Μαθαίνουμε ότι θα είμαστε τόσο τυχεροί γιατί ο Κρατήρας του Ευφρονίου, αγγείο μοναδικής ομορφιάς και αισθητικής, που επιστράφηκε από το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης στην Ιταλία, έρχεται στην Ελλάδα. Αλλά μόνο ως επισκέπτης. Θα το δούμε από το Σεπτέμβριο στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης ως μέρος της έκθεσης «Νόστοι». Η έκθεση περιλαμβάνει τις περίπου 74 αρχαιότητες που επαναπατρίστηκαν στην Ιταλία από μεγάλα μουσεία των Ηνωμένων Πολιτειών: Καλών Τεχνών της Βοστόνης, Γκετί και άλλες συλλογές. Είχαν εξαχθεί παρανόμως από το έδαφος της γειτονικής χώρας, η οποία τα εντόπισε, τα διεκδίκησε με υπομονή, γραφειοκρατικούς και νομικούς αγώνες, έρευνες και μυστικές επιχειρήσεις? και τελικά τα κέρδισε.
Για το συγκεκριμένο αγγείο ήδη από το 1972 η Ιταλία βρισκόταν σε νομική διαμάχη με το Μητροπολιτικό Μουσείο της Ν. Υόρκης, την οποία και τελικά κέρδισε. Γιατί όμως τον κρατήρα του Ευφρονίου τον διεκδίκησε η Ιταλία και όχι η Ελλάδα; Δεν είναι πολιτιστικό αγαθό της Ιταλίας αλλά της Ελλάδας. Ο Ευφρόνιος ήταν αγγειογράφος και αγγειοπλάστης από την Αττική. Ο καλλιτέχνης ζωγράφισε πάνω στο αγγείο τη σκηνή του θανάτου του Σαρπηδόνα, όπως την περιγράφει ο Ομηρος στη ραψωδία Π της Ιλιάδας (στίχοι 419-547). Ο ήρωας είναι πεσμένος στη γη, χτυπημένος θανάσιμα από τον Πάτροκλο, τον σύρουν δε από τη μια πλευρά ο Θάνατος και από την άλλη ο Υπνος. Τελικά τον κέρδισε ο Θάνατος. Είναι μια παράσταση που η ομορφιά της σου κόβει την ανάσα. Ελληνας ο καλλιτέχνης. Δυστυχώς η Ιταλία τον διεκδίκησε, μόνο και μόνο επειδή βρέθηκε στη θαλάσσια περιοχή της. Είναι όμως γνωστό ότι οι Ρωμαίοι απογύμνωσαν την Ελλάδα από τα καλλιτεχνήματά της για να στολίσουν τις επαύλεις τους και μερικά από τα πλοία που μετέφεραν τα αγάλματα ναυάγησαν. Ετσι οι Ιταλοί τα βρίσκουν τώρα και τα θεωρούν δικά τους (όπως τους πολεμιστές του Ριάτσε). Τα πολιτιστικά αγαθά ανήκουν στη χώρα που τα γέννησε και όχι στη χώρα που βρέθηκαν. Πολύ περισσότερο τα καλλιτεχνήματα που έχουν την υπογραφή του καλλιτέχνη.
Τι λέει ο κ. υπουργός Πολιτισμού; Καλές είναι οι ομιλίες και τα συνέδρια, αλλά αποτέλεσμα φέρνουν μόνον οι εύστοχες ενέργειες και η συνεχής προσπάθεια.
Άρθρα (RSS)