Ένα φιλμάκι του Κώστα Γαβρά (συνολικής) διάρκειας δεκατριών μόλις λεπτών μια αστραπιαία ιστορική αναδρομή της Ακρόπολης ανά τους αιώνες. Ο αφηγητής επεξηγεί: «Οι νέες αντιλήψεις για την τέχνη που επικράτησαν κατά την παλαιοχριστιανική εποχή, οδήγησαν στην καταστροφή πολλών έργων τέχνης σε ολόκληρο τον ελληνικό κόσμο»- για μερικά δευτερόλεπτα, προβάλλεται μια σκηνή από βυζαντινούς ρασοφόρους να σφυροκοπούν κατακερματίζοντας μέρη του αετώματος του ναού… Αυτό το ελάχιστο, αλλά ιστορικά θεμελιωμένο από ιστορικούς και αρχαιολόγους – σαν πράξη γεγονός, ενόχλησε την Εκκλησία της Ελλάδος που ζήτησε από το Υπουργείο Πολιτισμού να αφαιρέσει τα επίμαχα σημεία (των ρασοφόρων που τεμαχίζουν τον ναό). Το Υπουργείο έπραξε το αδιανόητο κι επέβαλε λογοκρισία στη ταινία του Κώστα Γαβρά με την δικαιολογία ότι ένα ιστορικό μνημείο «πρέπει να ενώνει αντί να διχάζει». Δηλαδή ένα ιστορικό μνημείο διαγράφει την ιστορική του διαδρομή για το καλό μας, στο όνομα της ομοψυχίας του έθνους μας. Μένουμε ήσυχοι. Η Ιστορία επιτέλους σιώπησε…
Πάλι καλά που δεν προστέθηκε στην ταινία και αναπαράσταση του κρυφού σχολειού στην Ακρόπολη!
Ο διεθνούς φήμης Έλληνας σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς εξετάζει το ενδεχόμενο να ζητήσει την αφαίρεση του ονόματός του από το λογοκριμένο βίντεο, αντιδρώντας έτσι με αυτόν τον τρόπο στην απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού να «κόψει» σκηνές από το φιλμάκι που προβάλλεται στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης.
«Μπορεί τα δικαιώματα να ανήκουν στο ελληνικό Δημόσιο, που μου ανέθεσε την παραγωγή του φιλμ, αλλά μετά την περικοπή δεν είναι πια το δικό μου φιλμ.
Διαβάστε το άρθρο της Μαρίας Κατσουνάκη Blanco στην Ιστορία Καθημερινή 28/7/2009
Δείτε ολόκληρο το βίντεο χωρίς λογοκρισία ( πηγή: Zougla.gr)
«Γιατί τα σπάσαμε τα αγάλματα των,
γιατί τους διώξαμεν από τους ναούς των».
«Ιωνικόν» του Κ. Π. Καβάφη
H είδηση για την πρωτοφανή λογοκρισία που δέχτηκε ο Κώστας Γαβράς για το βίντεο που είχε ετοιμάσει με θέμα την Ακρόπολη, έχει κάνει το γύρο του κόσμου προκαλώντας στη διεθνή φήμη της χώρας μας ένα μεγάλο πλήγμα.
Το Γερμανικό έντυπο «Die Welt» είχε σαν τίτλο για το θέμα: «Πως κατέστρεψαν την Ακρόπολη ορθόδοξοι ιερείς». Το ιταλικό Radio Vatikan στην ιστοσελίδα του γράφει: «Η Εκκλησία ασκεί λογοκρισία», ενώ το Τουρκικό πρακτορείο VOΑ Νews είχε τον τίτλο: «Η Ελλάδα λογοκρίνει τον Κώστα Γαβρά».
Ακόμα αρνητικές αναφορές είχαν τα εξής διεθνή πρακτορεία τύπου: το «Der Spiegel» το Reuters, το Αssociated Ρress, το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, το ισπανικό Μilenio, η εφημερίδα «Ηamburger Αbendblatt», και η ολλανδική «De Standaard» που καυτηρίασαν την κριτική που δέχτηκε ο διεθνούς φήμης σκηνοθέτης.
Το δημιούργημα ενός καλλιτέχνη το δέχεσαι ως μορφή τελειωμένη με τα μηνύματα που εκπέμπει ή το απορρίπτεις στο σύνολο, δεν είναι δυνατόν να του αποσπάς τμήματα κάθε φορά που με αυτά προσβάλλονται υποτίθεται τα αισθήματα ή τα χρηστά ήθη ορισμένων συμπολιτών σου. Είναι σαν να κόβεις κομμάτι από τον καμβά ενός ζωγραφικού πίνακα ή να αφαιρείς μέρος ενός γλυπτού ή στην καλύτερη περίπτωση να το καλύπτεις με φύλλο συκής.
Αυτές τις ημέρες έφτασε στο σχολείο μου ένα πακέτο cd-dvd με υποστηρικτικό υλικό για τη διδασκαλία. Έχει αναγνώσεις κειμένων, ντοκιμαντέρ. Το βιβλιαράκι που το συνοδεύει έχει τη φωτογραφία του προηγούμενου υπουργού πολιτισμού. Ποιος ξέρει όμως πότε ανατέθηκε η συγκεκριμένη δράση, αφού φανερά τα κείμενα τα οποία υποστηρίζουν τα συγκεκριμένα cd περιλαμβάνονται στα προηγούμενα διδακτικά βιβλία όχι μόνο του Γυμνασίου αλλά και του Λυκείου. Και τα βιβλία του Λυκείου έχουν αλλάξει εδώ και αρκετά χρόνια. Οπερ σημαίνει αυτή η προσπάθεια πρέπει να ξεκίνησε εδώ και τουλάχιστον μία εξαετία. Και έφτασαν το 2009.
Θα μου πείτε τουλάχιστον έφτασαν. Άλλες δράσεις δεν έφτασαν ποτέ στα σχολεία. Έλα ντε, τι γκρινιάζουμε πάλι;
Όσο κι αν έψαξα στο δικτυακό τόπο του ΥΠ.ΠΟ. δε στάθηκε δυνατό να εντοπίσω κάτι σχετικό. Παρατήρησα μόνο ότι ενώ η σελίδα ανανεώνεται, το copyright έχει σταματήσει στο έτος 2007.
Στη διημερίδα που φιλοξενείται στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης αρχαιολόγοι παρουσίασαν συγκλονιστικά στοιχεία βανδαλισμών σε αρχαιολογικούς και βυζαντινούς χώρους με αυξημένη έξαρση τα τελευταία χρόνια.
Είμαστε στις αρχές του 21ου αιώνα και η αρχαιοκαπηλία αυξάνεται αντί να μειώνεται. Στο Γκετί και τα μουσεία του εξωτερικού υπάρχουν χιλιάδες δικές μας αρχαιότητες. Οι λαθρανασκαφές στη Μακεδονία δεν έχουν τέλος, η Ήπειρος και η Θεσσαλία είναι πρώτες στη λίστα των κλοπών των εκκλησιαστικών μνημείων από το 2000 έως σήμερα, ενώ τα παράνομα κυκλώματα σε αυτές τις περιοχές προτιμούν συνήθως τμήματα τέμπλων, δεσποτικές εικόνες κι όπου τα καταφέρνουν ξηλώνουν και ολόκληρο τον άμβωνα. Τρανό παράδειγμα η Αγία Παρασκευή στα Τρίκαλα?
Οι δράστες «χτυπούν» κυρίως το φθινόπωρο και το χειμώνα, ενώ η Αρχαιολογική Υπηρεσία (ελλείψει προσωπικού και χρημάτων) καταγράφει τις απώλειες την άνοιξη και το καλοκαίρι. Θα περίμενε κανείς, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ, ενήμερη για τα προβλήματα και τις αγκυλώσεις, να βάλει το χέρι βαθιά στην τσέπη προκειμένου να λυθούν όλα αυτά: λαθρανασκαφές, κλοπές, παράνομη διακίνηση, εντοπισμός και διεκδίκηση. Αυτή ακριβώς ήταν η έκπληξη χθες. Ολοι γνωρίζουν, αλλά οι προτεραιότητες είναι άλλες. Την ίδια ώρα που αυξάνονται τα κρούσματα αρχαιοκαπηλίας, το υπουργείο Πολιτισμού αυξάνει τα κονδύλια που δίνει σε γιορτές. Διαθέτει 6 εκατ. ευρώ για την προβολή των εγκαινίων του νέου Μουσείου της Ακρόπολης, αλλά τσιγκουνεύεται εκεί που πρέπει να βοηθήσει. Αποφεύγει την πολιτική και προτιμά τα πυροτεχνήματα.
Ο κ. Νίκος Βατόπουλος ευαισθητοποιήθηκε από τις εκκλήσεις της TerraComputerata κι έγραψε ένα άρθρο στην Καθημερινή της Κυριακής.
“Ανάμεσα σε μία ενδοϋπηρεσιακή ανταλλαγή φακέλων στο ΥΠΠΟ, κινδυνεύει να χαθεί το μοναδικό Κοιμητήριο του Αγίου Γεωργίου στην Ερμούπολη. Είχα στα χέρια μου φωτογραφίες που μου είχε στείλει εκπαιδευτικός, αναγνώστρια της «Κ», εκφράζοντας την αγωνία της για την καταστροφή. «Η κατάσταση επιδεινώνεται χρόνο με τον χρόνο». Το ξεχορτάριασμα, που δεν το κάνει κανείς, το είχε κάνει μια φορά μόνη με τους μαθητές της, αλλά να ήταν μόνο αυτό το πρόβλημα; Συνέκρινα τις φωτογραφίες με τα ξεχαρβαλωμένα μνήματα του 2008 με τις φωτογραφίες που είχα βγάλει σε μια προσωπική επίσκεψή μου το 1994. H διαφορά ήταν εντυπωσιακή. Σήμερα, τόσα χρόνια μετά, η κατάσταση είναι τόσο απογοητευτική, που είναι να απορεί κανείς για τις προτεραιότητες της ελληνικής πολιτείας στον τομέα του πολιτισμού”.
Μαθαίνουμε ότι θα είμαστε τόσο τυχεροί γιατί ο Κρατήρας του Ευφρονίου, αγγείο μοναδικής ομορφιάς και αισθητικής, που επιστράφηκε από το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης στην Ιταλία, έρχεται στην Ελλάδα. Αλλά μόνο ως επισκέπτης. Θα το δούμε από το Σεπτέμβριο στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης ως μέρος της έκθεσης «Νόστοι». Η έκθεση περιλαμβάνει τις περίπου 74 αρχαιότητες που επαναπατρίστηκαν στην Ιταλία από μεγάλα μουσεία των Ηνωμένων Πολιτειών: Καλών Τεχνών της Βοστόνης, Γκετί και άλλες συλλογές. Είχαν εξαχθεί παρανόμως από το έδαφος της γειτονικής χώρας, η οποία τα εντόπισε, τα διεκδίκησε με υπομονή, γραφειοκρατικούς και νομικούς αγώνες, έρευνες και μυστικές επιχειρήσεις? και τελικά τα κέρδισε.
Για το συγκεκριμένο αγγείο ήδη από το 1972 η Ιταλία βρισκόταν σε νομική διαμάχη με το Μητροπολιτικό Μουσείο της Ν. Υόρκης, την οποία και τελικά κέρδισε. Γιατί όμως τον κρατήρα του Ευφρονίου τον διεκδίκησε η Ιταλία και όχι η Ελλάδα; Δεν είναι πολιτιστικό αγαθό της Ιταλίας αλλά της Ελλάδας. Ο Ευφρόνιος ήταν αγγειογράφος και αγγειοπλάστης από την Αττική. Ο καλλιτέχνης ζωγράφισε πάνω στο αγγείο τη σκηνή του θανάτου του Σαρπηδόνα, όπως την περιγράφει ο Ομηρος στη ραψωδία Π της Ιλιάδας (στίχοι 419-547). Ο ήρωας είναι πεσμένος στη γη, χτυπημένος θανάσιμα από τον Πάτροκλο, τον σύρουν δε από τη μια πλευρά ο Θάνατος και από την άλλη ο Υπνος. Τελικά τον κέρδισε ο Θάνατος. Είναι μια παράσταση που η ομορφιά της σου κόβει την ανάσα. Ελληνας ο καλλιτέχνης. Δυστυχώς η Ιταλία τον διεκδίκησε, μόνο και μόνο επειδή βρέθηκε στη θαλάσσια περιοχή της. Είναι όμως γνωστό ότι οι Ρωμαίοι απογύμνωσαν την Ελλάδα από τα καλλιτεχνήματά της για να στολίσουν τις επαύλεις τους και μερικά από τα πλοία που μετέφεραν τα αγάλματα ναυάγησαν. Ετσι οι Ιταλοί τα βρίσκουν τώρα και τα θεωρούν δικά τους (όπως τους πολεμιστές του Ριάτσε). Τα πολιτιστικά αγαθά ανήκουν στη χώρα που τα γέννησε και όχι στη χώρα που βρέθηκαν. Πολύ περισσότερο τα καλλιτεχνήματα που έχουν την υπογραφή του καλλιτέχνη.
Τι λέει ο κ. υπουργός Πολιτισμού; Καλές είναι οι ομιλίες και τα συνέδρια, αλλά αποτέλεσμα φέρνουν μόνον οι εύστοχες ενέργειες και η συνεχής προσπάθεια.
Το 1992 που διορίστηκα στη Σύρο έχει μείνει στη μνήμη μου ως χρυσή εποχή. Είχα ταιριάξει με μία τάξη και συναντιόμαστε απογεύματα και σαββατοκύριακα. Φτιάχναμε μία σχολική εφημερίδα, βάζαμε μουσική στα διαλλείματα για να ηρεμούν τα πνεύματα και ανακαλύπταμε το νησί με περιβαλλοντικά προγράμματα. Σε έναν από τους αρχαιογνωστικούς μας περιπάτους επισκεφθήκαμε το Μαυσωλείο του Αγ. Γεωργίου της Ερμούπολης, μία νεκρόπολη η οποία αρχίζει να κατοικείται ήδη από το 1834. Η ιδιαίτερη άνθηση που παρουσίασε η Ερμούπολη στα μέσα του 19ου αι. έδωσε ξεχωριστή αίγλη στην πόλη κάτι που διαπιστώνεται και από τον πλούτο των μνημείων του νεκροταφείου της. Εκεί βρίσκονται εξαιρετικά γλυπτά, τα έχουν δουλέψει κυρίως τηνιακοί γλύπτες κι έχουν φτιάξει αριστουργήματα. Πλην όμως τα αφήνουμε να ρημάξουν. Απευθύναμε τότε μαζί με τους μαθητές μία έκκληση και στο Δήμο να ξεχορταριάσει, γιατί και τα αθώα χορταράκια κάνουν ζημιές ,ειδικά όταν επιλέξουν να φυτρώνουν στις σχισμάδες των μαρμάρων, αλλά και στη αρμόδια εφορία νεότερων μνημείων να επιμεληθεί την κατάστασή τους. Ο δήμος με μία σχετική γκρίνια, έστειλε και κόψαν τα χόρτα. Μετά από οκτάμηνο, λάβαμε μία επιστολή από το ΥΠ.ΠΟ. που ουσιαστικά μας επέπληττε γιατί ασχοληθήκαμε με θέμα εκτός αρμοδιότητάς μας. Για την ταμπακέρα τίποτα. Αν ψάξω θα βρω το έγγραφο, γιατί έχω και σκορπιό ωροσκόπο και αυτά τα κρατώ στο αρχείο μου.
Να μη σας τα πολυλογώ την επόμενη χρονιά τίποτα. Ο Δήμος δεν μπήκε στον κόπο να ξεχορταριάσει. Δύο χρονιές στη σειρά; Πολύς κόπος. Πήγαμε με τους μαθητές με σκαλιστηράκια και την κάναμε τη δουλειά. Ε λοιπόν σήμερα 16 χρόνια μετά, η κατάσταση επιδεινώνεται χρόνο με το χρόνο. Στις φωτογραφίες που συμπεριλαμβάνω είναι φανερή η φθορά του χρόνου. Έτσι φροντίζουμε τα νεότερα μνημεία μας; Πόσο περήφανος είναι ο υπουργός πολιτισμού μας; Είχα μάθει μάλιστα ότι είχε προσφερθεί η σχολή καλών τεχνών της Τήνου να κάνει τις μελέτες ,προκειμένου να διασωθούν τα μνημεία, πλην όμως τίποτα.
Μήπως αφού η πολιτεία δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται, κάποιος χορηγός με πρόγραμμα κοινωνικής ευθύνης να αναλάβει τη σωτηρία τους;
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότερα
Άρθρα (RSS)