Και λένε πως συχνά µεσολαβεί ένα χρονικό διάστηµα ανάµεσα στην οικονοµική καταστροφή και τη συσσώρευση της κοινωνικής οργής.
Την ανθρώπινη…
… περιπέτεια σε καιρούς κρίσης θα µπορούσε να τη δει κανείς σαν ένα δράµα σε δύο πράξεις.
Οπως την είδε και ο ιστορικός Σάιµον Σάµα, προειδοποιώντας τις κυβερνήσεις µέσα από τις σελίδες της εφηµερίδας «Φαϊνάνσιαλ Τάιµς». Πράξη πρώτη: Αρχικά, το σοκ της κρίσης προκαλεί παγωµάρα και αποπροσανατολισµό. Ο λαός αναζητεί απεγνωσµένα πολιτικούς σωτήρες. Καθένας προσπαθεί να σώσει το τοµάρι του. Η λαϊκή οργή δεν είναι οργανωµένη. Πράξη δεύτερη: Αυτή είναι πιο ολισθηρή από την πρώτη. Βλέποντας να διαψεύδονται οι µεγάλες προσδοκίες τους, οι πολίτες δεν εµπιστεύονται πια τις κυβερνήσεις τους, έστω κι αν η οικονοµική κατάσταση δείχνει να βελτιώνεται. «Τι απέγιναν εκείνα τα χρόνια που βγάζαµε ένα καλό εισόδηµα, που µπορούσαµε να αγοράσουµε ένα κοµµάτι γης, που υπόσχονταν στη νέα γενιά µας ακόµη καλύτερες µέρες;» αναρωτιούνται οι πολίτες. Και αναζητούν τον φταίχτη για τη δυστυχία τους. «Η επιβίωση σε µια κρίση απαιτεί να κατανέµονται ισότιµα τα φορολογικά βάρη», γράφει ο Σάιµον Σάµα. «Στη Γαλλία του 1789, οι αριστοκράτες έγιναν απλοί πολίτες, η εξαίρεσή τους από τον φόρο ιδιοκτησίας καταργήθηκε µαζί µε τα προνόµιά τους και τα κοσµήµατά τους κατατέθηκαν στο δηµόσιο ταµείο. Η τεράστια εκκλησιαστική περιουσία βγήκε στο σφυρί υπέρ του έθνους. Θα ήταν υπερβολικά αισιόδοξο να περιµένουµε τέτοια το 2010. Ενας προνοητικός ηγέτης όµως πρέπει να ξέρει πόσο επικίνδυνο είναι να στηρίζεται σε άδικους έµµεσους φόρους, ιδιαίτερα όταν ο στόχος του είναι να εντυπωσιάσει αγορές οµολόγων που οι πολίτες αισθάνονται πως δεν έχουν καµιά σχέση µε τη ζωή τους.
Οι οικονοµικές πολιτικές πρέπει να πείθουν ότι όλοι µοιράζονται δίκαια τα βάρη. Διαφορετικά, η επιδείνωση της κατάστασης είναι βέβαιη. Και µάλιστα ταχύτατα».
Στο χρονικό του…
… για τη Γαλλική Επανάσταση που επιγράφεται «Πολίτες», ο Σάιµον Σάµα έδειξε πόσο εύκολα µπορούν να εκτραχυνθούν τέτοιες καταστάσεις. Η πεποίθησή του είναι πως οι µεγάλες αναταραχές ύστερα από µια κρίση έχουν τις ρίζες τους στο τέλος των µεγάλων προσδοκιών. Κρίσεις σαν κι αυτή που ζούµε προκαλούν µια διαρκή πτώση του βιοτικού επιπέδου. Για άλλους πολίτες, όπως τους συνταξιούχους που τους περικόπτουν τις συντάξεις, αυτό επέρχεται µε την υπονόµευση κεκτηµένων κοινωνικών συµβάσεων. Και για άλλους µε τη διαρκή αδυναµία να βρουν µια καλοπληρωµένη δουλειά. Ακόµη και προτού η ανεργία εκτιναχτεί στα ύψη, οι σαραντάρηδες δεν είχαν καλές προοπτικές. Εξέλιπε πια και η ελπίδα πως θα µπορούσαν κάποτε να στηριχτούν στα παιδιά τους για τα γεράµατά τους, αφού ούτε αυτά είναι σήµερα σε καλύτερη κατάσταση.
Οι προσδοκίες είναι µειωµένες για όλους. Και µειώνονται ακόµη περισσότερο, όσο οι λαοί κυβερνώνται από κυβερνήσεις µειωµένων προσδοκιών.
Πράξη τρίτη…
… (προαιρετική). Μήπως τα µέτρα µονοµερούς λιτότητας που παίρνουν οι κυβερνήσεις για να αντιµετωπίσουν την κρίση ακονίζουν την γκιλοτίνα; Αυλαία.
Άρθρα (RSS)