Terra Computerata

Τον ορισμό της φιλίας έχει επαναπροσδιορίσει το Facebook, από τη στιγμή που έγινε δημοφιλές και πέτυχε ευρύτατη διείσδυση σε όλες τις ηλικίες που χρησιμοποιούν υπολογιστή ή κινητό τηλέφωνο νέας γενιάς. Φίλοι ή «φίλοι», όμως; Πόσο πραγματική είναι η φιλία με κάποιον που πατάει ένα κλικ κάνοντας «Like» σε ένα σου σχόλιο, που σε βομβαρδίζει με μηνύματα, παροτρύνοντάς σε να δηλώσεις την προτίμησή σου στις επαγγελματικές του ασχολίες, τα μουσικά και κινηματογραφικά του γούστα ή τη συναίνεσή σου σε ομάδες του τύπου «Να μαζευτούμε ένα εκατομμύριο άτομα που μας αρέσει ο Μιχάλης Χατζηγιάννης»;

Πόσο πραγματικά φίλος είναι εκείνος που δεν έχεις το τηλέφωνό του, που δεν κάνετε παρέα, που είναι φίλος ενός φίλου κάποιου φίλου σου, σε γνωρίζει από την επαγγελματική σου ιδιότητα ή απλώς έχει δει τη φωτογραφία σου και του άρεσες; Αυτή η νέα έννοια της φιλίας, εντός ή εκτός εισαγωγικών, είναι το βασικό θέμα γύρω από το Facebook, τη διασημότερη και πολυπληθέστερη σελίδα κοινωνικής δικτύωσης.

Η φιλία είναι και το βασικό θέμα γύρω από την ταινία «The social network», που αφηγείται την ιστορία της δημιουργίας του Facebook, μέσα από μια φιλία που διαλύθηκε με πολύ θόρυβο. Το «The social network», που σκηνοθετεί ο Ντέιβιντ Φίντσερ, έχει προγραμματιστεί να βγει στις αίθουσες στις αρχές Νοεμβρίου και αναμένεται να είναι ίσως η πιο ενδιαφέρουσα ταινία του πρώτου μισού της φετινής κινηματογραφικής σεζόν. Κυρίως επειδή πρόκειται για ένα θέμα μέσα στην επικαιρότητά του, πολύ φρέσκο, με τους κεντρικούς χαρακτήρες ακόμη ενεργούς. Το Facebook ιδρύθηκε μόλις το 2004 και μέσα σ’ αυτά τα έξι τελευταία χρόνια έχει ξεπεράσει τα 500 εκατομμύρια χρήστες. Ομως, όπως λέει και το διαφημιστικό σλόγκαν στην αφίσα της ταινίας, «δεν μπορείς να κάνεις 500 εκατομμύρια φίλους χωρίς να κάνεις και μερικούς εχθρούς».

Αρκετούς έκανε ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ, ένας από τους ιδρυτές του Facebook και κεντρικός χαρακτήρας της ταινίας. Ο Ζούκερμπεργκ, που γεννήθηκε το 1984, είναι ο άνθρωπος που είχε την ιδέα να δώσει στην έννοια της κοινωνικής δικτύωσης τη μορφή μιας ιστοσελίδας. Πολλοί ακολούθησαν, με πιο εξειδικευμένες ιδέες, κυρίως στην κατεύθυνση της διευκόλυνσης γνωριμιών. Το Facebook, ωστόσο, παραμένει η πιο ανοιχτή σε κάθε λειτουργία σελίδα, γι’ αυτό και η πιο επιτυχημένη. Ο Ζούκερμπεργκ ίδρυσε το Facebook μαζί με τους συμφοιτητές του Ντάστιν Μόσκοβιτς, Εντουάρντο Σάβεριν και Κρις Χιουζ, ενώ όλοι τους βρίσκονταν για σπουδές στο Χάρβαρντ. Και σήμερα παραμένει ο νεότερος δισεκατομμυριούχος στον κόσμο. Χάρις στο 24% του Facebook που του ανήκει, η περιουσία του φτάνει τα τέσσερα δισεκατομμύρια δολάρια.

Από το 2004 έως σήμερα, ο Ζούκερμπεργκ έχει περάσει από μια σειρά δικαστικών δοκιμασιών, οι περισσότερες από τις οποίες έχουν να κάνουν με τη μοιρασιά των δικαιωμάτων του Facebook. Η σελίδα άρχισε να λειτουργεί στις 4 Φεβρουαρίου του 2004, σαν μια σελίδα κοινωνικής δικτύωσης των φοιτητών του Χάρβαρντ. Ομως, ο Ζούκερμπεργκ σύντομα αποφάσισε να επεκτείνει τις δραστηριότητές του και σε άλλες σχολές, αρχίζοντας από το Στάνφορντ και συνεχίζοντας στο Ντάρτμουθ, το Κολούμπια, το NYU, το Κορνέλ, το Μπράουν και το Γέιλ. Επειτα από την επιτυχία της σελίδας, η κεντρική ομάδα του Facebook μετακόμισε στην Καλιφόρνια και έμεινε εκεί, παρά τα σχέδιά τους να επιστρέψουν στο Χάρβαρντ. Μια ομάδα άλλων φοιτητών του Χάρβαρντ μήνυσε τον Ζούκερμπεργκ, με την κατηγορία ότι τους έκανε να πιστέψουν πως θα τους βοηθούσε να στήσουν μια άλλη σελίδα δικτύωσης μέσα στο Χάρβαρντ. Η μήνυση πέρασε από πολλά στάδια, αποσύρθηκε για τεχνικούς λόγους, κατατέθηκε ξανά σε ομοσπονδιακό δικαστήριο και τελικά οι δύο πλευρές κατέληξαν σε συμβιβασμό. Η αντίπαλη πλευρά θα έπαιρνε 1,2 εκατ. μετοχές του Facebook και είκοσι εκατομμύρια δολάρια. Ομως, αργότερα, ο Ζούκερμπεργκ κατηγορήθηκε και πάλι ότι έκανε τους αντιδίκους να πιστέψουν πως οι μετοχές θα είχαν μεγαλύτερη αξία από εκείνη που είχαν πραγματικά και ότι το ποσό του συμβιβασμού έπεφτε στο 50% της αρχικής συμφωνίας.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου του Π. Παναγόπουλου στην Καθημερινή