, ένα στα 4 άτομα παγκοσμίως έχουν κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας. Μεγάλη δε είναι η ανάγκη προώθησης προγραμμάτων αποστιγματισμού μέσα από υπεύθυνη ενημέρωση της κοινωνίας, τομέας στον οποίο μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο τα ΜΜΕ.

Αυτές είναι από τις κυριοτέρες επισημάνσεις που έγιναν από τις καθηγήτριες Αννα Κοκκέβη και Μαρίνα Λαλιώτη σε ημερίδα που διοργανώθηκε με αφορμή την προχθεσινή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας από το ΕΠΙΨΥ, την οποία προλόγισε ο ιδρυτής του καθηγητής Κ. Στεφανής, παρουσία και πολλών μελών του Σωματείου Αλληλοβοήθειας «Αναγέννηση».

Μια εικόνα δίνουν τα στοιχεία που παρουσίασε η ερευνήτρια του ΕΠΙΨΥ Αννα Κοκκέβη από επαναλαμβανόμενες έρευνες σε δείγμα 10.000 ατόμων στον μαθητικό πληθυσμό (13-18 ετών) στην Ελλάδα: χαμηλή σχολική επίδοση (επανάληψη τάξης ή κακούς βαθμούς) παρουσιάζει το 17,5% των κοριτσιών και το 29% των αγοριών. Ανω των 6 τσιγάρων ημερησίως καπνίζει το 17,2% των κοριτσιών και το 20,7% των αγοριών. Δέκα φορές (τον τελευταίο μήνα) πίνει αλκοόλ το 11% των κοριτσιών και 21,2% των αγοριών. Τουλάχιστον τρία περιστατικά μέθης στη ζωή τους έχουν το 22,3% των έφηβων κοριτσιών – 29,1% τα αγόρια. Χρήση παράνομων ουσιών δηλώνει το 6,9% των κοριτσιών- 13,3% τα αγόρια.

Αντικοινωνική (βίαιη) συμπεριφορά εκδηλώνει το 0,9% των κοριτσιών και το 7,6% των αγοριών, ενώ απόπειρα αυτοκτονίας δηλώνουν ότι έχουν κάνει το 20,6% των κοριτσιών και το 9,5% των αγοριών.

Ελευθεροτυπία