«Χρειαζόμαστε δημιουργούς και όχι καταναλωτές καινοτομίας» δήλωσε την Τρίτη η Αννα Διαμαντοπούλου στην εκδήλωση «Ημέρα Καινοτομίας» που διοργάνωσε για τέταρτη συνεχή χρονιά η Microsoft Ελλάς, αυτή τη φορά με θέμα την αξιοποίηση της καινοτομίας στην εκπαίδευση.
Η υπουργός Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης, κεντρική ομιλήτρια στην ημερίδα του Κέντρου Καινοτομίας της Microsoft, έδωσε το στίγμα όσον αφορά στη στάση της Πολιτείας για με την ένταξη της καινοτομίας στα ελληνικά σχολεία και πανεπιστήμια: «Το σύνθημα “Χρειαζόμαστε δημιουργούς και όχι καταναλωτές καινοτομίας” νομίζω, ότι μπορεί με τον καλύτερο τρόπο να αποδώσει την αλλαγή που χρειαζόμαστε στην κοινωνία μας και στο αναπτυξιακό μοντέλο μας. Η σημασία της καινοτομίας, η ικανότητα δημιουργίας, διάδοσης και αξιοποίησης της γνώσης αναγνωρίζεται, πλέον, σήμερα, ως η βασική προϋπόθεση απόκτησης ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος» ανέφερε.
Οι δηλώσεις αποκτούν ιδιαίτερη σημασία δεδομένου ότι η Ελλάδα κινείται κάτω από το μέσο όρο των 27 χωρών-μελών της ΕΕ, σύμφωνα με τον «Ελληνικό Χάρτη Καινοτομίας», μιας επιστημονικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε υπό την εποπτεία του Δρ. Δημήτρη Δενιόζου από το Κέντρο Καινοτομίας και επιχειρεί να καταγράψει την πορεία την ανάπτυξη και αξιοποίηση της καινοτομίας στην Ελλάδα.
Καμιά φορά -σπάνια είναι αλήθεια- στο ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο φτάνουν κι ευχάριστες ειδήσεις. Οπως αυτή για το Γυμνάσιο Κάτω Νευροκοπίου που φαίνεται ότι έχει κέφια στο μάθημα της λογοτεχνίας και δε φοβάται να το δείξει. Οι μαθητές αξιοποιούν τις σύγχρονες τεχνολογίες για να ταξιδέψουν στην ποίηση. Θα τους βρείτε στο facebook να συζητούν για τις δημιουργίες τους… Ισως κάπου εδώ ήταν η αρχή των…
Μια άκρως αποκαλυπτική έρευνα που πραγματοποίησε το ινστιτούτο PewThe New York Times
Ενιωσα μεγάλη έκπληξη όταν η μόλις δύο ετών κόρη μου έδειξε το Kindle μου και είπε «το βιβλίο του μπαμπά». Ενα παιδί, που μόλις άρχισε να μιλάει, αποκάλυψε το πελώριο χάσμα που μας χωρίζει από τους νεότερους. Αναγνώρισε το Kindle ως το μέσο που θα αντικαταστήσει τα έντυπα. Η ηλεκτρονική συσκευή είναι δική μου, αλλά ακόμα δεν έχω εξοικειωθεί με την ιδέα. Η ζωή μας, ποιος μπορεί να το αρνηθεί αυτό, θα διαμορφωθεί από τις νέες τεχνολογίες, όπως το Kindle, ο νέος υπολογιστής της Apple, και τα υπερ-έξυπνα κινητά τηλέφωνα. Το παιδί μου θα γνωρίσει τον κόσμο από τα ηλεκτρονικά βιβλία, τις βιντεοδιασκέψεις μέσω Skype και τα παιχνίδια που μπορεί ακόμα και σήμερα να παίξει στο iphone. Σίγουρα θα δει τον κόσμο πολύ διαφορετικά από τους γονείς της.
Τα δεκάχρονα
Ομως, ακόμα και για δεκάχρονα παιδιά αυτή η τεχνολογία είναι καινούργια. Πιστεύω ότι η γενιά της κόρης μου θα διαφέρει ακόμα και από αυτούς που την περνούν μόλις λίγα χρόνια. Και οι ερευνητές υποστηρίζουν πως η τεχνολογία, που εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς, θα δημιουργήσει μικροχάσματα γενεών. Κάθε ηλικιακή ομάδα επηρεάζεται διαφορετικά από τα νέα τεχνολογικά εργαλεία στα οποία έχει πρόσβαση τα πιο κρίσιμα χρόνια της ανάπτυξής της. Οι νεότεροι θα έχουν παράξενες προσδοκίες από τον κόσμο. Το τρίχρονο παιδί είναι τόσο εξοικειωμένο με την οθόνη αφής του iphone, ώστε όποτε πλησιάζει φορητό κομπιούτερ, θα προσπαθεί να το θέσει σε λειτουργία ακουμπώντας τα δάκτυλά του πάνω στη οθόνη. Από την άλλη, όταν η τετράχρονη ανιψιά μου έλαβε ως δώρο Xριστουγέννων ένα Zhou Zhou χάμστερ, προσπάθησα να της εξηγήσω ότι είναι ένα ρομπότ με ικανότητες αποφυγής εμποδίων. «Οχι», μου απάντησε με βεβαιότητα, «είναι ζωάκι». Αυτές οι μικροδιαφορές ανάμεσα στις γενιές είναι πιο ορατές στην επικοινωνία και στις επιλογές διασκέδασης των διαφόρων ηλικιακών ομάδων. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε πέρυσι το ινστιτούτο Pew, οι έφηβοι στέλνουν περισσότερα μηνύματα από τους 20άρηδες (68% έναντι 59%) και παίζουν περισσότερο παιχνίδια στο Ιντερνετ (78% έναντι 50%).
Ο δρ Μιζούκο Ιτο του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Μελετών υποστηρίζει ότι παιδιά που παίζουν περισσότερες ώρες ιντερνετικά παιχνίδια, όπως π. χ. το Club Penguiκαι το Moshi Monsters, δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν ανάμεσα στους φίλους του Διαδικτύου και τους πραγματικούς τους. Η κοινωνική επαφή μέσω του Ιντερνετ είναι γι’ αυτά εξίσου ευχάριστη με την πραγματική. Γενικά συμμετέχουν ενεργά σε δραστηριότητες που τα διασκεδάζουν.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα παιδιά είναι πιο δημιουργικά από τις παλιότερες γενιές και ότι δεν γίνονται εύκολα στόχοι των διάφορων διαφημιστικών εκστρατειών.
Μια ακόμα σημαντική διαφορά είναι ότι τα μικρότερα παιδιά μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα.
Μελέτες που πραγματοποιήθηκαν από τον δόκτορα Ρόζεν δείχνουν ότι παιδιά ηλικίας από 16 έως 18 ετών μπορούν να κάνουν ακόμα και επτά διαφορετικά πράγματα την ίδια στιγμή. Eίναι πολύ αμφίβολο εάν η νεότερη γενιά θα καταφέρει να εστιάσει το ενδιαφέρον της σε ένα μόνον πράγμα, όπως π. χ. στα μαθήματα…
Η «γενιά του Διαδικτύου» και η «γενιά i»
Ο καθηγητής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας Λάρι Ρόζεν, συγγραφέας του βιβλίου «Κατανοώντας τη γενιά i και τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνει», υποστηρίζει ότι υπάρχουν διαφορές ανάμεσα σε αυτή που αποκαλεί «γενιά του Διαδικτύου» (που γεννήθηκε τη δεκαετία του 1980) και τη «γενιά i», που γεννήθηκε μετά το 1990.
Η γενιά του Διαδικτύου, που σήμερα είναι 20 ετών, δαπανά τουλάχιστον δύο ώρες την ημέρα να μιλάει στο τηλέφωνο και εξακολουθεί να χρησιμοποιεί κατά κόρον το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.
Αντίθετα, η «γενιά i» (τα μικρότερα αδέλφια όσων ανήκουν στη γενιά του Διαδικτύου) δαπανά περισσότερο χρόνο στέλνοντας μηνύματα, αντί να μιλάει στο τηλέφωνο, δεν παρακολουθεί τηλεόραση και επικοινωνεί μέσω των δικτύων instant messenger.
O δρ Ρόζεν πιστεύει ότι οι νεότερες γενιές, σε αντίθεση με τους παλιότερους, είναι πολύ πιο ανυπόμονες και περιμένουν να λάβουν άμεση απάντηση σε οποιοδήποτε αίτημά τους. «Αυτά τα παιδιά θέλουν να λάβουν άμεσα απαντήσεις από τους δασκάλους και τους καθηγητές τους, επειδή ακριβώς αυτή την εμπειρία έχουν όσο μεγαλώνουν. Επρεπε να μοιάζουν με τα μεγαλύτερα αδέλφια τους, αλλά τελικά είναι διαφορετικοί άνθρωποι».
Κάθε φορά που οι εκπαιδευτικοί δείκτες επιχειρούν να αποτυπώσουν το φαινόμενο της πρόωρης σχολικής εγκατάλειψης, επανέρχεται στο προσκήνιο η ανεκπλήρωτη υπόσχεση της νεωτερικής παράδοσης για εκπαίδευση σε όλους τους πολίτες ανεξαιρέτως.
Παρ’ όλο, λοιπόν, που οι δυτικές κοινωνίες έχουν κατορθώσει να νομοθετήσουν την τυπική ισότητα ευκαιριών στην πρόσβαση στις βαθμίδες της εκπαίδευσης, ένα βαθύ χάσμα ανοίγεται ανάμεσα σε αυτούς που διαβαίνουν επιτυχώς τα σκαλοπάτια της εκπαιδευτικής σταδιοδρομίας και εκείνους για τους οποίους οι πόρτες του εκπαιδευτικού συστήματος κλείνουν οριστικά. Την ίδια στιγμή, ενώ όλοι μιλούν για την ποιότητα, την εκπαιδευτική αποτελεσματικότητα, τις καινοτομίες, την κουλτούρα και τον πολιτισμό του ψηφιακού μέλλοντος, κάποιες χιλιάδες παιδιά και έφηβοι αποχωρούν αθόρυβα από τις αίθουσες και τα σχολικά προαύλια, ακολουθώντας σιωπηλά μια νομοτελειακή πορεία υποταγής σε ένα σκληρό κοινωνικό πεπρωμένο: την πρόωρη απομάκρυνσή τους από το προστατευμένο περιβάλλον του σχολείου.
Οι δείκτες της πρόωρης σχολικής εγκατάλειψης στην Ευρώπη
Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος της πρόωρης σχολικής εγκατάλειψης βρίσκεται στο 14,8%. Οι χώρες οι οποίες τον υπερβαίνουν κατά πολύ είναι η Τουρκία (47,6%), η Μάλτα (37,6%), η Πορτογαλία (36,3), η Ισπανία (31%) και η Ισλανδία (29,8%). Στις χαμηλότερες θέσεις με ποσοστά αισθητά κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο βρίσκονται χώρες όπως η Σλοβενία (4,3%), η Πολωνία (5%), η Τσεχία (5,5%), η Σλοβακία (7,2%), η Φινλανδία (7,9%). Να σημειωθεί επίσης ότι χώρες με ισχυρά εκπαιδευτικά συστήματα, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Σουηδία, η Δανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, την επταετία 2000-2007 δείχνουν να σταθεροποιούνται ανάμεσα στο 12% και 13%. Παρ’ όλα αυτά, η Ε.Ε δεν κρύβει την ανησυχία της για την πρόωρη απομάκρυνση των νέων από την εκπαίδευση και την κατάρτιση, αφού όλο το μεταρρυθμιστικό σχέδιο της Συνθήκης της Λισαβόνας θεμελιώνεται στην ανάδειξη της ανταγωνιστικότητας μέσω της κοινωνίας της γνώσης. Ηδη τον Απρίλιο του 2008, στο πλαίσιο συνεδρίασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τους δείκτες και τους στατιστικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ενωσης (SCIB), συζητήθηκε εκτενώς το ζήτημα της αποτύπωσης ενός φαινομένου που αφορά τη διεύρυνση μιας κατηγορίας εφήβων που βρίσκονται «εκτός» θεσμικού πλαισίου εκπαίδευσης, κατάρτισης ή απασχόλησης.
«Neets» ή αλλιώς οι νέοι outsiders
Πρόκειται για το φαινόμενο των Neets (Young People – Not in Education, Employment or Training, δηλαδή Νέοι εκτός Εκπαίδευσης, Απασχόλησης ή Κατάρτισης) αφού μόνο στην Αγγλία υπολογίζεται ότι πάνω από 200.000 έφηβοι ηλικίας 16-18 ετών βρίσκονται εκτός επίσημου συστήματος εκπαίδευσης, κατάρτισης ή απασχόλησης. Πρόκειται ουσιαστικά για τους σύγχρονους outsiders της ζωής, αφού οι νέοι αυτοί εμφανίζονται ως «απόντες» από αυτές τις θεμελιακές θεσμικές περιοχές.
Και για να είμαστε πιο ακριβείς στην ερμηνεία μας, η απουσία αυτή δεν αποτελεί μια προσωπική «επιλογή» που συνιστά τη συγκρότηση ενός συνειδητοποιημένου κινήματος νέων, το οποίο απαρνιέται την εκπαίδευση και την κατάρτιση για να χαρεί «το δικαίωμα στην τεμπελιά». Αντίθετα, η «επιλογή» των νέων αυτών να μείνουν εκτός θεσμών στην ηλικία των 15 ερμηνεύεται ως αδυναμία και αποτυχία του κυρίαρχου συστήματος αξιών να συγκρατήσει, να εμπνεύσει και να νοηματοδοτήσει την κοινωνική τους διαδρομή, δείχνοντάς τους πρόωρα και βιαστικά την έξοδο προς τη σκληρή αρένα της πραγματικότητας. Ομως με τι ηθικά, γνωστικά και αξιακά εργαλεία θα μπορέσουν τα παιδιά αυτά να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της ζωής, όταν δεν έχει ολοκληρωθεί η ενηλικίωσή τους μέσα στο ασφαλές πολιτισμικό περιβάλλον του σχολείου; Αναμφίβολα, η ευπαθής αυτή κοινωνική ομάδα αποτελεί την πλέον κατάλληλη «πρώτη ύλη» για τη απώθησή της σε ένα σύγχρονο κοινωνικό περιθώριο, δίπλα στις άλλες ομάδες των κοινωνικά αποκλεισμένων, που οι κοινωνικές, οικονομικές και πολιτισμικές ανισότητες δημιουργούν διαχρονικά σε καθημερινή βάση.
Διαβάζω ότι σύμφωνα με μια πανευρωπαϊκή έρευνα για τα ΜΜΕ οι αναγνώστες και οι θεατές αγαπούν περισσότερο τις αρνητικές ειδήσεις και τις ιστορίες βίας και καταστροφής. Αναρωτιέμαι γιατί μια είδηση για κάποιον που βοηθά τον διπλανό του να ζήσει αξίζει λιγότερα από μια είδηση για κάποιον που στέλνει κάποιον άλλον στον άλλο κόσμο. Πολύ απλά, απαντούν τα «ιερά βιβλία» της δημοσιογραφίας: οι ειδήσεις είναι εξαιρετικά γεγονότα. Η γνωστή θεωρία για την κυρία που δαγκώνει τον σκύλο. Ο δημοσιογράφος είναι σαν τον γιατρό. Απευθύνεσαι σε αυτόν για να του πεις τι δεν πάει καλά. Μόνο που συχνά αυτός ο γιατρός δεν νοιάζεται για τη θεραπεία της νόσου. Οι δυνατοί και η εξουσία επιθυμούν να υπάρχουν μόνο καλές ειδήσεις. Έζησα σε ένα καθεστώς όπου απαγορεύονταν οι κακές ειδήσεις, ενώ η δυστυχία κυριαρχούσε στην πραγματική ζωή. Τώρα, στις δημοκρατίες όπου ζούμε, φαίνεται πως συμβαίνει το αντίθετο. Το καλό σπάνια βρίσκει χώρο. Και όταν βρίσκει μετατρέπεται σε δακρύβρεχτη ιστοριούλα. Ένα πράγμα είναι σίγουρο, πάντως, τουλάχιστον για εμάς που κυκλοφορούμε στην πόλη με λεωφορεία: μερικές φορές η πραγματικότητα είναι καλύτερη από αυτή που περιγράφουν τα μίντια, άλλες φορές χειρότερη.
Υπάρχουν λιγότεροι δολοφόνοι και ληστές στους δρόμους της πόλης από ό,τι περιγράφεται σε ένα δελτίο ειδήσεων. Υπάρχουν περισσότερες σκοτεινές περιοχές, ειδικά στον κόσμο του χρήματος, από αυτό που φωτίζουν οι «δάδες της ενημέρωσης». Το κακό είναι ότι, ως δημοσιογράφος, νιώθω πως είμαστε όλο και λιγότερο ικανοί να αφηγούμαστε το καλό και το κακό. «Πουλάμε» αγωνία σε «μαστουρωμένους», που απαιτούν όλο και μεγαλύτερη δόση. Η πλειονότητα του κοινού, νομίζω, έχει εθιστεί τόσο ώστε δεν είναι καν σε θέση να εκτιμήσει την καλή ενημέρωση. Είναι δύσκολο πλέον να βρεις ποιος άρχισε πρώτος και γιατί. Είμαστε μαριονέτες και πλάστες μαριονετών ταυτόχρονα. Διαβάζοντας, π.χ., τα σχόλια των αναγνωστών στην εφημερίδα στην οποία γράφω, μερικές φορές με σοκάρει ο κυνισμός που συναντώ. Καθρέφτης, ίσως, μιας αναγνωστικής νοοτροπίας που μιμείται με τον χειρότερο τρόπο την κυριαρχούσα μιντιακή νοοτροπία. Παρ΄ όλα αυτά, καλές και κακές ειδήσεις δεν υπάρχουν. Υπάρχει ο τρόπος προσέγγισης. Γιατί η δημοσιογραφία είναι προπαντός τέχνη. Γιατί όμως κάθησα και τα έγραψα όλα αυτά; Ίσως επειδή τις προάλλες έλαβα ένα μήνυμα από φίλο μου στην Αμερική, που με ρωτάει πανικόβλητος τι γίνεται στην Ελλάδα. Η εικόνα που μεταδίδουν τα μίντια για την πραγματικότητα όπου ζω, είναι τόσο ζοφερή ώστε τρομάζει κάποιον που ζει στην Αμερική. Τι να του γράψω; Του γράφω πως τα πράγματα είναι δύσκολα, αλλά σήμερα, Καθαρά Δευτέρα, τα παιδάκια πέταξαν χαρταετούς. Όταν βγήκα από το σπίτι μου για να τρέξω στο άλσος, είδα δυο ερωτευμένους να φιλιούνται στη γωνία, κάτω από τις κρεμασμένες εφημερίδες που μιλούν για ενδεχόμενη χρεοκοπία. Του γράφω ότι θα την παλέψουμε και ελπίζω πως στην κακή στιγμή οι Έλληνες θα βγάλουν τον καλύτερο εαυτό τους. Το πείσμα και την ελπίδα, άλλωστε, για μια κακή μέρα τα χρειαζόμαστε. Του γράφω ότι η πραγματικότητα είναι πάντα πιο γενναιόδωρη και απρόβλεπτη από τις ειδήσεις και τις προβλέψεις των ΜΜΕ…
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότεραΜη αποδοχή
«Χρειαζόμαστε δημιουργούς και όχι καταναλωτές καινοτομίας» δήλωσε την Τρίτη η Αννα Διαμαντοπούλου στην εκδήλωση «Ημέρα Καινοτομίας» που διοργάνωσε για τέταρτη συνεχή χρονιά η Microsoft Ελλάς, αυτή τη φορά με θέμα την αξιοποίηση της καινοτομίας στην εκπαίδευση. 
Άρθρα (RSS)