Για τα παιδιά η φράση «εξωσχολικό βιβλίο» είναι συνήθως πιο τρομακτική κι απ’ τη φράση «βιβλίο του σχολείου»! Πέρα από τη σταθερή μειονότητα μαθητών που απολαμβάνουν πραγματικά το διάβασμα, οι υπόλοιποι προσπαθούν κάθε καλοκαίρι να το αφήσουν πίσω τους. Και αντιλαμβάνονται εύκολα τα τρικ των εκπαιδευτικών βιβλίων με τίτλους όπως «Φανταστικές Διακοπές» με τις χρήσιμες, μεταμφιεσμένες ασκήσεις.
Κι όμως, ταυτόχρονα, οι μικροί (όπως και οι μεγάλοι) το καλοκαίρι ανακαλύπτουν τη μαγεία της ανάγνωσης περισσότερο από κάθε άλλη εποχή. Αρκεί το διάβασμα να μην παρουσιάζεται ως υποχρέωση, αλλά ως ένα απ’ τα δεκάδες τέλεια πράγματα που μπορείς να κάνεις στις φαινομενικά ατελείωτες μέρες φωτεινής ξεγνοιασιάς.
Ηλεκτρονικά παιχνίδια, τηλεόραση, Ιντερνετ. Ας μη γελιόμαστε: αν ήμασταν τώρα παιδιά, κι εμείς τα ίδια θα κάναμε. Η οθόνη είναι ηδονικά εθιστική, η δύναμη της εικόνας και της αμφίδρομης συμμετοχής νικάει κατά κράτος το διάβασμα – τουλάχιστον σ’ ένα πρώτο επίπεδο. Ο καταιγισμός πληροφοριών (και η απόλαυση που αυτός προσφέρει) αποτρέπει πολλά παιδιά απ’ το να συγκεντρωθούν για ώρα σε κάτι, να δοθούν ολοκληρωτικά στις τυπωμένες σελίδες χαρτιού και να φτιάξουν τις εικόνες μόνα τους, στο μυαλό τους.
Εκεί όμως μπαίνει το καλοκαίρι. Με βιβλία διαλεγμένα ειδικά για την ψυχοσύνθεση του παιδιού, πολλές ώρες ξεκούρασης, πιο χαλαρούς ρυθμούς, γονείς που διαβάζουν και το απολαμβάνουν (κι έτσι δείχνουν και στα παιδιά ότι ένα βιβλίο μπορεί όντως να είναι διασκεδαστικό). Ανάμεσα σε όλα τα άλλα που αρέσουν στα παιδιά, αυτό το καλοκαίρι μπορεί να τρυπώσει κι ένα βιβλίο, έστω και δοκιμαστικά. Χωρίς καμία υποχρέωση, μόνο για απόλαυση. Κάτι που θα τους ταιριάζει, που πιθανώς θα το έχουν διαλέξει ή ζητήσει τα ίδια. Και τότε μπορεί ένας νέος κόσμος να ξετυλιχθεί μπροστά στα μάτια τους: να ταξιδέψουν, να γελάσουν, να συγκινηθούν, να τρομάξουν, να ονειρευτούν, να γνωρίσουν τον εαυτό τους. Και τελικά να δουν τη ζωή τους διαφορετικά ή, ακόμα καλύτερα, να τη δουν όπως είναι: γεμάτη καθημερινή μαγεία.
* Ο Αρης Δημοκίδης είναι συγγραφέας παιδικών βιβλίων και δημοσιογράφος.
Διαβάζοντας τις αποφάσεις αποσπάσεων παρατήρησα ότι περιλαμβάνεται η παρακάτω παρατήρηση:
Όσοι από τους παραπάνω εκπαιδευτικούς είναι τοποθετημένοι οργανικά σε δυσπρόσιτο σχολείο ( Υ.Α. Αρ. 46272/Δ2/02-05-2002, ΦΕΚ 599/Β ) θα παραμείνουν σ’ αυτό μέχρι την αναπλήρωσή τους.
Ερώτημα: αφού προβλεπόταν από την προκήρυξη αποσπάσεων ότι υπάρχει κώλυμα υποβολής αίτησης απόσπασης για όσους διορίστηκαν στα δυσπρόσιτα σχολεία και διανύουν τη διετή υποχρεωτική υπηρεσία στα σχολεία αυτά, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 21 του Ν.3328/2005 (ΦΕΚ 80/1-4-2005 τ.Α’) πώς έγιναν δεκτές και κυρίως πώς ικανοποιήθηκαν τέτοιες αιτήσεις;
Κι άντε επειδή είμαι καλόπιστη να δεχθώ ότι υπήρξαν περιπτώσεις που οι αποσπάσεις επιβάλλονται για λόγους υγείας. Πόσες είναι αυτές; Γιατί αν π.χ. υπερβαίνουν τις εκατό εξαιρέσεις τότε η υπόθεση όζει επικίνδυνα. Άλλωστε προβλέπονται οι ειδικές κατηγορίες αποσπάσεων για τέτοιες περιπτώσεις.
Είναι δυνατόν με απλή προφορική εντολή να καταστρατηγείται ο νόμος; Δεν μπορώ να πιστέψω ότι δεν λειτούργησε το σύστημα και δεν εντοπίστηκαν οι περιπτώσεις που εμφάνιζαν κώλυμα. Ειδικά μετά τις εξαγγελίες της υπουργού για πλήθος αποσπασμένων από δυσπρόσιτα που παραμένουν κενά; Εχουμε άδικο να τραγουδήσουμε τώρα “τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα;”
Πάλι θα έχουμε τα ίδια δημοσιεύματα με τους εκπαιδευτικούς φαντάσματα; Ως πότε θα κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας;
Πριν ακόμη ανοίξει η αυλαία της φετινής έκθεσης ηλεκτρονικών παιχνιδιών Ε3 στο Λος Aντζελες, η Microsoft κέρδισε τα φώτα της δημοσιότητας, παρουσιάζοντας μία ημέρα νωρίτερα το Kinect, μία νέα συσκευή για την παιχνιδομηχανή Xbox 360. Κάθε άλλο παρά τυχαία: το Kinect –ή αλλιώς project Natal όπως το πρωτονόμασε η εταιρεία– ουσιαστικά καταργεί τη χρήση των κλασικών χειριστηρίων. Χάρη σε ένα σύστημα από δύο κάμερες, η συσκευή αναγνωρίζει τα φυσικά αντικείμενα που βρίσκονται μπροστά από την κονσόλα, ξεχωρίζοντας το σώμα του παίκτη από το υπόλοιπο περιβάλλον. Eτσι, μπορεί να παρακολουθεί με ρυθμό 30 «καρέ» το δευτερόλεπτο τις κινήσεις έως και 48 σημείων στα άκρα ή τον κορμό του παίκτη, αντιγράφοντάς τις στις κινήσεις του εικονικού «χαρακτήρα» που αυτός ελέγχει μέσα στο βιντεοπαιχνίδι.
Για πολλούς ειδικούς η μεγαλύτερη επανάσταση που φέρνει η συγκεκριμένη συσκευή δεν αφορά τόσο τις παιχνιδομηχανές όσο τον τρόπο με τον οποίο χειριζόμαστε τους υπολογιστές, προβλέποντας πως η συγκεκριμένη τεχνολογία δρομολογεί τη μεγαλύτερη τομή από την εποχή που αναπτύχθηκε το «ποντίκι». Κι αυτό γιατί τα συστήματα αναγνώρισης της κίνησης ανοίγουν τον δρόμο ώστε να αλληλεπιδρούμε με οποιοδήποτε PC, χρησιμοποιώντας αποκλειστικά χειρονομίες.
Αυτή την ώρα τα παιδιά θα είναι στο αεροπλάνο. Αθήνα- Λάρνακα, μετά Λευκωσία, πέρασμα στα Κατεχόμενα από την πράσινη γραμμή και οδικώς σε δύο ώρες θα έχουν φτάσει στη χερσόνησο. Το βράδυ θα κοιμηθούν στα σπίτια τους. Πέτρινα σπίτια. Ο μισός δρόμος ελληνικός, ο άλλος τούρκικος.
Στην μέση η εκκλησία, στην πίσω μεριά ο μιναρές. Ο χότζας βγαίνει κάθε μέρα. Η καμπάνα χτυπάει κάθε Κυριακή. Δεν έχω πάει, μου τα περιέγραψαν. Η Καρπασία, η άκρη της κατεχόμενης Κύπρου, λένε είναι παράδεισος. Θάλασσα αριστερά και δεξιά, περβόλια, δάση και όλες οι ομορφιές που έκαναν την Κύπρο νησί της Αφροδίτης. Σε μερικά χρόνια, λένε, αυτή η απάτητη από τουρίστες χερσόνησος θα είναι ένα κοσμοπολίτικο θέρετρο. Μαρίνα, καζίνο, 16 ξενοδοχεία! Αυτό είναι το σχέδιο της τουρκοκυπριακής διοίκησης. Ηδη οι μπουλντόζες ανοίγουν δρόμους. Ο στενός χωματόδρομος που διασχίζει τη χερσόνησο και καταλήγει στο μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα θα γίνει λεωφόρος. Τα παιδιά που έχω απέναντί μου δεν ξέρουν να μου πουν αν αυτό είναι καλό ή κακό. Θα ήθελαν, βέβαια, να έχουν και αυτά μια καφετέρια να πάνε με τους φίλους τους και να μην κλείνονται στο σπίτι μόλις νυχτώσει, αλλά παραπάνω δεν ξέρουν.
Σήμερα στα χωριά τους υπάρχουν μόνο καφενεία για τους γέρους.
Ξεχωριστά για Ελληνες και Τούρκους.
Και στις θάλασσες- οι καλύτερες της Κύπρου, υπερηφανεύονται- δεν υπάρχει τίποτα πέρα από άμμο και βράχια. Στο Ριζοκάρπασο και στα γύρω χωριά, μου λένε τα παιδιά, δεν υπάρχει πλέον φόβος. Οι Τούρκοι έποικοι ύστερα από 35 χρόνια στο νησί έχουν πάψει να κοιτάζουν εχθρικά τους Ελληνες. Και οι δικοί μας έχουν μαλακώσει. Κουράστηκαν να ακούνε τους πολιτικούς «μας» να τους μιλάνε για λύση. Ερχονται από τις ελεύθερες περιοχές, βγάζουν δεκάρικους, φωτογραφίζονται, μπαίνουν στις λιμουζίνες, γκαζώνουν και εξαφανίζονται. Οι 560 «εγκλωβισμένοι» της Καρπασίας μένουν εδώ. Τα παιδιά τους όμως- τα παιδιά που έχω απέναντί μου, τέσσερα κορίτσια και έξι αγόρια- όλο και περισσότερο λοξοκοιτάζουν προς τις ελεύθερες περιοχές.
Αλλωστε «ξέρουσιν πιον»
Τα Ελληνόπουλα από την κατεχόμενη Καρπασία μιλάνε για τη ζωή τους με τους τούρκους εποίκους αλλά και για τα όνειρά τους στα Νέα
Το ερώτημά σας, αν χρειάζεται τα παιδιά να διαβάζουν το καλοκαίρι, απασχολεί πολύ γονείς και εκπαιδευτικούς. Μόνο τα παιδιά δεν απασχολεί! Γιατί εκείνα που έχουν ανακαλύψει την απόλαυση της ανάγνωσης θεωρούν αυτονόητο πως θα διαβάσουν βιβλία, όπως αυτονόητο είναι πως θα κολυμπήσουν και θα πάνε θερινό σινεμά. Τα άλλα, που δεν θέλουν να διαβάσουν κανένα βιβλίο, πρέπει να τα βοηθήσουμε να ανακαλύψουν πόσο ωραία περνάει ο αναγνώστης όταν διαβάζει. Πώς;
Μπορούμε να διαλέξουμε μαζί τα βιβλία που θα πάρουμε φεύγοντας για διακοπές. Ο γονιός που παίρνει βιβλία να διαβάσει, λειτουργεί ως ένα ισχυρό πρότυπο. Απαραίτητη είναι η επίσκεψη στα βιβλιοπωλεία για να ενημερωθούμε, να ψάξουμε και να αγοράσουμε τα βιβλία που θα πάρει κάθε μέλος της οικογένειας μαζί του στις διακοπές
Αναζητούμε βιβλία ειδικού ενδιαφέροντος σχετικά με τον τόπο ή τις δραστηριότητες που θα κάνουμε τις διακοπές μας. Δείχνουμε το ενδιαφέρον μας για ό,τι διαβάζει το παιδί μας –διαβάζουμε κι εμείς–, κάνουμε το βιβλίο επίκεντρο των οικογενειακών συζητήσεων. Τα βιβλία μάς δίνουν την ευκαιρία να επικοινωνούμε – γίνονται ένας κρίκος που μας συνδέει με το παιδί. Τα βιβλία επίσης μας δίνουν την ευκαιρία να δημιουργούμε! Το παιδί μπορεί να γράψει τη δική του συνέχεια ή το δικό του τέλος. Να δραματοποιήσει σκηνές με τους φίλους του. Να ζωγραφίσει, να τραγουδήσει, να φτιάξει κατασκευές. Το καλοκαίρι ενδείκνυται για βιβλία γνώσεων και δραστηριοτήτων, μια και δεν καθορίζει το σχολείο τα πεδία ενδιαφερόντων αλλά κάθε παιδί ανακαλύπτει τα δικά του! Επίσης, τα νέα βιβλία τύπου «Διακοπές» δεν κάνουν πια επανάληψη στο βιβλίο του σχολείου, αλλά έχουν δημιουργικές δραστηριότητες, όπου το παιδί χρησιμοποιεί τις γνώσεις της χρονιάς. Δεν θυμίζουν σχολείο, ενώ αντίθετα προσφέρουν δημιουργική απασχόληση τις ατέλειωτες ελεύθερες ώρες του καλοκαιριού, που όλοι θέλουμε να ξεκολλήσουμε τα παιδιά μας από τις οθόνες και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια.
* Ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος είναι συγγραφέας, εκπαιδευτικός και πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για Παιδιά και Νέους (ΙΒΒΥ).
Υπήρχε μια εποχή που το εξωσχολικό διάβασμα ήταν συνυφασμένο με το καλοκαίρι. Ησυχα, ζεστά μεσημέρια, με μοναδικό ήχο το γύρισμα των σελίδων ενός βιβλίου. Θυμάμαι το αίσθημα της απόλυτης ανεμελιάς. Τα σχολεία είχαν κλείσει και όπου να ‘ναι θα ακολουθούσε η τελετουργική βόλτα στα βιβλιοπωλεία για την επιλογή. Δεν χρειαζόταν να είναι πολλά τα βιβλία που θα διαλέγαμε, μπορούσε να ήταν μόνο ένα. Το ένα, που θα γινόταν το ταξίδι και ο κόσμος μας για όλο το καλοκαίρι.
Δεν μπορώ να πω πως ήμαστε πιο τυχεροί ή πιο άτυχοι που δεν σερφάραμε από μικροί στο Internet, αφού πια πρώτη εγώ παθαίνω στερητικό σύνδρομο στις διακοπές όταν δεν έχω πρόσβαση στα email μου… Απολαμβάναμε πάντως μια υπέροχη, χαμένη στα σίγουρα, γαλήνη. Πίεση δεν υπήρχε, στο κάτω κάτω πώς αλλιώς θα περνούσαν τα μεσημέρια; Ετσι το βιβλίο είχε την ικανότητα να γίνεται φίλος κι αυτή ήταν η μαγεία: ένας συνδυασμός ξεκούρασης, ονειροπόλησης και αυτάρκειας.
Σήμερα, τα παιδιά που ξεκινούν το καλοκαίρι τους δεν σκέφτονται τόσο το ποια και πόσα βιβλία θα διαβάσουν. Οι γονείς συνήθως αποφασίζουν, αγοράζουν, παραδίδουν κι όλα αυτά με ένα σχετικό άγχος. Πώς θα τα κρατήσουν μακριά από το κομπιούτερ, πώς θα τα πείσουν να μην παίζουν πολλές ώρες playstatioστο σπίτι ή στο internet cafe κοντά στο εξοχικό. Μοιάζει πράγματι τρομακτικό και για τις δύο πλευρές. Σαν να είναι κάτι υποχρεωτικό που εάν δεν γίνει, θα δημιουργηθούν προβλήματα.
«Δεν διαβάζει» ακούω συνεχώς από γονείς κυρίως μεγαλύτερων παιδιών ή «δεν με νοιάζει που δεν μ’ αρέσουν αυτά που διαβάζει, αρκεί που το κάνει». Σαν ατάκες απελπισίας. Αραγε θα μπορούσαμε να επαναφέρουμε στη σύγχρονη εποχή και γενιά την ηρεμία της αίσθησης ότι διαβάζω το βιβλίο μου και δεν έχω ανάγκη τίποτε άλλο;
Πρόσφατα στο Ιδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, ο συγγραφέας και εκπαιδευτικός Βαγγέλης Ηλιόπουλος έδωσε μια διάλεξη με θέμα εάν θα πρέπει τα παιδιά να διαβάζουν το καλοκαίρι. Ηταν το έναυσμα για μια αντιπαράθεση μεταξύ ενός πιο νέου κι ενός παλαιότερου συγγραφέα παιδικών βιβλίων, του Αρη Δημοκίδη και του ίδιου του Ηλιόπουλου.
Λίγο πριν φτιάξουμε τις βαλίτσες των διακοπών, το ερώτημα είναι: Εχει νόημα να πείσουμε τα παιδιά μας να διαβάσουν και πώς θα τους μάθουμε να απολαμβάνουμε μια ενασχόληση που θα τους συντροφεύει και καλλιεργεί για μια ολόκληρη ζωή;
Η ιδιαίτερα διαδεδομένη στις μέρες μας, κυρίως σε άτομα νεαρής ηλικίας, χρήση ακουστικών για την ακρόαση μουσικής μπορεί να προκαλέσει προσωρινές βλάβες στην ακοή μας. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο της Γάνδης, στο Βέλγιο, ύστερα από εξονυχιστική έρευνα που διεξήγαγε σε δείγμα 21 νέων ατόμων, ηλικίας μεταξύ 19 και 28 ετών.
Οι ερευνητές ζήτησαν από τους εθελοντές να ακούσουν επί μία ώρα μουσική ποπ ή ροκ χρησιμοποιώντας συσκευές mp3. Η διαδικασία επαναλήφθηκε έξι φορές χρησιμοποιώντας κάθε φορά διαφορετικό είδος ακουστικών και αλλάζοντας την ένταση της μουσικής. Πριν και μετά από κάθε «συνεδρία» οι ερευνητές υπέβαλλαν τους νέους σε ακουστικά τεστ. Και διαπίστωσαν σημαντικές, αν και προσωρινές, μεταβολές στην ακουστική ευαισθησία τους. Οπως γράφουν στη σχετική μελέτη τους, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Archives of Otolaryngology, Head & Neck Surgery», «η διαπίστωση αυτή επιβεβαιώνει την υποψία ότι οι ατομικές συσκευές μουσικής ακρόασης που χρησιμοποιούν ακουστικά είναι δυνητικά επιβλαβείς για την ακοή μας. Θα χρειαστεί όμως να γίνουν και περαιτέρω μελέτες προκειμένου να διαπιστώσουμε κατά πόσο οι βλάβες που προκαλούνται είναι μόνιμες».
Δεν είναι η πρώτη φορά που επισημαίνονται οι πιθανοί κίνδυνοι για την υγεία των νεότερων κυρίως ανθρώπων από την κατάχρηση των νέων τεχνολογιών μουσικής ακρόασης. Στις αρχές του περασμένου έτους επιστημονική επιτροπή της Ε.Ε. είχε προβλέψει ότι σημαντικό ποσοστό νέων Ευρωπαίων, έως και 10%, κινδυνεύουν να υποστούν μόνιμες απώλειες της ακοής τους αν συνεχίσουν να ακούνε με υψηλή ένταση του ήχου μουσική από συσκευές mp3 και mp4 για πάνω από μία ώρα την ημέρα κάθε εβδομάδα επί μία πενταετία. Και σημείωνε την ανάγκη να ληφθούν μέτρα, όπως η εμφάνιση προειδοποιητικών μηνυμάτων στις οθόνες των συσκευών ή η ύπαρξη μέγιστου ορίου 85 ντεσιμπέλ στην ένταση του ήχου.
Οσον αφορά τα αίτια για το ότι η ακρόαση μουσικής από συσκευές mp3 προκαλεί ακουστικές βλάβες, έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες. Ο Paul Kileny, διευθυντής του Τμήματος Ηλεκτροφυσιολογίας και Ακουολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, θεωρεί «ύποπτο», εκτός από την υψηλή ένταση του ήχου, ακόμη και το σύστημα «συμπίεσης» αρχείων που χρησιμοποιούν οι συσκευές mp3 και mp4 προκειμένου να χωρέσουν όσο το δυνατό περισσότερο όγκο δεδομένων. Επίσης σημαντικό ρόλο, κατά τον Kileny, παίζει και το μέγεθος του ακουστικού πόρου: όσο πιο μεγάλος είναι ο ακουστικός πόρος τόσο πιο ενισχυμένος φτάνει ο ήχος στο ακουστικό νεύρο. Οσο πιο νέος είναι κανείς τόσο μικρότερο ακουστικό πόρο έχει, επομένως για να ακούσει τη μουσική αναγκάζεται να ανεβάζει την ένταση καταπονώντας την ακοή του.
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότερα
Του Αρη Δημοκιδη*
Άρθρα (RSS)