Δημοσιεύθηκε στην Featured, Διάφορα, Ευέλικτη

Το παζάρι των Τρικάλων

μπαλαρινα

Για ακόμη μια χρονιά, στα μέσα του Σεπτέμβρη, ξεκίνησε στην πόλη μας το καθιερωμένο τοπικό παζάρι, που είναι πλέον παράδοση για τα Τρίκαλα.Ψάχνοντας στο διαδίκτυο για το παζάρι μας, βρήκα πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες και εικόνες. Καλή διασκέδαση!

Η ιστορία του τρικαλινού παζαριού

Η ετήσια εμποροπανήγυρη των Τρικάλων, είναι ένας θεσμός που αποτελεί μια ολόκληρη ιστορία για την πόλη και τον νομό των Τρικάλων.
Η σπουδαιότητα και η σημασία της υπήρξε ανέκαθεν σημαντική για την εμπορική κίνηση της περιοχής καθώς έμποροι, βιομήχανοι, βιοτέχνες και διάφοροι άλλοι επαγγελματίες, αλλά και οι παραγωγοί για μια εβδομάδα βρίσκονταν σε διαρκή κίνηση συναλλαγών, αναζωογονώντας έτσι την οικονομία της πόλης των Τρικάλων.
Η ετήσια Εμποροπανήγυρη των Τρικάλων ή αλλιώς «το Τρικαλινό Παζάρι» όπως το γνωρίζουν οι περισσότεροι, μετρά 130 χρόνια παρουσίας στην τοπική κοινωνία της πόλης, και αποτελεί, μια από τις κορυφαίες εμπορικές δραστηριότητες, με σημαντικά οφέλη για τον τόπο μας.
Η καθιέρωσή της ταυτίζεται με την απελευθέρωση της πόλης των Τρικάλων από τους Τούρκους.
Χωρικοί με το κάρο, καθ’ οδόν για την ζωοπανήγυρη των Τρικάλων.
Μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα άρχισε να γίνεται επιτακτική η ανάγκη για την καθιέρωση εμπορικών θεσμών, οι οποίοι έπρεπε να είναι προσαρμοσμένοι στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της περιοχής.
Το αίτημα για την σύσταση εμπορικού θεσμού προς το υπουργείο εσωτερικών, υποστηρίχθηκε από όλους τους πολίτες και τους τοπικούς άρχοντες της εποχής, και η διεκδίκησή του πέρασε και μέσα από τον τοπικό τύπο, ο οποίος άσκησε την δική του πίεση με τα σχόλιά του.
Τρεις μήνες μετά τα νέα είναι ευχάριστα. Το υπουργείο εσωτερικών με Βασιλικό Διάταγμα εγκρίνει την σύσταση εμποροπανήγυρης στην πόλη των Τρικάλων και ο Δήμαρχος Κ. Ραδινός γνωστοποιεί αυτή την απόφαση στους Τρικαλινούς.
Στην εφημερίδα «ΤΡΙΚΚΑΛΑ» της 21-Αυγούστου -1883 στο φύλλο 6, διαβάζουμε την απόφαση του δημάρχου Κ. Ραδινού της συστάσεως αυτού του θεσμού:
Ο Δήμαρχος Κωνσταντίνος Ραδινός
Έτσι λοιπόν στις 8 Σεπτεμβρίου 1883 διοργανώνεται για πρώτη φορά στα Κουτσομύλια η εμποροπανήγυρις των Τρικάλων».
Έτσι η εμποροπανήγυρη καθιερώνεται ως θεσμός και κάθε χρόνο διοργανώνεται με μεγαλύτερη επιτυχία.
Τον Ιούνιο του 1887 ολοκληρώνεται και λειτουργεί ο Θεσσαλικός Σιδηρόδρομος από Βόλο μέχρι Καλαμπάκα.
Ο Θεσσαλικός Σιδηρόδρομος, συμμετέχει και στηρίζει την καθιέρωση της εμποροπανήγυρης με τις δικές του συγκοινωνιακές υπηρεσίες και τις διάφορες προσφορές προς το επιβατικό κοινό.
Ενόψει της εμποροπανήγυρης των Τρικάλων, για την προσέλκυση του επιβατικού κοινού και την αύξηση της μεταφοράς εμπορευμάτων και ζώων μειώνει τις τιμές των εισιτηρίων  των τραίνων.
Σιγά – σιγά, με την επέκταση της πόλης και την αύξηση του εμπορίου η εμποροπανήγυρη επεκτείνεται στο χώρο και ο κύριος όγκος με τις εμπορικές παράγκες γίνεται πλέον στη θέση Κουκουτζιάμι. Από τη γέφυρα μέχρι το εργοστάσιο του Κλωτσοτήρα
Παράγκα τενεκετζίδικου στο πανηγύρι. (φ. 1966)
Το 1918 ο υπουργός οικονομικών, Νεγραπόντης, στηρίζει την εμποροπανήγυρη με την διαταγή απαγόρευσης επίταξης ζώων.
Στον παλιό χώρο, όπου σήμερα είναι η κλινική του Τσαγκούλη, στήνονταν η μεγάλη σκηνή του λαϊκού θεάτρου και έπαιζαν τα γνωστά κι αγαπημένα έργα του αγροτικού κόσμου, την ξακουστή «Γκόλφω» ή τον «Αγαπητικό της Βοσκοπούλας». Το θέατρο αυτό ονομάζονταν Τιτάνια και ήταν υπό την διεύθυνση του Γ. Παπαδοπούλου.
Την εποχή αυτή, στην εμποροπανήγυρη ήταν συνηθισμένο το θέαμα της παρουσίας των γραφικών φιγούρων της υπαίθρου και της πόλης.
Εκεί θα έβλεπες την Καραγκούνα με τη βαριά παραδοσιακή στολή και τα πολλά φλουριά της, εκεί τον ορεσίβιο βλάχο με τα σκούτινα ρούχα και το τσαρούχι με τη μαύρη φούντα. Εκεί κι οι αγαπητικοί, να ανεβοκατεβαίνουν το χώρο ντυμένοι με μπλέ ή καφέ κουστούμι, άσπρο μαντήλι στο τσεπάκι, χτενισμένο μαλλί και παπούτσια άσπρα και τριζάτα.
Πιο πέρα ο πανηγυριώτης με το περιστέρι μέσα στο κλουβί να σου προσφέρει το χαρτάκι με την «τύχη» σου. Πιο κάτω το μαλλί της γριάς, ο Φαρσαλινός χαλβάς, ο Καραμελάς, ο ταχυδακτυλουργός, ο παπατζής, ο πανοραματζής κ.α.
Στιγμιότυπο από τη ζωαγορά.
Το 1918 ο υπουργός οικονομικών, Νεγραπόντης, στηρίζει την εμποροπανήγυρη με την διαταγή απαγόρευσης επίταξης ζώων.
Ο θεσμός της εμποροπανήγυρης των Τρικάλων πέρασε και μέσα από δύσκολες συνθήκες και δύσκολα χρόνια. Οικονομικές κρίσεις, πόλεμοι, λοιμοί, διάφορα συμφέροντα και άλλες αιτίες, έφεραν πολλές φορές αντιμέτωπο τον κίνδυνο της ματαίωσής του.
 

Το Τρικαλινό παζάρι στο διάβα του χρόνου δεν άφησε ασυγκίνητους και τους διάφορους καλλιτέχνες. Ζωγράφοι, ποιητές, μουσικοί, φωτογράφοι κλπ. εμπνεύστηκαν και δημιούργησαν, ο καθένας με την τέχνη του, διάφορα έργα τέχνης.

Χαρακτηριστικό έργο του Δ. Γιολδάση για τα πανηγύρια στο Θεσσαλικό κάμπο.

Ο Κώστας Βίρβος, από τους σπουδαιότερους στιχουργούς της πόλης έγραψε το 1974 το γνωστό λαϊκό τραγούδι «Παζάρι», σε σύνθεση Γιάννη Μαρκόπουλου και συμπεριλήφθηκε στη δουλειά «Θεσσαλικός Κύκλος» του τελευταίου. Το τραγούδησε η Λιζέτα Νικολάου και έγινε μεγάλη επιτυχία αρχικά στην περιοχή και έπειτα και στην υπόλοιπη Ελλάδα.

 

Αρχινάει στα Τρίκαλα, Λιάκο μ’, το παζάρι

πάμε να πουλήσουμε κάνα δυο σκουτιά

να με πάρεις τραχηλιά γόβες και ζουνάρι

και μια τσίπα κόκκινη με χρυσά φλουριά.

Θα με πας στο τσίρκουλο για να δω την Γκόλφω

στον αράπη, στη μαϊμού, στη σκοποβολή

θα με πάρεις και γιουρντάνι να κρεμώ στον κόρφο

και για σχόλες και γιορτή φούστα παρδαλή.

Θα με πας και για χορό Λιάκο μου λεβέντη

σε κλαρίνα όμορφα σε γλυκά βιολιά

και το βράδυ στο χωριό ύστερα απ’ το γλέντι

θα σου δώσω όσα θες χάδια και φιλιά.

 

 

Τα τελευταία χρόνια μπορεί η αίγλη να έχει ξεφτίσει, μπορεί το μέρος να έχει αλλάξει, το μέγεθος να έχει μικρύνει, αλλά το παζάρι κρατά ακόμη την παράδοση ζωντανή. Σταθερά από 14 έως 21 Σεπτεμβρίου, ανεξαρτήτως τι ημέρα πέφτει, κάθε έτος, η εμποροπανήγυρη Τρικάλων, όπως ονομάζεται επίσημα πλέον, αποτελεί γεγονός.

παζάρι

Στις Καρυές Τρικάλων πλέον, οι παράγκες στήνονται και πάλι η μία δίπλα στην άλλη παραποτάμια. Πιο εκεί το Λούνα Παρκ. Ψητοπωλεία με σουβλάκια και λουκάνικα. Ζεστοί λουκουμάδες.Παραδοσιακός χαλβάς.

Είτε πάρεις ένα μεγάλο χαλί, είτε μερικά ζευγάρια κάλτσες, είτε ένα μικρό ανοιχτήρι μπύρας, είτε πας και φύγεις με άδεια χέρια, δεν γίνεται να μην κάνεις έστω και μία μέρα τη βόλτα σου, γιατί αισθάνεσαι να γίνεσαι ένα με την ιστορία του τόπου σου. Ακούς, μυρίζεις, βλέπεις και γεύεσαι ακριβώς τα ίδια πράγματα που έζησαν και οι παλαιότεροι. Τελικά μήπως αυτή είναι η πραγματική αξία του παζαριού;

Πηγές:

  • Αναδημοσίευση μέρους του άρθρου του Άκη Βαΐου στην ιστοσελίδα (http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.article&id=27574)
  • Ιστοσελίδα “Η εφημερίδα του Βαλτινού”,   Η ιστορία της ετήσιας εμποροπανήγυρης των Τρικάλων του Δημήτρη Τσιγάρα, (http://tovaltino.blogspot.gr/2013/09/blog-post_14.html)

Συντάκτης:

Δάσκαλος στο 27ο Δημοτικό Σχολείο Τρικάλων “Αριστείδης Παππάς”


Περισσότερες πληροφορίες

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *