Terra Computerata

Με τον Βελάσκεθ και τον Πικάσο στον παιδικό σταθμό! Νέες παιδαγωγικές πρακτικές όπως η ανάπτυξη εικαστικών δεξιοτήτων, το θέατρο, η μουσική, ακόμη και οι χειρωνακτικές εργασίες ως βιωματική συμμετοχή αναλύονται στη διάρκεια του 10ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Παιδαγωγών Προσχολικής Ηλικίας, που άρχισε σήμερα στη Θεσσαλονίκη.

«Εγώ δεν μπορώ να ζωγραφίσω καλά…» ή «αυτό που ζωγράφισα είναι μουντζούρα» είναι μερικές από τις φράσεις που αντιμετωπίζουν οι παιδαγωγοί προσχολικής ηλικίας όταν ένα νήπιο δηλώνει την αδυναμία του ν’ αποτυπώσει στο χαρτί τη μορφή ενός ζώου ή κάποιο άλλο αντικείμενο.

Σε μια προσπάθεια εξεύρεσης λύσης, η παιδαγωγική ομάδα ενός παιδικού σταθμού, που παρουσιάζει εργασία στο πλαίσιο του συνεδρίου, αναζήτησε αρχικά έργα ζωγράφων που εκφράζονται πιο… «παιδικά», όπως ο Μιρό ή ο Κλέε. Στη διαδικασία της αναζήτησης προέκυψε ο Ισπανός ζωγράφος Βελάσκεθ και ο Πικάσο, που είχαν ζωγραφίσει τον διάσημο πίνακα «Λας Μενίνας» με διαφορά… 400 ετών!

Τα νήπια κλήθηκαν να προσεγγίσουν αισθητικά καθέναν πίνακα και να κάνουν συγκρίσεις. Ετσι, μέσα από τη βιωματική προσέγγιση, τα παιδιά οδηγήθηκαν στη σκέψη ότι η ζωγραφική είναι τέχνη και όπως σε κάθε μορφή τέχνης, υπάρχει το στοιχείο της ελευθερίας της έκφρασης. Δεν υπάρχει σωστό και λάθος. Ο καθένας ζωγραφίζει όπως θέλει. Το αποτέλεσμα ήταν συγκλονιστικό. Τα παιδιά «έπαιξαν» με τους πίνακες και στην τελευταία φάση ο παιδικός σταθμός μεταμορφώθηκε για λίγες μέρες σε μουσείο, με τα έργα των ζωγράφων και των παιδιών που παρουσίαζαν τη δουλειά τους.

Ελευθεροτυπία

Το Ιντερνετ μπορεί να μη συμπεριφέρεται καλά σε όλες τις μορφές τέχνης (όπως για παράδειγμα στη μουσική) αλλά ο χώρος των εικαστικών, χάρη στο Διαδίκτυο, έχει αλλάξει, όπως δεν θα φανταζόταν κανείς μέχρι πριν από μια δεκαετία. Η αγορά έργων τέχνης έχει σχεδόν μεταλλαχτεί. Αν κρίνουμε από τις εξειδικευμένες ιστοσελίδες με τις… κόκκινες βούλες (sold), ο παράδεισος του γκαλερίστα έχει εξελιχτεί σ’ έναν δημοκρατικό κόσμο όπου αγοραστές και καλλιτέχνες μπορούν να απολαμβάνουν πλέον την απόλυτη διαφάνεια.

Τι μπορεί να σημαίνει άραγε αυτό; Η συλλογή έργων τέχνης μέχρι σήμερα αποτελούσε δικαίωμα για λίγους. Για κάποιους λόγους, ήδη από τον 15ο αιώνα και μετά, ήταν σαν να θεωρείτο αποκλειστικό προνόμιο της αριστοκρατίας, μιας εύπορης ελίτ, σ’ έναν μικρόκοσμο πλασμένο από τον καλλιτέχνη και τον «προτεζέ» του. Και φυσικά την αυλή τους. Φανταστείτε τους ανθρώπους που βρέθηκαν κοντά στους ζωγράφους που θαυμάζουμε σήμερα στα μουσεία… Τότε δεν αρκούσε μόνο να διαθέτει κανείς μάτι και όσφρηση για να ανακαλύψει νέα (ή και παλιά) ταλέντα, αλλά και η πληροφόρηση (από μέσα), η εμπειρία, η γνώση, η κουλτούρα…

Ομως όλα αυτά έχουν αλλάξει. Τώρα με το πάτημα του ποντικιού (του ηλεκτρονικού μας υπολογιστή) έχουμε άμεση πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία του χρηματιστηρίου έργων τέχνης. Πληροφορίες για γκαλερί από την Αθήνα μέχρι το Τόκιο, κριτικές για νεαρούς ζωγράφους, ατέλειωτες σελίδες για τέχνη προς πώληση, σχόλια σε όλες τις αποχρώσεις.

Σε λίγα λεπτά μπορεί κανείς να μάθει για τους καλύτερους Ιρανούς καλλιτέχνες ή τις πιο σημαντικές γκαλερί στο Νέο Δελχί. Να αναζητήσει το αγαπημένο του έργο των παιδικών του χρόνων. Να ταξιδέψει σε μια Μπιενάλε. Να επιχειρήσει ακόμη και μια εικονική ξενάγηση σε γκαλερί στην άλλη άκρη του κόσμου. Μαζί με όλο το κουτσομπολιό και τις κοσμικές εμφανίσεις από τα εγκαίνια.

Διαβάστε όλο το άρθρο της Σάντυς Τσαντάκη στην Καθημερινή

Θέματα από τη νεοελληνική τέχνη, την κοινωνία και την οικονομία, τη θεατρολογία, την κοινωνιολογία και τον βυζαντινό πολιτισμό περιλαμβάνει ο νέος κύκλος του Ελεύθερου Πανεπιστημίου που αρχίζει στη Στοά του Βιβλίου. Πανεπιστημιακοί καθηγητές αλλά και νεοέλληνες ζωγράφοι θα αναπτύξουν τα θέματα σε μια σειρά πέντε μαθημάτων.

Συγκεκριμένα στα «5 μαθήματα Κοινωνιολογίας» με θέμα Νεωτερικότητα, Μετανεωτερικότητα και Παγκοσμιοποίηση οι καθηγητές Νίκος Μουζέλης (ομότιμος καθηγητής Κοινωνιολογίας στη London School of Εconomics) και Νίκος Δεμερτζής (καθηγητής Πολιτικής Κοινωνιολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αθηνών) θα πραγματοποιήσουν ομιλίες από την Τρίτη (12/5) ως τις 9 Ιουνίου (κάθε Τρίτη, 17.00-18.30). Στη συνέχεια στα «5 μαθήματα επικοινωνίας και πολιτισμού» ο Γιώργος Βέλτσος(καθηγητής Θεωρίας της Επικοινωνίας του Παντείου Πανεπιστημίου) θα αναπτύξει το θέμα «Αυτο-βιογραφία- Η συγγραφική πρόθεση και ο θάνατος». Στο «Περί ζωγραφικής» και με συντονίστρια τη Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα(διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης) θα παραδοθούν «5 μαθήματα Νεοελληνικής Τέχνης», όπου δάσκαλοι και μαθητές θα μιλήσουν για τη σχέση τους με την τέχνη ξεκινώντας από τον Παναγιώτη Τέτση(20/5) και συνεχίζοντας με τους Χρήστο Μποκόρο(27/5),Γιώργο Ρόρρη (3/6) και Δημήτρη Μυταρά(10/6).

Ακολουθούν «5 μαθήματα Βυζαντινού Πολιτισμού» για τα Γράμματα και τις Τέχνες στη Βυζαντινή Αυλή, 10ος-11ος αι., με τονΑθανάσιο Μαρκόπουλο(καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών), από την Πέμπτη 14/5 και κάθε Πέμπτη απόγευμα (17.00-18.30). Τέλος «5 μαθήματα Θεατρολογίας» θα παραδώσει οΚώστας Γεωργουσόπουλος(κριτικός θεάτρου, μεταφραστής, επίτιμος διδάκτωρ Θεατρολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών) πάνω σε έξι γυναικείους μονολόγους του Γιάννη Ρίτσου από την Παρασκευή 15/5 και κάθε Παρασκευή 17.00-18.30.

www.stoabibliou.gr/ep/

Το Βήμα

Μετά την πρόσφατη απόφασή του να μην αναμεταδώσει βίντεο με το οποίο δεκατρείς ανθρωπιστικές οργανώσεις καλούν τους τηλεθεατές να καταθέσουν δωρεές σε τραπεζικούς λογαριασμούς για τα αθώα θύματα στη Λωρίδας της Γάζας, το BBC δέχθηκε σκληρή κριτική από πολίτες και φορείς. Κατέφτασαν στα γραφεία του επιστολές διαμαρτυρίας, ενώ η είδηση της μη αναμετάδοσης έκανε τον γύρο του κόσμου.

Xθες, το ιστορικό τηλεοπτικό δίκτυο της Βρετανίας κατάφερε να κερδίσει ίσως λίγη από τη χαμένη του υπόληψη. Ο επικεφαλής του Μαρκ Τόμσον ανακοίνωσε επίσημα ότι 200.000 πίνακες ζωγραφικής που ανήκουν σε βρετανικούς δημόσιους φορείς θα είναι προσβάσιμοι από την ιστοσελίδα BBC. Tαυτόχρονα, θα αναλάβει να κάνει το ίδιο και για την ταινιοθήκη του Βρετανικού Συμβουλίου Τεχνών, έτσι ώστε να προωθήσει περισσότερο τα εικαστικά, τον κινηματογράφο και τη μουσική. Η ολοκλήρωση του εγχειρήματος θα γίνει το 2012. O Tόμσον ανακοίνωσε επίσης ότι γίνονται διαπραγματεύσεις για να είναι διαθέσιμο από το Διαδίκτυο ολόκληρο το ψηφιακό αρχείο του BBC, με τους μικρούς και τους μεγάλους θησαυρούς του.

Η πρωτοβουλία αυτή θεωρήθηκε ορθώς ιδιαίτερα σημαντική. Η τέχνη ζει και αναπνέει όταν οι άνθρωποι μπορούν να την δουν. Τούτο δεν σημαίνει ότι ο καθένας από εμάς θα έπρεπε να έχει το δικαίωμα να θαυμάσει από κοντά σπουδαία έργα που ανήκουν σε ιδιώτες. Φανταστείτε όμως τι θα μπορούσε να συμβεί αν δεν ήταν διαθέσιμες ούτε οι φωτογραφίες ή οι αναπαραγωγές τους.

Η απόφαση του BBC θα αναδείξει το 80% των ελαιογραφιών της Βρετανίας που είναι αποκτήματα δημοσίων φορέων αλλά παραμένουν μακριά από τη δημόσια θέαση. Η ψηφιακή αυτή συλλογή θα συμπληρώσει άλλες υπάρχουσες στο Διαδίκτυο. Ηδη η Πινακοθήκη Τate, η National Gallery και η National Portret Gallery έχουν «ανεβάσει» στις ιστοσελίδες τους άφθονο οπτικό υλικό.

Τα συμπεράσματα είναι προφανή. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, οι χώρες που θα βγουν κερδισμένες είναι εκείνες που έχουν ήδη προετοιμαστεί να παίξουν το παιχνίδι του ψηφιακού πολιτισμού. Οπως στο παρελθόν η Βρετανία κατόρθωσε να συγκεντρώσει στα μουσεία τους εκθέματα παγκόσμιου κύρους, τώρα κάνει με μεγάλη επιτυχία την αντίστροφη κίνηση: δημοσιοποιεί και προσφέρει σε κοινή θέα δικά της πολιτιστικά προϊόντα, που καλύπτουν χρονικά τους τελευταίους αιώνες και φτάνουν μέχρι τις ημέρες μας. Υπάρχει καλύτερη διαφήμιση για το βρετανικό δημιουργικό δυναμικό; Μήπως θα έπρεπε να παραδειγματιστούμε και να επισπεύσουμε την ψηφιοποίηση των δικών μας αρχαιοτήτων αλλά και σύγχρονων έργων τέχνης; Είναι σαφώς το μάρκετινγκ του μέλλοντος, είτε το θέλουμε είτε όχι.

Καθημερινή

Κάθε μεσημέρι Κυριακής, από τις 25 Ιανουαρίου, ένα από τα κορυφαία μουσεία του κόσμου θα αποκαλύπτεται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης μέσα από μια ειδική σειρά διαλέξεων που επιμελείται η Κατερίνα Ζαχαροπούλου. Συγκεκριμένα θα παρουσιαστεί το Μουσείο Λουιζιάνα στην Κοπεγχάγη με τα μοναδικά γλυπτά του Τζιακομέτι, η Tate Modern και η Tate Britain στο Λονδίνο, το Centre Pompidou και ο ρόλος του στο Παρίσι μέσα από μια συζήτηση με τον Ζαν Μαρί Ντρο, το MoMa της Νέας Υόρκης αλλά και το Mumok στη Βιέννη.

Απλά θα πρέπει να πεταχτείτε ως την Κορέα και συγκεκριμένα στην Alive Art Gallery της Seoul όπου δημιούργησαν μια έκθεση με γνωστά έργα με τα οποία μπορείς να επικοινωνήσεις. Αν λοιπόν είχατε μπροστά σας τη Mona Lisa του Da Vinci και μπορούσατε να τη ρωτήσετε κάποια πράγματα τι θα ήταν αυτά;

Δείτε και το σχετικό video