Ονειρεύομαι τη μέρα που στα γυμνάσια και στα λύκεια θα αρχίσει να διδάσκεται ένα καινούργιο μάθημα, το μάθημα της Λογοτεχνίας. Οι μαθητές θα έρχονται σε επαφή με έργα της ελληνικής και της παγκόσμιας λογοτεχνίας, που με τη σωστή διδακτική προσέγγιση θα τους βοηθούν να πλουτίσουν τον συναισθηματικό τους κόσμο και να οξύνουν ακόμη περισσότερο την κοινωνική ευαισθησία τους. Μέσα από την ανάγνωση και την προσπέλαση των κειμένων οι έφηβοι θα ανιχνεύουν τις αγωνίες και τους προβληματισμούς των δημιουργών, θα σχολιάζουν τις αξίες και τη δράση των λογοτεχνικών προσώπων και θα έχουν την ευκαιρία να δουν πώς καθρεφτίζεται η δική τους προσωπικότητα στους ήρωες, θετικούς ή μη, των βιβλίων.
«Μα», ακούω την ένσταση, «αυτό το μάθημα ήδη υπάρχει στα σχολεία και διδάσκεται εδώ και χρόνια!».
Πικρή διαπίστωση: όσοι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο εμπλέκονται στη διδασκαλία του συγκεκριμένου μαθήματος στον χώρο της μέσης εκπαίδευσης, κυρίως όσοι το διδάσκουμε στην τάξη και δεν τρεφόμαστε με μεγαλοϊδεατισμούς ή από καθέδρας θεωρίες, όλοι λίγο- πολύ έχουμε καταλήξει στο οδυνηρό συμπέρασμα ότι τέτοιο μάθημα δεν υφίσταται. Εκτός αν θεωρούμε μάθημα Λογοτεχνίας τα δεκάδες αποσπάσματα από ευρύτερες αφηγηματικές ή ποιητικές συνθέσεις που ένας μαθητής «διδάσκεται» τα έξι χρόνια της φοίτησής του, την πληθώρα γραμματολογικών-φιλολογικών πληροφοριών με τις οποίες βομβαρδίζεται, την ύπαρξη διδακτικού στόχου σε κάθε ανάλυση κειμένου (λες και το κείμενο είναι κυνηγετικό θήραμα), την ισοπεδωτική εισβολή της αφηγηματολογίας (δεκατριάχρονα παιδιά πρέπει να μάθουν για τις οπτικές αφήγησης…), τις κατευθυνόμενες ερωτήσεις-ασκήσεις για το ξεκλείδωμα του εκάστοτε αποσπάσματος (πολλές από τις οποίες ανήκουν σε άλλο γνωστικό αντικείμενο, π.χ. ο χωρισμός σε παραγράφους και η εύρεση πλαγιότιτλων) ή τον τραγέλαφο των εξετάσεων.
Αποτέλεσμα; Ενας μαθητής Γυμνασίου ή Λυκείου λίγο καιρό μετά δεν θυμάται το παραμικρό απ΄ όσα διδάχθηκε σε όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς (το πολύ πολύ να έχει συγκρατήσει το κείμενο που «έπεσε» στις εξετάσεις του Ιουνίου). Και το χειρότερο, δεν του έχει δοθεί η ευκαιρία να αγαπήσει στο ελάχιστο τη λογοτεχνία. Για το αν έγινε βιβλιόφιλος ή επαρκής αναγνώστης, καλύτερα ας μην το συζητήσουμε.
Εκείνο λοιπόν που πρέπει να γίνει το ταχύτερο δυνατόν είναι το μάθημα της Λογοτεχνίας να επανιδρυθεί- κι ας μην είναι πολιτικό κόμμα. Σε μια τέτοια διαδικασία το πρώτο που πρέπει να αλλάξει είναι η φιλοσοφία του μαθήματος. Να συνειδητοποιήσουμε μια και καλή ότι πέρασαν οι εποχές όπου χρησιμοποιούσαμε τη Λογοτεχνία στο σχολείο για να μεταβιβάσουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά. Το μοντέλο αυτό έχει πια ξεπεραστεί. Τη μετάδοση του λογοτεχνικού Κανόνα από γενιά σε γενιά την έχει επισκιάσει σήμερα- καλώς!- η ανάγκη των μαθητών να έρθουν σε επαφή με κείμενα που τους προκαλούν πολλαπλώς το ενδιαφέρον και τους βοηθούν στην αυτοέκφραση. Με μια τέτοια αλλαγή πλεύσης και προσανατολισμού η σχολική τάξη θα μπορέσει να λειτουργήσει σαν μικρή λέσχη ανάγνωσης, με τον εκπαιδευτικό στον ρόλο του κατηρτισμένου και έξυπνου συντονιστή, και εν συνεχεία σαν ένα μικρό εργαστήρι δημιουργικής γραφής. Οσοι από εμάς παίρνουμε κατά καιρούς μέρος στο πρόγραμμα του ΕΚΕΒΙ «Συγγραφείς στα σχολεία» γνωρίζουμε από πρώτο χέρι με πόση επιτυχία οι μαθητές προσεγγίζουν το λογοτεχνικό έργο όταν δεν έχουν στα πόδια τους τα βαρίδια της γραμματολογίας, αλλά τους δίδεται η ευκαιρία να γίνουν οι ίδιοι συν-δημιουργοί επεμβαίνοντας δημιουργικά στο κείμενο και παράγοντας λόγο, προφορικό ή γραπτό.
Και επιτέλους να καθιερωθεί και στη χώρα μας η διδασκαλία ολόκληρου λογοτεχνικού έργου- διαδικασία αυτονόητη και δοκιμασμένη στα σχολεία της Ευρώπης εδώ και πολλά χρόνια. Ας αναλογιστούμε τι μεγάλο κέρδος θα είναι για έναν έφηβο αν, τελειώνοντας το σχολείο, έχει διαβάσει κάποια από τα παρακάτω έργα (ενδεικτικός ο κατάλογος, μα όχι τυχαίος, ούτε βέβαια εξαντλητικός): Ηλιος ο Πρώτος, Ο Βασίλης ο Αρβανίτης,Η φόνισσα,Ο μικρός πρίγκιπας, Ο γέρος και η θάλασσα,Το τέλος της μικρής μας πόλης,Στροφή,Ο φύλακας στη σίκαλη, Ιστορία ενός αιχμαλώτου, Το λίγο του κόσμου, Τέταρτη διάσταση, Το ημερολόγιο της Αννας Φρανκ, Η τιμή και το χρήμα, Ασκητική, Για ένα φιλότιμο, Το πλατύ ποτάμι,Λεωνής,Σύγνεφο με παντελόνια,Μοσκώβ Σελήμ,Τα ρω του έρωτα… Να έχει πάρει μια καλή και ποικίλη γεύση από την ελληνική και την παγκόσμια λογοτεχνία, παλαιότερη και σύγχρονη, από το μυθιστόρημα και το διήγημα, από την πρόζα και την ποίηση. Αποφοιτώντας δηλαδή να έχει στο δισάκι της βιβλιοφιλίας του 5- 10 έργα που ίσως του αλλάξουν τον τρόπο να βλέπει τον κόσμο. Αν μάλιστα σ΄ αυτή τη διαδικασία προστεθούν ο εμπλουτισμός και η στήριξη των
σχολικών βιβλιοθηκών, η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών για τη διδασκαλία του μαθήματος, καθώς και η συνδρομή της Εταιρείας Συγγραφέων- συνάδελφοι, δεν είμαστε μόνο συνδικαλιστικό όργανο-, τότε μπορούμε να μιλάμε για ένα νέο δυναμικό ξεκίνημα. Να, λοιπόν, πεδίο σύγκλισης και συνεργασίας για τα υπουργεία Παιδείας και Πολιτισμού.
Από ένα τέτοιο (καινούργιο) μάθημα κερδισμένοι θα βγούμε όλοι, ιδίως οι νέοι. Και το σημαντικότερο: από τη στιγμή που θα έχει πλαστεί ένα ποιοτικό αναγνωστικό κοινό εικοσάρηδες να περνούν το κατώφλι του βιβλιοπωλείου-, αυτόματα διασφαλίζεται το μέλλον της ανάγνωσης. Με λίγα λόγια, η ίδια η λογοτεχνία.
Ο Θ. Καρούνος στο Βήμα Ιδεών μας διαφωτίζει για τα θέματα δικαιωμάτων δημιουργών:
Η μεγάλη χρήση του Ιnternet σε όλον τον κόσμο διαμορφώνει πλέον νέες συνθήκες για το πώς μοιραζόμαστε αυτά που δημιουργούμε ή αγοράζουμε. Σήμερα δεκάδες χιλιάδες αγαθά και προϊόντα, όπως βιβλία, μουσική, βίντεο, άρθρα, φωτογραφίες, διατίθενται και σε ψηφιακή μορφή. Τα ψηφιακά αγαθά έχουν την πολύ σημαντική ιδιότητα ότι είναι άυλα και έτσι όταν μοιραζόμαστε ένα αντίγραφο δεν στερούμαστε το πρωτότυπο.
Αυτή η νέα πραγματικότητα δημιουργεί νέες απαιτήσεις για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας, το κοπιράιτ (copyright) ρυθμίζει τα δικαιώματα των δημιουργών. Το copyright θεσμοθετήθηκε αρχικά για να διασφαλίσει τους συγγραφείς από τη μη νόμιμη επανεκτύπωση των βιβλίων τους και στη συνέχεια επεκτάθηκε και σε άλλα έργα.
Το Ιnternet και οι τεχνολογίες ψηφιοποίησης οδήγησαν από πολύ νωρίς σε νέες μορφές αδειοδότησης του ψηφιακού περιεχομένου. Το πρώτο παράδειγμα εναλλακτικής αδειοδότησης είναι το copyleft. Το copyleft αξιοποιεί το θεσμικό πλαίσιο του copyright και το τροποποιεί έτσι ώστε ο δημιουργός να επιτρέπει την ελεύθερη αντιγραφή του έργου του.
Η χρήση του Διαδικτύου από εκατομμύρια χρήστες για τη διακίνηση ψηφιακού περιεχόμενου συνέβαλε στο να επανεξετασθεί και ο τρόπος διάθεσης και του πολιτιστικού περιεχομένου. Το 2001 ο Lawrence Lessig, μέσα από την εμπειρία μιας δικαστικής διαμάχης για την επέκταση της χρονικής περιόδου διαρκείας των πνευματικών δικαιωμάτων, σχεδίασε τις άδειες Creative Commons με στόχο να συμβάλει στο να αρθούν οι ελλείψεις του copyright που εξυπηρετούσε τους δημιουργούς τη μη ψηφιακή περίοδο.
Οι άδειες Creative Commons επιτρέπουν στους δημιουργούς να επιλέξουν τον τρόπο αδειοδότησης των έργων τους και τους χρήστες να χρησιμοποιούν χωρίς νομικά κωλύματα τα έργα που διατίθενται στο Διαδίκτυο. Οι άδειες Creative Commons, όπως και οι άδειες του ανοιχτού λογισμικού, συμβάλλουν στη δημιουργία κοινών ψηφιακών αγαθών που διατίθενται ελεύθερα μέσα από το Διαδίκτυο και διαμορφώνουν τις συνθήκες για την ανάπτυξη νέων μορφών δημιουργικότητας, καινοτομίας, επιχειρηματικότητας, καθώς και νέων μορφών συμμετοχής των πολιτών στα κοινά.
Κατά την τρέχουσα αντίληψη η ηλεκτρονική διακυβέρνηση προσλαμβάνεται με έναν ατελή και ατελέσφορο τρόπο .Εξισώνεται συχνά με κάποιο site ή portal που δημιουργεί ένας δημόσιος οργανισμός ή ένας δήμος για να παρέχει ενημέρωση και κάποιες στοιχειώδεις ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Ακόμη χειρότερα, η προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης ταυτίζεται με ένα πακέτο ασυντόνιστων, αποσπασματικών, πολλές φορές κακοσχεδιασμένων και ασύνδετων μεταξύ τους έργων πληροφορικής και επικοινωνιών που υλοποιούνται από τους διάφορους φορείς της Δημόσιας Διοίκησης και της Αυτοδιοίκησης. Ωστόσο η ηλεκτρονική διακυβέρνηση δεν μπορεί να προκύψει αυτόματα από ένα απλό άθροισμα τέτοιων έργων. Δεν πρόκειται για μια απλή εμφύτευση των αναγκαίων πληροφορικών συστημάτων και δικτυακών υποδομών στον κορμό του δημοσίου τομέα. Αλλωστε η τεχνολογία δεν είναι αυτοσκοπός. Σημασία έχει η οργανική ενσωμάτωση των Τεχνολογιών Πληροφορικής
Δανία):«Η αξιοποίηση των ΤΠΕ πρέπει να συνδεθεί με τη διαχείριση και την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού,που υπερβαίνει την αναγκαία κατάρτιση. Οι άνθρωποι και όχι η τεχνολογία είναι το κλειδί για την ανάπτυξη της καινοτομίας».O Lundval, αναφερόμενος στη μακρόχρονη προσπάθεια της Δανίας να γίνει η πιο προωθημένη χώρα στην αξιοποίηση των ΤΠΕ, επισημαίνει ότι αρχικά οι σχετικές επενδύσεις οδήγησαν σε μείωση της παραγωγικότητας και μόνον όταν συνδυάστηκαν με την ανάπτυξη και την εξοικείωση του ανθρώπινου δυναμικού οδήγησαν σε οφέλη παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας. Η αξιοποίηση των ΤΠΕ προϋποθέτει και απαιτεί συμπληρωματικά: ενεργά ανθρώπινα δίκτυα, τεχνική υποστήριξη, οργανωτικές και θεσμικές αλλαγές, αλλαγές στην οργάνωση της εργασίας και, κυρίως, αλλαγές στις νοοτροπίες (π.χ., καταπολέμηση της τεχνοφοβίας), στις αντιλήψεις, στις συμπεριφορές.
Και είναι αλήθεια ότι για τη νέα γενιά η κλασική συσκευή της τηλεόρασης γίνεται όλο και πιο απωθητική. Ο ελεύθερος χρόνος τους είναι μοιρασμένος μεταξύ του κινητού της παλάμης τους, της οθόνης του υπολογιστή τους και της κονσόλας των βιντεοπαιχνιδιών τους. Οι εφαρμογές πληροφορικής που τους ενδιαφέρουν είναι ολοένα περισσότερο εκείνες που στήνουν κοινωνικά δίκτυα τα οποία τους επιτρέπουν να μοιραστούν εμπειρίες με ενημέρωση της εντοπιότητάς τους (να ΄ναι καλά το GΡS και το GoogleΜaps) ή τους δίνουν τα συνεργατικά εργαλεία για να στήσουν κοινές δράσεις (από συμμετοχικό εθελοντισμό ως… τηλεπάρτι). Η όποια παρακολούθηση ταινίας και τηλεοπτικούραδιοφωνικού προγράμματος τους είναι προσφιλής μόνον εφόσον γίνεται μέσα από αυτό το ασύρματα διαδικτυωμένο φάσμα συσκευών, υποκύπτοντας στο δόγμα«όποτε το θέλω,όπου θέλω».
Η επέκταση του «πληροφορικού νέφους» με καλούδια που εγγυώνται τη διαλειτουργικότητα συσκευών και συστημάτων είναι κάτι για το οποίο, τεχνικά, όλοι οι μεγαλοκατασκευαστές της πληροφορικής κόπτονται. Εκείνο όμως που δεν θέλουν- και οι κινήσεις της Google το κάνουν εφιάλτη τουςείναι να δοθεί η τεχνολογική δυνατότητα στη νέα γενιά καταναλωτών να αναβαθμίσει το δόγμα της σε «όποτε το θέλω, όπου θέλω,δωρεάν!». Το σίγουρο για τη νέα χρονιά είναι ότι πλήθος νέων προγραμμάτων θα διατεθούν στους χρήστες, είτε γραμμένα για «κλειστές» κοινότητες είτε για «ελευθεριάζουσες», ή και για «αναρχοαυτόνομες». Κάποιοι από τους αναλυτές επιμένουν ότι μετά το 2010 η μορφή της πληροφορικής θα έχει γίνει… αγνώριστη.
Πώς χορηγούνται οι πανεπιστημιακές υποτροφίες και οι φοιτητικές ενισχύσεις; Η μελέτη της Michele Lamont «How professors think. Inside the curious world of academic judgement» (Harvard University Press, σελ. 330) δίνει μια εικόνα για τις αρχές που εφαρμόζουν οι αμερικανικές ακαδημαϊκές επιτροπές στη διάρκεια των ατελείωτων ωρών που εξετάζουν βιογραφικά, συστατικές επιστολές και προτάσεις ερευνητικών προγραμμάτων. Σύμφωνα με τον κριτικογράφο του TLS Adam Cuper, το κεντρικό συμπέρασμα της συγγραφέως είναι ότι όλες οι επιτροπές επιδιώκουν την υπεροχή, δεν είναι ωστόσο καθόλου αυτονόητο ότι υπάρχει συναίνεση ανάμεσα στα μέλη των διαφορετικών επιστημονικών πεδίων για το τι σημαίνει και πώς κατακτάται η υπεροχή. Η Michele Lamont μελέτησε τη στάση των διεπιστημονικών επιτροπών που χορηγούν υποτροφίες στις ανθρωπιστικές σπουδές και τις κοινωνικές επιστήμες για να διαπιστώσει ότι κάθε κοινότητα ιεραρχεί τις προτεραιότητές της με διαφορετικά κριτήρια. Οι οικονομολόγοι έτσι εκτιμούν τις μαθηματικές αρετές και υποτιμούν τη διερεύνηση γεγονότων. Οι ιστορικοί λατρεύουν τα γεγονότα. Και επειδή είναι σε θέση να διατυπώσουν τι τους αρέσει, τόσο οι οικονομολόγοι όσο και οι ιστορικοί ευνοούνται δυσανάλογα πολύ κατά τη διανομή των υποτροφιών.
Στον χώρο των φιλοσόφων αντιθέτως τα αποτελέσματα είναι πενιχρά, καθώς οι υποψήφιοι δυσκολεύονται να εξηγήσουν το ενδιαφέρον που παρουσιάζουν τα ακατανόητα για την πλειοψηφία ερευνητικά τους σχέδια. Αλλες πάλι επιστημονικές κοινότητες πάσχουν εξαιτίας των εσωτερικών τους συγκρούσεων. Οι πολιτικοί επιστήμονες και οι κοινωνιολόγοι λόγου χάρη είναι διχασμένοι ανάμεσα στους υπέρμαχους της δημιουργίας μοντέλων και τους εθνογράφους. Η αμερικάνική ανθρωπολογία και η γεωγραφία που κάποτε συνεργάζονταν είναι επίσης διχασμένες, καθώς οι επιστήμονές τους αισθάνονται ανασφαλείς ως προς την επιστημονική τους ταυτότητα. Οι φιλόλογοι τέλος επιμένουν να απορροφώνται από τις αλληλοϋποκαθιστούμενες θεωρίες οι οποίες αφήνουν στο διάβα τους διαρκείς μνησικακίες. Ανεξαρτήτως πάντως από τις εσωτερικές τους διχόνοιες, όλοι είναι, όπως υποστηρίζει ο Adam Cuper, εξαιρετικά καχύποπτοι απέναντι στα αιτήματα και τις φιλοδοξίες των υπολοίπων επιστημονικών πεδίων.
Μου το έστειλε μία μητέρα που ταλανίζεται με το γιο της. Το είχε αλιεύσει από την Ελευθεροτυπία.
Είμαι δάσκαλος και θέλω να ξέρω τι πρέπει να κάνω για να βοηθήσω ένα δυσλεκτικό μαθητή μέσα στην τάξη;
«Βάλτε τον να κάτσει μπροστά για να του περιορίσετε τα οπτικά του ερεθίσματα, επιλέξτε για διπλανό του ένα μαθητή καλύτερο από αυτόν για να λειτουργήσει ως κίνητρο στην απόδοσή του. Επιβραβεύστε τον και επιδοκιμάστε τον όποτε μπορείτε, βαθμολογήστε την προσπάθεια και όχι τις γνώσεις. Γράψτε καθαρά στον πίνακα χρησιμοποιώντας χρώματα, δώστε του περισσότερο χρόνο σε δραστηριότητες αντιγραφής ή γραπτής εργασίας. Κάντε έντονη την παρουσία του μέσα στην τάξη με έμμεσους τρόπους (π.χ. να φέρει αυτός κιμωλίες από το γραφείο)».
Είμαι δάσκαλος και θέλω να ξέρω τι ΔΕΝ πρέπει να κάνω όταν έχω απέναντί μου έναν δυσλεκτικό μαθητή.
«Μην του βάζετε πολλή δουλειά για το σπίτι (δίνετε πάντα έμφαση στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα), μη διορθώνετε όλα του τα λάθη και μη χρησιμοποιείτε έντονα χρώματα όταν του τα διορθώνετε. Αποφύγετε τη δυνατή ανάγνωση μέσα στην τάξη και μην τον συγκρίνετε με άλλα παιδιά. Οταν τον εξετάζετε, μην του κάνετε δύσκολες, συντακτικά, ερωτήσεις».
Είμαι καθηγητής και θέλω να ξέρω πώς μπορώ να «βοηθήσω» το δυσλεκτικό μαθητή, πρακτικά, όταν αυτός εξετάζεται.
«Πρώτον, θέτοντάς του συγκεκριμένες και ξεκάθαρες ερωτήσεις. Δεύτερον, παρεμβαίνοντας όταν κάνει λάθη που πηγάζουν από τις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες του και, τρίτον, επαναφέροντάς τον στην εξεταστική διαδικασία με διακριτικούς χειρισμούς, αν έχετε παρατηρήσει ότι διασπάται η προσοχή του».
Είμαι καθηγητής και θέλω να ξέρω πώς μπορώ να ενισχύσω το δυσλεκτικό μαθητή ψυχολογικά;
«Πρώτον, αποφεύγοντας άστοχους χαρακτηρισμούς, όπως “τεμπέλης” ή “αδιάφορος”. Δεύτερον, ενθαρρύνοντάς τον να συνεχίσει την προσπάθεια. Τρίτον, καλλιεργώντας καλές σχέσεις με τους συμμαθητές του και, τέταρτον, εξατομικεύοντας το μάθημά του όταν αυτό είναι εφικτό».
Στα παιχνίδια των κοινωνικών δικτύων, οι χρήστες αγοράζουν όπλα, προσφέρουν λουλούδια, καλλιεργούν φάρμες και περιποιούνται κατοικίδια αγοράζοντάς τους έπιπλα, φαγητά και ρούχα έναντι πραγματικών χρημάτων. Η υπόστασή τους στον πραγματικό κόσμο, μπορεί να μην είναι τίποτα περισσότερο από λίγα πίξελ, ωστόσο τα λεγόμενα «εικονικά αγαθά», προσφέρουν πολλά εκατομμύρια δολάρια στις εταιρείες κοινωνικών παιχνιδιών.
Συχνά διαθέσιμα έναντι ενός δολαρίου, τα εικονικά εμπορεύματα αποτελούν μία από τις πιο ελκυστικές τάσεις στον κλάδο της τεχνολογίας, όπου σημειώνεται τεράστια ανάπτυξη στον τομέα των παιχνιδιών μέσω κοινωνικών δικτύων όπως το Facebook, το MySpace και το Bebo.
Οι αγορές εικονικών αγαθών στο Facebook εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 100 εκατ. δολάρια τους επόμενους δώδεκα μήνες ενώ σύμφωνα με τους ειδικούς θα φτάσουν έως και 5 δισ. δολάρια τα προσεχή πέντε έτη στο σύνολο των κοινωνικών δικτύων.
Όσο προχωρεί ο καιρός και τα γεγονότα, ζω ολοένα με το εντονώτερο συναίσθημα πως δεν είμαστε στην Ελλάδα, πως αυτό το κατασκεύασμα που τόσο σπουδαίοι και ποικίλοι απεικονίζουν καθημερινά δεν είναι ο τόπος μας αλλά ένας εφιάλτης με ελάχιστα φωτεινά διαλείμματα, γεμάτα μια πολύ βαριά νοσταλγία. Να νοσταλγείς τον τόπο σου, ζώντας στον τόπο σου, τίποτε δεν είναι πιο πικρό. Ωστόσο νομίζω πως αυτό το συναίσθημα, συνειδητό ή όχι- αδιάφορο, χαρακτηρίζει όσους από τους ανθρώπους μας των εκατό τόσων τελευταίων χρόνων αξίζει να τους λογαριάσει κανείς.
Τα τελευταία χρόνια η εξάρτησή μας από τα διάφορα γκατζετάκια ολοένα και αυξάνεται. Τι γίνεται όμως αν ένα από αυτά τα αντικείμενα πόθου που έχουμε αφιερώσει ώρες να το στήσουμε, στολίσουμε αποφασίσει να κάνει το μπανάκι του σε νερό; Ολική καταστροφή; αντί να ξεριζώνουμε τα μαλλιά μας ολοφυρόμενοι και να δοκιμάζουμε τις ικανότητές μας για κορυφαίοι του χορού καλύτερα να ψάξουμε γρήγορα για ένα σακουλάκι ρύζι και να βυθίσουμε τη συσκευή μας σε ένα μπωλ που θα γεμίσουμε με το ρύζι. Το ρύζι θα απορροφήσει την υγρασία και έχουμε κάποιες πιθανότητες ανάνηψης.
Φήμες φέρουν ότι ακόμα και μετά ημίωρη έκθεση στο υγρό στοιχείο η συσκευή επανήλθε μετά το rice spa!
Για πολλούς εργοδότες, οι υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook και το MySpace προκαλούν ήδη «πονοκέφαλο» στην παραγωγικότητα των εταιρειών τους. Πλέον, έχουν ακόμη ένα λόγο να ανησυχούν, τα διάφορα παιχνίδια που φιλοξενούν οι γνωστές ιστοσελίδες.
Αυτό το νέο είδος των social games αποκαλείται «ασύγχρονο» και επιτρέπει στους χρήστες να παίζουν με τους φίλους τους χωρίς να είναι και οι δύο ταυτόχρονα online. Το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό της χαλαρής δέσμευσης έχει καταστήσει παιχνίδια όπως το FamrVill, το Cafe World, το Restaurant City, το Pet Society και το Happy Aquarium, ιδιαίτερα δημοφιλή μεταξύ των εργαζομένων, που συχνά συνδέονται για να παίξουν την ώρα που βρίσκονται στο γραφείο.
Πρόσφατα το iTunes U το οποίο μέσω του iTunes προσφέρει δωρεάν μαθήματα, ομιλίες, ηχοβιβλία από πάρα πολλά πανεπιστήμια ξεπέρασε τα 1οο εκατομμύρια downloads. Μεταξύ των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (πάνω από 175) περιλαμβάνονται τα Oxford, Princeton University, UCLA, Harvard University, MIT, NYU Medical School, Cambridge, Georgetown, DePaul, Duke, and Yale University.
Aκόμα και οι επαγγελματικώς ασχολούμενοι με την υψηλή τεχνολογία έχουν πότε πότε στην κατοχή τους κομμάτια χαρτί με ορνιθοσκαλίσματα, τα οποία, ωστόσο, θα έπρεπε να φυλάσσονται σε θησαυροφυλάκιο. Είναι χαρτιά που επάνω τους έχουν γραφεί κωδικοί πρόσβασης για τις ιστοσελίδες που τους επιτρέπουν να κάνουν τη δουλειά τους και να έρχονται σε επαφή με τον υπόλοιπο κόσμο.
Οι περισσότεροι χρήστες του Ιντερνετ παραδέχονται ότι δεν δίνουν δεύτερη σκέψη στις συστάσεις των ειδικών σχετικά με το πώς μπορούν να θωρακίσουν τους λογαριασμούς τους στο Διαδίκτυο. Συνήθως χρησιμοποιούν τους ίδιους κωδικούς πρόσβασης για πολλές ιστοσελίδες και επιλέγουν λέξεις που μπορούν να θυμηθούν εύκολα. Ισως μία από τις αποφάσεις που θα πρέπει να λάβει κανείς επ’ ευκαιρία του νέου έτους να είναι η εγκατάσταση του ειδικού λογισμικού, που μπορεί να αποθηκεύσει υπό συνθήκες ασφαλείας όλους αυτούς τους κωδικούς.
Η συντριπτική πλειονότητα των χρηστών του Ιντερνετ αρνείται να χρησιμοποιήσει ασφαλείς κωδικούς, καθώς είναι πιο δύσκολη η απομνημόνευσή τους.
Οι πιο συνήθεις κωδικοί στη Βρετανία είναι το «123» όπως και η λέξη «κωδικός». Τουλάχιστον στις ΗΠΑ, ο κόσμος έχει μάθει να χρησιμοποιεί συνδυασμούς γραμμάτων και αριθμών. Εκεί δημοφιλέστεροι κωδικοί είναι «κωδικός 1» και «abc123».
Οσοι θέλουν να αποκτήσουν πρόσβαση στο λογαριασμό κάποιου τρίτου, χρησιμοποιούν δύο τρόπους για βρουν τους κωδικούς που απαιτούνται. Αν έχουν χρόνο και χρήμα στη διάθεσή τους, απλά δοκιμάζουν την τύχη τους με κάθε πιθανό συνδυασμό γραμμάτων, αριθμών ή συμβόλων μέχρις ότου να βρουν αυτό που ζητούν. Βέβαια, αυτό χρειάζεται υπολογιστική δύναμη και υπομονή και τελικά είναι μέθοδος στην οποία καταφεύγουν μόνο οι υπηρεσίες πληροφοριών.
Λεξικά για «σπάσιμο»
Mια πιο δημοφιλής αλλά λιγότερο αποτελεσματική μέθοδος είναι η χρήση προγραμμάτων όπως το «LophyCrack» και το «John The Ripper».
Στην ουσία, αυτά είναι λεξικά, λίστες των πιο δημοφιλών κωδικών. Επίσης διαθέτουν και διάφορα εργαλεία που μεταβάλλουν τους μακρείς αριθμούς – κώδικες στο αρχικό κείμενο έτσι ώστε να αποκαλύψει με σχετική ευκολία τον κωδικό πρόσβασης που αναζητείται. Σύμφωνα με τον Μπρούνο Σνέιερ, ειδικό σε ζητήματα ασφάλειας ηλεκτρονικών υπολογιστών, αυτά τα προγράμματα δοκιμάζουν χιλιάδες ή ακόμα και εκατοντάδες εκατομμύρια κωδικούς πρόσβασης ανά δευτερόλεπτο. Εν ολίγοις, η συντριπτική πλειονότητα των κωδικών που χρησιμοποιούν οι χρήστες του Ιντερνετ μπορεί να «σπάσει» μέσα σε μερικά λεπτά (στην καλύτερη των περιπτώσεων).
Μη νομίζετε, λοιπόν, πως είσαστε πιο έξυπνος και ασφαλής αν αντικαταστήσετε το γράμμα ι με τον αριθμό 1 ή το τελικό σίγμα με τον αριθμό 5 ή το σύμβολο $ του δολαρίου. Τα ειδικά προγράμματα δοκιμάζουν όλες αυτές τις εναλλακτικές λύσεις και πολύ περισσότερες.
Δώδεκα σύμβολα
Το Εθνικό Ινστιτούτο Προτύπων και Τεχνολογίας των ΗΠΑ συνιστά τη δημιουργία κωδικών πρόσβασης με 12 σύμβολα που θα έχουν επιλεγεί με τυχαίο τρόπο από τα 95 του πληκτρολογίου.
Ωστόσο, η επιλογή οκτώ συμβόλων είναι αρκετή για να διασφαλίσει ότι μόνο εσείς έχετε πρόσβαση στους λογαριασμούς μας. Για να θυμάστε, όμως, τέτοιους κωδικούς, θα πρέπει είτε να τους σημειώσετε σε χαρτί είτε να χρησιμοποιήσετε διάφορα μνημοτεχνικά κόλπα που θα διευκολύνουν την απομνημόνευσή τους.
Για τον ίδιο σκοπό, ωστόσο, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και αρκετά προγράμματα, που θα φυλάξουν τους κωδικούς πρόσβασης ως κόρην οφθαλμού.
Ενα από αυτά είναι το Last Pass. Θα φυλάξει τους κωδικούς σας και θα σας βοηθά να μπαίνετε αυτομάτως στις σχετικές ιστοσελίδες και να συμπληρώνετε χωρίς κόπο και τις διάφορες φόρμες. Αλλά αν ξεχάσετε τον κωδικό που σας δίνει πρόσβαση στο λογισμικό, τότε έχετε πρόβλημα, ιδιαίτερα εάν επιτρέψατε στο πρόγραμμα να σβήσει όλα τα στοιχεία γι’ αυτές τις ιστοσελίδες από τον υπολογιστή σας.
Καλύτερη ασπίδα η πολυπλοκότητα
Τι πρέπει, λοιπόν, να κάνετε για να προστατεύσετε τον εαυτό σας από τους κακόβουλους που θα θελήσουν να μπουν στους λογαριασμούς σας και να κλέψουν ό, τι ενδιαφέρον μπορεί να υπάρχει εκεί; Απλώς, πρέπει να επιλέγετε κωδικούς πρόσβασης που μπορούν να βρεθούν με μεγαλύτερη δυσκολία και κάνουν τη διαδικασία πιο χρονοβόρο και ασύμφορη.
Το πόσο δύσκολο είναι να βρεθεί ένας κωδικός εξαρτάται από το μήκος του, που δεν πρέπει να είναι λιγότερο από οκτώ σύμβολα. Η πολυπλοκότητα εξαρτάται, βέβαια, και από το ποια σύμβολα θα χρησιμοποιήσετε. Αν επιλέξετε μόνον αριθμούς, περιορίζεστε αμέσως σε δέκα σύμβολα. Αν τα συνδυάσετε με πεζά και κεφαλαία γράμματα, ο αριθμός αυξάνεται πολύ περισσότερο (62 με το λατινικό αλφάβητο). Αν, πάλι, χρησιμοποιήσετε και όλα τα υπόλοιπα σύμβολα του πληκτρολογίου, ο αριθμός αγγίζει το 95.
Μελλοντικά, βιομετρικά χαρακτηριστικά όπως η ίριδα του ματιού και το δακτυλικό αποτύπωμα θα καταστήσουν απολύτως ασφαλείς τους διαδικτυακούς μας λογαριασμούς.
Η απάντηση είναι πολύ απλή : Δώστε τους πρωινό! Σύμφωνα με μελέτες οι μαθητές που έχουν πάρει πρωινό έχουν αυξημένη απόδοση σε σχέση με αυτούς που δεν πήραν.
Ξέρατε ότι, μέσα στην τάξη, ένας 12χρονος που δεν έχει φάει πρωινό έχει το χρόνο αντίδρασης και την ευστροφία ενός 70χρονου*;
Γι΄αυτό μη φεύγετε από το σπίτι χωρίς να έχετε πάρει ένα καλό πρωινό.
Μερικές προτάσεις για υγιεινό πρωινό είναι:
1 ποτήρι γάλα με χαμηλά λιπαρά, 1-2 φέτες ψωμί με μέλι
δημητριακά πρωινού με γάλα
1 ποτήρι γάλα χαμηλό σε λιπαρά και 1 φρούτο
Ακόμα μπορείτε να κάνετε τους δικούς σας γευστικούς συνδυασμούς.
*(Wesnes et al., 2003. Breakfast reduces declines in attention and memory over the morning in schoolchildren. Appetite Vol 41 (3); 329-331)
Αγχωμένοι πηγαίνουν στα σχολεία οι εκπαιδευτικοί, ενώ πλήττονται από διάφορες ασθένειες, οι οποίες οφείλονται στο έντονο εργασιακό στρες, στην κακή συμπεριφορά που έχουν οι μαθητές απέναντί τους αλλά και γιατί θεωρούν ότι βρίσκονται σε χαμηλή κοινωνική θέση και συνεπώς δεν απολαμβάνουν τον σεβασμό που τους αρμόζει. Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού θεωρείται από τα πλέον στρεσογόνα (μαζί με αυτό της νοσοκόμας), με αποτέλεσμα μεγάλο ποσοστό εκπαιδευτικών να υποφέρει από ημικρανίες, καρδιαγγειακές ασθένειες, υπέρταση και συναισθηματική εξάντληση.
Το εργασιακό στρες είναι ένα πρόβλημα που απασχολεί τους εκπαιδευτικούς σε παγκόσμιο επίπεδο και στο πλαίσιο αυτό έγινε πριν από ένα μήνα στην Αθήνα σχετικό συνέδριο της Πανευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Εκπαιδευτικών, με τη συμμετοχή δασκάλων, καθηγητών και πανεπιστημιακών από όλες τις χώρες της ΕΕ. Στόχος ήταν να μελετηθούν οι αιτίες που δημιουργούν το εργασιακό στρες δασκάλων και καθηγητών, ώστε οι εκπαιδευτικές οργανώσεις να ασκήσουν πολιτικές που θα καταπολεμήσουν τις αιτίες του.
Οπως τόνισαν κατά τη διάρκεια των εργασιών του συνεδρίου οι εκπαιδευτικοί από διάφορες χώρες αλλά και από την Ελλάδα οι κυριότερες πηγές «πίεσης» είναι ο εργασιακός φόρτος και η ένταση, ο μεγάλος αριθμός των μαθητών αλλά κι η κακή συμπεριφορά προς τους δασκάλους τους. Επίσης η έλλειψη πόρων και στήριξης από τις διευθύνσεις των σχολείων, το άσχημο κλίμα του σχολείου αλλά και η χαμηλή κοινωνική θέση (τα στοιχεία προέρχονται από έρευνα του 2009).
Σε αρκετές χώρες υπάρχει σκληρό σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, με αποτέλεσμα, όπως τόνισαν σύνεδροι από την Εσθονία, η μισθολογική τους εξέλιξη να εξαρτάται άμεσα από την αξιολόγηση, γεγονός που τους προκαλεί έντονο στρες, ενώ πολλές φορές δέχονται και περικοπές στους μισθούς. Οσον αφορά τη χώρα μας, οι εκπαιδευτικοί διακατέχονται από στρες από τα πρώτα χρόνια της δουλειάς, αφού διαρκώς βρίσκονται σε καθεστώς ανασφάλειας (αργοπορημένος διορισμός και καθεστώς ωρομισθίων- αναπληρωτών), ενώ και στη συνέχεια οι απανωτές αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα τους προκαλούν αγωνία και φόβο, αφού επιπλέον θεωρούν ότι το σύστημα τους απαξιώνει.
Σε κάποιες χώρες έχουν αναπτυχθεί κάποιες προσπάθειες για να αντιμετωπιστεί το άγχος των εκπαιδευτικών, αλλά συνήθως οι κυβερνήσεις ρίχνουν τις ευθύνες στους ίδιους τους εκπαιδευτικούς και δεν λαμβάνουν μέτρα για να τους βοηθήσουν. Στη Μάλτα, για παράδειγμα, υπάρχουν εκπαιδευτικοί που εργάζονται μέσα στα σχολεία και βοηθούν τους συναδέλφους τους που αντιμετωπίζουν τέτοια προβλήματα.
Στη Γαλλία προσφέρονται στους εκπαιδευτικούς φυλλάδια με πληροφορίες για την πρόληψη του στρες, ενώ στην Πολωνία υπάρχει μια εθνική τηλεφωνική γραμμή για συμβουλές και υποστήριξη των δασκάλων και των καθηγητών. Ανάλογα προγράμματα εφαρμόζει και η Φινλανδία, ώστε να εξασφαλιστεί η καλή τους υγεία.
Στη σελίδα http://labs.opengov.gr/ μας καλούν να ανασχεδιάσουμε τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του δημοσίου. Οι χρήστες του διαδικτυακού τόπου labs.opengov.gr έχουν τη δυνατότητα να σχολιάζουν, να προτείνουν βελτιώσεις και να αξιολογούν όλες τις δημοσιευμένες προτάσεις.
Με την ολοκλήρωση της 1ης φάσης στις 31 Ιανουαρίου 2010, θα επιλέγουν οι καλύτερες προτάσεις ανά κατηγορία σύμφωνα με την γνώμη των εγγεγραμμένων χρηστών του labs.opengov.gr και θα παρουσιαστούν σε εκδήλωση. Οι καλύτερες προτάσεις θα αξιοποιηθούν μέσα από ανοιχτές διαδικασίες από τους αρμόδιους φορείς.
Μετά να υποθέσουμε ότι οι αρμόδιοι φορείς θα ορίσουν τις γνωστές επιτροπές και θα αναθέσουν το έργο της αναμόρφωσης με ανάλογες πλουσιοπάροχες αμοιβές στους αναδόχους. Αλλά εσείς θα έχετε κερδίσει τον κότινο.
Οι τοιχογραφίες από το Ακρωτήρι μας πληροφορούν για γνώσεις και εμπειρίες που αποκτούν για να αντιμετωπίσουν τη ζωή ως ώριμοι.
Οι γνώσεις που χρειάζονταν τα νεαρά άτομα της Θηραϊκής κοινωνίας έπρεπε να τους εξασφαλίζουν τα εφόδια για την αντιμετώπιση της καθημερινότητας. Τα αγόρια, για παράδειγμα, είχαν ανάγκη να μάθουν τέχνες και να εξοικειωθούν με επαγγέλματα, όπως του γεωργοκτηνοτρόφου, του ψαρά, του οικοδόμου, του ναυτικού, του ξυλουργού, του μεταλλοτεχνίτη κ.ά., ενώ παράλληλα έπρεπε να μυηθούν για τις σχέσεις τους με το άλλο φύλο, ώστε με τον καιρό να μπορούν να γίνουν κι αυτά πατέρες και οικογενειάρχες. Από την άλλη μεριά, τα κορίτσια όφειλαν να εξοικειωθούν με τις οικιακές εργασίες και να μυηθούν στη διαχείριση του νοικοκυριού, παράλληλα δε να προετοιμαστούν ως μελλοντικές σύζυγοι και μητέρες. Τις γνώσεις αυτές τα παιδιά τις έπαιρναν πρωτίστως από τους γονείς αλλά και από συγγενείς και φίλους είτε παίζοντας είτε ακολουθώντας το παράδειγμα των μεγάλων.
Διαβάστε όλο το άρθρο του Χ. Ντούμα στην Καθημερινή
Ο Θοδωρής Αντωνόπουλος από τις σελίδες της LIFO κάνει έναν απολογισμό της πιο συναρπαστικής δεκαετίας στην ιστορία του διαδικτύου:
Η «εικονική πραγματικότητα» είναι το νέο μας παράλληλο σύμπαν. Οι πιο αισιόδοξοι βλέπουν εκεί ένα λαμπρό μέλλον που θα οδηγήσει την ανθρωπότητα ακόμα και στην ψηφιακή, τουλάχιστον, αθανασία, ενώ οι πιο απαισιόδοξοι ένα δυστοπικό σενάριο που παραπέμπει στην ταινία Matrix!
Τα ’00s ήταν αναμφίβολα η «δεκαετία της κοινωνικής δικτύωσης» με την ιλιγγιώδη εξάπλωση των σχετικών ιστότοπων. Στη διάρκειά της πολλαπλασιάστηκαν οι ασύρματες συνδέσεις, αμφισβητήθηκε η ηγεμονία του Μπιλ Γκέιτς και των Windows, εντάθηκαν οι προσπάθειες λογοκρισίας, σημειώθηκαν οι πρώτες online αυτοκτονίες και ανακαλύφθηκε μια νέα πάθηση, ο «εθισμός στο διαδίκτυο». Άκμασε επίσης η ψηφιακή πειρατεία, παρά τα χτυπήματα που δέχθηκε, ενώ το ίντερνετ και οι πολλαπλές εφαρμογές του απέκτησαν αξιοσημείωτο πολιτικό ρόλο.
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότεραΜη αποδοχή