Terra Computerata

Ασάφειες, προχειρότητες και μεγάλες δυσκολίες για το επίπεδο των μαθητών παρουσιάζουν τα νέα σχολικά βιβλία του δημοτικού. Αυτά είναι τα πρώτα στοιχεία που προκύπτουν από την έρευνα του Ινστιτούτου Παιδαγωγικών Ερευνών και Μελετών της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος (ΔΟΕ), η οποία θα ολοκληρωθεί και θα παρουσιαστεί μετά το Πάσχα. Το θέμα των προβλημάτων των νέων βιβλίων έθεσε χθες ο πρόεδρος της ΔΟΕ κ. Δ. Μπράτης στη συνάντηση που είχε με τον κ. Γεώργιο Μπαμπινιώτη, ο οποίος προεδρεύει του διαλόγου για τις αλλαγές στο λύκειο και το σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ. Η εικόνα των βιβλίων ενισχύει την επιχειρηματολογία της ΔΟΕ για την αναγκαιότητα ενός ενιαίου σχεδιασμού βιβλίων, αναλυτικών προγραμμάτων και μεθόδων από το νηπιαγωγείο έως το λύκειο.

Πρότεινε 762 αλλαγές

Ειδικότερα, όπως ανέφερε, μιλώντας στην «Κ», ο κ. Μπράτης, από την έρευνα προκύπτει ότι τα 60 νέα βιβλία παρότι έχουν θετικά στοιχεία, η ύλη είναι πάρα πολύ μεγάλη και στριφνή, σε τέτοιο βαθμό που και έμπειροι εκπαιδευτικοί δυσκολεύονται να τη διδάξουν. Επίσης, έχουν ασάφειες και προχειρότητες. Συνολικά, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο πρότεινε 762 αλλαγές σε μικρολαθάκια και παροράματα στα βιβλία και τετράδια μαθητών καθώς και στα βιβλία των δασκάλων στο Δημοτικό. «Εχασαν το στοίχημα επειδή επίσπευσαν τις διαδικασίες για να απορροφήσουν τα ευρωπαϊκά κονδύλια», τόνισε ο κ. Μπράτης. «Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν έγινε ούτε πιλοτική εφαρμογή τους, ούτε αξιολόγησή τους», προσθέτει. Μάλιστα, η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας είχε εξαγγείλει αξιολόγηση όλων των βιβλίων το καλοκαίρι του 2007, όταν είχε ανακύψει το θέμα με το βιβλίο της Ιστορίας ΣΤ΄ Δημοτικού, το οποίο μετά τις έντονες αντιδράσεις απεσύρθη, ακριβώς μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2007. Ομως, τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των βιβλίων από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ακόμη αγνοούνται.

Ο κ. Μπράτης τόνισε στον κ. Μπαμπινιώτη ότι ο πρόχειρος τρόπος εισαγωγής των νέων βιβλίων αποτυπώνει και την προχειρότητα με την οποία σχεδιάζεται και υλοποιείται η εκπαιδευτική πολιτική. Ανάλογα θέματα είχε θέσει ο κ. Μπράτης και στο Συμβούλιο Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, όπου γίνεται ο εθνικός διάλογος και του οποίου πρόεδρος είναι ο κ. Μπαμπινιώτης. «Πρέπει να αποφασίσουμε τι σχολείο θέλουμε», επεσήμανε ο κ. Μπράτης. Από την πλευρά του, ο κ. Μπαμπινιώτης δεσμεύτηκε να υπάρξει διάλογος με συγκεκριμένη ατζέντα για την υποχρεωτική εκπαίδευση, μετά την ολοκλήρωση του διαλόγου για την αναβάθμιση του λυκείου και την αλλαγή του συστήματος πρόσβασης.

Καθημερινή

Η απόφαση του προέδρου της Κύπρου κ. Δ. Χριστόφια να αλλάξει τα σχολικά βιβλία Ιστορίας ως ένα μεγάλο βήμα για την οικοδόμηση μέτρων εμπιστοσύνης ανάμεσα στις δύο κοινότητες πυροδότησε πολιτικές εντάσεις στην Κύπρο, ξύπνησε μνήμες και πάθη του παρελθόντος, ξεσήκωσε τον Αρχιεπίσκοπο που ως νέος εθνάρχης ζήτησε προτού καλά καλά δει το περιεχόμενό τους να ριχθούν στην πυρά και τα βιβλία και οι«παραχαράκτες της Ιστορίας»,προκαλώντας ακόμη και την αντίδραση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Ο «καβγάς για την Ιστορία», γιατί περί καβγά πρόκειται, είναι μεγαλύτερος και από τον καβγά που ξέσπασε πριν από λίγα χρόνια στην Ελλάδα με την προσπάθεια της τότε υπουργού Παιδείας κυρίας Μαριέττας Γιαννάκου να τροποποιήσει το βιβλίο Ιστορίας. Μια προσπάθεια που τότε δεν ολοκληρώθηκε στοιχίζοντας, κατά πολλούς, και την έδρα στη Βουλή της πρώην υπουργού. Τώρα στην Κύπρο παίζεται το κύρος ενός προέδρου που ξεκίνησε μόνος του τη μάχη για να ξαναγράψει την αληθινή Ιστορία (όπως αυτή υπήρξε) και να αποδώσει ευθύνες για τα δεινά που υπέστη η Μεγαλόνησος. Είναι ζήτημα ημερών το να αναμειχθούν στον καβγά και τα πολιτικά κόμματα στην Αθήνα, καθ΄ ότι σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες που διέρρευσαν καταγράφεται και ανάμειξη των τότε ελληνικών κυβερνήσεων.

Μήλον της Εριδος ο στρατηγός Γεώργιος Γρίβας -Διγενήςκαι όσοι τον βοήθησαν τότε να πάει στην Κύπρο, ο ρόλος του στην ΕΟΚΑ Β΄ και, πριν από την έλευση του Γρίβα, το πώς άρχισαν τα αιματηρά γεγονότα του 1963 που είχαν ως συνέπεια να αλλάξει η ζωή και των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων. Επιπλέον, υπήρξε το 1963«τουρκοανταρσία» , όπως ως σήμερα μαθαίνουν τα κυπριόπουλα στα σχολεία, υπήρξαν μόνον από τους Τούρκους σφαγές; Η τουρκική εισβολή το 1974 ήταν μία ειρηνευτική επιχείρηση, όπως ως σήμερα διδάσκονται οι Τουρκοκύπριοι στα δικά τους σχολεία; Τα ερωτήματα αυτά έρχονται με τα νέα βιβλία Ιστορίας να απαντηθούν, με στόχο να είναι ενιαία τα κείμενα που θα διδάσκονται και στις δύο πλευρές του νησιού.

Το Βήμα

Ο λόγος για τα σχολικά εγχειρίδια στη Μέση Εκπαίδευση. Για τα οποία εισάγονται ρηξικέλευθες προτάσεις στον περί παιδείας διάλογο που άρχισε πρόσφατα, ανοίγοντας πόρτες και παράθυρα αδιακρίτως σε ενέχοντες και ενεχομένους. Εξ ου και η αισιόδοξη πρόβλεψη της εξάμηνης διάρκειάς του, που θα απολήξει μάλλον στα τέλη του τρέχοντος έτους, εφόσον εξαιρεθούν αυτομάτως οι πασχαλινές διακοπές και οι δύο τουλάχιστον έμπυροι μήνες του θέρους. Οπως κι αν έχει το πράγμα, αν δεν πρόκειται για ανταγωνιστικές φιλοδοξίες διορισμένων πρωταγωνιστών και δευτεραγωνιστών της μεταρρυθμιστικής μας παράστασης, δικαιολογείται ίσως κάποιος νηφάλιος έλεγχος της πρώιμης εξαγγελίας για προβλεπόμενη κατάργηση του ενός, και αποκλειστικού, σχολικού εγχειριδίου κατά μάθημα, τόσο στο Γυμνάσιο όσο και στο Λύκειο, εκτός αν συνυπολογίζεται και το ζεύγος «Νηπιαγωγείο-Δημοτικό». Με αυτούς τους όρους διατυπώνονται οι επόμενες απορίες:

Πρώτη απορία, ελαφρώς υποψιασμένη: τα περισσότερα του ενός κατά μάθημα εγχειρίδια θα είναι μονότροπα ή πολύτροπα, και σε ποιον βαθμό; Δηλαδή: θα προκηρύσσεται και θα εποπτεύεται, όπως σήμερα, η συγγραφή τους από το Υπουργείο Παιδείας και τα επιτελικά του όργανα; ή θα επιλέγονται από τα διαθέσιμα ήδη στην ευρύτερη εκδοτική αγορά; Ειδικότερα: θα πειθαρχούν, όπως σήμερα, τα διπλά ή πολλαπλά εγχειρίδια σε προγραμματικές εντολές των αναλυτικών προγραμμάτων; ή θα έχουν σχετική τουλάχιστον ελευθερία στις συντακτικές επιλογές τους από άποψη ύλης, μεθόδου, ύφους και ήθους; θα είναι ισότιμα; ή θα διαβαθμίζονται σε απαραίτητα και προαιρετικά; θα προκρίνονται από κάποια επιτροπή με επίλεκτα (από ποιόν;) μέλη; θα έχει η επιτροπή αυτή δικαίωμα και απόρριψης για προσφορές, που θα κρίνονται απρόσφορες για το σχολικό περιβάλλον;

Απορία δεύτερη, ίσως λίγο διεστραμμένη: θα καταργηθεί ή όχι στο μεταξύ η ισχύουσα διάκριση εγχειριδίου μαθητή και δασκάλου, πίσω και κάτω από την οποία λειτουργεί, για όσους παρακολουθούν εξ επαφής τα εκπαιδευτικά μας πράγματα, η φάμπρικα παρασχολικών βοηθημάτων και για τις δύο πελατείες; Πρόκειται για διπλή μέθοδο, με την οποία αυτομάτως το ένα σχολικό εγχειρίδιο διπλασιάζεται και πολλαπλασιάζεται σήμερα.

Απορία τρίτη, προφανώς κρίσιμη: η κατάργηση του ενός κατά μάθημα σχολικού εγχειριδίου προτείνεται για όλα τα μαθήματα, θεωρητικών και θετικών επιστημών; μήπως οι εισηγητές της νεωτερικής πρότασης έχουν κατά νου περισσότερο, ή προπάντων, εγχειρίδια μαθημάτων με φορτίο όχι μόνο γνωστικό αλλά και ιδεολογικό; Οπως συμβαίνει εξ ορισμού με τα κείμενα και τα αντικείμενα των ανθρωπιστικών σπουδών, εκείνα προπάντων που ορίζουν την περιοχή της αρχαιογνωσίας και της αρχαιογλωσσίας αφενός, της νεογνωσίας και νεογλωσσίας αφετέρου, στον ευρύτερο μάλιστα κύκλο της ιστορίας και των ιστορικών τους συμφραζομένων; Θα εφαρμοστεί στα κρίσιμα αυτά κεφάλαια η αρχή της πολυφωνίας ή της μονοφωνίας;

Απορία τέταρτη, πιθανόν απροσδόκητη: προκειμένου να ισχύσει και να ευοδωθεί το νεωτερικό σύστημα του διπλού ή και πολλαπλού σχολικού βιβλίου (το οποίο βέβαια συνεπάγεται αύξηση του κονδυλίου κρατικών δαπανών για την παιδεία) θα αντιγραφεί το αμφισβητούμενο ακόμη πανεπιστημιακό μοντέλο που εισηγήθηκε το νομοσχέδιο της Γιαννάκου; Οπου, αν είμαι καλά πληροφορημένος, ο φοιτητής επιλέγει ο ίδιος (θεωρητικά τουλάχιστον) από ένα κατάλογο δοτής βιβλιογραφίας εκείνο που του αρμόζει καλύτερα; Γενικότερα: με τίνων κριτήρια θα επιλέγονται και θα προσφέρονται στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο τα διπλά ή πολλαπλά ανά μάθημα σχολικά εγχειρίδια;

Απορία πέμπτη, προς το παρόν τελευταία: θα ζητηθεί επισήμως για τη σύνταξη των νεωτερικών εγχειριδίων η συνδρομή και πανεπιστημιακών δασκάλων; θα επιδιωχθεί στην προκειμένη περίπτωση έμπρακτος διάλογος πανεπιστημιακής παιδείας και σχολικής εκπαίδευσης, προκειμένου να διαρραγούν τα υφιστάμενα σήμερα στεγανά μεταξύ τους; Θα ληφθούν υπόψη και θα δοκιμαστούν κάποιες, σπάνιες έστω, εξαιρέσεις, στις οποίες πιστεύω πως ανήκει και το συστηματικό πρόγραμμα «Αρχαιογνωσίας και Αρχαιογλωσσίας στη Μέση Εκπαίδευση», όπου εκπονήθηκαν ήδη επτά πειραματικά εγχειρίδια;

Οι προηγούμενες ενδεικτικές απορίες δεν προκαταβάλλονται, για να υπονομεύσουν την, καλή σίγουρα, ιδέα για κατάργηση ανά μάθημα του ενός εγχειριδίου και στη Μέση Εκπαίδευση. Ο απορητικός ωστόσο λόγος σκοπεύει να θέσει κάποια, προηγούμενα της όποιας εφαρμογής, ερωτήματα, τα οποία, αν δεν διατυπωθούν και απαντηθούν εγκαίρως και επαρκώς, η εξαγγελία και του νέου αυτού ριζοσπαστικού μέτρου θα αποδειχθεί μάλλον προεκλογικό πυροτέχνημα.

Βήμα

Η κ. Μαρία Καλδρυμίδου, καθηγήτρια Διδακτικής Μαθηματικών εντοπίζει το πρόβλημα των βιβλίων στο Αναλυτικό:

Η οργάνωση και η δομή των σχολικών βιβλίων των Μαθηματικών, ειδικά στο Δημοτικό, ουσιαστικά καθοδηγούν τον δάσκαλο και τους μαθητές και καθορίζουν την εξέλιξη της διδακτικής πράξης. Τα σχολικά βιβλία δεν θεωρούνται ένας από τους συντελεστές, τους παράγοντες της διαδικασίας της διδασκαλίας και μάθησης, αλλά γίνονται ο κύριος οργανωτής του μαθήματος. Αποτελούν το «μάθημα», το αποκλειστικό εργαλείο μέσα από το οποίο και μέσα στο οποίο μαθαίνουμε.

Η τάξη αποτελεί όμως ένα σύστημα που αναπτύσσεται δυναμικά. Το σχολικό βιβλίο, εκ κατασκευής, είναι στατικό και επομένως ακατάλληλο να παίζει τον ρόλο του οργανωτή της διδακτικής προσέγγισης. Η εκπαιδευτική διαδικασία περιορίζεται, δίνεται έμφαση στην προσαρμογή και όχι στη δημιουργικότητα του δασκάλου.

Ο ρόλος του Αναλυτικού Προγράμματος στην οργάνωση και δομή του περιεχομένου των σχολικών βιβλίων των Μαθηματικών και η αναγκαστική προσαρμογή του δασκάλου σ’ αυτές τις απαιτήσεις αποτελούν έναν φαύλο κύκλο με επιπτώσεις στην ποιότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Θεωρώ ότι το Α.Π. και ο ρόλος, οι δυνατότητες και τα όρια των διδακτικών εγχειριδίων πρέπει να αποτελούν τον πυρήνα του προβληματισμού μας.

Άρθρο στην Ελευθεροτυπία

Ο ιστορικός Χάγκεν Φλάισερ μιλάει στην «Κ» για το νέο του βιβλίο και τη Δημόσια Ιστορία:

“…Τα τελευταία χρόνια μοιράζω ανώνυμα ερωτηματολόγια σε εκατοντάδες πρωτοετείς φοιτητές και τα αποτελέσματα είναι αποκαρδιωτικά. Πολλοί ερωτηθέντες εξέφρασαν μάλιστα λύπη για τα κενά στη γνώση τους, επιρρίπτοντας ευθύνες στο στείρο σχολικό μάθημα της Ιστορίας. Δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για βελτίωση, όταν μάλιστα τώρα πάλι η συγγραφή των σχολικών συγγραμμάτων ανατίθεται κατ? ευθείαν, χωρίς διαγωνισμό, σε ιστορικούς από το χώρο της κυβερνώσας παράταξης. Ετσι, και στο νέο βιβλίο της Γ΄ Λυκείου προβληματίζουν ιδίως οι σελίδες για τη δεκαετία του ?40 που αναπαράγουν λάθη, ανακρίβειες και κενά.”

«Οι μονοδιάστατοι μύθοι ζουν και βασιλεύουν»

Aρνητική εικόνα έχουν οι καθηγητές για τα σχολικά βιβλία οι οποίοι υποστηρίζουν ότι υπάρχουν βιβλία που ελέγχονται για την επιστη?ονική τους εγκυρότητα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας του ΚΕΜΕΤΕ της ΟΛΜΕ . Ειδικότερα στο Λύκειο τα δύο νέα βιβλία, Αρχές Φιλοσοφίας της Β΄ και Ιστορία του Νεότερου και Σύγχρονου Κόσ?ου της Γ΄, κρίνονται πολύ αρνητικά από τους/τις καθηγητές/-τριες, ?ε βαθ?ολογία 44,7% για το πρώτο και 32,5% για το δεύτερο. Το βιβλίο της Ιστορίας, ?άλιστα, δέχεται την πιο αρνητική κριτική απ? όλα τα βιβλία Γυ?νασίου και Λυκείου. Η άποψη των καθηγητών για τα βιβλία του Λυκείου συνολικά είναι πολύ αρνητική. Τα περισσότερα βιβλία (ποσοστό 57,77%) βαθ?ολογούνται κάτω από τη βάση.

Διαβάστε σχετικά: www.esos.gr