Terra Computerata

Πρώιμα σημάδια κάποιας ψυχικής διαταραχής μπορεί να αποτελούν στην εφηβεία συμπεριφορές όπως η αντικοινωνικότητα, η απομόνωση, η χαμηλή σχολική επίδοση, οι απουσίες από το σχολείο, η συμμετοχή σε σχολικό εκφοβισμό, η δυσκολία επικοινωνίας με γονείς – καθηγητές, η συχνή χρήση αλκοόλ-ουσιών και η μέθη ή τα συχνά ατυχήματα που μπορεί να αποτελούν συγκαλυμμένες απόπειρες αυτοκτονίας.

Η έγκαιρη επισήμανσή τους συμβάλλει σε μια σωστή διάγνωση, κρίσιμη ώστε να προλάβει κανείς την εξέλιξη της διαταραχής σε ψυχική νόσο.

Παράλληλα, ένα από τα πιο βασικά εμπόδια που προβάλλει η κοινωνία στα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας είναι το κοινωνικό στίγμα, την ίδια στιγμή που, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, ένα στα 4 άτομα παγκοσμίως έχουν κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας. Μεγάλη δε είναι η ανάγκη προώθησης προγραμμάτων αποστιγματισμού μέσα από υπεύθυνη ενημέρωση της κοινωνίας, τομέας στον οποίο μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο τα ΜΜΕ.

Αυτές είναι από τις κυριοτέρες επισημάνσεις που έγιναν από τις καθηγήτριες Αννα Κοκκέβη και Μαρίνα Λαλιώτη σε ημερίδα που διοργανώθηκε με αφορμή την προχθεσινή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας από το ΕΠΙΨΥ, την οποία προλόγισε ο ιδρυτής του καθηγητής Κ. Στεφανής, παρουσία και πολλών μελών του Σωματείου Αλληλοβοήθειας «Αναγέννηση».

Μια εικόνα δίνουν τα στοιχεία που παρουσίασε η ερευνήτρια του ΕΠΙΨΥ Αννα Κοκκέβη από επαναλαμβανόμενες έρευνες σε δείγμα 10.000 ατόμων στον μαθητικό πληθυσμό (13-18 ετών) στην Ελλάδα: χαμηλή σχολική επίδοση (επανάληψη τάξης ή κακούς βαθμούς) παρουσιάζει το 17,5% των κοριτσιών και το 29% των αγοριών. Ανω των 6 τσιγάρων ημερησίως καπνίζει το 17,2% των κοριτσιών και το 20,7% των αγοριών. Δέκα φορές (τον τελευταίο μήνα) πίνει αλκοόλ το 11% των κοριτσιών και 21,2% των αγοριών. Τουλάχιστον τρία περιστατικά μέθης στη ζωή τους έχουν το 22,3% των έφηβων κοριτσιών – 29,1% τα αγόρια. Χρήση παράνομων ουσιών δηλώνει το 6,9% των κοριτσιών- 13,3% τα αγόρια.

Αντικοινωνική (βίαιη) συμπεριφορά εκδηλώνει το 0,9% των κοριτσιών και το 7,6% των αγοριών, ενώ απόπειρα αυτοκτονίας δηλώνουν ότι έχουν κάνει το 20,6% των κοριτσιών και το 9,5% των αγοριών.

Ελευθεροτυπία

Τραγικά μας τα λένε: «το τσούζουν τα 16χρονα», «πότες και καπνιστές οι μαθητές». Τα αποτελέσματα μιας έρευνας για τους εφήβους φέρνουν την καταστροφή. Κάνουν τον γονιό να τρέμει το φυλλοκάρδι του, μη δει την κόρη του σαν την «Christiane F./ Πόρνη στα 13 για τα ναρκωτικά». Μήπως να χαλαρώσουμε λίγο; Ας αντιμετωπίσουμε ψύχραιμα τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξήχθη από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ). Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου κ. Κώστας Στεφανής (στο σκίτσο) και η επιστημονική υπεύθυνη της έρευνας κυρία Αννα Κοκκέβη φέρνουν τα δεδομένα. Στο χέρι του καθενός είναι να δει το ποτήρι μισογεμάτο ή μισοάδειο.

Πληροφορούμαστε ότι το 71% των εφήβων έχει κάνει χρήση οινοπνευματωδών τον τελευταίο μήνα και σχεδόν οι μισοί μαθητές (42%) αναφέρουν υπερβολική χρήση, δηλαδή ότι ήπιαν πέντε ή περισσότερα ποτά μαζεμένα. (Καλά, με τι χαρτζιλίκι φεύγουν από το σπίτι τους;) Δεν αμφισβητούμε την έρευνα, απλώς γεννιούνται ερωτήματα: Αν τόσες χιλιάδες έφηβοι μεθοκοπούσαν τόσο συστηματικά, δεν θα τους μαζεύαμε από τα πεζοδρόμια; Δεν θα τους βλέπαμε να εμούν στις γωνίες και να τριγυρνούν με θολό το μάτι; Η νύχτα και τα μπαρ, για όσους είναι εξοικειωμένοι, δεν δίνουν αυτή την εντύπωση. Δεν είναι συνηθισμένη η εικόνα του παιδιού που πίνει πέντε ποτά, σαν κάτι τελειωμένους barfly σε αφηγήσεις του Τσαρλς Μπουκόφσκι. Για τους ανθρωποπαρατηρητές ισχύει το εξής: τα μικρά καταναλώνουν κάτι ντεμέκ αλκοολούχα, σε φιάλες γκαζόζας με ολίγη από ποτό. Μεγάλη πέραση έχουν και οι ψευδομπίρες, με αλκοολικό βαθμό 3%, που καταναλώνονται με μια φέτα λεμονάκι (παίρνουν και βιταμίνη C). Αν έπιναν όσο δηλώνουν (ή επαίρονται) όχι μόνο θα τα βλέπαμε να τρεκλίζουν αλλά, εικάζουμε, θα είχε σημάνει συναγερμός από τους φίλους και τους συναδέλφους μας που έχουν παιδιά στην εφηβεία. Η ταυτότητα της έρευνας είναι πάντως αποστομωτική: δείγμα 10.445 μαθητών ηλικίας 13-18 ετών στο πλαίσιο της Πανευρωπαϊκής Ερευνας ΕSΡΑD-2007 για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, στην οποία συμμετείχαν συνολικά 35 χώρες. Αρα η αίσθηση που έχουμε για τα πράγματα δεν μετράει, πρέπει να αποδεχτούμε τα πο ρίσματα. Η έρευνα διαψεύδει όσα βλέπουμε τις ώρες της διασκέδασης. Τα ελληνόπουλα πίνουν ουίσκι, βότκα και άλλα δυνατά ποτά ή κοκτέιλ. Τα παιδιά τη σήμερον και πίνουν και καπνίζουν και μαστουρώνουν. Για τα ποτά είπαμε: σχεδόν οι μισοί μαθητές γίνονται ντίρλα συστηματικά. Σχεδόν οι μισοί έχουν δοκιμάσει τσιγάρο ενώ ένας στους πέντε καπνίζει σε καθημερινή βάση. Ενας στους δέκα μπορεί να χαρακτηριστεί βαρύς καπνιστής με τουλάχιστον δέκα τσιγάρα την ημέρα. Το 12% των μαθητών δηλώνει ότι έχει κάνει χρήση παράνομων ουσιών, τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του. Και να ΄ταν μία φορά… Περισσότεροι από τους μισούς μαθητές, που αναφέρουν χρήση ουσιών, έχουν στρίψει πάνω από μία φορά τσιγαριλίκι (η κάνναβη είναι η πιο διαδεδομένη παράνομη ουσία).

Ας αντιστρέψουμε την οπτική. Κανονικός καπνιστής, με μισό πακέτο ημερησίως, είναι ένας στους δέκα μαθητές. Οι άλλοι εννέα είναι μη καπνιστές. Το ότι έχουν δοκιμάσει μάλλον καλό είναι. Η περιέργεια μπορεί να σε οδηγήσει μακριά, όχι απαραιτήτως στα καταγώγια με τις σύριγγες. Η δοκιμή είναι θεμιτή και όταν γίνεται αποδεκτή από τον κόσμο των ενηλίκων απλά απομυθοποιεί τα απαγορευμένα. Πάντως δεν είναι ανάγκη να διαχωρίσουμε τα παιδιά σε Christiane F. και Χάιντι των Αλπεων. Αν και η Χάιντι δεν υπάρχει πια. Εσκισε τις καρό φουστίτσες, πέταξε τα φιογκάκια και έγινε θεριακλού. Οι μαθητές της Αυστρίας είναι πρώτοι στο κάπνισμα ενώ ακολουθούν οι Λετονοί, οι Τσέχοι και οι Βούλγαροι.

Η έρευνα που διεξήχθη από το Ινστιτούτο όπου προεδρεύει ο κ. Στεφανής, συγκρίνει τα δεδομένα της Ελλάδας με αυτά των άλλων χωρών. Για κάποιους ίσως είναι παρήγορο το ότι τα δικά μας παιδιά βρίσκονται στην 28η θέση των καπνιστών, για άλλους οι συγκρίσεις αυτές είναι άνευ νοήματος. Για όσους ενδιαφέρονται για συγκρίσεις, στα ναρκωτικά βρισκόμαστε πολύ χαμηλά στη λίστα της χρήσης, ενώ είναι διαδεδομένη η άποψη ότι όλες αυτές οι ουσίες είναι επικίνδυνες. Τα παιδιά λοιπόν και δοκιμάζουν και ξέρουν. Είναι μέσα σε όλα. Ετσι, οι εμπειρίες στα όρια του επικίνδυνου στα μικράτα τους γίνεται ένα είδος κοινωνικής προίκας.

Το Βήμα

Οι γονείς θα πρέπει ίσως να ανησυχούν περισσότερο για την κατάχρηση του αλκοόλ παρά για την χρήση της μαριχουάνας και του χασίς, όσον αφορά τις επιπτώσεις τους στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του εφήβου, σύμφωνα με δύο νέες επιστημονικές μελέτες.

Η μια έρευνα, από ερευνητές του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας (Σαν Ντιέγκο), που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό νευροεπιστήμης “Clinical EEG and Neuroscience” της αμερικανικής Εταιρίας Ηλεκτροεγκεφαλογραφίας και Κλινικής Νευροεπιστήμης (ENCS), δείχνει ότι το αλκοόλ έχει ισχυρότερη επίδραση στην ανάπτυξη του εφηβικού εγκεφάλου.

Οι ερευνητές εξέτασαν ανωμαλίες του εγκεφάλου από την κατανάλωση διαφόρων ουσιών, από άποψη λειτουργιών του εγκεφάλου και δομής του, γνωσιακών ικανοτήτων και ποιότητας της φαιάς ουσίας. Μετά από μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ επί ένα – δύο χρόνια (τουλάχιστον 20 ποτά το μήνα, με περιοδικές περιπτώσεις κατανάλωσης άνω των τεσσάρων ποτών μέσα σε μια μέρα) ανιχνεύθηκαν συνολικά μεγαλύτερες ανωμαλίες στον εγκέφαλο σε σχέση με τη μεγάλη χρήση μαριχουάνας.

Η άλλη μελέτη, από ερευνητές του βρετανικού πανεπιστημίου του Μπρίστολ, υπό τον Ντέηβιντ Νατ, η οποία δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό “Lancet”, κατέληξε σε παρόμοιο συμπέρασμα, ότι το αλκοόλ είναι πιο επικίνδυνο για τα άτομα και την κοινωνία σε σχέση με τη μαριχουάνα. Ταξινομώντας 20 ουσίες από πλευράς επικινδυνότητας, το αλκοόλ έρχεται στην πέμπτη θέση, ο καπνός στην ένατη και η μαριχουάνα/κάνναβη στην 11η.

Οι ανωτέρω μελέτες έρχονται να προστεθούν στα αιτήματα διαφόρων φορέων σε αρκετές χώρες (μεταξύ αυτών στις ΗΠΑ και τη Βρετανία) προκειμένου να επαναξιολογηθεί ιατρικά η μαριχουάνα και να μειωθούν οι περιορισμοί στην κατανάλωσή της. Οι γονείς θα πρέπει ίσως να ανησυχούν περισσότερο για την κατάχρηση του αλκοόλ παρά για την χρήση της μαριχουάνας και του χασίς, όσον αφορά τις επιπτώσεις τους στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του εφήβου, σύμφωνα με δύο νέες επιστημονικές μελέτες.

ΕΝΕΤ

Την απόλυτη αποχή των παιδιών κάτω των 15 ετών από το αλκοόλ συνιστά η βρετανική κυβέρνηση, έπειτα από ενδελεχή μελέτη σχετικής ιατρικής έρευνας.Η κυβερνητική παρέμβαση κρίθηκε απαραίτητη, έπειτα από τη διαπίστωση ότι περισσότερα από 300 χιλιάδες παιδιά στη Βρετανία, ηλικίας από 11 έως 15 ετών, βρίσκονται σε εβδομαδιαία βάση σε κατάσταση μέθης.

Η έρευνα έδειξε ότι, ενώ τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των ανηλίκων που καταναλώνουν αλκοόλ έχει μειωθεί, την ίδια στιγμή τα παιδιά που συνεχίζουν να πίνουν, δείχνουν να έχουν χάσει το μέτρο? πίνοντας μέχρι τελικής πτώσης.

Για να δούμε πότε θα ευαισθητοποιηθούμε και σε αυτόν τον τομέα… Τυπικά ισχύουν κάποιες διατάξεις αλλά ποιος ελέγχει τα κέντρα διασκέδασης ως προς τι σερβίρουν σε ανήλικους;

Ελεύθερος Τύπος

Αντιμέτωποι με πειθαρχικές κυρώσεις θα έρχονται απ? τον επόμενο χρόνο οι καθηγητές που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ και εκδηλώνουν απρεπή συμπεριφορά τα Σαββατοκύριακα, σύμφωνα με το νέο κώδικα συμπεριφοράς του Γενικού Εκπαιδευτικού Συμβουλίου (GTC) της Αγγλίας.

Η διευθύνων σύμβουλος, Κέιτ Μπάρτλει, τονίζει χαρακτηριστικά ότι οι διδάσκοντες θα πρέπει να σκέφτονται πολύ σοβαρά τη θέση τους στην κοινωνία και να μην προβαίνουν σε πράξεις που προσβάλουν το αίσθημα περί δημόσιας ευθύνης και εμπιστοσύνης που απαιτεί το επάγγελμα τους.

Πηγή : General Teaching Council for England (GTC)