Terra Computerata

Με τίτλο «Αρχαίοι σύμμαχοι» και υπότιτλο «Το Πεντάγωνο ζητεί τις συμβουλές του Σοφοκλή» η εφημερίδα «Νeue Ζurcher Ζeitung» δημοσιεύει σήμερα εκτενές άρθρο της Andrea Kohler για την πρωτοβουλία του αμερικανικού Πενταγώνου να χρησιμοποιήσει τους αρχαίους Έλληνες τραγικούς για να βοηθήσει τους στρατιώτες του που επιστρέφουν από τους πολέμους στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ, με συμπτώματα που ήταν γνωστά στους αρχαίους Έλληνες.

Το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας χορήγησε 3,7 εκατ. δολάρια στο θεατρικό όμιλο της Νέας Υόρκης «Θέατρο του Πολέμου» για την ανάγνωση σε ακροατήριο βετεράνων και των οικογενειών τους, των τραγωδιών του Σοφοκλή «Αίας» και «Φιλοκτήτης». Οι αναγνώσεις αυτές, που γίνονται σε στρατιωτικές βάσεις σε όλη την Αμερική, αποσκοπούν να βοηθήσουν τους στρατιώτες και τις οικογένειές τους να ξεπεράσουν τις «αγχώδεις μετατραυματικές δυσλειτουργίες», που συνοδεύουν βετεράνους που επιστρέφουν στην Αμερική από τους πολέμους στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν. Όπως ο Οδυσσέας, που επιστρέφει μετά από πολυετείς περιπλανήσεις σε μια πατρίδα που του φαίνεται ξένη, ο Αχιλλέας, ο Φιλοκτήτης και ο Αίας που επιδίδονται σε πράξεις βίας επηρεασμένοι από τα τραύματα του πολέμου, έτσι και οι σύγχρονοι Αμερικανοί βετεράνοι επιστρέφουν στη χώρα τους με προβλήματα προσαρμογής καταδιωκόμενοι από πανικό, εφιάλτες, παραισθήσεις και απελπισία, αισθανόμενοι πολλές φορές ξένοι στον ίδιο τον τόπο τους.

Η ανάγνωση των τραγωδιών δεν θεωρείται ψυχοθεραπεία, αλλά φαίνεται να φέρνει μια «κάθαρση», αφού στο Σαν Ντιέγκο και στη Νέα Υόρκη βετεράνοι του πολέμου μετά την ανάγνωση των τραγωδιών μίλησαν ανοιχτά για τη δική τους ψυχική οδύνη θέτοντας τη δική τους εμπειρία σε ένα γενικότερο ιστορικό πλαίσιο. Χρησιμοποιώντας το παράδειγμα του Αχιλλέα, ο οποίος αποφασίζει να μείνει στην ιστορία ως ήρωας επιλέγοντας το θάνατο από την ασφαλή επιστροφή στην πατρίδα του, το κλέος από το νόστο, φαίνεται ότι από την αρχαία εποχή μέχρι σήμερα είναι ευκολότερο να τιμήσει κανείς νεκρούς στρατιώτες παρά αυτούς που επιστρέφουν στον τόπο τους από έναν πόλεμο, καταλήγει το άρθρο.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ – ΜΠΕ

«Στον Όμηρο βρήκα τόπο να πατήσω», λέει ο Μάικλ Λόνγκλεϊ, ο ποιητής που μαζί με τον νομπελίστα Σέιμους Χίνι και τον Ντέρεκ Μαχόν συγκροτούν την «αγία τριάδα» της ιρλανδικής ποίησης. Αφιέρωσε μεγάλο κομμάτι του εαυτού του στην Ελλάδα. Την Ελλάδα του Ομήρου, τον οποίο χρησιμοποίησε ως βάση για να μιλήσει για σύγχρονους δαίμονες.

Για να περιγράψει τον θάνατο του πατέρα του έγραψε ένα ποίημα που βασίζεται στη συνάντηση του Οδυσσέα με τον Λαέρτη. Για να υμνήσει τον έρωτα- ιδίως τον έρωτα για τη σύντροφό του, κριτικό λογοτεχνίας Έντνα Λόνγκλεϊ- βασίστηκε στη Ραψωδία ψ της Οδύσσειας, όπου συναντώνται Οδυσσέας και Πηνελόπη έπειτα από χρόνια και ακολουθεί η διαδικασία της αναγνώρισης. Και όταν θέλησε να μιλήσει για την επικείμενη τότε- τον Αύγουστο του 1994- κατάθεση των όπλων του ΙRΑ δημοσίευσε στους «Ιrish Τimes» ένα ποίημα με τίτλο «Ανακωχή», που περιγράφει τη συνάντηση του Αχιλλέα με τον Πρίαμο που πήγε γονυκλινής να ζητήσει το σώμα του νεκρού Έκτορα.

«Η “Ιλιάδα” είναι το αριστούργημα της ευρωπαϊκής ποίησης», λέει ο Λόνγκλεϊ, που βρέθηκε στην Ελλάδα προσκεκλημένος του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μετάφρασης (ΕΚΕΜΕΛ). «Είναι το σπουδαιότερο ποίημα που έχει γραφτεί για τον πόλεμο και τον θάνατο. Όποιος ποιητής τη διαβάσει δεν μπορεί να μείνει ίδιος μετά. Χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι θα γράφει καλύτερα», συμπληρώνει χαμογελώντας.

«Είναι κάπως σαν τον Μπαχ. Η μουσική άλλαξε μετά τον Μπαχ, αλλά δεν έγινε ποτέ καλύτερη».

Ο Μάικλ Λόνγκλεϊ, την ποίηση του οποίου ανθολόγησε και μετέφρασε ο ποιητής Χάρης Βλαβιανός, θεωρεί ότι συμβάλλει με τον τρόπο του να ξανασυστηθεί ο Όμηρος στο κομμάτι εκείνο του αγγλόφωνου κοινού που δεν τον έχει διαβάσει. «Ζούμε σε μια περίοδο που οι ελληνικές και οι λατινικές σπουδές είναι παντού σε ύφεση», λέει. «Πάντως τα ελληνικά αντιστέκονται. Ίσως γιατί ισχύει αυτό που λέει ο Χίνι, ότι “η ελληνική τραγωδία είναι η εκπληκτικότερη μηχανή εξήγησης των ανθρώπινων παθών”. Άλλωστε οι αρχαίοι είναι αυτοί που έθεσαν πρώτοι όλα τα μεγάλα ερωτήματα».

Τα Νέα