Terra Computerata

Από τον Σεπτέμβριο του 1814 η Φιλική Εταιρεία, δημιούργημα των Αθανασίου Τσακάλωφ, Εμμανουήλ Ξάνθου και
Νικολάου Σκουφά, είχε αναλάβει την προετοιμασία του ξεσηκωμού – γράφει το Νational Geographic. Οι ιδρυτές της επέλεξαν την Οδησσό ως βάση της Εταιρείας γιατί σε αυτήν υπήρχε ακμάζον από το εμπόριο ελληνικό στοιχείο, ήταν ασφαλής πόλη για τους ομογενείς, μια και ανήκε στη Ρωσική Αυτοκρατορία, και τέλος γιατί βρισκόταν κοντά στον ευρύτερο ελληνικό χώρο.Οι τρεις φίλοι δημιούργησαν πέντε βαθμούς μελών και αργότερα πρόσθεσαν και δύο στρατιωτικούς βαθμούς. Δημιούργησαν, για λόγους ασφαλείας, ένα κρυπτογραφικό σύστημα αναγνώρισης και ονόμασαν Αρχήν την ανώτατη, αλλά ανύπαρκτη ακόμη, εξουσία του απελευθερωτικού κινήματος. Γύρω από την Αρχή σκόπιμα είχαν δημιουργήσει μιαν ατμόσφαιρα μυστηρίου και άφηναν να πλανάται η εντύπωση πως ίσως ήταν ο τσάρος. Η Εταιρεία σύντομα απέκτησε χιλιάδες μέλη, αποστόλους της ιδέας της επανάστασης. Η ορκωμοσία των πρώτων Φιλικών στην Οδησσό γινόταν στην ελληνική εκκλησία της Αγίας Τριάδας που λειτουργεί ακόμη και σήμερα.

Τον Φεβρουάριο του 1820 προτάθηκε στον ίδιο τον Καποδίστρια, υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας, να αναλάβει την αρχηγία της Εταιρείας, αλλά αυτός αρνήθηκε γιατί δεν πίστευε πως ο καιρός ήταν κατάλληλος για επαναστάσεις. Αντίθετα ο πρίγκιπας Αλέξανδρος Υψηλάντης, γιος του ηγεμόνα της Βλαχίας και της Μολδαβίας και υπασπιστής του τσάρου Αλεξάνδρου Α΄, ενθουσιώδης πατριώτης και ρομαντικός, δέχθηκε.

Λίγο μετά ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, επικεφαλής πλέον της Εταιρείας, επισπεύδει την εφαρμογή του επαναστατικού σχεδίου το οποίο είχε κυρίως χαρακτήρα αντιπερισπασμού, ώστε η επανάσταση στη Νότια Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Πελοπόννησο να εξελιχθεί χωρίς την πίεση ισχυρών τουρκικών στρατευμάτων.

Ετσι, στις 26 Φεβρουαρίου του 1821 στην εκκλησία των Τριών Ιεραρχών του Ιασίου, ετελέσθη δοξολογία στη διάρκεια της οποίας ο Μητροπολίτης Βενιαμίν ευλόγησε την ελληνική σημαία και ο Αλέξανδρος Υψηλάντης ξεκίνησε την Επανάσταση.

Δυστυχώς, όμως, η άδεια την οποία παραχώρησε ο τσάρος για την είσοδο τουρκικών στρατευμάτων στις αποστρατιωτικοποιημένες ηγεμονίες οδήγησε στις 6-7 Ιουνίου του 1821 στη δραματική μάχη του Δραγατσανίου. Εκεί παρά τον ηρωικό αγώνα των Ιερολοχιτών τα επαναστατικά στρατεύματα ηττήθηκαν. Ο Υψηλάντης στη συνέχεια κατέφυγε στην Αυστρία όπου τον συνέλαβαν οι αυστριακές αρχές και τον φυλάκισαν ως το 1827. Εναν χρόνο μετά την απελευθέρωσή του πέθανε.

Στην Πελοπόννησο, ήδη από την 21η Μαρτίου, οι επαναστάτες κατέλαβαν τα Καλάβρυτα, στις 22 Μαρτίου ο Ανδρέας Λόντος ύψωσε τη σημαία της επανάστασης στη Βοστίτσα, το σημερινό Αίγιο, ενώ στις 23 Μαρτίου η φλόγα της επανάστασης ανάβει και στην Πάτρα. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός στήνει στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου μια κόκκινη σημαία με μαύρο σταυρό και ορκίζει τους αγωνιστές. Την ίδια ημέρα ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, επικεφαλής πολλών άλλων αγωνιστών, απελευθέρωσαν την Καλαμάτα και κήρυξαν την επανάσταση στον ναό των Αγίων Αποστόλων.

Ασφαλώς φαίνεται περίεργο το γεγονός της αναφοράς της 25ης Μαρτίου ως αρχής της επανάστασης στην Αγία Λαύρα και, μάλιστα, συνδυασμένης με την ευλογία του λαβάρου από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό. Το ίδιο λάβαρο που χρησιμοποίησε ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος στις συγκεντρώσεις που αφορούσαν τις ταυτότητες και το οποίο ουδεμία σχέση έχει ακόμη και με το λάβαρο των επαναστατών που ευλόγησε στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου των Πατρών ο Παλαιών Πατρών Γερμανός. Το οποίο ήταν κόκκινο με μαύρο σταυρό στη μέση. Αλλωστε στην ίδια πλατεία υπάρχει και μνημείο που αφορά την εν λόγω εκδήλωση. Φαίνεται, πάντως, ότι η 25η Μαρτίου δεν ορίστηκε χωρίς να υπάρχει κάποιος λόγος, πέρα από τον συνδυασμό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Σύμφωνα με στοιχεία τα οποία σχετίζονται με τους αρχικούς σχεδιασμούς του Υψηλάντη η έναρξη της επανάστασης στην Πελοπόννησο είχε σχεδιαστεί για την 25η Μαρτίου.

Το Βήμα

Η φωτογράφος Μυρτώ Αποστολίδου, παρέα με τη βοηθό σκηνογράφου Κίρκη Ευαγγελινού, άφησε στην άκρη υποχρεώσεις, φίλους και συγγενείς, και για δύο χειμωνιάτικους μήνες του 2007 και του 2008 ταξίδεψε στην άγονη γραμμή. Στόχος τους ήταν να μυήσουν τους μαθητές των γυμνασίων και των λυκείων στο συναρπαστικό κόσμο της φωτογραφίας. Να τους δώσουν τα κατάλληλα ερεθίσματα έτσι ώστε κι εκείνα με τη σειρά τους να βγουν στους δρόμους των νησιών τους με τις μηχανές στο χέρι και να προσπαθήσουν να πετύχουν τις δικές τους «αποφασιστικές στιγμές».

Η πρωτοβουλία είναι μέρος του προγράμματος «Αγονη Γραμμή Γόνιμη» που διοργανώνει η Πολιτιστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία «Διάδραση». Τώρα η «Αγονη Γραμμή» σταθμεύει στην Αθήνα και η έκθεση φωτογραφίας που φιλοξενείται στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τράπεζας (Αμερικής 13) αποτυπώνει την προσπάθεια των μαθητών των απομακρυσμένων νησιών να μεταφέρουν τον τόπο τους στο χαρτί με ένα κλικ. Η έκθεση περιλαμβάνει είκοσι έγχρωμες φωτογραφίες από μαθητές της Αμοργού, της Ηρακλειάς, της Δονούσας, της Κάσου, της Ανάφης, της Θηρασιάς και άλλων έξι νησιών που παρακολούθησαν τα τριήμερα εργαστήρια της Μυρτώς Αποστολίδου και της Κίρκης Ευαγγελινού.

Η έκθεση διαρκεί έως τις 25/4 και την επιμέλεια έχει κάνει ο φωτογράφος Καμίλο Νόλλας.

Ελεύθερος Τύπος

Ενας μαθητής μου στην Γ΄τάξη κοιμάται κατά συρροή και κατ΄εξακολούθηση. Τον ονομάζουμε το “έπιπλο”. Οταν τον ρώτησα αν δουλεύει, μου απάντησε απλά ότι ξενυχτάει. Νομίζω ότι αυτό το άρθρο των Νέων αναφέρεται και στην περίπτωσή του…

Πολύτιμο χρόνο από τον ύπνο τους χάνουν οι έφηβοι και η αιτία δεν είναι μόνο η σιωπηλή επανάσταση απέναντι στους κανόνες του σπιτιού. Σήμερα, τα βιντεοπαιχνίδια, τα κινητά τηλέφωνα και η βραδινή περιήγηση στο Διαδίκτυο στερούν ακόμη περισσότερο τους εφήβους από την αγκαλιά του Μορφέα- τόσο, που οι ειδικοί σημαίνουν συναγερμό.

«Βρισκόμαστε ενώπιον ενός τύπου αϋπνίας που χτυπάει τους νέους» σημειώνει η Σιλβί Ρογιάντ-Παρόλα, ψυχίατρος και συντάκτρια μιας μελέτης που είδε το φως της δημοσιότητας στη Γαλλία. Οι «tecnoager», όπως αποκαλείται η γενιά που περιβάλλεται από πλήθος ηλεκτρονικών συσκευών και τεχνολογικών πειρασμών, είναι θύματα των chatrooms, των SΜS και των βιντεοπαιχνιδιών- πέρα από τις ώρες που περνούν μπροστά στην τηλεόραση όπως έκαναν και οι γονείς τους. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι έφηβοι θα έπρεπε να βρίσκονται στα κρεβάτια τους και με τα φώτα σβηστά στις δέκα και μισή το βράδυ. Είναι η ώρα που υποχωρεί η λεγόμενη «θερμική καμπύλη» του σώματος, με αποτέλεσμα να ευνοείται ο καλός ύπνος.

Όταν ένας νέος πηγαίνει πιο αργά στο κρεβάτι, ενεργοποιείται αυτό που οι ειδικοί ονομάζουν «στέρηση του ύπνου». Εκείνη την ώρα όμως «πολλοί έφηβοι βρίσκονται ακόμη κλεισμένοι στο δωμάτιό τους, παίζουν παιχνίδια, μιλάνε στο τηλέφωνο ή το Διαδίκτυο» αναφέρει στην έκθεσή της η Γαλλίδα ψυχίατρος. «Είναι στο πλαίσιο της σιωπηλής τους επανάστασης προς τους γονείς. Όσο πιο αργά πάνε στο κρεβάτι τόσο μεγαλύτεροι και ανεξάρτητοι αισθάνονται» επισημαίνει. «Και για τους γονείς», προσθέτει, «είναι όλο και πιο δύσκολο να ελέγξουν αυτή την τεχνολογική “υπερσύνδεση”». Αντίθετα με παλιότερα, τα παιδιά δημιουργούν στο δωμάτιό τους έναν προσωπικό χώρο γεμάτο «πειρασμούς».

Στον οργανισμό
Το πρόβλημα γίνεται ακόμη μεγαλύτερο από τη στιγμή που η τεχνολογία στο δωμάτιο δεν στερεί μόνο χρόνο από τον ύπνο. Επιπλέον έχει επιπτώσεις στον οργανισμό: «Οποιαδήποτε πηγή φωτός από τις οθόνες που βρίσκονται σε ένα δωμάτιο σκοτώνουν τη μελατονίνη κι επομένως τον ύπνο» εξηγεί στην εφημερίδα «La Repubblica» ο καθηγητής Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πάρμας, Λιμπόριο Παρίνο. «Ένας έφηβος» προσθέτει «δεν θα έπρεπε να κοιμάται ποτέ λιγότερο από οκτώ ώρες. Ακόμη καλύτερα θα ήταν αν τα παιδιά κοιμούνταν εννέα ώρες το 24ωρο». Ωστόσο, όπως αποκάλυψε η γαλλική έρευνα, όλο και περισσότερα παιδιά στην Ευρώπη ξενυχτάνε με αποτέλεσμα να έχει πέσει ο μέσος όρος ύπνου κατά μία ώρα κι ένα τέταρτο. Πρόκειται για μια διαταραχή του ύπνου, η οποία μπορεί να προκαλέσει νευρικότητα, μελαγχολία, βουλιμία, προδιάθεση για διεγερτικές ουσίες και σε σοβαρότερες περιπτώσεις παχυσαρκία ή ακόμη και κατάθλιψη. Κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου, οι ειδικοί επισημαίνουν επίσης ότι ο χαμένος ύπνος δεν αναπληρώνεται ποτέ. Με άλλα λόγια, ακόμη και αν έφηβος κοιμάται το μισό Σαββατοκύριακο δεν του χρησιμεύει σε τίποτα.

Πρωινό κουδούνι δύο ώρες αργότερα

Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΥΠΝΟΥ και ξεκούρασης γίνεται ορατή την άλλη μέρα στο σχολείο, όπου όλο και περισσότεροι μαθητές εμφανίζονται άυπνοι και κουρασμένοι. Μήπως θα ήταν μια λύση να μετατεθεί πιο αργά το σχολικό ωράριο, ώστε τα παιδιά να κοιμούνται περισσότερο το πρωί; Ένα πείραμα που πραγματοποιήθηκε σε μια μικρή πόλη των Ηνωμένων Πολιτειών έδειξε ότι όταν μετατέθηκε το πρωινό κουδούνι κατά δύο ώρες οι επιδόσεις των μαθητών βελτιώθηκαν κατά 64%. Ανάλογη έρευνα πραγματοποίησε και ο Ράσελ Φόστερ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης: μετρώντας τη μνήμη των παιδιών το πρωί κι έπειτα το απόγευμα, διαπίστωσε ότι οι μαθητές θυμούνταν κατά 9% περισσότερες λέξεις στο δεύτερο μισό της ημέρας. «Οι έφηβοι δεν είναι τεμπέληδες. Είμαστε εμείς οι καθηγητές που τους στερούμε από τις σωστές ώρες ύπνου» ήταν το συμπέρασμα στο οποίο κατέληγε ο Βρετανός καθηγητής, προτείνοντας τη μετάθεση του σχολικού ωραρίου κατά δύο ώρες. Βέβαια, υπάρχει πάντα και η μέθοδος Ντα Βίντσι: ο ιδιοφυής επιστήμονας κοιμόταν για 45 λεπτά κάθε τρεις ώρες.

Προσεγγίζουν, ερμηνεύουν, ζωγραφίζουν. Μαθητές της ΣΤ’ Δημοτικού διαφόρων σχολείων της Αθήνας ανατρέπουν τα καθιερωμένα και παρουσιάζουν τη δική τους πρόταση για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου. Περισσότερες από 100 πρωτότυπες και ευφάνταστες ζωγραφικές συνθέσεις των παιδιών φιλοξενούνται στο φουαγιέ του Πολεμικού Μουσείου (Βασιλίσσης Σοφίας & Ριζάρη 2, τηλ. 210-7252974-6).

Οι ζωγραφιές συνεκτίθενται με τα έργα της συλλογής του μουσείου, που λειτούργησαν ως πηγές έμπνευσης. Τα έργα των μαθητών άρχισαν να δημιουργούνται στους εκθεσιακούς χώρους στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος «Τα παιδιά… στα χνάρια των ηρώων του 1821», για να ολοκληρωθούν στο χώρο του σχολείου. Διάρκεια Εκθεσης: έως 02/04. Είσοδος ελεύθερη.

Ελεύθερος Τύπος