Terra Computerata

Ο Απ. Λακασάς αποκαλύπτει τι συμβαίνει με την αξιολόγηση των πανεπιστημίων μας:

Σε αγγαρεία, με όλα τα χαρακτηριστικά του Δημοσίου, έχει μετατραπεί η διαδικασία της αξιολόγησης των ελληνικών πανεπιστημίων και ΤΕΙ. Οι εξωτερικές αξιολογήσεις έχουν λιμνάσει, καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί καμία από πέρυσι τέτοια εποχή, όταν ο πρόεδρος της Αρχής Διασφάλισης Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση κ. Σπύρος Αμούργης ανακοίνωσε την ολοκλήρωση των πέντε πρώτων αξιολογήσεων σχολών και τμημάτων. Αυτές οι πέντε αντιστοιχούν μόλις στο 1% του συνόλου των περίπου 500 τμημάτων της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Και ολοκληρώθηκαν περίπου τέσσερα χρόνια μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου το 2005. Ομως, ήταν μία αρχή, που έδινε ελπίδες ότι κάτι κινείται στο αγκυλωμένο δημόσιο πανεπιστήμιο.

Δυστυχώς, η συνέχεια δεν δικαιολογεί την τότε αισιοδοξία. Μυστήριο επικρατεί για το πώς αξιοποιήθηκαν τα συμπεράσματα των πέντε αυτών «ηρωικών» τμημάτων -δύο πανεπιστημιακών και τριών ΤΕΙ- τα οποία ολοκλήρωσαν την εξωτερική τους αξιολόγηση. Μάλλον σκονίζονται σε κάποιο συρτάρι του υπουργείου Παιδείας. Ταυτόχρονα, μέσα στο 2009 καμία εξωτερική αξιολόγηση δεν ολοκληρώθηκε εξαιτίας των γραφειοκρατικών προβλημάτων και της έλλειψης κονδυλίων. Ενδεικτικό είναι ότι για τους ξένους πανεπιστημιακούς, που θα συμμετείχαν στην αξιολόγηση των ελληνικών ΑΕΙ, είχε κοπεί κονδύλι 88 ευρώ ημερησίως, από αυτά τα 59 ευρώ για τη διαμονή και τα 29 ευρώ για το φαγητό!

Οσο για τις εσωτερικές αξιολογήσεις των ΑΕΙ, από το 2005 έως τώρα τα Ιδρύματα ανέβασαν… ταχύτητα μόνο μία φορά: τον Ιούνιο του 2008 όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απείλησε την Ελλάδα να κόψει χρηματοδότηση, εάν δεν εφαρμοστεί η αξιολόγηση σε όλα τα τμήματα. Από τον Οκτώβριο του 2008, δηλαδή με την έναρξη της ακαδημαϊκής χρονιάς, περί τα 100 τμήματα άρχισαν να εφαρμόζουν τη διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης. Αυτό δεν κράτησε πολύ, αφού μετά την εκταμίευση των κονδυλίων οι ενέργειες ατόνησαν. Η αξιολόγηση, δηλαδή, γίνεται για τα… μάτια της Ευρώπης ενώ ελάχιστοι ενδιαφέρονται πραγματικά για τη σημασία της. Ισως, βέβαια, να μην πρέπει να μας ξενίζει η κατάσταση αυτή. Οπως προέκυψε από τις πέντε εκθέσεις εξωτερικής αξιολόγησης που δημοσιοποιήθηκαν πέρυσι τον Γενάρη, η βασική αδυναμία που προκύπτει είναι το καθεστώς χαλαρότητας που επικρατεί στα ελληνικά πανεπιστήμια. Δημόσιο…

 Καθημερινή

Πώς χορηγούνται οι πανεπιστημιακές υποτροφίες και οι φοιτητικές ενισχύσεις; Η μελέτη της Michele Lamont «How professors think. Inside the curious world of academic judgement» (Harvard University Press, σελ. 330) δίνει μια εικόνα για τις αρχές που εφαρμόζουν οι αμερικανικές ακαδημαϊκές επιτροπές στη διάρκεια των ατελείωτων ωρών που εξετάζουν βιογραφικά, συστατικές επιστολές και προτάσεις ερευνητικών προγραμμάτων. Σύμφωνα με τον κριτικογράφο του TLS Adam Cuper, το κεντρικό συμπέρασμα της συγγραφέως είναι ότι όλες οι επιτροπές επιδιώκουν την υπεροχή, δεν είναι ωστόσο καθόλου αυτονόητο ότι υπάρχει συναίνεση ανάμεσα στα μέλη των διαφορετικών επιστημονικών πεδίων για το τι σημαίνει και πώς κατακτάται η υπεροχή. Η Michele Lamont μελέτησε τη στάση των διεπιστημονικών επιτροπών που χορηγούν υποτροφίες στις ανθρωπιστικές σπουδές και τις κοινωνικές επιστήμες για να διαπιστώσει ότι κάθε κοινότητα ιεραρχεί τις προτεραιότητές της με διαφορετικά κριτήρια. Οι οικονομολόγοι έτσι εκτιμούν τις μαθηματικές αρετές και υποτιμούν τη διερεύνηση γεγονότων. Οι ιστορικοί λατρεύουν τα γεγονότα. Και επειδή είναι σε θέση να διατυπώσουν τι τους αρέσει, τόσο οι οικονομολόγοι όσο και οι ιστορικοί ευνοούνται δυσανάλογα πολύ κατά τη διανομή των υποτροφιών.

Στον χώρο των φιλοσόφων αντιθέτως τα αποτελέσματα είναι πενιχρά, καθώς οι υποψήφιοι δυσκολεύονται να εξηγήσουν το ενδιαφέρον που παρουσιάζουν τα ακατανόητα για την πλειοψηφία ερευνητικά τους σχέδια. Αλλες πάλι επιστημονικές κοινότητες πάσχουν εξαιτίας των εσωτερικών τους συγκρούσεων. Οι πολιτικοί επιστήμονες και οι κοινωνιολόγοι λόγου χάρη είναι διχασμένοι ανάμεσα στους υπέρμαχους της δημιουργίας μοντέλων και τους εθνογράφους. Η αμερικάνική ανθρωπολογία και η γεωγραφία που κάποτε συνεργάζονταν είναι επίσης διχασμένες, καθώς οι επιστήμονές τους αισθάνονται ανασφαλείς ως προς την επιστημονική τους ταυτότητα. Οι φιλόλογοι τέλος επιμένουν να απορροφώνται από τις αλληλοϋποκαθιστούμενες θεωρίες οι οποίες αφήνουν στο διάβα τους διαρκείς μνησικακίες. Ανεξαρτήτως πάντως από τις εσωτερικές τους διχόνοιες, όλοι είναι, όπως υποστηρίζει ο Adam Cuper, εξαιρετικά καχύποπτοι απέναντι στα αιτήματα και τις φιλοδοξίες των υπολοίπων επιστημονικών πεδίων.

Άρθρο της Ε. Κοτζιά στην Καθημερινή

Την ημέρα που η ελληνική οικονομία γινόταν πρώτη είδηση στα μεγάλα διεθνή ειδησεογραφικά δίκτυα, περνούσα ανυποψίαστος την πύλη του Πανεπιστημίου Μπιλγκί, στις όχθες του Κεράτιου Κόλπου, στην Κωνσταντινούπολη. Ηταν ένα βροχερό πρωινό και το μικρό πούλμαν που μας μετέφερε στα ενδότερα του campus προχωρούσε αργά ανάμεσα σε περιποιημένες εκτάσεις με γκαζόν και ψηλά δέντρα. Ο άνετος χώρος στάθμευσης εξυπηρετούσε την τακτική συγκοινωνία με το κέντρο της πόλης και «έβλεπε» στο Μουσείο, έναν εντυπωσιακό παλιό βιομηχανικό χώρο, που είχε ανακαινιστεί υποδειγματικά. Γρήγορα κατευθυνθήκαμε σε μία από τις δύο καντίνες του συγκροτήματος, εκεί όπου φοιτητές και διδακτικό προσωπικό χαλάρωναν, έπιναν τον καφέ τους, έτρωγαν. Αν στην Αθήνα υπήρχε ανάλογος χώρος, θα σου χρέωναν τον καφέ πέντε ευρώ και θα έλεγες «ευχαριστώ». Κάποια στιγμή περάσαμε από τους χώρους διδασκαλίας, το τελικό χτύπημα. Πεντακάθαροι, αισθητικά άψογοι, αν με είχαν πετάξει από τον Αρη θα ορκιζόμουν ότι βρισκόμουν στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το Πανεπιστήμιο Μπιλγκί είναι ένα από τα καλύτερα δείγματα της ιδιωτικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Τουρκία. Θεωρείται το πιο προοδευτικό, εδώ φιλοξενήθηκε το 2005 το πρώτο συνέδριο για το αρμενικό ζήτημα. Το γεγονός ότι είναι ιδιωτικό πανεπιστήμιο δεν το καθιστά απροσπέλαστο για φοιτητές που προέρχονται από οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα, καθώς το ένα τρίτο των σπουδαστών λαμβάνει υποτροφίες και φοιτά δωρεάν. «Στις γενικές εξετάσεις εισαγωγής στα πανεπιστήμια», σημειώνει ο καθηγητής Ιωάννης Γρηγοριάδης, «υπάρχει διπλή βάση εισαγωγής για κάθε σχολή ιδιωτικού πανεπιστημίου. Η υψηλή βάση εξασφαλίζει εισαγωγή με υποτροφία, ενώ η χαμηλή μόνο εισαγωγή. Ετσι επιβραβεύονται οι επιμελείς μαθητές και δίνεται η ευκαιρία σε χαρισματικά παιδιά απόρων οικογενειών να σπουδάσουν σε πανεπιστήμια υψηλών προδιαγραφών.

Το ίδιο βράδυ, ένας Τούρκος ακαδημαϊκός με ρώτησε «τι γίνεται με τα ελληνικά πανεπιστήμια». Προσπάθησα να του μεταφέρω μια όσο το δυνατόν πιο αντικειμενική εικόνα. Αν το οικείο σκηνικό των καταλήψεων, των καταστροφών και της τρομοκρατίας εξοργίζει ορισμένους συμπατριώτες μας, σκεφτείτε πόσο αλλόκοτο ακούγεται στα αυτιά μιας κοινωνίας με περιορισμένη κατανόηση στην εκδήλωση ακραίων, αντι-συστημικών συμπεριφορών.

Καθημερινή

Η δήλωση παραίτησης του πρύτανη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Χ. Κίττα έχει ως εξής:

Με αφορμή τα γεγονότα της Κυριακής στο κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου μας θα ήθελα να παρακαλέσω όλους εσάς που νοιάζεστε για τα προβλήματα που ταλανίζουν για χρόνια τη νεολαία μας και βεβαίως θα ήθελα, ιδιαιτέρως, να παρακαλέσω τους αρχηγούς των κομμάτων, τους λειτουργούς των ΜΜΕ, την ακαδημαϊκή και γενικά την εκπαιδευτική κοινότητα, να μην ασχοληθείτε για μία ακόμα φορά με το δένδρο και χάσετε το δάσος. Ελάχιστη, ή και καμία, σημασία έχει το τι συνέβη σε μένα προσωπικά. Ετσι κι αλλιώς εγώ έκανα τις επιλογές μου, σωστές ή λάθος, και πληρώνω γι’ αυτές. Από τη στιγμή που 18 ή και 20 χρονών παιδιά, τα οποία θα μπορούσαν να είναι μαθητές μου ή εγγόνια μου, βιαιοπραγούν και καταστρέφουν τον ναό της ελεύθερης σκέψης, τον ναό της Παιδείας, εγώ έχω στερέψει, έχω πεθάνει ψυχικά.

Δεν έχει καμία σημασία ο όποιος σωματικός μου τραυματισμός. Μαζεύω, λοιπόν, ό,τι απέμεινε μέσα μου, αντλώντας δύναμη από την αγάπη μου και μόνο για τη νεολαία μας, έστω κι αν κομμάτι της με πρόδωσε, και απευθύνω έκκληση να μην αναλωθείτε και πάλι σε ατέρμονες συζητήσεις, σε αδικαιολόγητες κομματικές αντεγκλήσεις και περίπλοκες αναλύσεις, χωρίς καμία ουσιαστική πρόταση. Η μοναδική ελπίδα της χώρας μας, τα νιάτα μας, περιμένουν άλλα από όλους εσάς. Μην τους προδώσετε.

Εγώ δεν μπορώ πια να προσφέρω τίποτα παραπάνω. Ευτυχώς όταν είχα ακόμα δυνάμεις στις 3 Νοεμβρίου 2009 απέστειλα στον πρωθυπουργό και στους αρχηγούς των κομμάτων αναλυτική, ίσως και προφητική, επιστολή για τις θέσεις μου για όλα αυτά που μας πληγώνουν τόσο πολύ. Αν κάποιος από τους αρχηγούς θέλει να τη δημοσιοποιήσει μπορεί να το κάνει. Ισως οι σκέψεις μου εκείνες να φανούν χρήσιμες. Τελειώνω με μια ευχή: να μην πάψετε να ασχολείστε με τα προβλήματα της Παιδείας και της νεολαίας μόλις χαμηλώσουν τα φώτα της επικαιρότητας. Δεν θα υπάρξουν πολλές άλλες ευκαιρίες.

 

Υστερα από ένα μήνα στα φοιτητικά έδρανα, με απογοήτευση διαπιστώνουν πως άλλα περίμεναν και άλλα βρήκαν. Ο λόγος για τους πρωτοετείς φοιτητές των ΑΕΙ, που μετά την υπερπροσπάθεια των εισαγωγικών έπεσαν στο… χάος. Ελλειψη οργάνωσης, μαθήματα από σημειώσεις, άσχημες υποδομές, αλλά και η γάγγραινα της κομματικοποίησης. «Οι φοιτητικές παρατάξεις είναι ενοχλητικές και η κομματικοποίηση δηλητηριάζει το κλίμα», λένε στην «Καθημερινή».

Γάγγραινα για τα ΑΕΙ οι κομματικές οργανώσεις_
«Οφείλουμε να βλέπουμε τα θετικά και να προσπαθούμε να αλλάξουμε τα αρνητικά»_

Το κύμα των καταγγελιών για κρούσματα λογοκλοπής στα ελληνικά ΑΕΙ πυροδότησε η αποκάλυψη πριν από λίγο καιρό από την «Κ» μίας ανάλογης τραγελαφικής υπόθεσης. Κατά τη διαδικασία εκλογής για τη θέση του αναπληρωτή καθηγητή σε μεγάλο πανεπιστήμιο, ο ένας εκ των δύο υποψηφίων διαπίστωσε ότι η πτυχιακή του εργασία βρισκόταν στο βιογραφικό του συνυποψηφίου του!Το ενδιαφέρον έγκειται στο γεγονός ότι, παρά τις οχλήσεις του προς τα αρμόδια όργανα του πανεπιστημίου, αλλά και του υπουργείου Παιδείας, ο… ατυχήσας υποψήφιος βρήκε μόνο κλειστές πόρτες. Η θέση μάλιστα κατοχυρώθηκε στον συνάδελφό του. Ο ίδιος πάντως προσέφυγε στη δικαιοσύνη, αναζητώντας δικαίωση. Η υπόθεση εκκρεμεί.

Μία σύντομη περιήγηση πάντως στις «πανεπιστημιακές» σελίδες του Διαδικτύου θα οδηγήσει στην αποκάλυψη πληθώρας ανάλογων «μικρών σκανδάλων». «Ο κλέψας του κλέψαντος!», αναφέρουν με νόημα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας. «Είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαπιστωθεί η λογοκλοπή επιστημονικών συγγραμμάτων, ιδίως εάν τα πρωτότυπα είναι ξένα. Ακόμα όμως και αν συμβεί, το “Βυζάντιο” των ελληνικών ΑΕΙ θα τα κρατήσει κρυφά. Κανέναν δεν συμφέρει να αποκαλυφθεί ότι καθηγητές βρίσκονται στη θέση τους επειδή… αντέγραψαν τις διπλωματικές των φοιτητών τους!» Πράγματι, καθηγητής «συνελήφθη» να παρουσιάζει ως δική του τη διπλωματική εργασία φοιτητριών του…

Καθημερινή

  Tαλαντούχοι νέοι άνθρωποι με την αύρα του κόσμου υπηρετούν με σύμβαση σε (κυρίως περιφερειακά) πανεπιστήμια έναντι καθαρών περίπου 700 ευρώ μηνιαίως. Eυάλωτοι σε διαθέσεις καθηγητών, συνδικαλιστών, ενίοτε και φοιτητών, είναι νέοι πολίτες με εξαιρετικές σπουδές και καθόλου δικαιώματα. Aν μάλιστα δεν το αποδεχτούν, καριέρα τέλος.Δεν είναι όλοι οι 28άρηδες σε τέτοια ή παρεμφερή κατάσταση. Προφανώς. Aλλά δεν είναι και λίγοι οι 28άρηδες της «παρέας της Kαλής».

Aυτή τη γενιά, ο άλλοτε θολός κι άλλοτε διαυγής αλλά πάντα γοητευτικός λόγος του Zίγκμουντ Mπάουμαν (καθηγητής Kοινωνιολογίας) θα την συμπεριλάβει στην «κοινωνία του φόβου». Σ’ αυτή τη νέα (κατά Mπάουμαν) κοινωνία, το κύριο χαρακτηριστικό της, η ρευστότητα, εμποδίζει κάθε τι να ολοκληρωθεί. Ανατρέπει θεσμούς και σχέσεις, διασπά και διαιρεί. O άνθρωπος, ρημαγμένος, χωρίς κανένα δίχτυ προστασίας, δημόσιο ή ιδιωτικό, δεν αναζητά, όπως εύστοχα σημειώνει ο Γ. Σιακαντάρης («Tα Nέα» Σαββατοκύριακο 10-11/10/2009, Bιβλιοδρόμιο), «ασφάλεια αλλά προστασία».

Στη σύγχρονη κοινωνία της ρευστότητας ούτε καν τα «μπουμπούκια από τα ρόδα» προλαβαίνουν να ανθίσουν. Oι 28άρηδες, τα «rosebund» της κοινωνίας, δεν χρειάζονται τάξη αλλά πρόνοια. Δεν ζητούν την ανατροπή. Tον χώρο στον «ήλιο» θέλουν. H Kαλή και η παρέα της είχαν βρεθεί στους δρόμους τον περασμένο Δεκέμβριο. Δεν εξεγέρθηκαν εναντίον των πυλώνων του «συστήματος». Eναντίον του αποκλεισμού τους από αυτό εξεγέρθηκαν.

(Στην εξαιρετική βιογραφία του Ορσον Γουέλς από τον David Thomson, ο βιογράφος επαναθέτει το αίνιγμα, στο «rosebud» του «Πολίτη Kέιν». Eίναι άραγε, αναρωτιέται, το μπουμπούκι που καταδικάζεται να μην ανθίσει, να πεθάνει πριν ανοίξει, ή το μπουμπούκι που πεισματικά (αυτο)εξαιρείται από την ενηλικίωση; H ζωή του Ορσον Γουέλς παραπέμπει στο δεύτερο. Στη δική του εποχή, ο «Πολίτης Κέιν» ακόμη πίστευε πως μπορούσε να αλλάξει ο κόσμος. Σήμερα η απάντηση ίσως να ήταν διαφορετική.)

Αρθρο του Τάκη Καμπύλη στην Καθημερινή

«Εκπαιδευτική Μακρόνησος!». Ετσι χαρακτηρίζει η κ. Γέκελ πολλές περιπτώσεις τμημάτων σε περιφερειακά ΑΕΙ που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια ανορθολογικά, χωρίς να τηρούνται βασικές προϋποθέσεις για ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα. «Μου κάνει εντύπωση η πολυδιάσπαση των ΑΕΙ στην Ελλάδα. Υπάρχει μία σχολή στη μία πρωτεύουσα νομού και μία άλλη στην πρωτεύουσα του γειτονικού νομού. Δεν έχουν αναπτυχθεί στη λογική του campus, του universitas. Ομως, το πανεπιστήμιο δεν είναι μόνο ένας κλάδος απομονωμένος. Τι επιστήμη προσφέρουν αυτές οι σχολές; Με ποιες βιβλιοθήκες; Με ποια συνεργασία με τους συγγενείς επιστημονικά κλάδους; Πώς μπορούν οι φοιτητές να νιώσουν ότι ανήκουν σε μια ακαδημαϊκή κοινότητα, όταν αυτή είναι διασκορπισμένη; Οι μόνοι που σίγουρα κερδίζουν από αυτή την ιστορία είναι οι ξενοδόχοι. Πολλοί φοιτητές και σπουδαστές των περιφερειακών ΑΕΙ δεν μένουν καν στην έδρα της σχολής, αλλά απλώς πηγαίνουν εκεί για τις εξετάσεις. Αρα δεν νοικιάζουν σπίτια, δεν καταναλώνουν, δεν ζουν εκεί, όπως θα ήθελε η τοπική κοινωνία» λέει η κ. Γέκελ.

Η στρεβλή ανάπτυξη της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, σύμφωνα με τη Γερμανίδα συνομιλήτριά μας, αποτυπώνεται και στον τρόπο που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές τις σπουδές τους. «Πολλοί ενδιαφέρονται μόνο για τις εξετάσεις. Δεν έχουν δίψα να σπουδάσουν. Ο,τι κάνουν στο Λύκειο, το συνεχίζουν στο πανεπιστήμιο. Δηλαδή, μελετούν μόνο για τις εξετάσεις. Ετσι, παίρνουν το πτυχίο τους λίγο στα… τυφλά».

Καθημερινή

Tα δυο δημοσιεύματα του ΒΗΜΑτος (12 και 19 Ιουλίου) δεν προκάλεσαν τις αντιδράσεις που τους άρμοζαν. Μας πληροφορούν ότι εκπρόσωποι των δύο μεγάλων -και αντίπαλων κατά τα λοιπά- φοιτητικών παρατάξεων, της ΔΑΠ και της ΠΑΣΠ, συνέταξαν από κοινού λίστα υποψηφίων που «πρέπει να επιλεγούν» στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Και την υπέβαλαν στον αρμόδιο καθηγητή, για να ξέρει ποιους πρέπει να επιλέξει! Θα προηγούνταν βέβαια, για τα μάτια του κόσμου, οι τυπικές διαδικασίες (εξετάσεις, προσωπική συνέντευξη κλπ), αλλά είναι σαφές ότι τα αποτελέσματά τους δεν αποτελούν το πρώτο κριτήριο επιλογής. Ο καθηγητής «επέλεξε» όλους τους υποψηφίους της λίστας. Ανάμεσά τους, συγγενείς πολιτικών, γραμματείς τοπικών παραγόντων, μέλη και φίλοι των φοιτητικών παρατάξεων, υποψήφιοι με βαθμό 5,85 όταν απαιτείται ελάχιστο 6, άλλοι που έχουν συμπληρώσει το 50ό έτος της ηλικίας τους. Ενας από τους επιτυχόντες δεν έχει πάρει ακόμη το πτυχίο του! Η είδηση αυτή είναι μια επιτομή του ευτελισμού του δημόσιου πανεπιστημίου και της ανομίας, του κυνισμού, του ραγιαδισμού και της διαφθοράς, που σήμερα βασιλεύουν στην υπό κατάρρευση δημοκρατία μας.

Διαβάστε όλο το άρθρο του Διονύση Γουσέτη στην Καθημερινή

Μία από τις πλέον αρνητικές αλλά και ευτράπελες συνέπειες του στρεβλού συστήματος εισαγωγής στα ελληνικά πανεπιστήμια είναι η… αντιγραφή που στις σχολές χαμηλής ζήτησης «πάει σύννεφο». Στις σχολές, δηλαδή, όπου οι φοιτητές παρακολουθούν με… μισή καρδιά αφού δεν κατάφεραν να εισαχθούν στο πανεπιστήμιο της αρεσκείας τους. «Οι περισσότεροι φοιτητές έχουν αντιγράψει σε κάποιο μάθημα. Βέβαια, οι φοιτητές που έχουν εισαχθεί σε σχολές που δεν τους ενδιαφέρει το αντικείμενο καταφεύγουν ευκολότερα στην αντιγραφή. Για παράδειγμα, η θεολογία είναι μία επιστήμη ιδιαίτερα δύσκολη για όσους δεν επιθυμούν να ασχοληθούν», ανέφερε στην «Κ» πανεπιστημιακός στη Θεολογική Αθηνών. Από την άλλη, στις περιπτώσεις που οι διδάσκοντες για να αποφύγουν τις αντιγραφές πραγματοποιούν εξετάσεις με ανοιχτά βιβλία, εκτινάσσεται η αποτυχία αφού οι φοιτητές δεν μπορούν να απαντήσουν επαρκώς σε θέματα που απαιτούν συνδυασμένη γνώση και κριτική αποτίμηση της ύλης.

Άρθρο του Απ. Λακασά στην Καθημερινή

Η πρωτοβουλία ανοιχτής πρόσβασης στηρίζεται στη λογική της μη εμπορευσιμότητας του Διαδικτύου και επιζητεί την αποδέσμευση της πνευματικής ιδιοκτησίας από τους κλασικούς κανόνες. Απώτερος στόχος είναι η μετατροπή του Διαδικτύου σε ένα εργαλείο για μια παγκόσμια βάση επιστημονικής γνώσης. Η ανοιχτή πρόσβαση αναπτύχθηκε στα πανεπιστήμια λόγω της αύξησης των τιμών των επιστημονικών εκδόσεων, των μειωμένων κρατικών επιχορηγήσεων, των τεχνολογικών ή νομικών δεσμεύσεων που επιβάλλουν οι διανομείς ηλεκτρονικών εκδόσεων και της ταχύτατης ανάπτυξης των δυνατοτήτων του Διαδικτύου. Οι ερευνητές και επιστήμονες είναι θετικοί στις πρωτοβουλίες αυτές, γιατί κυρίως τους ενδιαφέρει η διάδοση του έργου τους με αναφορά στο όνομά τους. Τα ερευνητικά κέντρα, τα πανεπιστήμια και οι βιβλιοθήκες έχουν ήδη προχωρήσει στη διάχυση της γνώσης και της έρευνας με τα ανοιχτά αποθετήρια, ηλεκτρονικά περιοδικά, ηλεκτρονικά αρχεία διπλωματικών εργασιών και διδακτορικών διατριβών.

Το κίνημα της ανοιχτής πρόσβασης διαμορφώθηκε από μια σειρά διεθνών πρωτοβουλιών και διακηρύξεων, όπως Βudapest Οpen Αccess Ιnitiative (2002), Βethesda Statement on Οpen Αccess Ρublishing (2003) και Βerlin Declaration on Οpen Αccess to Κnowledge in the Sciences and Ηumanities (2003). Οι γενικές κατευθύνσεις είναι η ελεύθερη διάθεση επιστημονικών έργων και αποτελεσμάτων, ιδίως αυτών που χρηματοδοτούνται από δημόσιους πόρους, η κατάθεση του επιστημονικού περιεχομένου σε αποθετήρια με υποχρέωση αναφοράς στον συγγραφέα, η έκδοση ηλεκτρονικών περιοδικών και η δημιουργία ενός «δημόσιου τομέα» με έργα επιστημονικά και πολιτιστικά.

 

…Η θεώρηση της ανοιχτής πρόσβασης συμβαδίζει με τη γενικότερη ιδέα της υπερδημοκρατίας που βασίζεται στο γενικό συμφέρον, στη συμμετοχή, στην αλληλεγγύη, στη συνοχή, στο κοινωνικό κράτος, στα ανθρώπινα δικαιώματα, στην κοινωνική δικαιοσύνη, στις νέες τεχνολογίες, στην Παιδεία και στην ελευθερία. Η ιδέα της ανοιχτής και συνεργατικής δημιουργίας είναι μια ριζοσπαστική προσέγγιση που αγγίζει όσους έχουν ανάγκη από μιαν άλλη πολιτική, πιο σύγχρονη και πιο ισορροπημένη.

 

Διαβάστε τη συνέχεια στο Βήμα Ιδεών

Ολοι πρέπει να έχουν πρόσβαση στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση, η οποία θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας, πιστεύει η συντριπτική πλειονότητα των Ευρωπαίων φοιτητών, σύμφωνα με Ευρωβαρόμετρο που δημοσιεύτηκε χθες. Επιπλέον, οι περισσότεροι φοιτητές συμφωνούν με τη βαθμολόγηση των πανεπιστημίων από ανεξάρτητους οργανισμούς, πιστεύοντας ότι θα τους βοηθήσει να κάνουν τη σωστή επιλογή.

Σχεδόν εννέα στους δέκα φοιτητές (88% – στην έρευνα εκτός από την Ε.Ε. 27 συμμετέχουν και Κροατία, Ισλανδία, Νορβηγία και Τουρκία) πιστεύουν ότι όλοι οι απόφοιτοι της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να συνεχίσουν στο πανεπιστήμιο (Ελλάδα, 91%). Ωστόσο, στο ερώτημα αν τα πανεπιστήμια θα πρέπει τα ίδια να επιλέγουν ποιοι φοιτητές τους κάνουν, οι γνώμες διχάζονται. Το 50% αναγνωρίζει στα πανεπιστημιακά ιδρύματα αυτό το δικαίωμα, ενώ το 48% θεωρεί ότι θα πρέπει να τους δέχονται όλους. Στην Ελλάδα το ποσοστό είναι 75% και 23%, αντιστοίχως. Οι Ελληνες φοιτητές υποστηρίζουν σε ποσοστό 91% τη δωρεάν φοίτηση, ποσοστό που είναι το υψηλότερο (μ.ό. 65%).

Στο ερώτημα αν το πρόγραμμα σπουδών θα πρέπει να καλύπτει τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας, το 90% συμφωνεί (Ελλάδα, 87%). Το 97% απαντάει θετικά και στο ερώτημα, αν τα πανεπιστήμια εκτός από γνώση, θα πρέπει να εφοδιάζουν τους σπουδαστές και με ικανότητες που θα τους βοηθήσουν να βρουν ευκολότερα δουλειά. Στην Ελλάδα καταγράφεται το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό θετικής γνώμης (91%). Τέλος, το 75% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η βαθμολόγηση των πανεπιστημίων από ανεξάρτητους οργανισμούς βοηθάει τους φοιτητές να αποφασίσουν πού να σπουδάσουν. Στην Ελλάδα μόλις το 33% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι διαθέτει επαρκείς πληροφορίες ώστε να επιλέξει το πανεπιστήμιο που του ταιριάζει.

Καθημερινή

Είναι τουλάχιστον παράδοξο για έναν καθηγητή πανεπιστημίου, που πλέον έχει ξεφύγει από τη διόρθωση των ορθογραφικών λαθών –τυπικά αυτό το κάνει ο δάσκαλος του σχολείου–, να διαβάζει σε γραπτό φοιτητή του για το… «τροχοπαίδι». Και όμως συνέβη στη Φιλοσοφική Αθηνών: ο φοιτητής στις εξετάσεις ήθελε να μιλήσει για την «τροχοπέδη», αλλά οι γραμματικές του ελλείψεις τον… φρέναραν οδηγώντας τον στο «παιδί του τροχού», δηλαδή το «τροχοπαίδι»!

Ολο και συχνότερα απασχολεί τους πανεπιστημιακούς το φαινόμενο των ακραίων ορθογραφικών λαθών από φοιτητές. Και είναι τόσο οικτρή η κατάσταση, που διδάσκοντες αναγκάζονται να απορρίπτουν γραπτά εξαιτίας των ορθογραφικών τους λαθών.

Το φαινόμενο αποτυπώνει το πρόβλημα της ελληνικής υποχρεωτικής εκπαίδευσης, όπου οι μαθητές προβιβάζονται στις τάξεις από… ανία, με σημαντικές ελλείψεις και ουδείς ενδιαφέρεται για τις ουσιαστικές βάσεις που έχει κάθε παιδί. Ετσι, είναι πια αργά όταν φτάνουν στο πανεπιστήμιο, μέσα από το σύστημα εισαγωγής το οποίο επιτρέπει ένας υποψήφιος να ξεκινήσει για τη Νομική και να βρεθεί στην Κοινωνική Θεολογία.

Δραστική αντιμετώπιση

«Τα ορθογραφικά λάθη είναι πολύ συχνά. Υπάρχουν γραπτά ανορθόγραφα σε βαθμό κακουργήματος. Οι φοιτητές, επίσης, δεν ξέρουν να χρησιμοποιούν τα σημεία στίξεως, δεν βάζουν τελείες, η άνω τελεία έχει καταργηθεί», λέει στην «Κ» ο καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Νάσος Βαγενάς.

«Αυτό το λάθος με την τροχοπέδη που μου αναφέρετε είναι μια ενδεικτική λεπτομέρεια της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η ελληνική παιδεία. Δεν είμαι οπαδός της θεωρίας της “παλιάς καλής εποχής”, αλλά πιστεύω ότι η κατάσταση σήμερα χρειάζεται δραστική αντιμετώπιση», παρατηρεί ο ίδιος.

Ο έγκριτος πανεπιστημιακός είναι μεταξύ εκείνων που δεν προάγουν τους φοιτητές τους (ακόμη κι αν έχουν απαντήσεις επαρκείς, για τουλάχιστον τη βαθμολογική βάση) εάν το γραπτό έχει εξόφθαλμα ορθογραφικά λάθη. «Τους ζητώ να έλθουν στην επόμενη εξέταση στο γραφείο μου, όπου τους υπαγορεύω ένα κείμενο μιας σελίδας. Εάν δεν κάνουν ορθογραφικά λάθη, τότε τους βαθμολογώ με τον βαθμό που άξιζε το γραπτό της πρώτης εξέτασης», εξηγεί.

Στο σχολείο το πρόβλημα

Το πρόβλημα φυσικά εστιάζεται στην υποχρεωτική εκπαίδευση. «Απαιτείται ριζική αναμόρφωση του ελληνικού σχολείου», λέει ο καθηγητής κ. Βαγενάς. «Δυστυχώς, όσο και εάν αυτό θεωρείται αυτονόητο, τίποτε δεν γίνεται. Ολες οι κυβερνητικές διακηρύξεις περί προτεραιότητας της εκπαίδευσης αποδεικνύονται κενές περιεχομένου.

Οι 18χρονοι αποφοιτούν από το λύκειο με ελλιπέστατες εγκύκλιες γνώσεις και πολλοί από αυτούς εισάγονται σε σχολές που τους είναι αδιάφορες. Δυστυχώς, η αύξηση των θέσεων στα ΑΕΙ δεν είναι ουσιαστική όταν η εισαγωγή των υποψηφίων γίνεται με τρόπο ανορθολογικό, τη στιγμή μάλιστα που τα ιδρύματα δεν έχουν το προσωπικό και τις υποδομές να δεχθούν τόσο πολλούς φοιτητές», καταλήγει ο κ. Βαγενάς.

Τα greeklish τα έχουν καταστρέψει όλα

«Εισάγονται στο πανεπιστήμιο έχοντας μία φωτογραφική εικόνα της ύλης, την οποία παπαγαλίζουν για τις εξετάσεις», αναφέρει στην «Κ» η αναπληρώτρια καθηγήτρια της Νομικής Αθηνών, και γραμματέας της ομοσπονδίας των πανεπιστημιακών κ. Ευγενία Μπουρνόβα. «Ελάχιστοι πλέον ενδιαφέρονται για την ορθογραφία και τους γραμματικούς κανόνες. Τα greeklish τα έχουν καταστρέψει όλα αυτά», συνεχίζει. Μάλιστα, θυμάται ότι είχε προβληματιστεί ιδιαίτερα με ένα γραπτό φοιτητή της, ο οποίος αναφερόταν στην … ‹«Εβια». Πρόκειται φυσικά για το δεύτερο μεγαλύτερο νησί της χώρας, την Εύβοια. «Στις θετικές σχολές το πρόβλημα είναι πολύ πιο έντονο. Είχα κάποτε μία συνεργάτιδα, η οποία μάλιστα είχε εισαχθεί από τους πρώτους σε υψηλόβαθμη σχολή πληροφορικής και σε mail της με ρωτούσε: ”Τί ώρα να έλθο;”»

Καθημερινή

Τώρα να ομολογήσουμε ότι και συνάδελφοι υποπίπτουν σε ανάλογα λάθη; Εχουν δει τα ματάκια μας στα θέματα εξετάσεων…

Γερμανία
Με το απολυτήριο

Τα πανεπιστήμια απολαύουν σχεδόν πλήρη ελευθερία στον αριθμό των φοιτητών που θα δεχτούν. Η εισαγωγή βασίζεται κατά κανόνα στο βαθμό του απολυτηρίου (Abitur) σε συνδυασμό με μια ειδική αρχή μεταξύ των κρατιδίων που ρυθμίζει το μέσο όρο της βαθμολογίας που απαιτείται για κάθε σχολή. Ειδικότερα, οι μαθητές που έχουν φοιτήσει σε γενικά ή επαγγελματικά δευτεροβάθμια σχολεία έχουν επιλέξει αντίστοιχους κύκλους μαθημάτων και έχουν πετύχει στις απολυτήριες εξετάσεις, έχουν το δικαίωμα να εισαχθούν σε ένα ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Εκτός από το απολυτήριο που οδηγεί σε τυπικά ελεύθερη πρόσβαση, σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν ειδικά γνωστικα ή επαγγελματικής εμπειρίας και ικανότητας κριτήρια. Σε ορισμένα κρατίδια, οι μαθητές που, ενώ έχουν επαγγελματική εμπειρία και κατάρτιση, δεν διαθέτουν τον απολυτήριο τίτλο εισαγωγής, μπορούν με ειδικές εξετάσεις (τεστ καταλληλότητας, συνέντευξη κ.λπ.) να αποδείξουν ότι διαθέτουν τις απαιτούμενες γνώσεις για τη φοίτηση σε ένα ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα.

Γαλλία

Εξετάσεις και προπαρασκευή

Απαιτείται η απόκτηση του baccalaureate, η οποία επιτυγχάνεται με προφορικές και γραπτές εξετάσεις περίπου σε 10 μαθήματα. Αυτό εκδίδεται από εξουσιοδοτημένα πανεπιστήμια στο τέλος μιας ακαδημαϊκής χρονιάς, τουλάχιστον έπειτα από 225 ώρες μαθημάτων.

Ομως, για τα πανεπιστημιακά Ινστιτούτα Τεχνολογίας (Grandes Ecoles) (Πολυτεχνείο, Ιατρική, μηχανικοί υπολογιστών κ.λπ.) απαιτούνται πρόσθετες ειδικές εξετάσεις και υπάρχουν προπαρασκευαστικά κέντρα (δημόσια) ενώ υπολογίζεται και ο μέσος όρος των βαθμών των δύο τελευταίων τάξεων του Λυκείου.

Φιλανδία

Εξετάσεις από τα ΑΕΙ

Ο αριθμός των νεοεισαχθέντων κάθε χρονιάς καθορίζεται από τα πανεπιστήμια μέσα στο πλαίσιο που θέτει το υπουργείο Παιδείας. Σε γενικές γραμμές υπάρχει περιορισμένος αριθμός θέσεων σε όλες τις σχολές. Για τη φοίτηση σε κάποιο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα απαιτείται η αποφοίτηση από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, καθώς και εξετάσεις σε ειδικά μαθήματα ανάλογα το τμήμα.

Τα πανεπιστημιακά ιδρύματα έχουν τον πρώτο λόγο στις προϋποθέσεις εισαγωγής, ενώ τα κριτήρια, οι εισαγωγικές εξετάσεις, οι προθεσμίες, τεστ εισαγωγής κ.λπ. διαφοροποιούνται ανά ίδρυμα και γίνονται με αποκλειστική ευθύνη των ίδιων των πανεπιστημίων. Σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται απόδειξη ειδικών ικανοτήτων (π.χ. Ακαδημία Τεχνών). Συνέχεια »

Δημοσιεύτηκαν οι πέντε πρώτες εξωτερικές αξιολογήσεις τμημάτων πανεπιστημίων και ΤΕΙ προκαλώντας τα αντανακλαστικά του πανεπιστημιακού κατεστημένου. Από τις πέντε εκθέσεις, που έχουν δημοσιοποιηθεί στην ηλεκτρονική διεύθυνση της ΑΔΙΠ (www.adip.gr) προκύπτει ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με το εξεταστικό σύστημα, καθώς τα πανεπιστήμια διαμαρτύρονται ότι εισάγονται «λάθος» υποψήφιοι. Είναι ενδεικτική η αναφορά της έκθεσης του τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου ότι υπάρχουν εισακτέοι που δεν έχουν διδαχθεί Χημεία. Επίσης, παρά την υψηλή ποιότητα πανεπιστημιακών σε ορισμένα περιφερειακά τμήματα, οι φοιτητές δεν είναι αντίστοιχου επιπέδου. Και αυτό διότι, λόγω του εξεταστικού συστήματος, πολλοί επιλέγουν τυχαία τμήματα. Από την άλλη, δεν λείπουν οι αναφορές ότι διδάσκοντες είναι βολεμένοι, έχουν κακή επικοινωνία με τους σπουδαστές και δεν ενημερώνονται για τις διεθνείς εξελίξεις στον τομέα τους.

Ο κ. Ν. Βαρότσης, αντιπρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης αρθογραφεί στο Βήμα για  τους “Εξι μύθους για την κατάσταση στα ελληνικά πανεπιστήμια”:

Είναι γεγονός ότι η κατάσταση στην ελληνική κοινωνία είναι τραγική. Διαφθορά, συναλλαγή σε όλα τα επίπεδα, αυθαιρεσία, κατάχρηση της οποιασδήποτε έστω και μικρής εξουσίας ασκούμε, έλλειψη οράματος για το μέλλον και δυσοίωνες προοπτικές. Και όσα συμβαίνουν σήμερα στα πανεπιστήμια μπορεί να ερμηνεύονται από κάποιους σαν σημάδια αμφισβήτησης του συστήματος, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για συμπτώματα των ίδιων ασθενειών που μαστίζουν την κοινωνία μας. Αυτό που επιβάλλεται να κάνουμε ως πανεπιστημιακοί είναι να δώσουμε το παράδειγμα ώστε να δημιουργηθούν στα ανώτατα ιδρύματα θύλακοι μειωμένης εντροπίας, οι οποίοι στο πλαίσιο της όποιας αυτονομίας μας ορίζεται, να βρίσκονται έστω και λίγα βήματα μπροστά από τον κοινωνικό χώρο που μας περιβάλλει, μικρές οάσεις, παραδείγματα προς μίμηση για τα νέα παιδιά.

Θα πρέπει να δώσουμε στους νέους την ελπίδα μιας νέας κατεύθυνσης μέσα στο πανεπιστήμιο. Να μιλήσουμε δηλαδή τη γλώσσα της ειλικρίνειας και της αλήθειας, έστω κι αν ακούγεται σκληρή, να πάψουμε να χαϊδεύουμε αφτιά, είτε αυτά είναι τα δικά μας είτε είναι των άλλων. Να μην ανεχόμαστε συμβιβασμούς στην αξιοκρατία. Να δείχνουμε πρώτοι εμείς ότι απαιτούμε την αλλαγή και τη βελτίωση και να μην οχυρωνόμαστε πίσω από προνόμια και κεκτημένα, και να σεβόμαστε χωρίς συμβιβασμούς και σκοπιμότητες την εντολή που μας έδωσε ο ελληνικός λαός, ο οποίος και μας πληρώνει από το υστέρημά του: να παρέχουμε δηλαδή στα παιδιά του τα περισσότερα δυνατά εφόδια ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τη ζωή με τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις.