Terra Computerata

Ελευθερία- ισότης- αδελφότης ήταν το σύνθημα της επανάστασης που διαμόρφωσε το γενετικό υλικό της σύγχρονης ευρωπαϊκής κοινωνίας. Στην αυγή του 21ου αιώνα δυναμώνει το αίτημα να προστεθεί μία ακόμη λέξη: Διαδίκτυο!

Το δικαίωμα στο Διαδίκτυο είναι πλέον το αίτημα εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων σε ολόκληρο τον πλανήτη. Οχι των τεχνοκρατών ή των χάκερ αλλά των σύγχρονων πολιτών που απαιτούν ανοικτή πρόσβαση στην πληροφόρηση και τη γνώση. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΒΒC που διενεργήθηκε σε 26 χώρες, οι οκτώ στους δέκα ανθρώπους θεωρούν θεμελιώδες δικαίωμα την πρόσβαση στον Παγκόσμιο Ιστό. Είναι εντυπωσιακό μάλιστα ότι αυτή η ισχυρή πλειοψηφία δεν εμφανίζεται μόνο στις χώρες με υψηλή διείσδυση του Διαδικτύου αλλά και σε αυτές που υπολείπονται. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Τουρκίας όπου το ποσοστό των ερωτηθέντων που θεωρούν την πρόσβαση στο Διαδίκτυο θεμελιώδες δικαίωμα προσεγγίζει το 90%- ποσοστό υψηλότερο από ό,τι σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα.

Δυστυχώς τα στοιχεία της έρευνας δεν καλύπτουν την Ελλάδα, αλλά εδώ το ζήτημα έχει τεθεί- και συνταγματικά επιλυθεί- εδώ και σχεδόν μια δεκαετία. Το Σύνταγμα της Ελλάδας ρητά αναφέρει ότι «καθένας έχει δικαίωμα συμμετοχής στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Η διευκόλυνση της πρόσβασης στις πληροφορίες που διακινούνται ηλεκτρονικά, καθώς και της παραγωγής, ανταλλαγής και διάδοσής τους αποτελεί υποχρέωση του Κράτους» (Αρθρο 5α). Βέβαια αυτή η συνταγματική επιταγή πολύ απέχει από το να εκφράζει τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Δέκα χρόνια μετά την έναρξη του περίφημου προγράμματος της Κοινωνίας της Πληροφορίας και αφού ξοδεύτηκαν περί τα 2,5 δισ. ευρώ, ο έλληνας πολίτης συνεχίζει να νιώθει ως παρίας της Ευρώπης. Γιατί και τα κονδύλια που επενδύθηκαν ελάχιστα έχουν αποδώσει (εκτιμάται ότι μόνον το 10% των έργων λειτουργούν αποδοτικά) αλλά και οι εξελίξεις στον υπόλοιπο κόσμο κινούνται γοργά, με αποτέλεσμα το χάσμα ανάμεσα στην Ελλάδα και τις πιο ανεπτυγμένες χώρες αντί να μειώνεται, να μεγαλώνει.

Ετσι, και με δεδομένη την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας, το παγκόσμιο αίτημα εδώ παίρνει επιτακτική μορφή. Οχι μόνο γιατί θα διευκολύνει την πρόσβαση των Ελλήνων στην κοινωνία της γνώσης δημιουργώντας προϋποθέσεις ανάπτυξης αλλά και γιατί το Διαδίκτυο αποτελεί πλέον μια αναγκαία υποδομή της σύγχρονης κοινωνίας. Μια υποδομή αντίστοιχη με αυτήν που αποτελούσαν παλαιότερα οι σιδηρόδρομοι, το δίκτυο ηλεκτροδότησης αλλά και οι δρόμοι, η αποκομιδή των απορριμμάτων και η ύδρευση, όπως χαρακτηριστικά τονίζει ο ο Χαμαντούν Τουρέ, γενικός γραμματέας της Διεθνούς Ενωσης Τηλεπικοινωνιών (ΙΤU) των Ηνωμένων Εθνών.

 

TO BHMA

H πρωτεύουσα της χώρας αποτελεί μια νησίδα όπου τα ασύρματα δίκτυα και η γρήγορη πρόσβαση στο Διαδίκτυο βρίσκουν την αποθέωσή τους, σε σύγκριση βέβαια με όσα συμβαίνουν στις μικρότερες πόλεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) στην Αθήνα λειτουργούν σήμερα περισσότερα από 160 σημεία ασύρματης πρόσβασης στο Διαδίκτυο, όταν η Θεσσαλονίκη έχει να επιδείξει 21 και η Πάτρα μόλις 3. Ακόμα και αν δεχθούμε πως οι αριθμοί αυτοί δεν είναι απολύτως ακριβείς, καταδεικνύουν πως το ψηφιακό χάσμα δεν γεφυρώνεται με τίποτα.Κάτι ανάλογο συμβαίνει με την ευρυζωνικότητα. Το λεκανοπέδιο Αττικής είναι ο βασιλιάς του γρήγορου Ιντερνετ στην Ελλάδα, ενώ ακόμα και λίγα χιλιόμετρα πιο μακριά οι γραμμές, οι υπολογιστές και οι χρήστες… αναστενάζουν. Ακόμα και στην ανατολική Αττική υπάρχουν «θύλακοι» όπου οι ταχύτητες είναι κατά πολύ χαμηλότερες σε σύγκριση με αυτές που έχει στη διάθεσή ο κάτοικος της Αθήνας ή του Πειραιά. Τα αίτια είναι πολλά και, λίγο πολύ, τεχνικά. Η πραγματική ταχύτητα πρόσβασης στο Διαδίκτυο εξαρτάται από την απόσταση που χωρίζει τον συνδρομητή από το τηλεπικοινωνιακό κέντρο του ΟΤΕ. Η ποιότητα του καλωδίου παίζει επίσης ρόλο, καθώς και η ποιότητα της εγκατάστασης στο εσωτερικό του κτιρίου του συνδρομητή. Ετσι, αν είστε κοντά στο τηλεπικοινωνιακό κέντρο του ΟΤΕ, μπορεί σχετικά εύκολα να έχετε ταχύτητες της τάξης των 8, 16 ή 24 Mbps με την προϋπόθεση ότι στη γραμμή σας δεν έχουν αναπτυχθεί… ζιζάνια. Εφόσον τα λεγόμενα επίπεδα «θορύβου» της γραμμής είναι σε χαμηλά επίπεδα, αρκετά άνετα μπορείτε να «παίξετε» και με τις νέες υπηρεσίες διαδικτυακής τηλεόρασης (IPTV). Αν η απόσταση είναι μεγάλη και η καλωδίωση… έχει τα χρόνια της, ξεχάστε το IPTV, περιοριστείτε στα απλά και παρηγορηθείτε με τη σκέψη πως σε σύγκριση με το 2003-2004 έχετε (στη χειρότερη περίπτωση) 8 φορές μεγαλύτερη ταχύτητα, κάτι είναι και αυτό. Βέβαια, αυτό πολλές φορές σημαίνει πως ο συνδρομητής πληρώνει για κάτι που δεν μπορεί να απολαύσει. Δυστυχώς οι τεχνολογίες τύπου ADSL δεν παρέχουν εγγυημένη ταχύτητα, γι’ αυτό και στις καταχωρίσεις των εταιρειών θα δείτε φράσεις όπως «ταχύτητες ώς και 24 Mbps». Σπανίως αυτό το «ώς» έχει τόση αξία…

enet

Διαβάζω στα Νέα: Ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν (θα τον θυμάστε όταν άλλαξε φύλο στη Βουλή των Ελλήνων) στο βιβλίο του «Η Αμερική που θέλουμε» αναλύει τα ευρήματα μεγάλης έρευνας η οποία αποκαλύπτει τα ψηλά τείχη που ορθώνει το χρήμα στην αμερικανική εκπαίδευση. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το 29% των μαθητών του 15 που η οικογένειά τους ανήκει στο κατώτατο 25% της εισοδηματικής κλίμακας μπαίνουν στο πανεπιστήμιο. Όμως, το αντίστοιχο ποσοστό για τους μαθητές του 5 που η οικογένειά τους ανήκει στο ανώτατο 25% της εισοδηματικής κλίμακας είναι τουλάχιστον 30%. Γι΄ αυτούς, το οικογενειακό χρήμα ανοίγει τις πόρτες που για άλλους κρατάει κλειστές.

Με δυο λόγια, εξηγεί ο Λοράν Πενσόλ στο γαλλικό περιοδικό «Μαριάν», όταν αφήνει κανείς απεριόριστες και αμολητές τις δυνάμεις της αγοράς, τότε καταλήγει σε ένα σύστημα όπου το χρήμα των γονέων μετράει περισσότερο από την εργασία και την επιμέλεια των μαθητών. Οι όποιες μεταρρυθμίσεις μπορεί να είναι απαραίτητες, αλλά ποτέ χωρίς την προστασία και την επαγρύπνηση που μπορούν να εγγυηθούν την ισότητα των ευκαιριών η οποία σήμερα σαρώνεται από τους μηχανισμούς της αγοράς.

Οπότε μην σας παραξενεύει η νοοτροπία των δικών μας ευπόρων, να αγοράζουν θέματα του μπακαλορεά ή να πληρώνουν για τη συγγραφή των εργασιών των γόνων τους…

Να σας θυμήσω ένα απόσπασμα από παλαιότερο δημοσίευμα: Μια κυρία προσήλθε στον δάσκαλο του παιδιού της, σε μεγάλο ιδιωτικό σχολείο, και διαμαρτυρήθηκε έντονα για τον βαθμό που είχε πάρει το παιδί της σε μια εργασία. Ο δάσκαλος τής εξήγησε πως η εργασία δεν άξιζε αλλά η κυρία επέμενε. Στο τέλος, εξοργισμένη, δήλωσε μάλιστα το εξής καταπληκτικό: «Δεν ξέρω τι μου λέτε, κύριέ μου. Εγώ πλήρωσα 200 ευρώ σε δασκάλα που δουλεύει εδώ, στο ίδιο σχολείο, για να μου ετοιμάσει αυτή την εργασία». Εχουμε δηλαδή μια κυρία που θεωρεί απολύτως φυσικό να πριμοδοτεί την κομπίνα του παιδιού της παραβιάζοντας κάθε κανόνα και κάθε ηθική, ένα κακομαθημένο παιδί που μαθαίνει από πολύ νωρίς πως «όλα αγοράζονται, αρκεί η τιμή να είναι σωστή», και μια δασκάλα που έχει κάνει τη μάθηση παρεμπόριο του αισχίστου είδους.

Της Μπέττυ Τσακαρέστου Επίκουρης καθηγήτριας στο Πάντειο πανεπιστήμιο

Στη σημερινή πολιτική και οικονομική συγκυρία της κρίσης, το αίτημα του εκδημοκρατισμού, της διαφάνειας και της ελεύθερης διάθεσης των δημόσιων δεδομένων αποκτά σταδιακά πολιτική δυναμική (και) στη χώρα μας, όπως αντίστοιχα έχει συμβεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ. Σε εξέλιξη είναι τους τελευταίους μήνες κινήσεις ενεργών πολιτών με παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο και στο Διαδίκτυο για το άνοιγμα των δημόσιων δεδομένων, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη δυνατότητα ελεύθερης επαναχρησιμοποίησής τους από όλους τους έλληνες πολίτες. Η πιο πρόσφατη ελληνική κίνηση είναι η καμπάνια των πολιτών «Δημόσια Δεδομένα- Δικά μας Δεδομένα- 4Δ». Συναφείς δράσεις είναι η πρωτοβουλία για τα «Ψηφιακά Δικαιώματα» και την «Ομότιμη παραγωγή και ανταλλαγή ψηφιακών αγαθών».

Στη Βρετανία διοργανώθηκε μια ενδιαφέρουσα καμπάνια για το άνοιγμα των δημόσιων δεδομένων με πρωτοβουλία των συνεργατών της εφημερίδας «Τhe Guardian» Μichael Cross και Charles Αrthur.

Ο κύριος στόχος της καμπάνιας αυτής όπως και των ελληνικών κινήσεων των πολιτών- είναι διττός: πολιτικός και αναπτυξιακός. Με αφετηρία Κοινοτική οδηγία (η οποία κυρώθηκε και από το ελληνικό Κοινοβούλιο το 2006) επιδίωξε και πέτυχε να δημιουργήσει την αναγκαία πολιτική βούληση αλλά και την αφύπνιση της κοινωνίας ώστε να δημιουργηθούν δημόσιες βάσεις δεδομένων στις οποίες οι δημόσιοι φορείς θα παρέχουν στους πολίτες ελεύθερη ηλεκτρονική πρόσβαση σε δεδομένα που διαθέτουν και κυρίως θα επιτρέπουν τεχνικά (μέσω ΑΡΙ΄s- Αpplication Ρrogramming Ιnterfaces) τη δημιουργική επαναχρησιμοποίησή τους.

Με την εξαίρεση των προσωπικών δεδομένων και των ευαίσθητων πληροφοριών για την εθνική ασφάλεια, το άνοιγμα των δημόσιων δεδομένων δημιουργεί τις προϋποθέσεις για διαφάνεια, δημόσια λογοδοσία και ουσιαστικότερο δημοκρατικό έλεγχο από τους ίδιους τους πολίτες. Παράλληλα δίνεται μεγάλη έμφαση (από την ίδια την Κοινοτική Οδηγία) στην αξιοποίηση των δημόσιων δεδομένων από τους πολίτες για την ανάπτυξη επιχειρηματικής καινοτομίας μέσα από την ενθάρρυνση της δημιουργίας νέων ηλεκτρονικών υπηρεσιών.

Βήμα Ιδεών

Δημόσια Δεδομένα Δικά μας Δεδομένα

 4Δ

ή απλούστερα διαφάνεια εδώ και τώρα. Τα 4 Δ (ΔΔΔΔ) ευαγγελίζονται την Κοινωνία της Γνώσης.

Ζούμε στην ?εποχή της πληροφορίας?. Τα δεδομένα είναι σε μία σύγχρονη κοινωνία, οικονομία και δημοκρατία ο πιο πολύτιμος πόρος. Ως πολίτες θέλουμε να έχουμε πρόσβαση στα δεδομένα που είναι δικά μας, τα δεδομένα που κατέχει ο (ευρύτερος;) Δημόσιος Τομέας.

Όπως λέει και η Κοινοτική Οδηγία 2003/98/EC:

“Οι πληροφορίες του Δημόσιου Τομέα είναι ένα σημαντικό πρωτεύον υλικό για προϊόντα και υπηρεσίες ψηφιακού περιεχομένου και θα γίνει ακόμη πιο σημαντικό με τη σταδιακή ανάπτυξη ασύρματων υπηρεσιών περιεχομένου. Mε την ελεύθερη διάθεση και επαναχρησιμοποίηση των Δημόσιων Δεδομένων θα έχουμε πολύ μεγάλες δυνατότητες οι οποίες -μεταξύ άλλων- θα επιτρέψουν στις Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να εκμεταλλευθούν αυτές τις δυνατότητες, και να συμβάλουν σε μεγαλύτερη οικονομική πρόοδο και δημιουργία θέσεων εργασίας.”

Η κίνηση 4Δ είναι μία κίνηση πολιτών που φιλοδοξεί να αναδείξει την αναγκαιότητα παροχής από τους Δημόσιους φορείς πλήρους πρόσβασης στα δεδομένα που διαθέτουν και να κινητοποιήσει πολίτες και πολιτικό προσωπικό για την επίτευξη αυτού του σκοπού.

Αυτά τα δεδομένα είναι τα ΦΕΚ, είναι οι στατιστικές και γεωγραφικές πληροφορίες για τις πυρκαγιές, είναι οι διαγωνισμοί αλλά και οι δαπάνες των υπουργείων, δεδομένα από την δικαστική λειτουργία ή ακόμη και ιστορικά αρχεία, φωτογραφικά αρχεία, οπτικοακουστικό υλικό.

Θέλουμε να έχουμε πρόσβαση στις πληροφορίες που θα μας επιτρέψουν να κρίνουμε και να αποφασίζουμε πιο σωστά ως πολίτες. Τα δεδομένα που θα μας επιτρέπουν να δημιουργούμε ελεύθερα ως δημιουργικοί άνθρωποι. Τα δεδομένα που θα μας επιτρέπουν να αναπτύξουμε δραστηριότητες από τις οποίες θα προκύψει οικονομική ανάπτυξη.

Η κίνηση ?Δημόσια Δεδομένα, Δικά μας Δεδομένα?, δεν ζητάει απλά να υπάρχουν αυτά τα δεδομένα. Ζητάει να είναι προσβάσιμα σε ηλεκτρονική μορφή που να επιτρέπει την εύκολη αξιοποίησή τους και επαναχρησιμοποίησή τους καθώς και να διατίθενται κάτω από τέτοιες άδειες χρήσης που θα επιτρέπουν την ελεύθερη αξιοποίησή τους από τους πολίτες.

Μπορείτε να είστε μέρος της λύσης αν συνυπογράψετε αυτήν την πρωτοβουλία πολιτών, αλλιώς απλά είστε μέρος του προβλήματος…

Επί τη ευκαιρία έχω ζητήσει κάτι στοιχεία από την επιμόρφωση Β΄επιπέδου και το μόνο που έλαβα ήταν ένα e-mail ότι το αίτημα μου προωθείται… Που ακριβώς; στο υπερπέραν;