Terra Computerata

Ο καθηγητής κ. Γ. Μπαμπινιώτης παρεμβαίνει:

Εδώ, λοιπόν, ανακύπτει ένα μείζον θέμα ουσίας που καταπλακώθηκε από την οικονομική συγκυρία: πώς θα αξιοποιήσουμε τώρα, που το χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ άλλοτε, το κεφάλαιο τού πολιτισμού μας. Πώς θα ξεκινήσει ο αγώνας να ανασυρθεί ο πέπλος τής απαξίωσης που καλύπτει τη χώρα μας; Θα το αντέξουμε άλλο να είμαστε προκλητικά απόντες εκεί που άρχισαν να προβάλλουν τον πολιτισμό τους σωρηδόν Ρουμάνοι, Βούλγαροι, ακόμη και Σκοπιανοί, για να μην αναφερθώ στη μακρόχρονη, συστηματική, στρατηγικά στοχευμένη και επιτυχημένη πολιτιστική δραστηριότητα των Αγγλων (Βritish Council), των Γάλλων (Ιnstitut Francais), των Γερμανών (Goethe), των Ισπανών (Τhervantes) και τόσων άλλων; Τώρα και στο άμεσο μέλλον είναι που χρειάζονται μεγάλες ποιοτικές εκδηλώσεις για τον ελληνικό πολιτισμό στις χώρες τής Ευρώπης, αλλά και τής Αμερικής και τής Ασίας, τον παλαιότερο και τον σύγχρονο: τον παλαιότερο πολιτισμό μας, που πρέπει να λειτουργεί ως σταθερή υπόμνηση τής συμβολής τής Ελλάδος σ΄ αυτό που αποτελεί τον δυτικό και γενικότερα τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, και καθόλου λιγότερο τον νεότερο και σύγχρονο πολιτισμό μας (τη μουσική, τη λογοτεχνία, τα εικαστικά, το θέατρο, τον κινηματογράφο, την αρχιτεκτονική, τη διανόηση, την επιστήμη, την παράδοση, την ορθοδοξία και, φυσικά, το άλλο μεγάλο μας κεφάλαιο, την ελληνική γλώσσα).

Το έχω ξαναγράψει. Ποιες ενέργειες και ποιες συσπειρώσεις έγιναν ποτέ από τη χώρα μας στο πλαίσιο μιας ευρύτερης παιδευτικής και πολιτιστικής εξωτερικής πολιτικής, ώστε να μη φύγουν τα κλασικά ανθρωπιστικά γράμματα από την ευρωπαϊκή σχολική Εκπαίδευση; Αυτά που γαλουχούσαν επί χρόνια χιλιάδες ευρωπαίων πολιτών με μορφές, πρότυπα, μηνύματα και αξίες, με ανεπανάληπτα κείμενα, που τους έκαναν να τιμούν την Ελλάδα και τον πολιτισμό της και να θέλουν να επισκεφθούν την Αθήνα με τον Παρθενώνα, την Ολυμπία, την Επίδαυρο, τις Μυκήνες, τη Βεργίνα, την Ιθάκη, τα νησιά μας. Πώς κατόπιν αυτής τής αδράνειας και τής ολιγωρίας μας να μην επικρατήσει- με τη βοήθεια ποικίλων συμφερόντων και άστοχων δικών μας χειρισμών- αυτή η γενικευμένη σχεδόν απαξίωση, τής οποίας η κορυφή μόνο τού παγόβουνου είναι η οικονομική απαξίωση και κατακραυγή; Με δικές μας ενέργειες και παραλείψεις φτάσαμε να ντρεπόμαστε αυτόν τον καιρό στο εξωτερικό να λέμε ότι είμαστε Ελληνες, ένα όνομα και έναν τίτλο καταγωγής που τον φέρναμε με περηφάνια και πολιτιστικό και ηθικό αντίκρυσμα κάποια χρόνια πριν.

Μήπως υπό τις συνθήκες αυτές, από τα ραπίσματα που δεχθήκαμε και δεχόμαστε, παθόντες πλέον και (ας ελπίσουμε) μαθόντες, είναι καιρός και ευκαιρία να αφυπνισθούμε και να αναλάβουμε- παράλληλα και υποστηρικτικά προς την προσπάθεια τής οικονομικής μας ανάκαμψηςκι έναν αγώνα πολιτιστικής ανάκαμψης με τη χάραξη μιας γενναίας πολιτιστικής πολιτικής εντός και εκτός Ελλάδος; Με πρωτοβουλία τής πολιτικής ηγεσίας τού αρμόδιου Υπουργείου και τού ίδιου ίσως τού Πρωθυπουργού, για να δοθεί η δέουσα βαρύτητα, μήπως ήλθε η ώρα να κληθούν και να στέρξουν οι μεγάλοι οικονομικοί παράγοντες τής χώρας να συμμετάσχουν στη χάραξη μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής προβολής τού ελληνικού πολιτισμού στο εξωτερικό και να τη στηρίξουν οικονομικά στον αγώνα ανατροπής τής απαξίωσης που πλήττει την πατρίδα μας; Αυτή τη φορά, ας μη τους φωνάξουμε μόνο για να δώσουν χρήματα, αλλά ας ακούσουμε τι έχουν να πουν για αυτό το κοινό και μεγάλο θέμα.

Τέλος, δεν είναι η ώρα- αφού μιλάμε τόσο για ανάπτυξη- να συνδυασθεί μια τέτοια οργανωμένη προσπάθεια μ΄ έναν άμεσο σχεδιασμό ανάπτυξης τού πολιτισμικού τουρισμού, που θα απέφερε σημαντικούς πόρους στον τομέα ανάπτυξης τής χώρας μας; Πώς έγινε η Βιέννη τής (όχι γιγάντειας οικονομικά) Αυστρίας πόλος έλξεως εκατομμυρίων τουριστών με πολιτιστικά ενδιαφέροντα; Ή μήπως ο πολιτισμός για μάς αποτελεί πολυτέλεια που- όπως μέχρι τώρα- κρίνουμε ότι δεν χρειάζεται να μάς απασχολήσει ιδιαίτερα;

www.tovima.gr

Οι απόστολοι…
… της προόδου στην αρχή γράφουν την ιστορία με ενθαρρυντικά λόγια: εν ονόματι του μέλλοντος που υπόσχονται, γραπώνονται με την πρώτη ευκαιρία από το παρόν. Κι ύστερα, με την ίδια ευκολία, σκορπούν την απαισιοδοξία: εν ονόματι ενός παρελθόντος που ξαφνικά το ονοματίζουν κακό, κλειδώνουν το μέλλον στα υπόγεια. Οι απόστολοι της αιωνιότητας γρήγορα ξεπέφτουν σε υπαλληλάκους της στιγμής.

Στην κοινωνία…
… που έχουν να προτείνουν, η άναρχη δράση των λίγων είναι η προϋπόθεση για την ακρωτηριασμένη ζωή των πολλών.

Δρόμοι του Τάσου Βρανά στα Νέα

Η Όλγα Σελλά αναρωτιέται από τις σελίδες της Καθημερινής:

Διαβάζουμε λογοτεχνία για ξεκούραση, χαλάρωση ή για προβληματισμό; Και διαβάζοντας παρακολουθούμε απλώς την εξέλιξη της υπόθεσης που αφηγείται ο συγγραφέας ή η λογοτεχνία μάς βοηθάει να «διαβάσουμε» και τον κόσμο, τον παλιό και τον νέο;

Αν κρίνει κανείς από τα βιβλία που συνωστίζονται στις λίστες των μπεστ σέλερ μάλλον το πρώτο συμβαίνει, αφού τα βιβλία που κυριαρχούν στις πωλήσεις είναι απλές αισθηματικές ιστορίες, άλλες πασπαλισμένες με ιστορικό φόντο και πλαίσιο και άλλες με αστυνομικό μυστήριο. Είναι σκέψεις που έγιναν έπειτα από ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο που διάβασα στο μόλις 2ο τεύχος του περιοδικού «Κωπηλάτες», που διευθύνει ο συγγραφέας Πέτρος Μάρκαρης. Το κείμενο υπογράφει ο επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Γιάννης Παπαθεοδώρου και έχει τίτλο «Λογοτεχνία και πολιτισμός». Μεταφέρω αποσπάσματα:

«Η λογοτεχνία είναι παντού (ακόμα κι αν τα ευπώλητα βιβλία επιμένουν να μας θυμίζουν πως η διάκριση των ορίων μεταξύ της γραφής με αισθητικές αξιώσεις και της “παραλογοτεχνίας” γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη, πιο θολή). Το ζήτημα, επομένως, δεν είναι αν η λογοτεχνία διατηρεί το συμβολικό της κεφάλαιο μέσα στη δημόσια σφαίρα, αλλά, αν και σε ποιο βαθμό, η κριτική γνώση και πρόσληψη της λογοτεχνίας, έτσι τουλάχιστον όπως αυτή παρέχεται από τους επιστημονικούς εκπαιδευτικούς θεσμούς, προάγει μιαν ιδιαίτερη αντίληψη και σχέση της λογοτεχνίας με την κοινωνική πραγματικότητα. Πώς, με άλλα λόγια, η ανάγνωση της λογοτεχνίας μπορεί να μετατραπεί από στερεοτυπική “κιβωτός αξιών” και “καλλιέργειας” σε σημαίνουσα πολιτισμική πρακτική, που διαμορφώνει αλλά και μεταμορφώνει τις συνειδήσεις των πολιτών», λέει ο αρθρογράφος.

Δύσκολα ζητήματα ανοίγει. Αλυτα… Πώς δηλαδή η εκπαίδευση θα βοηθήσει ώστε η λογοτεχνία (ή η τέχνη γενικότερα) να διαμορφώσει το πολιτιστικό, αισθητικό και αξιολογικό κριτήριο των πολιτών. Μέχρι τότε θα αυξάνονται οι πωλήσεις των βιβλίων που αυτοχαρακτηρίζονται λογοτεχνία και θα έχουμε την ψευδαίσθηση ότι διαβάζουμε…

Σας καλώ να διαβάσετε το πλήρες άρθρο του Βαγγέλη Κάσσου στο Βήμα με τίτλο: “Κυβερνοκουλτούρα και πολιτισμός”. Μεταξύ άλλων: “Πλην όμως σε κάποια χρονική στιγμή ο κυβερνοχώρος αναμένεται να λειτουργήσει όπως ορισμένα οικολογικά συστήματα: μια ορισμένη «οικολογική φωλεά» δεν θα μπορεί να δεχτεί έναν εξαιρετικά μεγάλο αριθμό ανταγωνιστικών ειδών και η αρχική ποικιλία θα εξαφανισθεί προς όφελος των πιο ισχυρών μορφών ζωής/περιεχομένων. Με την εισαγωγή δε του νέου υπερμέσου πρόκειται να επιταχυνθεί η διαδικασία της φυσικής/πολιτισμικής επιλογής. Ο περιορισμός της ποικιλίας των περιεχομένων στο «πολιτισμικό βασίλειο» της κυβερνοκουλτούρας προβλέπεται να επιφέρει τον μαρασμό των παλαιών, αμετάλλακτων ταυτοτήτων (ατομικών και συλλογικών) και την άνθηση νέων, πολυσχιδών και εξόχως μεταβλητών ταυτοτήτων. Αν και προφανώς, ότι οι νέες αυτές ταυτότητες δεν θα είναι κατά κυριολεξία ταυτότητες, αλλά συνειδήσεις «ατάκτως ερριμμένες» στον κυβερνοχώρο, υπάρχουν θεωρητικοί της κυβερνοκουλτούρας που φαίνεται να πιστεύουν ότι μια παρόμοια εξέλιξη θα είναι για τους κυβερνο-πολίτες απελευθερωτική! (βλ. David Βell, Αn Ιntroduction to Cybercultures, Routledge 2001).

Σε κάθε περίπτωση επομένως η δημιουργία περιεχομένων, που θα συνδέονται με τις νέες τεχνολογίες και υπηρεσίες, θα είναι περίπου ζήτημα επιβίωσης για τους πολιτισμούς μικρών χωρών, όπως η Ελλάδα. Και δεν θα πρέπει ασφαλώς να αναμένει κανείς από τον ιδιωτικό τομέα να υπερασπιστεί συστηματικά τον ελληνικό πολιτισμό. Αυτό ανήκει στην ευθύνη του κράτους.

Εδώ και χρόνια συζητάμε το αυτονόητο… Τι κίνητρα έχουν δοθεί για τη δημιουργία περιεχομένου στο διαδίκτυο την τελευταία δεκαετία στους εκπαιδευτικούς; Εχουν κατατεθεί και σχετικές επερωτήσεις στη Βουλή από τεχνολογικά αλφαβητισμένους βουλευτές… Τώρα όμως που έχουν την ευκαιρία να κάνουν κάτι μένουν στα έργα βιτρίνας…

Παρουσιάστηκε το πρώτο από τα πέντε φιλόδοξα εκπαιδευτικά προγράμματα του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, με τίτλο “Επαγγέλματα” το οποίο επικεντρώνεται στον επαγγελματικό προσανατολισμό στον χώρο του πολιτισμού. Το πρόγραμμα έχει σκοπό να διευκολύνει τους μαθητές γυμνασίου και λυκείου, τους διδάσκοντες, αλλά και τους γονείς ή κηδεμόνες, στην ορθή επιλογή ενός επαγγέλματος, όχι μόνο στον χώρο της μουσικής, αλλά και στον ευρύτερο χώρο των πολιτιστικών δραστηριοτήτων.

Τα πρώτα πέντε επαγγέλματα του προγράμματος είναι τα εξής: αρχιτέκτονας, ηχολήπτης, ιστορικός τέχνης, σκηνογράφος και σχεδιαστής. Πέρα από τη βιντεοσκοπημένη συνέντευξη από έναν καταξιωμένο επαγγελματία της καθεμιάς από τις παραπάνω ειδικότητες (εν προκειμένω τους Δημήτρη Διαμαντόπουλο, Νίκο Εσπιαλίδη, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, Νίκο Πετρόπουλο και Στέργιο Δελιαλή αντιστοίχως), το κάθε DVD περιλαμβάνει επίσης πλήρη οδηγό σπουδών για τα ελληνικά ΑΕΙ, ΤΕΙ και ΙΕΚ τα οποία χορηγούν αναγνωρισμένα πτυχία για τα επαγγέλματα αυτά. Περιλαμβάνει ακόμη τα πιο πρόσφατα επίσημα στοιχεία από την έρευνα του Εργατικού Δυναμικού της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας σχετικά με την απασχόληση και τις αποδοχές των πτυχιούχων στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα. Τα στοιχεία αυτά θα ενημερώνονται κάθε χρόνο στο Διαδίκτυο.

Το υλικό των DVD διατίθεται ελεύθερα και δωρεάν μέσω Διαδικτύου, στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://ekpedeftiko.sfm.gr/