Terra Computerata

Σε ηλικία 93 ετών έφυγε από τη ζωή ο ζωγράφος, χαράκτης και σκηνογράφος Γιάννης Μόραλης, ο οποίος διετέλεσε και καθηγητής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.

Αν εξαιρέσει κανείς την Κατοχή, στη διάρκεια της οποίας η χώρα υποχρεώθηκε για υπέρτερους λόγους σε παύση πληρωμών, έχουν περάσει 77 χρόνια από την τελευταία φορά που η λέξη «χρεοκοπία» ακούστηκε στην Ελλάδα τόσο πολύ όσο αυτές τις ημέρες. Ηταν η χρονιά της τελευταίας από τις τέσσερις ελληνικές πτωχεύσεις των ετών 1827, 1843, 1893 και 1932. Πτωχεύσεις που οφείλονταν στην αδυναμία της χώρας να εξυπηρετήσει έναν υπέρμετρο και πανάκριβο εξωτερικό δανεισμό και λύνονταν με ακόμη μεγαλύτερο και επαχθέστερο δανεισμό δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο που έσπασε μόλις στα μέσα της δεκαετίας του 1960. Και που είχαν σχεδόν πάντα μια έμμεση ή άμεση σχέση με την εθνική κυριαρχία, όπως προς γενική έκπληξη ανέφερε προ ημερών στο Υπουργικό Συμβούλιο ο πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου. Γιατί; Οχι μόνο επειδή σε πτώχευση δεν μπορείς να ασκήσεις εξωτερική πολιτική, όπως διευκρίνισε μετά ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κ. Θόδωρος Πάγκαλος, αλλάεπειδή ιστορικά οι περισσότερες πτωχεύσεις συναρτήθηκαν με την εθνική ολοκλήρωση.

Διαβάστε για την ιστορία των πτωχεύσεων στο Βήμα

Η  Mαριάννα Tζιαντζή προβληματίζεται:

Η παιδική και η εφηβική ηλικία δεν ορίζονται μόνο βιολογικά, αλλά και με ιστορικούς, εργασιακούς, εκπαιδευτικούς, ακόμα και γεωγραφικούς όρους.

Τι συμβαίνει όμως όταν το παιδί ή ο έφηβος δεν μπαίνει στον κοινωνικό στίβο από την κύρια είσοδο, π.χ., μέσα από θεσμούς σαν τη Βουλή των Εφήβων ή τη Eurovision Junior, αλλά από το παράθυρο; Σοκ και δέος προκαλεί η πολύ μικρή ηλικία των διαδηλωτών της περασμένης Δευτέρας, των ειρηνικών και των ζωηρών. Ασφαλώς δεν πρόκειται για την πλειονότητα των μαθητών, όμως το γεγονός είναι ότι χιλιάδες ανήλικοι, στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις, βγήκαν στους δρόμους και ότι σήμερα η οργή εκδηλώνεται σε όλο και πιο νεαρές ηλικίες είτε εντός είτε εκτός του σπιτιού. «Θα ’μαι καλό παιδί, άριστος μαθητής, αρκεί στη διαδήλωση να σπάσεις ό,τι βρεις»: έτσι τραγούδησαν πολλά παιδιά το πασίγνωστο jingle για το παριζάκι. Δεν πρόκειται για πρόωρη πολιτικοποίηση, αλλά για άρνηση, απόρριψη, ασφυξία, για καταστάσεις που δεν γιατρεύονται με «προληπτικές προσαγωγές».

Κατά καιρούς δημοσιεύονται έρευνες που δείχνουν ότι μειώνεται η ηλικία της «πρώτης φοράς». Ολο και πιο μικροί οι νέοι δοκιμάζουν εξαρτησιογόνες ουσίες, νόμιμες ή παράνομες, ή παίρνουν ψυχοφάρμακα. Ολο και πιο μικρά τα παιδιά αποκτούν καταναλωτική ταυτότητα (ή μάλλον τους επιβάλλεται αυτή η ταυτότητα), όλο και πιο μικρά γνωρίζουν τον ανταγωνισμό και το φόβο καθώς, σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, οι δικές μας ανασφάλειες μεταφυτεύονται σε άλλο ηλικιακό έδαφος.

Διαβάστε τη συνέχεια στην Καθημερινή

ενώ καταλήγει:

Σπασμωδική, βίαιη είναι η ενηλικίωση των παιδιών, όπως κρυφά βίαιη είναι και η καθήλωση πολλών ενηλίκων σε ένα νηπιακό, παιδαριώδες στάδιο σκέψης ή μάλλον μη σκέψης. Οπως χάνονται οι ενδιάμεσες εποχές και από τον χλιαρό χειμώνα περνάμε σε ένα ορμητικό καλοκαίρι, έτσι τείνουν να χαθούν και οι διαφορετικές ηλικίες του ανθρώπου. Εδώ δεν εκπληρώνεται το όνειρο της αιώνιας νεότητας, αλλά ο εφιάλτης της αιώνιας ανωριμότητας και του μοντέρνου πρωτογονισμού.

Ο κόσμος των μικρών και των μεγάλων όχι μόνο συρρικνώνεται, αλλά γίνεται όλο και πιο κατακερματισμένος και εικονικός και ας επιλέγουμε ατομικά τα σκηνικά του σαν να πρόκειται για τα υλικά της πίτσας. Διαλέγουμε ελεύθερα την τραγανή ή την αφράτη βάση, όμως δεν μπορούμε να διαλέξουμε έναν κόσμο με τέσσερις διακριτές εποχές, με καθαρό χώμα, αέρα και νερό και με τίμια εργασία για όλους.

Στις 24 Ιουλίου 1923 υπεγράφη στη Λωζάννη η Συνθήκη Ειρήνης μεταξύ της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ιαπωνίας, της Ελλάδας, της Ρουμανίας και του Βασιλείου των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων από τη μία πλευρά, και της Τουρκίας από την άλλη. Η Συνθήκη της Λωζάννης αντικατέστησε τη Συνθήκη των Σεβρών, την οποία δεν αναγνώριζε η νέα τουρκική κυβέρνηση υπό τον Μουσταφά Κεμάλ. Με τη νέα συνθήκη, η Ελλάδα έχανε τη ζώνη της Σμύρνης, την Ιμβρο, την Τένεδο και την Ανατολική Θράκη. Η Συνθήκη της Λωζάννης ήταν η ταφόπλακα της Μεγάλης Ιδέας, ήταν όμως και η ταφόπλακα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Δημοκρατία της Τουρκίας αναγνωρίστηκε διεθνώς ως το διάδοχο κράτος της, παραιτήθηκε από όλες τις διεκδικήσεις για τις παλιές οθωμανικές περιοχές εκτός των συνόρων της και εγγυήθηκε τα δικαιώματα όσων μειονοτήτων θα απέμεναν στα εδάφη της μετά την ανταλλαγή πληθυσμών με την Ελλάδα. Εκτός από τα σύνορα της Ελλάδας και της Τουρκίας, η Συνθήκη της Λωζάννης, μαζί με τη Συνθήκη της Αγκυρας του 1921, όρισε τα σύνορα του Ιράκ και της Συρίας. Η Σύμβαση για τα Στενά αντικαταστάθηκε το 1936 από τη Σύμβαση του Μοντρέ και η επαρχία Χατάι (το σαντζάκι της Αλεξανδρέτας που επιδικάστηκε στη Συρία) κέρδισε την ανεξαρτησία της το 1938 και με δημοψήφισμα το 1939 ενώθηκε με την Τουρκία. Η Συρία δεν αναγνωρίζει την προσάρτηση της επαρχίας στην Τουρκία. Τα σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας παραμένουν όπως τα όρισε η Συνθήκη της Λωζάννης.

 Διαβάστε το αφιέρωμα στην Καθημερινή