Terra Computerata

Βέλαζε το κατσίκι επίμονα βραχνά.
Άνοιξα το φούρνο με θυμό τι φωνάζεις είπα
σε ακούνε οι καλεσμένοι.
Ο φούρνος σου δεν καίει, βέλαξε
κάνε κάτι αλλιώς θα μείνει νηστική
χρονιάρα μέρα η ωμότητά σας.

Έβαλα μέσα το χέρι μου. Πράγματι.
Παγωμένο το μέτωπο τα πόδια ο σβέρκος
το χορτάρι η βοσκή τα κατσάβραχα
η σφαγή.

Κική Δημουλά: Ενός λεπτού μαζί, 2004

www.netschoolbook.gr/kikidim.html

Θα ήσασταν πιο ευτυχείς αν περνούσατε περισσότερο χρόνο συζητώντας για την πολιτική κατάσταση στον πλανήτη και το νόημα της ζωής και λιγότερο μιλώντας για τον καιρό ή για το ποια ζευγάρια διασήμων του Χόλιγουντ χώρισαν; Και όμως, οι εμβριθείς συζητήσεις κάνουν τους ανθρώπους πιο ευτυχισμένους απ΄ ό,τι οι ασημαντολογίες, όπως αποκαλύπτει νέα μελέτη.

Με άλλα λόγια, όσοι δαπανούν περισσότερο χρόνο της ημέρας κάνοντας εμβριθείς συζητήσεις και λιγότερο ψιλοκουβέντες φαίνεται πως είναι περισσότερο ευτυχισμένοι, σύμφωνα με τον Ματθίας Μελ, ψυχολόγο του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, ο οποίος δημοσίευσε μια μελέτη επί του ζητήματος.

«Μας φάνηκε εξαιρετικά ενδιαφέρον, διότι θα μπορούσε να έχει αποδειχθεί το αντίθετο- θα μπορούσαμε να είχαμε εξαγάγει το δίδαγμα “μη σε νοιάζει, για να είσαι χαρούμενος”, ότι δηλαδή όσο κανείς κινείται σε ρηχό επίπεδο ζωής είναι ευτυχής και όταν εισέρχεται σε υπαρξιακά βάθη είναι δυστυχισμένος» λέει ο δόκτωρ Μελ. Οπως φάνηκε, το μυστικό της ευτυχίας κρύβεται στις ουσιώδεις συζητήσεις κυρίως για δύο λόγους: Πρώτον, διότι οι άνθρωποι εξω θούνται να βρίσκουν ένα νόημα για τη ζωή τους. Και, δεύτερον, διότι είμαστε κοινωνικά όντα που έχουν την επιθυμία και την ανάγκη να συνδέονται με τους ομοίους τους.

«Κάνοντας ουσιώδεις συνομιλίες,καταφέρνουμε να επιβάλλουμε ένα νόημα σε έναν κατά τα άλλα αρκετά χαοτικό κόσμο. Διαπροσωπικά,καθώς βρίσκουμε αυτό το νόημα,δενόμαστε με τον άτομο με το οποίο συνδιαλεγόμαστε, και ξέρουμε ότι η δημιουργία διαπροσωπικών δεσμών και η κοινωνική ενσωμάτωση αποτελούν κομβικό και ακρογωνιαίο θεμέλιο της ευτυχίας».

Στη μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Ρsychology Journal», συμμετείχαν 79 φοιτητές- 32 άνδρες και 47 γυναίκεςοι οποίοι συμφώνησαν να φορούν στο πέτο τους ένα μικρόφωνο που ενεργοποιείται ηλεκτρονικά, το οποίο κατέγραφε αποσπάσματα συνομιλιών διάρκειας 30 δευτερολέπτων κάθε 12,5 λεπτά για τέσσερις ημέρες, δημιουργώντας έτσι ένα «ηχητικό ημερολόγιο» για τον δραΜελ.

Οι ερευνητές που ανέλυσαν το υλικό των συνομιλιών ταξινόμησαν τα ηχητικά αποσπάσματα είτε ως ασημαντολογίες για τον καιρό ή για κάποια τηλεοπτική εκπομπή είτε ως περισσότερο ουσιαστικές συζητήσεις για τα τρέχοντας ζητήματα, τη φιλοσοφία, τη διαφορά μεταξύ Βαπτιστών και Καθολικών ή τον ρόλο της εκπαίδευσης. Οι συζητήσεις που αφορούσαν τηλεοπτικές εκπομπές δεν θεωρήθηκαν απαραιτήτως «κουτσομπολιό»· θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ουσιώδεις αν οι συνδιαλεγόμενοι ανέλυαν, για παράδειγμα, χαρακτήρες ή τα κίνητρά τους.

Πολλές από τις συζητήσεις ήταν περισσότερο πρακτικές και δεν ενέπιπταν σε καμία από τις δύο κατηγορίες, συμπεριλαμβάνοντας ερωτήσεις για φοιτητικές εργασίες ή συνεννοήσεις για το μοίρασμα των οικιακών εργασιών. Στο σύνολο, το ένα τρίτο όλων των συζητήσεων χαρακτηρίστηκε ουσιώδες και το ένα πέμπτο μικρολογία.

To BHMA

Ζητούν από τους δασκάλους να πλένουν τα ρούχα των μαθητών ή να τους κόβουν τα νύχια, επίσης να πηγαίνουν τα παιδιά σχολείο ή να ετοιμάζουν το κολατσιό τους:  οι «γονείς-τέρατα», όπως τους έχουν ονομάσει τα μέσα ενημέρωσης, υπαγορεύουν τους δικούς τους νόμους στους δασκάλους και καθηγητές στην Ιαπωνία.
«Είναι γονείς που δεν ενδιαφέρονται παρά μόνο για τα παιδιά τους και ζητούν από τους δασκάλους ειδική μεταχείριση», τονίζει δασκάλα από το Τόκιο που απαριθμεί τις απαιτήσεις των γονιών από το σχολείο που εργάζεται.
«Μια μητέρα μάς έπαιρνε τηλέφωνο τακτικά στις 7:30 το πρωί και μας απασχολούσε με τις ώρες. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να μου πει να μην μιλάω στο παιδί μπροστά σε άλλους γιατί δεν του αρέσει», διηγείται η εκπαιδευτικός.
Ο Ναόκι Ογκι, ειδικός σε θέματα του εκπαιδευτικού συστήματος, παρουσίασε σε έρευνά του 700 περιπτώσεις «γονέων τεράτων» μέσα από μαρτυρίες δασκάλων, καθηγητών και άλλων γονέων.
Ανάμεσα στα παραδείγματα που αναφέρθηκαν είναι αυτό ενός γονέα που απαιτούσε ο δάσκαλος να παίρνει το παιδί από το σπίτι του κάθε πρωί, ενός άλλου που ήθελε να του ετοιμάζουν το κολατσιό, και ενός δασκάλου που αντιμετώπιζε την οργή των γονιών αν δεν θύμιζε στους μαθητές από την προηγούμενη ημέρα να φέρνουν τις ομπρέλες τους, αν ο καιρός προβλεπόταν βροχερός.
Ορισμένα σχολεία δέχονται πιεστικά αιτήματα από τους γονείς τα αθλητικά ρούχα των μαθητών να πλένονται στο σχολείο, τα νύχια των παιδιών να κόβονται από το διδακτικό προσωπικό, αλλά και τα σχολικά λευκώματα να αλλάζουν, γιατί τα παιδιά τους δεν δείχνουν όμορφα στις φωτογραφίες.
Μια μητέρα που το παιδί της έσπασε ένα τζάμι ζήτησε αποζημίωση από το σχολείο, γιατί η πέτρα που πέταξε το παιδί δεν έπρεπε να βρίσκεται στην αυλή.
Το φαινόμενο των «γονέων τεράτων» που αναφέρεται εδώ και πολύ καιρό στα ιαπωνικά μέσα ενημέρωσης, συνδέεται και με την αυτοκρατορική οικογένεια.
«Είναι η πριγκίπισσα Μασάκο μια μητέρα τέρας;» έγραφε πρόσφατα περιοδικό, μετά την επίσημη επέμβαση των ανακτόρων σε ιδιωτικό σχολείο της πρωτεύουσας στο οποίο φοιτά η Άικο, κόρη του πριγκιπικού ζεύγους. Η μικρή δεν πήγαινε επί μια εβδομάδα στο σχολείο εξαιτίας της συμπεριφοράς των ιδιαίτερα ζωηρών συμμαθητών της.
Στο Τόκιο, το πρόβλημα είναι τόσο σοβαρό που ανάγκασε τις αρχές να στείλουν σε 60.000 εκπαιδευτικούς ενημερωτικά φυλλάδια με συμβουλές για το πώς να χειρίζονται τους «γονείς τέρατα».
Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία, οι ασθένειες που εκδηλώνουν οι εκπαιδευτικοί και σχετίζονται με το άγχος έχουν τριπλασιαστεί τα τελευταία δέκα χρόνια και 26.000 εργαζόμενοι σε σχολεία του Τόκιο είναι ασφαλισμένοι εναντίον δικαστικών διώξεων. Το 2000 μόνο 1.300 είχαν τέτοιες ασφάλειες.
Ο Όγκι πιστεύει πως η ρίζα του προβλήματος βρίσκεται στην απόφαση, στις αρχές τις δεκαετίας του 2000, να επιτραπεί στους γονείς να διαλέγουν το σχολείο των παιδιών τους και όχι να τα εγγράφουν μόνο στα σχολεία της περιοχής που κατοικούν.
Σύμφωνα με τον ειδικό, τα σχολεία μπαίνουν πλέον στη διαδικασία του σκληρού ανταγωνισμού, την ίδια ώρα που η υπογεννητικότητα στη χώρα μειώνει όλο και περισσότερο τις εγγραφές των παιδιών στα σχολεία. «Η εκπαίδευση έχει γίνει εμπόρευμα», τονίζει ο Ογκι.
«Οι καταναλωτές θεωρούνται ‘θεοί’ στα μεγάλα καταστήματα, όπου οι πελάτες είναι ανώτεροι από τους πωλητές. Στα σχολεία οι γονείς είναι πλέον οι πελάτες», επισημαίνει.

Το Βήμα

Ωχ και τι μας περιμένει…

Επικρατεί γενικώς η αντίληψη ότι οι μεγαλοφυΐες γεννιούνται, δεν γίνονται, και ότι το ταλέντο είναι χάρισμα εκ φύσεως που δεν διδάσκεται γιατί είναι συνυφασμένο με τα γονίδιά μας. Να όμως που ένας αμερικανός γενετιστής, ο Ντέιβιντ Σενκ, έρχεται να τα ανατρέψει όλα αυτά με το βιβλίο του «Τhe Genius in all of us» (Η μεγαλοφυΐα μέσα μας).

Ο δρ Σενκ πιστεύει ότι έχουμε υπερτιμήσει τη γενετική προδιάθεση για τα μεγάλα επιτεύγματα. Κανένας άνθρωπος δεν είναι εκ γενετής «πτωχός τω πνεύματι» και η μετριότητα δεν αποτελεί αμετάκλητη καταδίκη, λέει. Διότι, όπως άλλωστε προκύπτει από τη σύγκριση με τις μελέτες του καναδού καθηγητή Κοινωνικής Ψυχολογίας Μάλκολμ Γκλάντγουελ, το DΝΑ δεν αποτελεί στατικό αποτύπωμα, αλλά επηρεάζεται και από παράγοντες εξωγενείς.

Με απλά λόγια, υπάρχει αιτιώδης σχέση ανάμεσα στο συγγενές και στο επίκτητο, που βρίσκονται σε μια συνεχή αλληλουχία και αλληλεπίδραση, ανάλογα με το περιβάλλον. Οι εμπειρίες αφήνουν το αποτύπωμά τους στο γονιδίωμα κάθε ανθρώπου και μεταφέ ρονται στα παιδιά του, αλλά αυτό δεν έχει σε τίποτα να κάνει με τον δείκτη νοημοσύνης.

Ο Ντέιβιντ Σενκ ισχυρίζεται ότι ελέγχοντας τις επιδράσεις του περιβάλλοντος μπορούμε να ξεπεράσουμε τα όρια που πιστεύουμε ότι μας έχει θέσει η φύση. Φέρνει για παράδειγμα το μουσικό ταλέντο: «Πολλοί πιστεύουν ότι δεν είναι προικισμένοι με μουσικό αφτί,αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει κλίση στη μουσική».

Συμπέρασμα: οι ειδικές ικανότητες είναι επίκτητες και η ιδιοφυΐα διδάσκεται. Παράδειγμα, οι κενυάτες δρομείς, που θεωρούνται ασυναγώνιστοι στον μαραθώνιο. Τους έχει προικίσει η φύση με ειδικά γονίδια; Κάθε άλλο, η ανάγκη τους έκανε να τρέχουν τόσο καλά. Στην Κένυα πολλά παιδιά από την ηλικία των επτά ετών είναι αναγκασμένα να τρέχουν 8 ως 10 χιλιόμετρα κάθε μέρα για να πάνε στο σχολείο.

Πέρα όμως από τις ειδικές συνθήκες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, υπάρχουν και έξι γενικοί παράγοντες οι οποίοι θα μπορούσαν να θεωρηθούν «συνταγή της ευφυΐας», καθώς ενισχύουν τη νοημοσύνη και οξύνουν τον νου.

1. Η μουσική. Η επιστήμη έχει αποφανθεί ότι τα παιδιά πρέπει να εισάγονται εξ απαλών ονύχων στον κόσμο των ήχων. Τα μαθήματα μουσικής είναι ένας πολύ ευχάριστος τρόπος για να εξασκήσει σωστά ένα παιδί τον εγκέφαλό του και, όπως φαίνεται, τα οργανωμένα μαθήματα όχι μόνο ενισχύουν τον δείκτη νοημοσύνης, αλλά συμβάλλουν και στη μετέπειτα ακαδημαϊκή απόδοση τού παιδιού. Ερευνα του Πανεπιστημίου του Τορόντο έδειξε ότι τα παιδιά που διδάσκονται μουσική έχουν πολύ ψηλότερο ΙQ στην ενήλικη ζωή τους.

2. Ο θηλασμός. Το μητρικό γάλα αποτελεί βασική τροφή του εγκεφάλου και η σημασία του είναι τεράστια σε διάφορες εκφάνσεις της ζωής του μωρού. Δανοί ερευνητές ανακάλυψαν ότι ο θηλασμός κάνει τα μωρά όχι υγιέστερα, αλλά και πιο έξυπνα: μωρά που θήλασαν για εννέα μήνες είχαν υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης.

3. Η σωστή διατροφή. Ως μηχανή, και μάλιστα η τελειότερη της φύσης, ο εγκέφαλος δεν μπορεί να λειτουργήσει σε πλήρη απόδοση χωρίς σωστά καύσιμα. Η υγιεινή διατροφή μπορεί να κάνει θαύματα για την πνευματική και διανοητική ανάπτυξη, ειδικά στα δύο πρώτα χρόνια της ζωής που τα παιδιά χρειάζονται σίδηρο.

4. Η γυμναστική. Ερευνες του Πανεπιστημίου του Ιλινόις (ΗΠΑ) σε παιδιά δημοτικού δείχνουν ισχυρή σχέση ανάμεσα στις αθλητικές επιδόσεις και στην ακαδημαϊκή απόδοση. Διότι η συμμετοχή σε ομαδικά αθλήματα ενισχύει την αυτοπεποίθηση, το ομαδικό πνεύμα και τις ηγετικές ικανότητες.

5. Η περιέργεια είναι λέξη-«κλειδί». Οι ειδικοί λένε ότι γονείς που δείχνουν την περιέργειά τους για πράγματα, γεγονότα και καταστάσεις μαθαίνουν στα παιδιά τους να αναζητούν νέες ιδέες, δηλαδή τη γνώση και τη σημασία της. Το διάβασμα, δεν πρέπει να υποβαθμίζεται, και το παιδί πρέπει να εντρυφήσει από νωρίς στη μαγεία του.

6. Το παιχνίδι. Ολως παραδόξως, διαπιστώνεται ότι ακόμα και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια μπορούν να οξύνουν το πνεύμα, όχι βέβαια τα βίαια που κάνουν το παιδί μοναχικό και αφηρημένο, αλλά εκείνα που απαιτούν στρατηγική σκέψη, αναπτύσσουν οργανωτικές ικανότητες και ενισχύουν το ομαδικό πνεύμα και τη δημιουργικότητα. Ομοίως και τα εγκεφαλικά παιχνίδια, όπως το σκάκι, το sudoku, τα σταυρόλεξα, κτλ., αποτελούν μια πολύ καλή γυμναστική του εγκεφάλου, αφού ο παίκτης λύνει προβλήματα και παίρνει αποφάσεις.

To BHMA