Σκίτσο του Γιάννη Καλαϊτζή στην Ελευθεροτυπία

Τελικά η υπουργός βρήκε τη λύση – Σκίτσο του Ηλία Μακρή Καθημερινή της 26ης Αυγούστου 2010

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή η χώρα ζει την Ημέρα της Μαρμότας. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ασχολούνται -με τελετουργική σχεδόν ακρίβεια- με τις βάσεις εισαγωγής στα ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας. Οι τίτλοι είναι πηχυαίοι κι επαναλαμβανόμενοι: «Στα ύψη οι βάσεις» ή «Πέφτουν οι βάσεις στις περιζήτητες σχολές». Κατόπιν, συνεχίζουν με τα συνήθη ρεπορτάζ για εκείνους που αρίστευσαν, συν τα γλυκερά θέματα με συμβουλές για όσους απέτυχαν. Δεν πρέπει να υπάρχει άλλη χώρα στον κόσμο που ο δημόσιος διάλογος (αυτός, τέλος πάντων, που γίνεται στα ΜΜΕ) να αιχμαλωτίζεται επί μέρες με τις βάσεις εισαγωγής στα ΑΕΙ. Ισως επειδή δεν υπάρχει άλλη χώρα στον κόσμο που να έχει βάσεις εισαγωγής. Παντού ασχολούνται με θέματα εκπαίδευσης, αλλά όχι με τις διαδικασίες της. Δηλαδή δεν πρέπει να γίνεται πουθενά μέγα θέμα ο βαθμός δυσκολίας των θεμάτων Φυσικής ή αν το τρίτο ερώτημα στις εξετάσεις Ιστορίας έκρυβε παγίδες.

Φέτος ο διάλογος θα επικεντρωθεί στους χαμηλόβαθμους. Σε εκείνον ή εκείνη που πέρασε στο ΤΕΙ Κοζάνης με βαθμό κάτω της μονάδας. Πέρυσι όλοι ασχολήθηκαν με το γεγονός ότι η βάση του 10 άφηνε 20.000 κενές θέσεις. Οι επικριτές της βάσης ισχυρίζονταν ότι αφαιρεί ευκαιρίες για το μέλλον από νέα παιδιά και οι υποστηρικτές έφερναν το επιχείρημα για τις καφετέριες της επαρχίας. Η μόνη σοβαρή κριτική ήταν το ερώτημα «γιατί να είναι δέκα η βάση;». Μπορεί αυτός ο μαγικός αριθμός να βρίσκεται στο μέσον της βαθμολογικής κλίμακας, αλλά δεν παύει να είναι αυθαίρετος. Γιατί να μην ορίσουμε βάση το 12 ή ακόμη καλύτερα το 15, αφού θέλουμε να έχουμε στα πανεπιστήμια τους πιο ισχυρομνήμονες; Να θυμηθούμε ότι μοναδικό κριτήριο εισαγωγής είναι το πόσο καλά αποστηθίζουν έξι μαθήματα οι χιλιάδες υποψήφιοι.

Οι μόνοι που δεν ερωτώνται σ’ αυτό το πανηγύρι των βάσεων είναι εκείνοι που θα λουστούν τα αποτελέσματά του. Η ακαδημαϊκή κοινότητα θα δεχθεί τους πολλούς ή λίγους (αναλόγως πού θα θέσει αυθαίρετα τον πήχυ ο εκάστοτε υπουργός) φοιτητές. Ετσι κι αλλιώς οι τελευταίοι σε κάποια ΑΕΙ είναι πάντα περισσότεροι. Το υπουργείο Παιδείας δεν κάνει μόνο περιφερειακή· ασκεί και κοινωνική πολιτική. Με ένα φετβά θέτει και τα εξωεκπαιδευτικά κριτήρια των μετεγγραφών, ακόμη κι αν δεν έχουν τα προσόντα οι μετεγγραφέντες ή δεν χωράνε στη σχολή.

Τα πράγματα βέβαια θα ήταν διαφορετικά αν η αρμοδιότητα αποκεντρωνόταν, αν δηλαδή τα ίδια τα ιδρύματα έθεταν τον πήχυ εισαγωγής. Στο υπουργείο Παιδείας πρέπει να μείνει το μόνο πράγμα που διαχρονικά το ελληνικό κράτος κάνει καλά: οι εξετάσεις. Οχι σε έξι, αλλά σε όλα τα μαθήματα του λυκείου. Κάθε πανεπιστημιακό τμήμα μπορεί να δέχεται φοιτητές οι οποίοι θα έχουν εξετασθεί σε ένα συνδυασμό μαθημάτων, τα οποία φυσικά θα έχει προσδιορίσει (και θα σταθμίζει) η σχολή. Για παράδειγμα, μια οικονομική σχολή μπορεί να ζητάει από τους επίδοξους φοιτητές της να εξετασθούν στην Πολιτική Οικονομία, στα Μαθηματικά κ.λπ. Μια φυσικομαθηματική σχολή στα Μαθηματικά, στη Φυσική, στη Χημεία κ.ο.κ.

Στην παιδεία τα δοκιμάσαμε όλα: Δέσμες και παραδέσμες, 6 και 16 μαθήματα στις εισαγωγικές, βάση του 10 και βάση του 0,91. Ολα αποτυγχάνουν. Ενα μόνο δεν δοκιμάσαμε. Την αποκέντρωση αρμοδιοτήτων. Ηρθε ο καιρός της. Αν μη τι άλλο θα γλιτώσουμε από την Ημέρα της Μαρμότας.

Πρόκειται, ασφαλώς, για νίκη της δημοκρατίας – όπως νοείται η δημοκρατία στην Ελλάδα, δηλαδή ως ισοπέδωση προς τα κάτω. Εφέτος ο χαμηλότερος βαθμός εισαγωγής, συγκεκριμένα στη Σχολή Βιομηχανικού Σχεδιασμού του ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας, είναι το 0,9. Δηλαδή, αν ένας υποψήφιος, που ας πούμε ότι λέγεται Βαγγέλης, γράψει το όνομα του με μόνον ένα ορθογραφικό λάθος, π. χ. «Βαγγαίλης», μπορεί να σπουδάσει design στη μαγευτική Κοζάνη, που είναι και γενέτειρα της υπουργού Παιδείας. (Αν γράψει «Βαγγαίλοις», δυστυχώς δεν εισάγεται και πρέπει να προσπαθήσει πάλι του χρόνου…)

Θα μπορούσε κανείς να μη δώσει ιδιαίτερη σημασία, αφού τα περισσότερα ΤΕΙ της επαρχίας χρησιμεύουν κυρίως ως απόδειξη του συστήματος των πελατειακών σχέσεων, το οποίο (τι ειρωνεία!) καταγγέλλει ο πρωθυπουργός με το άρθρο του στην ιστοσελίδα της κυβέρνησης. Είναι όμως δυνατόν η βάση στο Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και στο Τμήμα Φυσικής του ιδίου πανεπιστημίου να είναι μόλις 4,07 και 3,15 αντιστοίχως; Αφήστε κατά μέρος τις ανησυχίες για τη γενικότερη πτώση του επιπέδου που επιφέρει η κατάργηση της βάσης του 10 και αναρωτηθείτε αν οι εισακτέοι με αυτόν τον βαθμό θα μπορέσουν ποτέ να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των σπουδών τους.

Την περασμένη εβδομάδα, στη Βρετανία δημοσιεύθηκαν τα αποτελέσματα των αντίστοιχων εξετάσεων (A-levels) για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια, οι οποίες θεωρούνται εξαιρετικά απαιτητικές. Εν αντιθέσει με τα προηγούμενα χρόνια, εφέτος οι εξετασθέντες που πέτυχαν το άριστα (Α) ήσαν πολύ περισσότεροι. Το αποτέλεσμα ήταν να κληθούν τα πανεπιστήμια να διαχειρισθούν μια κρίση πρωτοφανή, καθώς, από την πλημμυρίδα των αρίστων που έσπευδαν να διεκδικήσουν τις καλύτερες θέσεις, οι αρμόδιοι δεν ήξεραν πώς να επιλέξουν τους εισακτέους. Ετσι, εφήρμοσαν την αρχή να δέχονται όσους πρόλαβαν να υποβάλουν αίτηση πρώτοι, αποκλείοντας όμως υποψηφίους με την ίδια βαθμολογία. Το θέμα έγινε πρωτοσέλιδο για μέρες στον βρετανικό Τύπο και τώρα κυβέρνηση και πανεπιστημιακή κοινότητα διερευνούν πώς θα αποφευχθεί παρόμοιο φαινόμενο στο μέλλον.

Αρθρο του Στέφανου Κασιμάτη στην Καθημερινή

Είχα έναν μαθητή που ο μόνος ήχος που άκουσα όλη τη χρονιά από το στόμα του ήταν ο ρυθμικός ήχος του ροχαλητού του. Διέπρεψε στις εξετάσεις συγκεντρώνοντας αξιοζήλευτους Μ.Ο κάτω της μονάδας  και τώρα πλέον θεωρείται φοιτητής.

Παράλογο; όχι απλά ελληνικό.

Απορία: τι χρειαζόμαστε το ανοικτό πανεπιστήμιο αφού η απλή παρουσία στις πανελλαδικές σου εξασφαλίζει μία θέση στα ΤΕΙ που είναι ισότιμα με ΑΕΙ; Μόνο αν θέλεις διακαώς να σπουδάσεις αυτό που επιθυμείς πρέπει να πληρώσεις το κατιτίς σου στο ανοικτό αλλιώς πας στο ορθάνοικτο.

Του Αποστόλου Λακασά – Καθημερινή

«Δεν μπορούμε να σας δώσουμε τα ονόματα των αριστούχων του σχολείου μας. Η υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων είναι σε άδεια». «Θέλετε μόνο μία φωτογραφία του παιδιού ή μήπως και μία δήλωσή του;». Είναι δύο απαντήσεις στελεχών σε ένα ιδιωτικό σχολείο (η πρώτη) και σε ένα φροντιστήριο (η δεύτερη) στο ερώτημα της «Κ» μήπως στο φροντιστήριο και στο σχολείο φοίτησαν υποψήφιοι που αρίστευσαν στις πανελλαδικές εξετάσεις. Απαντήσεις που δείχνουν το θλιβερό παιχνίδι, το οποίο παίζεται κάθε χρόνο τέτοια εποχή στην πλάτη των αριστούχων. Είναι παιδιά που κουράστηκαν, κοπίασαν όλα τα προηγούμενα χρόνια και σήμερα ήλθε η ώρα να χαρούν και να τιμηθούν για την επιτυχία τους. Και όμως, κάποιοι επιδιώκουν να μπουν μαζί με τα παιδιά στο… πλάνο της εορταστικής τους φωτογραφίας.

Είναι γεγονός ότι πολλούς, μεταξύ αυτών και ο υπογράφων, απωθούν οι «λίστες της επιτυχίας», που αναρτούν ετησίως τα διάφορα σχολεία και φροντιστήρια για να διαφημίσουν τα… επιτεύγματά τους: «Συνολικά από 12 μαθητές μας πέρασαν στην σχολή της πρώτης τους επιλογής», «Το φροντιστήριό μας είχε 15 επιτυχόντες στις εξετάσεις για το πτυχίο Lower», «Το σχολείο μας είχε δύο επιτυχόντες στην Ιατρική Αθηνών, τρεις στη Νομική, πέντε στο Πολυτεχνείο, ενώ το συνολικό ποσοστό επιτυχίας των μαθητών μας έφτασε φέτος στο 96,7%!».

Σοβαροφάνεια

Βέβαια, είναι πολύ εύκολο να παραβλέψεις τους πίνακες ανακοινώσεων που διαλαλούν επιτυχίες, αλλά πολύ δύσκολο να μην απορήσεις με αυτό το κράμα αφέλειας και σοβαροφάνειας που διαπιστώνεις στους υπευθύνους των σχολείων και των φροντιστηρίων. «Συνήθως στέλνουμε μαζί με τη φωτογραφία του παιδιού και ένα μικρό κείμενο δήλωσής του. Το προτιμάτε έτσι;», ανέφερε χθες στην «Κ» υπεύθυνη φροντιστηρίου, θεωρώντας μάλλον ότι ο 18χρονος με το συγκρατημένο χαμόγελο, την πράσινη μακό μπλούζα και το αξύριστο πρόσωπο θα έκανε μία βαρυσήμαντη δήλωση για το… Μεσανατολικό. Είναι απορίας άξιο πόσο αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν εμπιστοσύνη στο ίδιο το «προϊόν» που διαφημίζουν. Δηλαδή, ένας 18χρονος που κατάφερε να συγκεντρώσει πάνω από 19.000 μόρια –συνολικά φέτος το πέτυχαν 2.725 μαθητές, το 3,03% των υποψηφίων– δεν μπορεί να μιλήσει για το άγχος του, την προσπάθειά του, τις στερήσεις του, την σημερινή του επιτυχία, τα όνειρά του; Είναι σίγουρο ότι τα παιδιά μια χαρά θα τα καταφέρουν στις… αμείλικτες ερωτήσεις των δημοσιογράφων. Μάλλον, το άγχος των διευθυντών σχολείων και φροντιστηρίων σχετίζεται με την ερώτηση που γίνεται συνήθως προς τους εκπροσώπους των ΜΜΕ «μαζί με το όνομα του παιδιού θα αναφερθεί και το όνομα του σχολείου;». Αυτό εξηγεί, άλλωστε, και έναν ολόκληρο μηχανισμό δημοσίων σχέσεων που κινητοποιείται τούτες τις ημέρες. Ιδιοκτήτες, υπεύθυνοι δημοσίων σχέσεων, γραμματείς είναι σε απόλυτη ετοιμότητα να συγκεντρώσουν φωτογραφίες των υποψηφίων, τα τηλέφωνά τους, τους βαθμούς τους, την σχολή στην οποία πέτυχαν και να τα προσφέρουν στο πιάτο των ΜΜΕ. Ομως, ας μην είμαστε αχάριστοι. Το παιχνίδι διευκολύνει και τα ΜΜΕ, τα οποία αναζητούν φρέσκα πρόσωπα που να αποτυπώνουν την προσπάθεια, το άγχος, το όνειρο, τον θρίαμβο της επιτυχίας. Είναι κάτι σαν τα στιγμιότυπα από την προσπάθεια νικητών στους Ολυμπιακούς Αγώνες, που προβάλλουν συχνά – πυκνά τα κανάλια με μουσική υπόκρουση από τους «Δρόμους της Φωτιάς» του Βαγγέλη Παπαθανασίου…