Terra Computerata

Η Καθημερινή-Gazarte: Βραδιά ποίησης, σκηνοθετεί ο Γιώργος Νανούρης, μαζί του οι ηθοποιοί: Αννίτα Καπουσίζη, Φανή Ροδίτη, Κόνυ Ζήκου

Δεν είναι λίγες οι φορές που εντοπίζω στη «Νέα Εστία» ενδιαφέροντα µελετήµατα στις τελευταίες σελίδες, στην ενότητα «Μηνολόγιο». Σε αυτό το τεύχος δηµοσιεύεται το πρωτότυπο θέµα της Φένιας Αδαµίδου «Ο ηδονοβλεψίας συγγραφέας – Οι περιπτώσεις του Αλέξανδρου Παπαδιαµάντη, του Οδυσσέα Ελύτη και του Ανδρέα Εµπειρίκου».

Η συγγραφέας του µελετήµατος παραθέτει πολλά αποσπάσµατα από κείµενα των τριών «που διακρίνονται, άλλος λιγότερο, άλλος περισσότερο, για την ηδονοβλεπτική τους διάθεση», τονίζοντας εισαγωγικά ότι «ο όρος “ηδονοβλεψίας” είναι τεχνικός, που σηµαίνει ότι ούτε απαξιωτικά ή µειωτικά χρησιµοποιείται ούτε υπαινίσσεται κάποια νοµική ή κλινική χροιά». Η Αδαµίδου χωρίζει το κείµενό της σε τρεις ενότητες: 1) Υπαινικτικές ηδονοβλεψίες, 2) Η περιγραφή ενδυµάτων ως άλλοθι αποκαλύψεων, 3) Μέσα από την κλειδαρότρυπα. Υπενθυµίζοντας ότι η ηδονοβλεπτική διάθεση του Εµπειρίκου εντοπίζεται και σε φωτογραφίες νεαρών κοριτσιών που έχει τραβήξει ο ίδιος (βλ. το λεύκωµα «Η Ανδρος του Ανδρέα Εµπειρίκου», Εκδ. Αγρα (Καΐρειος Βιβλιοθήκη), αντιγράφω το συµπέρασµα της Αδαµίδου: «Στον Παπαδιαµάντη η λαθραία θέαση ενός ούτως ή άλλως απαγορευµένου ερωτικού θεάµατος γίνεται (κατά τον Ελύτη) σχεδόν “ανεξέλεγκτα”, γεγονός που, παρά τον αισθησιασµό της περιγραφής, παραπέµπει στην “αθωότητα” του τυχαίου. Στο έργο του ίδιου του Ελύτη η ηδονοβλεπτική διάθεση είναι προφανής και διάχυτη σε όλο το έργο. Ως εκ τούτου η ηδονοβλεψία ορίζεται ως ενέργεια προγραµµατισµένη, το ερωτικό κρυφοκοίταγµα όχι µόνο φαίνεται να επιδιώκεται, αλλά κάποτε και να επιβάλλεται. Τέλος, στον Εµπειρίκο οι πολλαπλές σκηνές παρατεταµένης και ελευθέριας ηδονοβλεψίας, τόσο στον «Μεγάλο Ανατολικό» όσο και σε άλλα κείµενα, αποτελούν µια κατηγορία της απροκάλυπτης, επιδεικτικής και επιθετικής κάποτε ερωτικής συµπεριφοράς, που ο ίδιος ο ποιητής / ψυχαναλυτής πρεσβεύει. Ωστόσο ένα είναι σαφές: και στους τρεις συγγραφείς η λαθραία ερωτική θέαση δεν είναι τίποτε άλλο παρά µια διαφορετική όψη του µεγάλου εγκόσµιου θεάµατος».

Τα Νέα

Ώ υπερωκεάνιον τραγουδάς και πλέχεις
Θαρρώ πως τα ταξίδια μας συμπίπτουν
Νομίζω πως σου μοιάζω και μου μοιάζεις
Οι κύκλοι μας ανήκουν στην οικουμένη…

Εμπειρίκος: Στροφές Στροφάλων…  

Τη μουσικοθεατρική παράσταση «Των ήχων πανσπερμία» σε ποιητικά  κείμενα του Ανδρέα Εμπειρίκου θα παρουσιάσει η θεατρική εταιρεία Πόλις στο Κέντρο Λόγου και Τέχνης “104” από τις 4 Ιανουαρίου και για δεκαπέντε μέρες. «Ένας ευφάνταστος ψυχαναλυτής χρησιμοποιεί ανορθόδοξες (για την εποχή) μεθόδους ψυχοθεραπείας, για να οδηγήσει μία εξίσου ευφάνταστη γυναίκα σε μια αποκάλυψη-εκμυστήρευση σκέψεων, ονείρων, φαντασιώσεων. Η έκθεση, η αποκάλυψη, η εκμυστήρευση είναι αμοιβαία, ώστε στο τέλος ψυχαναλυτής και ψυχαναλυόμενη ορίζουν μαζί το όραμα ενός κόσμου ελευθερίας, δικαίου, αθωότητας, ευδαιμονίας και αγάπης». Ο θεραπευτής – σαμάνος – μουσικός (προσωπείο του ποιητή) χρησιμοποιεί την «μαγεία» του ρυθμού και του καθαρτικού ήχου για να αντλήσει την οδύνη από την ψυχή της θεραπευομένης του, και στη θέση της οδύνης να αποκαταστήσει την χαμένη ηδονή της καθαιρετικής και καθολικής αθωότητας. «Άνευ ορίων! Άνευ όρων!» Με τον ήχο κρουστών μουσικών οργάνων και του ρυθμού αποκαλύπτεται η «κρυμμένη, μυστική, ιερή» μουσική στην ποίηση του Εμπειρίκου, ιδιαίτερα στα λεγόμενα πεζά του κείμενα.

Στην παράσταση δοκιμάζεται η αλληλεπίδραση του μουσικού οργάνου και του ήχου – λέξη στο σώμα με τους ήχους του Σνα και του μπολ απ’ το Θιβέτ, μπιριμπάο από τη Βραζιλία, στάμνα από την Ινδία, Ζαρμπ από την Περσία, αφρικανικό τύμπανο και άλλων μικρότερων οργάνων από όλο των κόσμο. Η παράσταση πρωτοπαρουσιάστηκε στα Λουτρά των Αέρηδων την άνοιξη του 2007, στην έδρα της εταιρείας στη Σύρο και στην πατρίδα του Ανδρέα Εμπειρίκου, την Άνδρο, στο πλαίσιο αφιερώματος στον ποιητή.