Ασκείστε το παιδί σας στην αυτοσυγκράτηση αν θέλετε να γίνει μεγαλοφυΐα, συμβουλεύει ο καθηγητής Μάλκολμ Γκλάντγουελ από τον Καναδά, ο οποίος υποστηρίζει ότι έξυπνος δεν γεννιέσαι, γίνεσαι! Μόνο που πρέπει να σε βοηθήσουν οι γονείς με διάφορους κουραστικούς τρόπους, όπως: να σε τρέφουν με υγιεινές τροφές από μωρό, δηλαδή να μάθουν να αντιστέκονται σε διάφορες εύκολες και ευχάριστες λύσεις όπως γαριδάκια, ψευδοκρουασάν με ψευδογέμιση σε πλαστικές σακουλίτσες με φωτογραφίες απέξω, να σε μαθαίνουν μουσική, την οποία να σε βάζουν και να ακούς και να παίζεις, να σε γυμνάζουν συστηματικά και να σε στέλνουν να συμμετέχεις σε ομαδικά παιχνίδια, να ενθαρρύνουν την περιέργειά σου, να σε βάζουν να διαβάζεις, να μην ικανοποιούν αμέσως τις επιθυμίες σου. Πράγματα γνωστά και κοινώς αποδεκτά δηλαδή, αλλά πώς τα κάνεις πράξη;
Για να γίνει ένα παιδί έξυπνο πρέπει, εν ολίγοις, ο γονιός του να το τρέχει όλη μέρα σε ωδεία και γήπεδα και γυμναστήρια και να έχει ύστερα το κουράγιο να του μαγειρεύει μπρόκολα από τον μανάβη και να το πείσει να τα φάει. Ευχαριστούμε για τις πληροφορίες, αγαπητέ κύριε Μάλκολμ, αλλά αυτά μας τα είπαν κι άλλοι. Βρείτε έναν τρόπο να γίνονται έξυπνα τα παιδιά που τρώνε αυτά που τους αρέσουν και δεν βάζουν σε κόπο και τους γονείς τους, που περνάνε τη μέρα τους μπροστά στην τηλεόραση, που βλέπουν βιβλίο και βγάζουν σπυριά, που γενικώς βαριούνται που ζουν, να σας παραδεχτούμε. Κάτι να ρίχνεις στη μερέντα και να το απλώνεις στο ψωμί ή να το χρησιμοποιείς στο τηγάνισμα. Γιατί αυτό που μας προτείνετε είναι κάτεργο, μια καθημερινή επαγρύπνηση που κατακουράζει μόνο να την ακούς. Λες και θα κερδίσουμε τη βασιλεία των ουρανών. Ασε, μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι.
1 Προτού αρνηθείτε ή απαγορεύσετε κάτι στο παιδί σας,πάρτε λίγο χρόνο για να σκεφθείτε πώς ακριβώς θα χειριστείτε την κατάσταση και προσπαθήστε να μην παρασυρθείτε από τον θυμό ή την κούρασή σας.
2 Ακούτε με υπομονή το αίτημα του παιδιού σας και απαντάτε του πάντοτε με γλυκύτητα,ευγένεια και σεβασμό προς το άτομό του,ανεξαρτήτως της ηλικίας του.Ετσι θα μάθει να σας απαντά αναλόγως.
3 Να εξηγείτε πάντοτε στο παιδί με ξεκάθαρο,κατανοητό και ήρεμο τρόπο γιατί αρνείστε ένα αίτημά του.Γνωρίζοντας ότι δεν το τιμωρείτε θα δεχθεί την άρνηση με μεγαλύτερη ευκολία.
4 Οταν το παιδί σας ρωτάει γιατί δεν μπορεί να έχει ή να κάνει κάτι,η απάντησή σας πρέπει να συνάδει προς τη γενικότερη συμπεριφορά σας και να είναι σταθερή.Διαφορετικά η άρνησή σας θα αυτοαναιρείται.
5 Αν η άρνησή σας είναι θέμα συνθηκών ή ηλικίας του παιδιού και όχι θέμα αρχών,εξηγήστε στο παιδί τι χρειάζεται να κάνει ή πόσων χρονών πρέπει να γίνει για να μετατρέψει το «όχι» σε «ναι».
6 Χρησιμοποιήστε θετικές εκφράσεις για να αντισταθμίσετε την άρνηση.Για παράδειγμα, «δεν μπορείς να πάρεις το μαχαίρι αλλά μπορείς να πάρεις την μπάλα» ή «δεν μπορείς να μείνεις εκτός σπιτιού ως τα μεσάνυχτα αλλά μπορείς να προσκαλέσεις τους φίλους σου να δείτε ταινία ως αργά».
7 πιβραβεύστε τα παιδιά που παρουσιάζουν υπεύθυνη και ώριμη συμπεριφορά.Ετσι θα ξέρουν έμπρακτα ότι ο σεβασμός των ορίων και των κανόνων αποδίδει καρπούς και δεν είναι μια στείρα διαδικασία.
8 Αν και το «όχι» πρέπει να είναι σταθερό, για να απολαμβάνετε πάντοτε την εμπιστοσύνη του παιδιού σας, οφείλετε να φαίνεστε προσηνείς και ευέλικτοι. Αν το παιδί διαπραγματευθεί με βάσιμα επιχειρήματα και ήρεμο τόνο το αίτημά του, σκεφθείτε την πιθανότητα να αναιρέσετε την αρχική σας απόφαση.
9 Θα πρέπει να είστε έτοιμοι όχι μόνο να εκφράσετε μια άρνηση αλλά και να γίνετε αποδέκτης της. Να θυμάστε ότι η άσκηση της γονεϊκής εξουσίας δεν είναι ένα παιχνίδι στο οποίο ο γονιός έχει πάντα δίκιο.
10 Αν, παρά τις φιλότιμες προσπάθειές σας,οι λέξεις «όχι» ή «μη» αποτελούν αιτία «πολέμου» για το παιδί σας,ίσως είναι θεμιτό να επανεξετάσετε τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνείτε μαζί του.
Ζητούν από τους δασκάλους να πλένουν τα ρούχα των μαθητών ή να τους κόβουν τα νύχια, επίσης να πηγαίνουν τα παιδιά σχολείο ή να ετοιμάζουν το κολατσιό τους: οι «γονείς-τέρατα», όπως τους έχουν ονομάσει τα μέσα ενημέρωσης, υπαγορεύουν τους δικούς τους νόμους στους δασκάλους και καθηγητές στην Ιαπωνία. «Είναι γονείς που δεν ενδιαφέρονται παρά μόνο για τα παιδιά τους και ζητούν από τους δασκάλους ειδική μεταχείριση», τονίζει δασκάλα από το Τόκιο που απαριθμεί τις απαιτήσεις των γονιών από το σχολείο που εργάζεται. «Μια μητέρα μάς έπαιρνε τηλέφωνο τακτικά στις 7:30 το πρωί και μας απασχολούσε με τις ώρες. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να μου πει να μην μιλάω στο παιδί μπροστά σε άλλους γιατί δεν του αρέσει», διηγείται η εκπαιδευτικός.
Ο Ναόκι Ογκι, ειδικός σε θέματα του εκπαιδευτικού συστήματος, παρουσίασε σε έρευνά του 700 περιπτώσεις «γονέων τεράτων» μέσα από μαρτυρίες δασκάλων, καθηγητών και άλλων γονέων.
Ανάμεσα στα παραδείγματα που αναφέρθηκαν είναι αυτό ενός γονέα που απαιτούσε ο δάσκαλος να παίρνει το παιδί από το σπίτι του κάθε πρωί, ενός άλλου που ήθελε να του ετοιμάζουν το κολατσιό, και ενός δασκάλου που αντιμετώπιζε την οργή των γονιών αν δεν θύμιζε στους μαθητές από την προηγούμενη ημέρα να φέρνουν τις ομπρέλες τους, αν ο καιρός προβλεπόταν βροχερός.
Ορισμένα σχολεία δέχονται πιεστικά αιτήματα από τους γονείς τα αθλητικά ρούχα των μαθητών να πλένονται στο σχολείο, τα νύχια των παιδιών να κόβονται από το διδακτικό προσωπικό, αλλά και τα σχολικά λευκώματα να αλλάζουν, γιατί τα παιδιά τους δεν δείχνουν όμορφα στις φωτογραφίες.
Μια μητέρα που το παιδί της έσπασε ένα τζάμι ζήτησε αποζημίωση από το σχολείο, γιατί η πέτρα που πέταξε το παιδί δεν έπρεπε να βρίσκεται στην αυλή.
Το φαινόμενο των «γονέων τεράτων» που αναφέρεται εδώ και πολύ καιρό στα ιαπωνικά μέσα ενημέρωσης, συνδέεται και με την αυτοκρατορική οικογένεια.
«Είναι η πριγκίπισσα Μασάκο μια μητέρα τέρας;» έγραφε πρόσφατα περιοδικό, μετά την επίσημη επέμβαση των ανακτόρων σε ιδιωτικό σχολείο της πρωτεύουσας στο οποίο φοιτά η Άικο, κόρη του πριγκιπικού ζεύγους. Η μικρή δεν πήγαινε επί μια εβδομάδα στο σχολείο εξαιτίας της συμπεριφοράς των ιδιαίτερα ζωηρών συμμαθητών της.
Στο Τόκιο, το πρόβλημα είναι τόσο σοβαρό που ανάγκασε τις αρχές να στείλουν σε 60.000 εκπαιδευτικούς ενημερωτικά φυλλάδια με συμβουλές για το πώς να χειρίζονται τους «γονείς τέρατα».
Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία, οι ασθένειες που εκδηλώνουν οι εκπαιδευτικοί και σχετίζονται με το άγχος έχουν τριπλασιαστεί τα τελευταία δέκα χρόνια και 26.000 εργαζόμενοι σε σχολεία του Τόκιο είναι ασφαλισμένοι εναντίον δικαστικών διώξεων. Το 2000 μόνο 1.300 είχαν τέτοιες ασφάλειες.
Ο Όγκι πιστεύει πως η ρίζα του προβλήματος βρίσκεται στην απόφαση, στις αρχές τις δεκαετίας του 2000, να επιτραπεί στους γονείς να διαλέγουν το σχολείο των παιδιών τους και όχι να τα εγγράφουν μόνο στα σχολεία της περιοχής που κατοικούν.
Σύμφωνα με τον ειδικό, τα σχολεία μπαίνουν πλέον στη διαδικασία του σκληρού ανταγωνισμού, την ίδια ώρα που η υπογεννητικότητα στη χώρα μειώνει όλο και περισσότερο τις εγγραφές των παιδιών στα σχολεία. «Η εκπαίδευση έχει γίνει εμπόρευμα», τονίζει ο Ογκι. «Οι καταναλωτές θεωρούνται ‘θεοί’ στα μεγάλα καταστήματα, όπου οι πελάτες είναι ανώτεροι από τους πωλητές. Στα σχολεία οι γονείς είναι πλέον οι πελάτες», επισημαίνει.
Επικρατεί γενικώς η αντίληψη ότι οι μεγαλοφυΐες γεννιούνται, δεν γίνονται, και ότι το ταλέντο είναι χάρισμα εκ φύσεως που δεν διδάσκεται γιατί είναι συνυφασμένο με τα γονίδιά μας. Να όμως που ένας αμερικανός γενετιστής, ο Ντέιβιντ Σενκ, έρχεται να τα ανατρέψει όλα αυτά με το βιβλίο του «Τhe Genius in all of us» (Η μεγαλοφυΐα μέσα μας).
Ο δρ Σενκ πιστεύει ότι έχουμε υπερτιμήσει τη γενετική προδιάθεση για τα μεγάλα επιτεύγματα. Κανένας άνθρωπος δεν είναι εκ γενετής «πτωχός τω πνεύματι» και η μετριότητα δεν αποτελεί αμετάκλητη καταδίκη, λέει. Διότι, όπως άλλωστε προκύπτει από τη σύγκριση με τις μελέτες του καναδού καθηγητή Κοινωνικής Ψυχολογίας Μάλκολμ Γκλάντγουελ, το DΝΑ δεν αποτελεί στατικό αποτύπωμα, αλλά επηρεάζεται και από παράγοντες εξωγενείς.
Με απλά λόγια, υπάρχει αιτιώδης σχέση ανάμεσα στο συγγενές και στο επίκτητο, που βρίσκονται σε μια συνεχή αλληλουχία και αλληλεπίδραση, ανάλογα με το περιβάλλον. Οι εμπειρίες αφήνουν το αποτύπωμά τους στο γονιδίωμα κάθε ανθρώπου και μεταφέ ρονται στα παιδιά του, αλλά αυτό δεν έχει σε τίποτα να κάνει με τον δείκτη νοημοσύνης.
Ο Ντέιβιντ Σενκ ισχυρίζεται ότι ελέγχοντας τις επιδράσεις του περιβάλλοντος μπορούμε να ξεπεράσουμε τα όρια που πιστεύουμε ότι μας έχει θέσει η φύση. Φέρνει για παράδειγμα το μουσικό ταλέντο: «Πολλοί πιστεύουν ότι δεν είναι προικισμένοι με μουσικό αφτί,αλλά στην πραγματικότηταδεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει κλίση στη μουσική».
Συμπέρασμα: οι ειδικές ικανότητες είναι επίκτητες και η ιδιοφυΐα διδάσκεται. Παράδειγμα, οι κενυάτες δρομείς, που θεωρούνται ασυναγώνιστοι στον μαραθώνιο. Τους έχει προικίσει η φύση με ειδικά γονίδια; Κάθε άλλο, η ανάγκη τους έκανε να τρέχουν τόσο καλά. Στην Κένυα πολλά παιδιά από την ηλικία των επτά ετών είναι αναγκασμένα να τρέχουν 8 ως 10 χιλιόμετρα κάθε μέρα για να πάνε στο σχολείο.
Πέρα όμως από τις ειδικές συνθήκες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, υπάρχουν και έξι γενικοί παράγοντες οι οποίοι θα μπορούσαν να θεωρηθούν «συνταγή της ευφυΐας», καθώς ενισχύουν τη νοημοσύνη και οξύνουν τον νου.
1. Η μουσική. Η επιστήμη έχει αποφανθεί ότι τα παιδιά πρέπει να εισάγονται εξ απαλών ονύχων στον κόσμο των ήχων. Τα μαθήματα μουσικής είναι ένας πολύ ευχάριστος τρόπος για να εξασκήσει σωστά ένα παιδί τον εγκέφαλό του και, όπως φαίνεται, τα οργανωμένα μαθήματα όχι μόνο ενισχύουν τον δείκτη νοημοσύνης, αλλά συμβάλλουν και στη μετέπειτα ακαδημαϊκή απόδοση τού παιδιού. Ερευνα του Πανεπιστημίου του Τορόντο έδειξε ότι τα παιδιά που διδάσκονται μουσική έχουν πολύ ψηλότερο ΙQ στην ενήλικη ζωή τους.
2. Ο θηλασμός. Το μητρικό γάλα αποτελεί βασική τροφή του εγκεφάλου και η σημασία του είναι τεράστια σε διάφορες εκφάνσεις της ζωής του μωρού. Δανοί ερευνητές ανακάλυψαν ότι ο θηλασμός κάνει τα μωρά όχι υγιέστερα, αλλά και πιο έξυπνα: μωρά που θήλασαν για εννέα μήνες είχαν υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης.
3. Η σωστή διατροφή. Ως μηχανή, και μάλιστα η τελειότερη της φύσης, ο εγκέφαλος δεν μπορεί να λειτουργήσει σε πλήρη απόδοση χωρίς σωστά καύσιμα. Η υγιεινή διατροφή μπορεί να κάνει θαύματα για την πνευματική και διανοητική ανάπτυξη, ειδικά στα δύο πρώτα χρόνια της ζωής που τα παιδιά χρειάζονται σίδηρο.
4. Η γυμναστική. Ερευνες του Πανεπιστημίου του Ιλινόις (ΗΠΑ) σε παιδιά δημοτικού δείχνουν ισχυρή σχέση ανάμεσα στις αθλητικές επιδόσεις και στην ακαδημαϊκή απόδοση. Διότι η συμμετοχή σε ομαδικά αθλήματα ενισχύει την αυτοπεποίθηση, το ομαδικό πνεύμα και τις ηγετικές ικανότητες.
5. Η περιέργεια είναι λέξη-«κλειδί». Οι ειδικοί λένε ότι γονείς που δείχνουν την περιέργειά τους για πράγματα, γεγονότα και καταστάσεις μαθαίνουν στα παιδιά τους να αναζητούν νέες ιδέες, δηλαδή τη γνώση και τη σημασία της. Το διάβασμα, δεν πρέπει να υποβαθμίζεται, και το παιδί πρέπει να εντρυφήσει από νωρίς στη μαγεία του.
6. Το παιχνίδι. Ολως παραδόξως, διαπιστώνεται ότι ακόμα και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια μπορούν να οξύνουν το πνεύμα, όχι βέβαια τα βίαια που κάνουν το παιδί μοναχικό και αφηρημένο, αλλά εκείνα που απαιτούν στρατηγική σκέψη, αναπτύσσουν οργανωτικές ικανότητες και ενισχύουν το ομαδικό πνεύμα και τη δημιουργικότητα. Ομοίως και τα εγκεφαλικά παιχνίδια, όπως το σκάκι, το sudoku, τα σταυρόλεξα, κτλ., αποτελούν μια πολύ καλή γυμναστική του εγκεφάλου, αφού ο παίκτης λύνει προβλήματα και παίρνει αποφάσεις.
Αρχίζουν να περπατούν και να μιλούν πολύ νωρίς. Μαθαίνουν να διαβάζουν χωρίς να τα έχει διδάξει κανείς. Κάνουν περίεργες ερωτήσεις για την ηλικία τους και επιδίδονται σε πολύπλοκους συλλογισμούς. Βαριούνται εύκολα, αντιδρούν έντονα, αμφισβητούν τα πάντα. Μένουν στο περιθώριο…
Χαρισματικά παιδιά. Αντιστοιχούν στο 1% του παγκόσμιου πληθυσμού. Χαρακτηρίζονται από σύνθετο τρόπο σκέψης, ποικιλία ταλέντων, έντονη κριτική διάθεση, ιδιαίτερο χιούμορ, πολύ υψηλό δείκτη IQ και συχνά παρουσιάζουν συναισθηματική ανάπτυξη ξένη προς την ηλικία τους. Μερικά απ’ αυτά διαπρέπουν. Τα περισσότερα, όμως, δεν επιβραβεύονται ούτε από την οικογένεια ούτε από το εκπαιδευτικό σύστημα και μέχρι την εφηβεία σταματούν το σχολείο και περιθωριοποιούνται. Αντί να θεωρούνται ευλογία για την κοινωνία, εξοστρακίζονται ή εντάσσονται στη χορεία των χρυσών μετριοτήτων.
Χαμένα στην εκπαίδευση
«Ως χάρισμα ορίζεται η έμφυτη εξαιρετική ικανότητα. Για να χαρακτηριστεί ένα παιδί χαρισματικό, εκτός από υψηλό δείκτη νοημοσύνης, πρέπει να διαθέτει δημιουργικό τρόπο σκέψης, κλίση στην επιστήμη ή στην τέχνη, ηγετικές ικανότητες, συναισθηματική και ψυχική σταθερότητα και υγεία», εξηγεί η κυρία Λωρέττα Θωμαΐδου, επίκουρη καθηγήτρια αναπτυξιακής παιδιατρικής και επιστημονική υπεύθυνη στην αντίστοιχη μονάδα της Β’ παιδιατρικής κλινικής του νοσοκομείου Αγλαΐα Κυριακού. Το ταλέντο δεν προϋποθέτει απαραιτήτως υψηλή ευφυΐα, όπως και η υψηλή ευφυΐα δεν σημαίνει απαραιτήτως ύπαρξη χαρίσματος. Από την άλλη, ως δημιουργικότητα ορίζεται η ικανότητα να διακρίνεις, να συνδέεις και να γενικεύεις ασυνήθιστες έννοιες μέσα από αντισυμβατικές οδούς. Ομως πόσο μπορούμε εμείς -οι μέσης ευφυΐας γονείς, εκπαιδευτικοί και παρατηρητές- να αντιληφθούμε και να κατανοήσουμε τα χαρισματικά παιδιά ή να τα βοηθήσουμε να εξελιχθούν; Τα χαρισματικά παιδιά είναι μια ειδική και παραμελημένη ομάδα. Πολλές φορές -βεβαίως λανθασμένα- χαρακτηρίζονται υπερκινητικά, τεμπέλικα, αφηρημένα, ακόμη και νοητικώς καθυστερημένα.
Αν μιλήσουμε δε για την ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα, ο νέος νόμος για την ειδική αγωγή (Ν. 3699/2008) περιλαμβάνει εδάφιο το οποίο αφορά τους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και περιέχει μνεία για τα παιδιά εκείνα που έχουν μία ή περισσότερες νοητικές ικανότητες ή κλίσεις σε ασυνήθιστο επίπεδο για την ηλικία τους. Ωστόσο, στον νόμο δεν γίνεται σαφής λόγος για τις ικανότητες, τον τρόπο αξιολόγησης και τις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών αυτής της κατηγορίας. Ετσι το μεγάλο ερώτημα, τόσο για τους γονείς όσο και για τους αρμόδιους φορείς, παραμένει: τα χαρισματικά παιδιά χρειάζονται ή όχι ειδικά σχολεία; Το ελληνικό σύστημα εκπαίδευσης είναι επικεντρωμένο στον συμβατικό τρόπο σκέψης και μάθησης, δηλαδή στη βήμα προς βήμα κατάρτιση της μεγάλης μάζας των παιδιών. «Αυτός ο τρόπος δεν ενδείκνυται για τα χαρισματικά παιδιά, γιατί δεν αντέχουν τις επαναλήψεις», λέει η κυρία Θωμαΐδου.
«Συχνά έρχονται στο τμήμα χαρισματικά παιδιά με διάγνωση ότι έχουν μαθησιακές δυσκολίες. Ομως είναι λάθος να ξεχωρίζουμε τα παιδιά. Πολλοί θεωρούν τα χαρισματικά παιδιά ως μια ελίτ. Προσωπικά θεωρώ ότι δεν βοηθούνται με πράξεις που τα περιθωριοποιούν. Το ζητούμενο είναι η ομαλή και αρμονική ενσωμάτωση στην κοινωνία, τόσο των ελλειμματικών όσο και των χαρισματικών παιδιών. Αυτή είναι η προσωπική μου θέση αλλά και η επίσημη θέση των ειδικών διεθνώς. Ο Αϊνστάιν πήγε σε ειδικό σχολείο;». Η ευαισθητοποίηση και η σωστή ενημέρωση των εκπαιδευτικών, ο εμπλουτισμός των σχολικών μαθημάτων με ειδικά προγράμματα και καινοφανή στοιχεία, η τοποθέτηση κάποιων παιδιών σε μεγαλύτερη τάξη (πρόγραμμα επιτάχυνσης) είναι όσα προσπαθούμε να κάνουμε και εδώ στην Ελλάδα. Στην πραγματικότητα, όμως, ελάχιστα παιδιά κατάφεραν να πάνε νωρίτερα στο δημοτικό, τα προγράμματα εμπλουτισμού ύλης εξαρτώνται από την ευαισθησία και το φιλότιμο του εκπαιδευτικού, στα προγράμματα καινοφανών στοιχείων υστερούμε ως χώρα. Ετσι, περίπου το 70% των χαρισματικών παιδιών καταλήγει να σταματάει το σχολείο στην εφηβεία, διότι δεν αντιμετωπίζεται σωστά.
Χαρισματικά και ανεπιθύμητα
Η κυρία Βάσω Ανδρούτσου, πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων Χαρισματικών και Ταλαντούχων Παιδιών, είναι μητέρα δύο αγοριών που αξιολογήθηκαν ως χαρισματικά από τους επίσημους φορείς. Σήμερα, οπότε τα παιδιά είναι στην εφηβεία και τα μεγάλα ζόρια έχουν περάσει, δέχθηκε να μιλήσει για την εμπειρία της: «Αν επιχειρούσα να περιγράψω την εμπειρία όλων μας, θα την όριζα ως Γολγοθά, τόσο σε σχέση με τα ενδογενή προβλήματα όσο και σε σχέση με τη στάση και τη συμπεριφορά των τρίτων. Οταν διαπιστώσαμε ότι τα παιδιά μας διαφοροποιούνταν από τα άλλα της ηλικίας τους, απευθυνθήκαμε σε διάφορους φορείς ζητώντας τη συνδρομή τους. Εισπράξαμε δριμύτατη κριτική και κακοηθέστατα σχόλια – κάποιος μάλιστα με αποκάλεσε «τρελοκαμπέρω»! Τα παιδιά υπέφεραν τα πάνδεινα στο σχολείο. Παρ’ όλο που είχαν εξαιρετική αντιληπτική ικανότητα, ποτέ δεν θεωρήθηκαν καλοί μαθητές. Ολη η μέχρι τώρα σχολική τους ζωή ταυτίστηκε με την άσχημη κριτική, την ποταπή αντιμετώπιση, τις θλιβερές υποδείξεις.
Αλλάξαμε τόσα σχολεία όσα σχεδόν τα σχολικά τους χρόνια. Στην αρχή ελπίζοντας ότι θα βρούμε το σχολείο που θα μπορούσε να ανταποκριθεί στις ανάγκες τους. Μετά το σχολείο όπου τα παιδιά θα αποτελούσαν ελάσσονα στόχο. Σήμερα ο Νικόλας είναι 17 ετών και λέει ότι «κάηκε στη διαδρομή». Φτάνοντας στην εφηβεία, όπου το αίσθημα του ανήκειν είναι πολύ επιτακτικό, θυσίασε την αληθινή του φύση για να ενταχθεί στην ομάδα των χρονολογικά συνομηλίκων του και χειροτέρεψε τις σχολικές επιδόσεις του. Ετσι το μέλλον του είναι πια αβέβαιο. Ενώ, υπό άλλες εκπαιδευτικές συνθήκες, θα προδιαγραφόταν λαμπρό. Από την άλλη, ο Αναστάσιος, 15 ετών σήμερα, ο οποίος φοιτά στη Γ΄ λυκείου ύστερα από επιτάχυνση, δείχνει να έχασε τα εσωτερικά του κίνητρα. Δοκιμάζεται από το σύνδρομο της ανίας και των ανύπαρκτων προκλήσεων. Τελικά η περίπτωση των γιων μου αποδεικνύει την ακαταλληλότητα του συστήματος σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση χαρισματικών παιδιών και δείχνει την αδιαφορία και την ανικανότητα με τις οποίες η πολιτεία στέκεται μπροστά στην απώλεια εξαιρετικών μυαλών».
Οδηγίες προς γονείς
Τα χαρισματικά παιδιά είναι μια ακόμη κατηγορία με ειδικές ανάγκες σε εκπαιδευτικό, συναισθηματικό και ψυχολογικό επίπεδο. Τα χαρακτηρίζει η ασύγχρονη ανάπτυξη των γνωστικών τους ικανοτήτων σε σχέση με τις συναισθηματικές. Βιώνουν απίστευτη μοναξιά και άγχος και γι’ αυτό συχνά δραπετεύουν σε έναν φανταστικό κόσμο. Δεν κινδυνεύουν από τις υψηλές ικανότητές τους αλλά από την παρεμπόδιση της εκδήλωσής τους. Πάντως, επειδή οι ικανότητες αυτές είναι έμφυτες και ισχυρές, αν καταπιεστούν μπορεί να εξελιχθούν ακόμη και σε διαταραχές. Για τους γονείς τα παιδιά είναι αντικείμενα υπερηφάνειας και θαυμασμού. Επίσης, αποτελούν πηγή φόβου, αγωνίας και μοναξιάς. Τα χαρισματικά παιδιά είναι όμως εξαιρετικές περιπτώσεις ατόμων και δεν πρέπει να αποπροσανατολίζονται ούτε λόγω γονεϊκού φόβου ούτε εξαιτίας γονεϊκής φορτικότητας. Αν για κάποιο λόγο νιώθετε λοιπόν ότι έρχεστε σε επαφή με ένα χαρισματικό παιδί, πρέπει να κατανοήσετε ότι η ψυχική του ισορροπία εξαρτάται πρωτίστως από την κάλυψη των συναισθηματικών του αναγκών. Ετσι, όσο ασυνήθιστες ή παράξενες κι αν είναι οι ερωτήσεις του παιδιού σας, μην το απομακρύνετε από αυτή την κατεύθυνση. Η αποθάρρυνση το διαταράσσει συναισθηματικά και ψυχικά. Η υπερενθάρρυνση, από την άλλη πλευρά, μπορεί εξίσου να βλάψει το παιδί, να το εγκλωβίσει στο πλαίσιο των δικών σας προσδοκιών. Με άλλα λόγια, σωστή αντιμετώπιση ενός τέτοιου παιδιού σημαίνει αποδοχή, κατανόηση, ευαισθησία και ευελιξία. Στο χαρισματικό παιδί δεν λες τι να κάνει. Απλώς το ακολουθείς.
Οποιοδήποτε παιδί μπορεί να πέσει θύμα εκφοβισμού στο Διαδίκτυο. Συνήθως όμως οι εκφοβιστές επιλέγουν για θύματά τους παιδιά ήσυχα και ευαίσθητα που έχουν λίγους φίλους, είναι πιο αδύναμα από τους συνομηλίκους τους ή έχουν κάποιο σωματικό πρόβλημα. Συνέπειες του εκφοβισμού είναι συχνά η κατάθλιψη και το άγχος, η δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις, οι χαμηλότερες ακαδημαϊκές ικανότητες και η τάση να απουσιάζουν συχνότερα από το σχολείο (Roland, 2002).
ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Μερικά σημάδια που μπορεί να είναι ανησυχητικά και να δείχνουν ότι το παιδί έχει πέσει θύμα εκφοβισμού ή είναι θύτης είναι τα εξής (Κowalski et al., 2008):
• Το παιδί ξαφνικά σταματά να χρησιμοποιεί τον υπολογιστή του.
• Γίνεται νευρικό ή αναστατώνεται όταν εμφανίζεται ένα μήνυμα.
• Φαίνεται να έχει δυσκολία να πάει σχολείο ή να βρίσκεται εκτός σπιτιού.
• Δείχνει θυμωμένο, θλιμμένο ή απογοητευμένο μετά τη σύνδεση με το Διαδίκτυο.
• Αποφεύγει συζητήσεις σχετικά με το τι κάνει στο Διαδίκτυο.
• Αποσύρεται από τις επαφές με μέλη της οικογένειας αλλά και με τους φίλους του.
• Παρουσιάζει ξαφνική μείωση στη σχολική του επίδοση.
• Αλλάζει γρήγορα την οθόνη του ή κλείνει προγράμματα όταν ο γονιός πλησιάζει τον υπολογιστή.
• Χρησιμοποιεί τον υπολογιστή κατά τη διάρκεια της νύχτας.
• Γελάει υπερβολικά ενώ χρησιμοποιεί τον υπολογιστή.
• Χρησιμοποιεί πολλαπλούς λογαριασμούς χρήστη ή χρησιμοποιεί έναν λογαριασμό που δεν είναι δικός του.
• Εκφράζεται υποτιμητικά για τους συμμαθητές του.
Βέβαια αυτή η πιθανή συμπτωματολογία ενδέχεται να σχετίζεται και με άλλα, γενικότερα προβλήματα του παιδιού και θα πρέπει να είναι κανείς ιδιαίτερα προσεκτικός στους χειρισμούς του.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ
Ερευνα έχει δείξει ότι το 70% των θυμάτων εκφοβισμού έχει δεχθεί σχετικά μηνύματα όταν είναι στο σπίτι και μόνο ένα 30% στο σχολείο (Κowalski et al., 2008). Ωστόσο σε ελάχιστες περιπτώσεις τα θύματα έχουν μιλήσει για το συμβάν στους οικείους τους. Κάποιοι γονείς που είναι εξοικειωμένοι με το Διαδίκτυο συνηθίζουν να διαβάζουν τα μηνύματα των παιδιών τους, πιστεύοντας ότι έτσι τα προφυλάσσουν. Αυτό όμως αποτελεί μια μορφή παραβίασης της ιδιωτικής ζωής τους. Προτιμότερο θα ήταν να μιλούν με τα παιδιά τους για τη σωστή χρήση του Διαδικτύου, να ακούν για τις online εμπειρίες τους, να δουν τα sites που επισκέπτονται και να τους εμφυσήσουν εμπιστοσύνη ώστε να απευθυνθούν σε αυτούς όταν νιώσουν ότι απειλούνται.
Σε περίπτωση όπου το παιδί πέσει θύμα εκφοβισμού μέσω Διαδικτύου οι γονείς μπορούν να προβούν σε μια σειρά ενέργειες:
Να συμβουλεύουν τα παιδιά τους όταν λαμβάνουν απειλητικά ή προσβλητικά μηνύματα να τα αποθηκεύουν για να κρατήσουν τα αποδεικτικά στοιχεία. Οταν τα μηνύματα προέρχονται από άγνωστο αποστολέα, οι
γονείς μπορούν να ζητήσουν βοήθεια από τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και να πάρουν πληροφορίες από την Ασφαλή Πλοήγηση στο Διαδίκτυο. Αν ο θύτης είναι γνωστός του θύματος, πρέπει να ενημερωθούν οι γονείς του παιδιού για τη συμπεριφορά του ή ακόμη και το σχολείο του, αν πηγαίνουν τα παιδιά στο ίδιο σχολείο, για να νιώσει ασφάλεια το θύμα και να ελεγχθεί ο θύτης.
Επίσης, οι γονείς πρέπει να έχουν υπόψη τους τα εξής:
Υπάρχουν ιστότοποι στους οποίους απαγορεύεται η χρήση σε παιδιά ηλικίας κάτω των 14 ετών, ωστόσο πολύ συχνά τα παιδιά δημιουργούν τη δική τους ιστοσελίδα δηλώνοντας ψεύτικη ηλικία.
Αν δεν έχει εγκατασταθεί κάποιο σύστημα φιλτραρίσματος (που μπλοκάρει, για παράδειγμα, χυδαίες λέξεις ή εικόνες), τα παιδιά μπορούν εύκολα να δουν ιστοσελίδες με ανεπιθύμητο περιεχόμενο ή να μιλήσουν με αγνώστους. Και, όπως στους δημόσιους χώρους, έτσι και εδώ υπάρχει ο κίνδυνος να τα προσεγγίσει κάποιος που μπορεί να τα βλάψει. Γι’ αυτό πρέπει να μάθουν να μη δίνουν ποτέ τη διεύθυνσή τους ή το όνομα του σχολείου τους και να μη συναντούν άτομα που «γνώρισαν» μέσω Διαδικτύου.
Τέλος, οι γονείς θα πρέπει να εξοικειωθούν και οι ίδιοι με το Διαδίκτυο και να μιλήσουν στα παιδιά τους για τους ηθικούς κανόνες που πρέπει να διέπουν τη διαδικτυακή τους επικοινωνία, οι οποίοι είναι αντίστοιχοι με αυτούς της πραγματικής επικοινωνίας, όπως ο σεβασμός του άλλου, η ευγένεια, η κατανόηση και η αποδοχή. Ας μην ξεχνάμε ότι το Διαδίκτυο αποτελεί αναπόσπαστο πλέον κομμάτι της ζωής μας, είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο της τεχνολογίας που ήρθε και θα μείνει και η δαιμονοποίησή του σίγουρα δεν ωφελεί κανέναν.
Νέα επιστημονική μελέτη δικαιώνει τους γονείς που δεν επιτρέπουν στα παιδιά τους να περνούν πολλές ώρες μπροστά στην τηλεόραση ή την οθόνη του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στην τελευταία έκδοση του Αρχείου της Παιδιατρικής και Εφηβικής Ιατρικής τα νεαρά άτομα τα οποία καταναλώνουν πολλές ώρες ενώπιον μιας οθόνης έχουν αυξημένες πιθανότητες να αναπτύξουν προβληματικές σχέσεις τόσο με τους γονείς τους, όσο και με τους φίλους τους. Για κάθε μία ώρα παραπάνω μπροστά στην οθόνη της τηλεόρασης ή του ηλεκτρονικού υπολογιστή ημερησίως, μάλιστα, οι πιθανότητες «απομάκρυνσης» του εφήβου από τους γονείς του αυξάνεται κατά 5%. Αυτό, τουλάχιστον, υποστηρίζει η καθηγήτρια του Πανεπιστήμιου του Οτάγκο στη Νέα Ζηλανδία, Ρόουζ Ρίτσαρντς, η οποίο επιμελήθηκε τη μελέτη. «Τα ευρήματά μας δικαιώνουν τους γονείς που περιορίζουν τις ώρες που περνούν τα παιδιά μπροστά σε κάποια οθόνη», τονίζει η δρ Ρίτσαρντς. «Ολες οι ενδείξεις συνηγορούν ότι όσο λιγότερες ώρες εκτίθενται οι έφηβοι στις οθόνες, τόσο ενισχύεται ο δεσμός τους με τους γονείς, αλλά και τους φίλους τους», προσθέτει.
Η μελέτη της δρος Ρίτσαρντς και των συνεργατών της στηρίχθηκε σε δύο έρευνες που διεξήχθησαν με διαφορά δεκατεσσάρων ετών. Η πρώτη διεξήχθη σε δείγμα 976 δεκαπεντάχρονων την περίοδο 1988-1989 και η δεύτερη σε δείγμα 3.043 εφήβων ηλικίας από δεκατεσσάρων μέχρι δεκαπέντε ετών το 2004.
«Μα εγώ τα κάνω όλα για να μη λείψει τίποτα από το παιδί μου», λένε πολλοί γονείς βρίσκοντας άλλοθι για τα εξαντλητικά εργασιακά ωράρια που ακολουθούν ή προσπαθώντας να δικαιολογήσουν για ποιο λόγο ανέχονται στην εργασία τους καταστάσεις και συνθήκες που μόνο ευχάριστες δεν είναι. «Θέλω το παιδί μου να τα έχει όλα», απαντούν και δεν διστάζουν να περάσουν βράδια και Σαββατοκύριακα στα γραφεία, ευελπιστώντας ότι έτσι θα διασφαλίσουν περισσότερα χρήματα και θα μπορέσουν να προσφέρουν μεγαλύτερο μέρος του καταναλωτικού παραδείσου στους συνεχιστές των γονιδίων τους. Μπορεί να επιστρέφουν στο σπίτι ψυχικά και σωματικά κουρέλια, έτοιμα να εκραγούν στην πρώτη αφορμή, αλλά το κάνουν για «καλό σκοπό».
Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του τμήματος εκπαίδευσης της Φινλανδικής Ακαδημίας, οι γονείς που σκοτώνονται στη δουλειά για να εξασφαλίσουν το καλύτερο για τα παιδιά τους δεν φέρνουν στο σπίτι μόνον όσα το παιδί χρειάζεται ή επιθυμεί (καλύτερα έμαθε να επιθυμεί), αλλά πράγματα που δυναμιτίζουν την οικιακή ειρήνη. Μεταφέρουν το δικό τους εργασιακό στρες, εξανεμίζοντας τις πιθανότητες του παιδιού να έχει καλές σχολικές επιδόσεις. Η υπερβολική κόπωση και η απογοήτευση που φέρνει στο σπίτι ένας γονιός που δουλεύει υπερβολικά σκληρά είναι μεταδοτική. Οι μικροί μαθητές που ζουν βουτηγμένοι στο καθημερινό στρες της εργασίας των γονιών τους τελικά παύουν να ενδιαφέρονται για το σχολείο. Νιώθουν απογοήτευση από τα μαθήματά τους, υπερβολική κούραση, άγχος, αλλά και αδυναμία να ανταγωνιστούν τους συμμαθητές τους.
Μια δεύτερη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στη Βρετανία είναι ακόμη πιο ανησυχητική. Αυτή πραγματοποιήθηκε σε 148.000 παιδιά και οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το 10% των ανηλίκων δηλώνει δυστυχισμένο. Κι αυτό διότι ακόμη κι αν έχουν όλα τα απαραίτητα υλικά αγαθά -από την τελευταία Μπάρμπι μέχρι το πιο σύγχρονο ηλεκτρονικό παιχνίδι- οι μικροκαβγάδες στο σπίτι, πολύ συχνά αποτέλεσμα του εργασιακού άγχους των γονιών και της μεταφοράς έντασης από το σπίτι στο γραφείο, διαλύουν τον κόσμο τους.
Ισως η γονεϊκή προσπάθεια για την εξασφάλιση της ευτυχίας των παιδιών να πρέπει να είναι διαφορετική. Ισως οι γονείς να πρέπει να προσεγγίσουν με περισσότερες επιφυλάξεις την κοινωνία του υπερκαταναλωτισμού. Πιθανώς να πρέπει να αντιληφθούν ότι τα ταξίδια στην Ντίσνεϊλαντ μπορεί να ευχαριστούν για λίγο, αλλά δεν μπορούν να γεφυρώσουν τη γονεϊκή έλλειψη από το σπίτι τις υπόλοιπες 360 ημέρες του χρόνου. Ολα τα παιχνίδια, όσο φανταχτερά κι αν είναι, παλιώνουν και σπάνε.
Αν καταλάβουμε ότι αυτά που μας κάνουν εμάς δυστυχείς, η έλλειψη ελεύθερου χρόνου, η έλλειψη ψυχικής ηρεμίας, τελικά τραυματίζουν τα παιδιά μας, τότε θα κατανοήσουμε ότι όσα κι αν κάνουμε, δεν αρκούν. Ισως κάποια στιγμή να μπορέσουμε να δούμε ότι όλα αυτά τα υλικά αγαθά με τα οποία φορτώνουμε τα παιδιά μας τελικά τους στερούν το πιο σημαντικό απ’ όλα, τη γονεϊκή παρουσία. Μόνον τότε θα βάλουμε τις σωστές προτεραιότητες στη ζωή μας.
Μια άκρως αποκαλυπτική έρευνα που πραγματοποίησε το ινστιτούτο PewThe New York Times
Ενιωσα μεγάλη έκπληξη όταν η μόλις δύο ετών κόρη μου έδειξε το Kindle μου και είπε «το βιβλίο του μπαμπά». Ενα παιδί, που μόλις άρχισε να μιλάει, αποκάλυψε το πελώριο χάσμα που μας χωρίζει από τους νεότερους. Αναγνώρισε το Kindle ως το μέσο που θα αντικαταστήσει τα έντυπα. Η ηλεκτρονική συσκευή είναι δική μου, αλλά ακόμα δεν έχω εξοικειωθεί με την ιδέα. Η ζωή μας, ποιος μπορεί να το αρνηθεί αυτό, θα διαμορφωθεί από τις νέες τεχνολογίες, όπως το Kindle, ο νέος υπολογιστής της Apple, και τα υπερ-έξυπνα κινητά τηλέφωνα. Το παιδί μου θα γνωρίσει τον κόσμο από τα ηλεκτρονικά βιβλία, τις βιντεοδιασκέψεις μέσω Skype και τα παιχνίδια που μπορεί ακόμα και σήμερα να παίξει στο iphone. Σίγουρα θα δει τον κόσμο πολύ διαφορετικά από τους γονείς της.
Τα δεκάχρονα
Ομως, ακόμα και για δεκάχρονα παιδιά αυτή η τεχνολογία είναι καινούργια. Πιστεύω ότι η γενιά της κόρης μου θα διαφέρει ακόμα και από αυτούς που την περνούν μόλις λίγα χρόνια. Και οι ερευνητές υποστηρίζουν πως η τεχνολογία, που εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς, θα δημιουργήσει μικροχάσματα γενεών. Κάθε ηλικιακή ομάδα επηρεάζεται διαφορετικά από τα νέα τεχνολογικά εργαλεία στα οποία έχει πρόσβαση τα πιο κρίσιμα χρόνια της ανάπτυξής της. Οι νεότεροι θα έχουν παράξενες προσδοκίες από τον κόσμο. Το τρίχρονο παιδί είναι τόσο εξοικειωμένο με την οθόνη αφής του iphone, ώστε όποτε πλησιάζει φορητό κομπιούτερ, θα προσπαθεί να το θέσει σε λειτουργία ακουμπώντας τα δάκτυλά του πάνω στη οθόνη. Από την άλλη, όταν η τετράχρονη ανιψιά μου έλαβε ως δώρο Xριστουγέννων ένα Zhou Zhou χάμστερ, προσπάθησα να της εξηγήσω ότι είναι ένα ρομπότ με ικανότητες αποφυγής εμποδίων. «Οχι», μου απάντησε με βεβαιότητα, «είναι ζωάκι». Αυτές οι μικροδιαφορές ανάμεσα στις γενιές είναι πιο ορατές στην επικοινωνία και στις επιλογές διασκέδασης των διαφόρων ηλικιακών ομάδων. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε πέρυσι το ινστιτούτο Pew, οι έφηβοι στέλνουν περισσότερα μηνύματα από τους 20άρηδες (68% έναντι 59%) και παίζουν περισσότερο παιχνίδια στο Ιντερνετ (78% έναντι 50%).
Ο δρ Μιζούκο Ιτο του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Μελετών υποστηρίζει ότι παιδιά που παίζουν περισσότερες ώρες ιντερνετικά παιχνίδια, όπως π. χ. το Club Penguiκαι το Moshi Monsters, δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν ανάμεσα στους φίλους του Διαδικτύου και τους πραγματικούς τους. Η κοινωνική επαφή μέσω του Ιντερνετ είναι γι’ αυτά εξίσου ευχάριστη με την πραγματική. Γενικά συμμετέχουν ενεργά σε δραστηριότητες που τα διασκεδάζουν.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα παιδιά είναι πιο δημιουργικά από τις παλιότερες γενιές και ότι δεν γίνονται εύκολα στόχοι των διάφορων διαφημιστικών εκστρατειών.
Μια ακόμα σημαντική διαφορά είναι ότι τα μικρότερα παιδιά μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα.
Μελέτες που πραγματοποιήθηκαν από τον δόκτορα Ρόζεν δείχνουν ότι παιδιά ηλικίας από 16 έως 18 ετών μπορούν να κάνουν ακόμα και επτά διαφορετικά πράγματα την ίδια στιγμή. Eίναι πολύ αμφίβολο εάν η νεότερη γενιά θα καταφέρει να εστιάσει το ενδιαφέρον της σε ένα μόνον πράγμα, όπως π. χ. στα μαθήματα…
Η «γενιά του Διαδικτύου» και η «γενιά i»
Ο καθηγητής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας Λάρι Ρόζεν, συγγραφέας του βιβλίου «Κατανοώντας τη γενιά i και τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνει», υποστηρίζει ότι υπάρχουν διαφορές ανάμεσα σε αυτή που αποκαλεί «γενιά του Διαδικτύου» (που γεννήθηκε τη δεκαετία του 1980) και τη «γενιά i», που γεννήθηκε μετά το 1990.
Η γενιά του Διαδικτύου, που σήμερα είναι 20 ετών, δαπανά τουλάχιστον δύο ώρες την ημέρα να μιλάει στο τηλέφωνο και εξακολουθεί να χρησιμοποιεί κατά κόρον το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.
Αντίθετα, η «γενιά i» (τα μικρότερα αδέλφια όσων ανήκουν στη γενιά του Διαδικτύου) δαπανά περισσότερο χρόνο στέλνοντας μηνύματα, αντί να μιλάει στο τηλέφωνο, δεν παρακολουθεί τηλεόραση και επικοινωνεί μέσω των δικτύων instant messenger.
O δρ Ρόζεν πιστεύει ότι οι νεότερες γενιές, σε αντίθεση με τους παλιότερους, είναι πολύ πιο ανυπόμονες και περιμένουν να λάβουν άμεση απάντηση σε οποιοδήποτε αίτημά τους. «Αυτά τα παιδιά θέλουν να λάβουν άμεσα απαντήσεις από τους δασκάλους και τους καθηγητές τους, επειδή ακριβώς αυτή την εμπειρία έχουν όσο μεγαλώνουν. Επρεπε να μοιάζουν με τα μεγαλύτερα αδέλφια τους, αλλά τελικά είναι διαφορετικοί άνθρωποι».
«Κοίτα να δεις», σκεφτόμαστε ανακαλύπτοντας παλιές φωτογραφίες των γονιών μας καταχωνιασμένες συνήθως σε κάποιο συρτάρι. «Κοίτα να δεις…» Η «ανακάλυψη» αυτή δεν είναι απλή υπόθεση, είναι ξεβόλεμα. Ποιος θέλει να ξέρει ότι ήταν κάποτε και οι γονείς του το ίδιο νέοι και τρελοί με αυτόν; Με ανησυχίες, μύχιες σκέψεις, προσωπικά όνειρα, απογοητεύσεις; Να ξέρει, με λίγα λόγια, ότι… υπήρχαν και πριν από αυτόν; Ως γονείς τούς μάθαμε, ως γονείς τούς εμπιστευόμαστε! Γι’ αυτό, η θέση αυτών των φωτογραφιών είναι πίσω στο συρτάρι!
Ευτυχώς, δεν σκέφτονται όλοι έτσι. Ο Αμερικανός Ελιοτ Γκλέιζερ είδε κάτι ανακουφιστικό σε αυτές τις φωτογραφίες. Ανακάλυψε ότι «πριν από τα τσαντάκια στη μέση και τις συναυλίες του Αντρέα Μποτσέλι, οι γονείς μας υπήρξαν κάποτε ανέμελοι, μοδάτοι και υπέροχοι». Ανέβασε, λοιπόν, τις φωτογραφίες των δικών του σε ένα μπλογκ με τίτλο «Οι γονείς μου ήταν υπέροχοι» (myparentswereawesome. tumblr. com) και κάλεσε όλους εμάς να συνεισφέρουμε με το δικό μας «υλικό». Μέχρι σήμερα έχουν συγκεντρωθεί εκατοντάδες φωτογραφίες από κάθε γωνιά του κόσμου από «γονείς» σε νεαρή ηλικία – λες και γλίστρησαν από μια ρωγμή σε ένα τεράστιο, παγκόσμιο συρτάρι.
«Οταν έπεσα κατά τύχη πάνω σε αυτό το blog», λέει στην «Κ» ο 37χρονος Νατ Κυριάκης, «το βρήκα συναρπαστικό. Αυτές οι φωτογραφίες μάς υπενθυμίζουν πως οι γονείς μας ζούσαν μια πολύ διαφορετική ζωή προτού γεννηθούμε. Ηταν νέοι με όνειρα, με σχέδια για το μέλλον, ίσως μάλιστα και με μια δόση τρέλας και ανεμελιάς, που σήμερα μας φαίνεται αδιανόητη. Σε αρκετές από αυτές τις παλιές φωτογραφίες, μάλιστα, είναι πολύ πιθανό να μην υπήρχαμε ούτε καν ως σκέψη. Αυτές οι φωτογραφίες μάς υπενθυμίζουν ότι μπορούμε και πρέπει να πετάξουμε τα βάρη και το “παθητικό” που συνήθως κουβαλάμε στις σχέσεις με τους γονείς μας. Πρέπει να ξεπεράσουμε την κακή συνήθεια να αντιμετωπίζουμε τους γονείς μας αποκλειστικά μέσα από την ενδοοικογενειακή σχέση μας. Είναι πρώτα απ’ όλα άνθρωποι σαν κι εμάς και μετά γονείς. Ολα αυτά έχουν και μία ψυχοθεραπευτική ιδιότητα αν το καλοσκεφτούμε».
Οι γονείς των σημερινών 30άρηδων ήταν φυσικά εκπρόσωποι της περήφανης γενιάς των παιδιών των λουλουδιών, των baby boomers – ζούσαν έτσι κι αλλιώς σε συναρπαστικές εποχές. «Ανθρωποι που σήμερα μας εκνευρίζουν μερικές φορές με τη συντηρητικότητά τους ή την απάθειά τους απέναντι στα προβλήματα, ήταν κάποτε πολύ πιο μπροστά απ’ όσο μπορούμε να φανταστούμε. Ως “baby boomers”, η γενιά των γονιών μας είχε πρωταγωνιστικό ρόλο, τις δεκαετίες του ’60 και του ’70, σε μια εποχή έντονων κοινωνικών ανατροπών κι ενός γενικότερου προβληματισμού. Αρα τελικά, αυτός ο μεγάλος θαυμασμός που νιώθαμε για τους γονείς μας όταν ήμαστε μικρά παιδιά δεν έπρεπε ποτέ να χαθεί…».
Την Ελλάδα «αλωνίζει» κάθε εβδομάδα ο Γιώργος Ζωγόπουλος για να ικανοποιεί τις ανάγκες των Ελλήνων φοιτητών και των… μαμάδων τους. «Είναι μεγάλη απόφαση το παιδί να μείνει μόνο. Τι θα τρώει;» λέει στην «Κ» η Αθηναία Σοφία Λινάρδου, μιλώντας για τη φοιτήτρια κόρη της. Ετσι, με λίγες λέξεις, εξηγεί τον λόγο της επιτυχίας του κ. Ζωγόπουλου. Ο 48χρονος από το Αγρίνιο έχει εταιρεία με σύνθημα «μεταφέρουμε για φοιτητές», ή αλλιώς Student’s Transport Services, όπως είναι ο τίτλος. «Μεταφέρουμε δέματα σε φοιτητές που σπουδάζουν μακριά από το σπίτι, και αντίστροφα, όσα τα παιδιά στέλνουν στους γονείς, συνήθως τα άπλυτα ρούχα. Κάνουμε δύο διαδρομές σε πόλεις με τμήματα ΑΕΙ. Η πρώτη γίνεται από την Αθήνα μέχρι τα Γιάννενα με ενδιάμεσες στάσεις. Η δεύτερη διαδρομή είναι Γιάννενα – Αγρίνιο – Πάτρα – Λαμία – Βόλος – Λάρισα – Θεσσαλονίκη – Καβάλα – Ξάνθη – Κομοτηνή – Αλεξανδρούπολη» ανέφερε στην «Κ». Σύμφωνα με τον κ. Ζωγόπουλο, το 10% των δεμάτων περιέχουν ρούχα και άλλα αντικείμενα, κυρίως είδη σούπερ μάρκετ. Τα υπόλοιπα έχουν μαγειρεμένα φαγητά, και βασικός λόγος δεν είναι μόνο ο υπερπροστατευτισμός των γονιών. Πολύ συχνά φοιτητές παραπονιούνται ότι το φαγητό στις πανεπιστημιακές λέσχες δεν… τρώγεται. Μάλιστα, ο ίδιος καταρρίπτει τον μύθο ότι περισσότερο τα αγόρια δεν θέλουν να ξεβολευτούν από τη μητρική φροντίδα. «Θα περιμέναμε οι περισσότεροι παραλήπτες να είναι αγόρια. Ομως συμβαίνει το αντίθετο» τονίζει. Τα νωπά και τα μαγειρεμένα προϊόντα μεταφέρονται σε ειδικά κιβώτια – ψυγεία. Και παρότι φροντίζει ώστε να μην αλλοιώνονται τα τρόφιμα, ο κ. Ζωγόπουλος διηγήθηκε στην «Κ» ένα από τα πολλά παράδοξα που μπορεί να απαιτήσει η γραφειοκρατία: Για την έκδοση άδειας για την επιχείρηση, οι αρμόδιοι του ζήτησαν τα μεταφερόμενα προϊόντα να είναι από εταιρείες πιστοποιημένες με ISO. «Μα, μεταφέρουμε μαγειρεμένα φαγητά από μαμάδες!» απάντησε έκπληκτος.
Τα τάπερ της μαμάς ταξιδεύουν, λοιπόν, σε όλη τη χώρα. Γι’ αυτό, βέβαια, δεν φταίει μόνο ο υπερπροστατευτισμός των γονιών. Σχετίζεται και με την ίδρυση νέων ΑΕΙ ακόμη και σε κωμοπόλεις χωρίς επαρκείς δομές φοιτητικής μέριμνας, μόνο και μόνο για να ενισχυθεί οικονομικά η περιφέρεια…
Το κουδούνι για το σχόλασμα χτυπά κάθε ημέρα στις 2.15 μ.μ., αλλά για τον δεκάχρονο Νίκο ο ήχος του σηματοδοτεί μόνον την αρχή ενός «μαρτυρίου». Στο σπίτι θα φάει στο πόδι, θα ρίξει μια ματιά στα μαθήματα της επόμενης ημέρας με τα οποία θα ασχοληθεί το βραδάκι και θα ξεκινήσει τον μαραθώνιο της υπόλοιπής του ημέρας. Μαθήματα γαλλικών και αγγλικών τη Δευτέρα, πιάνου και μπάσκετ την Τρίτη, αγγλικών, γαλλικών και μπάσκετ την Τετάρτη, πιάνου την Πέμπτη, γαλλικών, αγγλικών και μπάσκετ την Παρασκευή. Οσο για το Σαββατοκύριακο; Και πάλι μπάσκετ. Ορισμένες φορές μάλιστα μπορεί να έχει και τεστ ξένης γλώσσας.Οι γονείς σήμερα βλέπουν τα παιδιά τους σαν προέκταση της… επιτυχίας τους, λένε οι ειδικοί. Και αυτό έχει το τίμημά του. Το να είναι κάποιος αφοσιωμένος γονιός δεν συνεπάγεται και ευτυχισμένα παιδιά. «Οσοι θέλουν το καλύτερο για τα παιδιά τους πρέπει να ξοδεύουν λιγότερο χρόνο προσπαθώντας να είναι τέλειοι γονείς και περισσότερο χρόνο προσπαθώντας να είναι τέλειοι σύζυγοι» λέει η ψυχολόγος- γνωσιακή ψυχοθεραπεύτρια κυρία Ασημίνα Χριστοπούλου. Και προσθέτει: «Ετσι δημιουργείς στα παιδιά το πρότυπο των σχέσεων που θα είναι υγιές να δημιουργήσουν μεθαύριο στη ζωή τους. Πρέπει να αναζητούμε την ισορροπία. Μόνον έτσι γίνονται επιτυχημένες οι σχέσεις».
Υπάρχει ένας σύγχρονος μύθος σχετικά με την ανατροφή των παιδιών που υποστηρίζει ότι όσο περισσότερη προσοχή δίνουμε στα παιδιά τόσο το καλύτερο. Το πρόβλημα όμως, όπως λένε οι ειδικοί, είναι ότι οι σύγχρονοι γονείς συχνά ξεφεύγουν από το μέτρο, με συνέπεια να προκαλούν περισσότερη ζημιά παρά καλό από την πολλή πίεση. Οταν όλα «γυρίζουν» γύρω από τα παιδιά της οικογένειας, τότε οι γονείς εξαντλούνται και τα παιδιά μετατρέπονται σε απαιτητικά «τερατάκια». Οι γονείς είναι διατεθειμένοι να θυσιάσουν τις ζωές τους και τους γάμους τους για τα παιδιά τους· τα παιδιά έχουν προτεραιότητα στον ελεύθερο χρόνο τους, στην ενέργειά τους και στην προσοχή τους. Συχνά όμως, παρότι ο γάμος και το «εγώ» καταχωνιάζονται, «τα παιδιά γίνονται ολοένα
και πιο απαιτητικά και δυσαρεστημένα» , σημειώνει η κυρία Χριστοπούλου.
Με το θέμα των πιεστικών γονέων ασχολείται και ένα καινούργιο βιβλίο που έχει γίνει best-seller στην Αμερική και αναμένεται να κυκλοφορήσει και στη Βρετανία. Σύμφωνα με τον Ντ. Κόουντ, συγγραφέα του βιβλίου «Για να αναθρέψετε ευτυχισμένα παιδιά, δώστε προτεραιότητα στον γάμο σας», τα σημερινά παιδιά έχουν προβλήματα διότι «πνίγονται» από την πολλή προσοχή. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο ίδιος, τα παιδιά φαίνεται να έχουν περισσότερα προβλήματα σήμερα από ό,τι εμείς ή οι γονείς μας ως παιδιά. «Με τη “δολοφονία” του εαυτού μας, ώστε να δημιουργήσουμε μια τέλεια, δίχως τραυματικές εμπειρίες παιδική ηλικία για τα παιδιά μας, σπαταλούμε την ενέργειά μας. Το μέγιστο δώρο που μπορείτε να δώσετε στα παιδιά σας είναι ένας υπέροχος γάμος» συμβουλεύει ο κ. Κόουντ, ο οποίος είναι οικογενειακός σύμβουλος και συνεργάτης της εφημερίδας «Τhe Wall Street Journal». Αλλά τι πρέπει να κάνει κάποιος εάν το παιδί του έχει προβλήματα τα οποία απαιτούν έναν γονιό «πλήρους απασχόλησης»; Ο Κόουντ θεωρεί ότι οποιεσδήποτε ανησυχίες έχουν οι γονείς για τα παιδιά τους αυτές συνδέονται με τις ανησυχίες τους για τον γάμο τους περισσότερο ίσως από ό,τι εκείνοι αντιλαμβάνονται. «Οι γονείς έχουν την πεποίθηση ότι το να βάζουν πάνω απ΄ όλα τα παιδιά τους είναι μια τακτική “φιλική” για τα παιδιά, αλλά με αυτή τους τη συμπεριφορά κάνουν δύο κύρια λάθη» αναφέρει ο συγγραφέας. Κατ΄ αρχάς, γίνεται δυσκολότερο να επιβληθούν στα παιδιά όρια, τα οποία διαμορφώνουν τον χαρακτήρα τους. Ετσι τα παιδιά γίνονται πιεστικά και φορτικά έως ότου πάρουν αυτό που επιθυμούν. «Οι μελλοντικοί προϊστάμενοι και σύζυγοιόμως μπορεί να μην είναι τόσο υπομονετικοί με τέτοιου είδους συμπεριφορά» σημειώνει. Δεύτερον, σύμφωνα με τον ίδιο, οι γονείς πιέζουν τρομακτικά τα παιδιά ώστε να εκπληρώσουν τις δικές τους συναισθηματικές ανάγκες.
Οι πιεστικοί γονείς μπορεί να δημιουργήσουν παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση, αλλά και με επιθετικότητα. Και αυτό διότι το παιδί θεωρεί ότι δεν το εκτιμούν γι΄ αυτό που είναι, αλλά γι΄ αυτό που πρέπει να γίνει. Πρόσφατα η αμερικανίδα ψυχολόγος δρ Μάντλιν Λεβάιν υποστήριξε ότι τα παιδιά των γονέων οι οποίοι είναι πιεστικοί και δεν τα αφήνουν να… ανασάνουν είναι τρεις φορές πιο πιθανόν να υποφέρουν από άγχος, ακόμη και από κατάθλιψη.
Βεβαίως, το θέμα δεν είναι καινούργιο. Μελέτη βρετανών ερευνητών που είχε δημοσιευτεί το 2005 στο επιστημονικό έντυπο «Αrchives of Disease in Childhood» είχε καταδείξει ότι οι πιεστικοί γονείς μπορεί να βλάψουν παρά να ωφελήσουν την υγεία των παιδιών τους.
Στο Βήμα διαβάζουμε συμβουλές προς γονείς για το “Πώς να διατηρήσουμε τον έλεγχο στο σπίτι”- οι κανόνες, τα όρια και οι τρόποι εφαρμογής τους στα παιδιά:
1. Να θέτουν όρια στη ζωή των παιδιών με την προϋπόθεση ότι είναι λογικά.
2. Να συμφωνούν μεταξύ τους για τα όρια και τους τρόπους εφαρμογής τους και έπειτα να τα εξηγούν στα παιδιά.
3. Να μη χρησιμοποιούν σωματική βία. Η σωματική τιμωρία, όπως και ο λεκτικός ή ψυχοσυναισθηματικός καταναγκασμός, έχει ως αποτέλεσμα την αντίδραση και τον τραυματισμό της προσωπικότητας των παιδιών.
4. Μαζί με τα παιδιά να διαμορφώνουν ένα πρόγραμμα καθημερινής ζωής και δράσης που να επιδέχεται έκτακτες τροποποιήσεις.
5. Να είναι συνεπείς. Το «όχι» να είναι πάντα «όχι».
6. Να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να παίζουν με δημιουργικά παιχνίδια ή να βγαίνουν παρέα έξω για να παίξουν.
7. Να διαβάζουν στα παιδιά από μικρή ηλικία και να τα ενθαρρύνουν να διαβάζουν μόνα τους καθώς μεγαλώνουν.
8. Να μην πιέζουν τα παιδιά προσχολικής ηλικίας να μάθουν το αλφάβητο ή να μετρούν.
9. Να επιμένουν στον θηλασμό. Οι μητέρες πρέπει να θηλάζουν τα μωρά τους τουλάχιστον 4-6 μήνες και να φροντίζουν ώστε η οικογένεια να τρέφεται βάσει των αρχών της μεσογειακής δίαιτας.
«Αν πέσεις, σε… σκότωσα» . Κλασική ατάκα ελληνίδας μάνας, μίαδύο γενιές πριν. Τότε που τα παιδιά σκαρφάλωναν στα δέντρα, πηδούσαν τις πεζούλες, έκαναν σούζες με τα ποδήλατα, έπαιζαν ξυλίκι και κυκλοφορούσαν με μελανιές στα πόδια. Τώρα η ατάκα έχει αντικατασταθεί από το «Αν ανοίξειςπάλι το play station, σε… σκότωσα». Και αυτό διότι τα παιδιάκυρίως των υποβαθμισμένων αστικών κέντρων, στα οποία οι χώροι άθλησης και παιχνιδιού εξέλιπανέχουν χάσει ένα από τα βασικότερα «εργαλεία» για την ανάπτυξή τους, το κινητικό παιχνίδι.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι υπάρχει σοβαρός λόγος οι γονείς να ενθαρρύνουν τα παιδιά να «βάλουν» λίγο ρίσκο στο παιχνίδι τους. Φυσικά, όπως τονίζουν, οφείλουμε να προστατεύσουμε τα παιδιά από τον κίνδυνο. Οταν όμως η προστασία γίνεται υπερπροστασία, τα παιδιά δεν εκπαιδεύονται έτσι ώστε να μπορούν να κρίνουν σωστά τους κινδύνους, δηλαδή να αντιλαμβάνονται τη διαφορά μεταξύ του άγνωστου ή του ασυνήθιστου και του επικίνδυνου.
Το κινητικό παιχνίδι- σκαρφάλωμα, κυνηγητό, μήλα, παιχνίδι ισορροπίας κ.ά.- βοηθά σε αυτό. «Χάνοντας αυτή την επαφή και ζώντας σε περιορισμένους χώρους είναι λογικό τα παιδιά να έχουν μια διαφορετική αίσθησητου κινδύνου» λέει η σχολική ψυχολόγος κυρία Ζέτα Κωνσταντινίδου . Υπό την έννοια αυτή, τονίζει η κυρία Κωνσταντινίδου, «είναι πολύ σημαντικό για τα παιδιά να βάλουν το κινητικό παιχνίδι στη ζωή τους. Πάντα με την επίβλεψη του κηδεμόνα, ανάλογαμε την ηλικία του παιδιού, διότι το ελεύθερο κινητικό παιχνίδιενέχει μια δόση επικινδυνότητας.Από την αρχή της σχολικήςηλικίας, οι γονείς πρέπει σταδιακά να μειώνουν την επίβλεψη.Ομως, όπως είναι δομημένηη ζωή των παιδιών σήμερα, αυτό είναι δύσκολο να γίνει».
Το κινητικό παιχνίδι βοηθά στην υγιή ψυχοσωματική ανάπτυξη των παιδιών και στην εκτόνωσή τους. Επίσης μαθαίνει στα παιδιά να συνδιαλέγονται με τους συνομηλίκους τους, να δημιουργούν φιλίες και σχέσεις. «Είναι σημαντικό τα παιδιάνα βρίσκονται πολλές ώρες της ημέρας έξω. Συμβουλεύουμε τους γονείς να οργανώνουν δραστηριότητεςσε ανοιχτούς χώρους ή, ακόμη καλύτερα, έξω στη φύση.Τα παιδιά σήμερα έχουν χάσειεμπειρίες όπως το σκαρφάλωμα,τα πικνίκ στην εξοχή, δραστηριότητεςπου βοηθούν και τους γονείς» επισημαίνει η ψυχολόγος. Και προσθέτει: «Μέσα από τις εμπειρίες μαθαίνουμε. Δεν συνιστούμεσε ένα παιδί να ανεβεί σε ένα δέντρο και να πάθει ατύχημαγια να μάθει. Αλλά δεν είναι δυνατόν να κρατούμε τα παιδιά διαρκώς μέσα σε οργανωμένους χώρους. Σαφώς έχει νόημα μια επαφή με τον κίνδυνο. Δεν θα τον μάθει με τη μία όταν σβήσει τα 18 του κεράκια».
Τέλος στη «γενιά με τα μαμμόθρεφτα» με τον ιταλικό… νόμο. Ο Ρενάτο Μπρουνέτα , υπουργός Δημόσιας Διοίκησης του ΣίλβιοΜπερλουσκόν ι, δήλωσε ότι «θα πρέπει να γίνει νόμος» που θα εξαναγκάζει τα λεγόμενα «bamboccioni» (σ.σ. μαμμόθρεφτα) να φεύγουν αναγκαστικά στην ηλικία των 18 ετών από το πατρικό σπίτι για να σταματήσει η νοσηρή εξάρτηση από τους γονείς. Ο υπουργός αντέδρασε ύστερα από απόφαση δικαστηρίου στο Μπέργκαμο που έκρινε ότι ένας διαζευγμένος πατέρας έπρεπε να δίνει διατροφή 350 ευρώ τον μήνα στην 32χρονη κόρη του, που είναι φοιτήτρια από το 2002. Σύμφωνα με την εφημερίδα «La Stampa», σε ποσοστό 59% οι Ιταλοί ηλικίας 18-34 ετών ζουν με τους γονείς τους. Το αντίστοιχο ποσοστό στη Γερμανία είναι 16,5%.
Φαίνεται εμείς οι μεσογειακοί λαοί έχουμε πρόβλημα με το θέμα του απογαλακτισμού. Τι να πούμε για το νέο ριάλιτι που οι μαμάδες ψάχνουν νύφες για τα βλαστάρια τους…
Το ερώτημα ταλανίζει τους περισσότερους γονείς σε όλο τον κόσμο: το ξύλο βγήκε απ΄ τον Παράδεισο ή μήπως όχι; Σύμφωνα με νέα έρευνα του Κολεγίου Calvin, στο Μίσιγκαν, ένα χαστούκι για να συνετίσουν οι γονείς τα παιδιά τους όχι μόνο δεν τα βλάπτει, αλλά τους κάνει καλό στην ενήλικη ζωή τους. Όπως υποστηρίζει η καθηγήτρια Ψυχολογίας και υπεύθυνη της έρευνας κ. Μάρτζορι Γκουνόε, το ξύλο ως μορφή πειθαρχίας- αυστηρά μέχρι την ηλικία των 6 ετών- κάνει τα παιδιά να βλέπουν με αισιοδοξία το μέλλον, τα βοηθά να γίνουν καλύτεροι μαθητές και παράλληλα να θέλουν να προχωρήσουν στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Οι ερευνητές εξέτασαν 179 έφηβους και τους ρώτησαν εάν και πόσες φορές οι γονείς χρησιμοποίησαν το ξύλο ως «εργαλείο» πειθαρχίας. Από τις απαντήσεις, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το χαστούκι που μπορεί να έφαγαν ως παιδιά, τα βοήθησε στην εφηβική ζωή τους.
Επηρεάζει τον δείκτη νοημοσύνης
Η ΣΩΜΑΤΙΚΗ τιμωρία μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα επικίνδυνη για τα παιδιά. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που πραγματοποίησε το Πανεπιστήμιο Νew Ηampshire, το χαστούκι στα παιδιά μπορεί προσωρινά να έχει αποτελέσματα πειθαρχίας, ωστόσο μακροπρόθεσμα μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα. Παράλληλα διαπίστωσαν ότι η σωματική τιμωρία συνδέεται με χαμηλούς δείκτες νοημοσύνης. Οι ερευνητές εξέτασαν 806 παιδιά ηλικίας 2 έως 4 ετών και 704 παιδιά ηλικίας 5 έως 9 ετών και μέτρησαν τον δείκτη νοημοσύνης των παιδιών στην πρώτη φάση της έρευνας και μετά, τέσσερα χρόνια αργότερα. Αυτό που έδειξαν τα αποτελέσματα ήταν ότι τα μικρότερα παιδιά που είχαν υποστεί σωματική βία είχαν κατά 5 μονάδες χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης ενώ τα μεγαλύτερα κατά 2,8.
Το ξύλο όμως βλάπτει πολύ σοβαρά την ψυχολογία των παιδιών. Βάσει δύο ερευνών που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Child Development», τα παιδιά που έτρωγαν ξύλο από τους γονείς εμφάνιζαν προβλήματα συμπεριφοράς, επιθετικότητα, ακόμη και κατάθλιψη σε σύγκριση με εκείνα τα παιδιά στα οποία οι γονείς εφάρμοζαν άλλου είδους τιμωρία.
Το σύνδρομο Asperger είναι μία νευρολογική διαταραχή, η οποία, σύμφωνα με τον κλινικό ψυχολόγο και ερευνητή Tony Attwood, προσβάλλει την ικανότητα του ατόμου να κατανοεί και να ανταποκρίνεται στις σκέψεις και τα συναισθήματα του άλλου. Η διαταραχή αυτή διαφέρει από τον αυτισμό, πρωτίστως κατά το ότι δεν υφίσταται γενική καθυστέρηση ή επιβράδυνση στη γλωσσική ανάπτυξη ή την ανάπτυξη των γνωστικών λειτουργιών. Τα περισσότερα άτομα διαθέτουν φυσιολογική γενική νοημοσύνη, αλλά συνήθως είναι πολύ αδέξια. Ο αυστριακός γιατρός Hans Asperger, το 1944, δημοσίευσε ένα κείμενο στο οποίο περιέγραφε ένα σύνολο συμπεριφορών που παρατήρησε σε νεαρά αγόρια με φυσιολογική νοημοσύνη και γλωσσική ανάπτυξη, τα οποία όμως παρουσίαζαν συμπεριφορές αυτιστικού τύπου και έντονη διαταραχή των κοινωνικών και γλωσσικών τους ικανοτήτων.
Παρά τη δημοσίευση αυτού του κειμένου από το 1944, το σύνδρομο Asperger (Σ.Α) αναγνωρίστηκε επισήμως ως διαταραχή μόλις το 1994 όταν προστέθηκε στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο (DSM IV) και η αναγνώρισή του από ειδικούς και γονείς μετρά μόνο λίγα χρόνια. Στην Ελλάδα, σήμερα, ακόμη και μεταξύ των ειδικών, λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουν καλά το Σ.Α. και ακόμη λιγότερες οι δυνατότητες που προσφέρονται για έγκαιρη και σωστή αντιμετώπιση των δυσκολιών παιδιών, εφήβων αλλά και ενηλίκων που παρουσιάζουν τη συμπτωματολογία αυτού του συνδρόμου.
Σύνδρομο Asperger: Οδηγός για εκπαιδευτικούς
Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger παρουσιάζουν μια ιδιαίτερη πρόκληση στο εκπαιδευτικό περιβάλλον. Το άρθρο της παραπομπής μας παρέχει στους δασκάλους την περιγραφή επτά καθοριστικών χαρακτηριστικών των ατόμων με σύνδρομο Asperger [τι είναι το “Asperger”], μαζί με προτάσεις και στρατηγικές για την αντιμετώπιση αυτών των συμπτωμάτων, μέσα στην τάξη του σχολείου.
ΟΙ ΝΕΟΙ που κοιμούνται νωρίς το βράδυ έχουν μικρότερο κίνδυνο να εμφανίσουν κατάθλιψη και να κάνουν αυτοκτονικές σκέψεις. Από έρευνα που έγινε στις ΗΠΑ σε εφήβους από 12 ώς 18 ετών διαπιστώθηκε πως αυτοί που κοιμούνται μετά τα μεσάνυχτα είναι 24% πιθανότερο να εμφανίσουν κατάθλιψη, σε σύγκριση με αυτούς που πηγαίνουν για ύπνο πριν από τις 10 το βράδυ. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι αυτοί που κοιμούνται λιγότερες από πέντε ώρες τη νύχτα έχουν 71% υψηλότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν κατάθλιψη απ΄ ό,τι αυτοί που κοιμούνται οκτώ ώρες.
Η απάντηση είναι πολύ απλή : Δώστε τους πρωινό! Σύμφωνα με μελέτες οι μαθητές που έχουν πάρει πρωινό έχουν αυξημένη απόδοση σε σχέση με αυτούς που δεν πήραν.
Ξέρατε ότι, μέσα στην τάξη, ένας 12χρονος που δεν έχει φάει πρωινό έχει το χρόνο αντίδρασης και την ευστροφία ενός 70χρονου*;
Γι΄αυτό μη φεύγετε από το σπίτι χωρίς να έχετε πάρει ένα καλό πρωινό.
Μερικές προτάσεις για υγιεινό πρωινό είναι:
1 ποτήρι γάλα με χαμηλά λιπαρά, 1-2 φέτες ψωμί με μέλι
δημητριακά πρωινού με γάλα
1 ποτήρι γάλα χαμηλό σε λιπαρά και 1 φρούτο
Ακόμα μπορείτε να κάνετε τους δικούς σας γευστικούς συνδυασμούς.
*(Wesnes et al., 2003. Breakfast reduces declines in attention and memory over the morning in schoolchildren. Appetite Vol 41 (3); 329-331)
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότεραΜη αποδοχή
Ασκείστε το παιδί σας στην αυτοσυγκράτηση αν θέλετε να γίνει μεγαλοφυΐα, συμβουλεύει ο καθηγητής Μάλκολμ Γκλάντγουελ από τον Καναδά, ο οποίος υποστηρίζει ότι έξυπνος δεν γεννιέσαι, γίνεσαι! Μόνο που πρέπει να σε βοηθήσουν οι γονείς με διάφορους κουραστικούς τρόπους, όπως: να σε τρέφουν με υγιεινές τροφές από μωρό, δηλαδή να μάθουν να αντιστέκονται σε διάφορες εύκολες και ευχάριστες λύσεις όπως γαριδάκια, ψευδοκρουασάν με ψευδογέμιση σε πλαστικές σακουλίτσες με φωτογραφίες απέξω, να σε μαθαίνουν μουσική, την οποία να σε βάζουν και να ακούς και να παίζεις, να σε γυμνάζουν συστηματικά και να σε στέλνουν να συμμετέχεις σε ομαδικά παιχνίδια, να ενθαρρύνουν την περιέργειά σου, να σε βάζουν να διαβάζεις, να μην ικανοποιούν αμέσως τις επιθυμίες σου. Πράγματα γνωστά και κοινώς αποδεκτά δηλαδή, αλλά πώς τα κάνεις πράξη;
Άρθρα (RSS)