Terra Computerata

Στις αρχές Φεβρουαρίου, η 12χρονη Αλέξα Γκονζάλες, μαθήτρια σε δημοτικό σχολείο του Κουίνς της Νέας Υόρκης, συνελήφθη μέσα στο σχολικό κτίριο από ένοπλους αστυνομικούς που της φόρεσαν χειροπέδες και την οδήγησαν στο αστυνομικό τμήμα της γειτονιάς.

Το έγκλημά της; Εγραψε με μαρκαδόρο πάνω στο θρανίο της «από εδώ πέρασε η Αλέξα». Εκατοντάδες μίλια βορειότερα, τις ίδιες μέρες, ο 15χρονος Μπλέικ Ρόμπινς, μαθητής στο Μέριον της Πενσυλβάνιας, οδηγήθηκε επίσης σιδηροδέσμιος στο αστυνομικό τμήμα επειδή αρνήθηκε να υπακούσει σε εντολή της δασκάλας του.

Δύο «μεμονωμένα» περιστατικά που απασχόλησαν την τοπική ειδησεογραφία, έφτασαν μαζί με μερικά παρόμοια που προστέθηκαν λίγες μέρες αργότερα, ώς τα πρωτοσέλιδα των πανεθνικών αμερικανικών εφημερίδων. Κοινή απορία των δημοσιογράφων που συνέταξαν τα σχετικά ρεπορτάζ: μήπως το παρακάνουμε; Και πιο συγκεκριμένα, μήπως το πνεύμα της διαβόητης «μηδενικής ανοχής» που πνέει στις κακοτοπιές της κοινής ποινικής παραβατικότητας δεν πρέπει να απλωθεί και στις σχολικές αυλές;

Η απάντηση ήταν προφανής και διατυπώθηκε κυρίως από τους δικηγόρους των οικογενειών των συλληφθέντων μαθητών – φυσικά και το παρακάνανε. Ακόμη και οι μεγάλες οργανώσεις πολιτικών ελευθεριών και ατομικών δικαιωμάτων, όπως η ACLU, έσπευσαν να προσθέσουν τη δική τους αγανάκτηση για το νέο φαινόμενο αστυνομοκρατίας που χτυπά, αυτή τη φορά, τη μαθητική κοινότητα στις ΗΠΑ. Ακόμη και το CNN μετέδωσε ότι τα περιστατικά δεν ήταν μεμονωμένα, αλλά χαρακτηριστικά μιας ανησυχητικής τάσης αστυνομικής αντιμετώπισης της αταξίας των μαθητών στα σχολεία. «Οι διευθύνσεις των σχολείων και η αστυνομία παρατράβηξαν το σχοινί και αντιδρούν υπερβολικά στη μη βίαιη παραβατικότητα των νέων» μετέδωσε το CNN, καταλήγοντας: «Συλλαμβάνουμε παιδιά, ενώ θα έπρεπε το πολύ πολύ να τα στείλουμε στο γραφείο του διευθυντή».

Ελευθεροτυπία

Κι ο Πάσχος Μανδραβέλης στο ίδιο μήκος κύματος:

Ελάχιστα όμως συζητάμε για την παραβατικότητα στα μεσαία και κατώτερα στρώματα. Δεν είναι οι μεγάλες επιχειρήσεις που φοροδιαφεύγουν, κυρίως είναι οι μικρομεσαίοι. Σε καμιά χώρα του κόσμου η τροφοδοσία των καταστημάτων δεν γίνεται τις ώρες αιχμής της κυκλοφορίας, παρά το γεγονός ότι ο νόμος προβλέπει τις πρώτες πρωινές ώρες. Πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχουν τόσα μηχανάκια που πηγαίνουν αντίθετα στους μονόδρομους. Πουθενά η αυθαίρετη δόμηση δεν θεωρήθηκε «δικαίωμα του λαού να στεγαστεί». Πουθενά η ρύπανση των τοίχων με αφίσες, αυτοκόλλητα και σπρέι, δεν θεωρείται «δικαίωμα έκφρασης». Πουθενά στον κόσμο η καταστροφή των πανεπιστημίων δεν προστατεύεται από κάποιο μεταφυσικό άσυλο και με τη δικαιολογία ότι επί χούντας μπήκε το τανκς στο Πολυτεχνείο.

Μεγαλύτερο και από το δημοσιονομικό, είναι το πρόβλημα της παραβατικότητας. Βεβαίως, η ανομία είναι σύμφυτη με την ιστορία του ελληνικού κράτους. Τώρα όμως η πολυπλοκότητα των κοινωνικών και οικονομικών σχέσεων την κάνει δυσβάστακτη. Εχει πολλαπλό οικονομικό κόστος. Ολες αυτές οι μικρές παρανομίες συσσωρεύονται σαν κόκκοι άμμου στα γρανάζια της οικονομίας και την παραλύουν. Εκατομμύρια παραγωγικές ώρες χάνονται στους δρόμους της Αθήνας (είναι η καρδιά της ελληνικής οικονομίας) επειδή δέκα ξεφορτώνουν εκτός του ωραρίου που προβλέπει ο νόμος, είκοσι παρκάρουν σε κεντρικές αρτηρίες και πενήντα διαδηλώνουν κλείνοντας τη Σταδίου. Κυρίως, όμως, δημιουργείται κουλτούρα ανομίας, η οποία οδηγεί σε όλο και μεγαλύτερη ανομία. Μέχρι να φτάσουμε σε κάποιον Δεκέμβρη και στη χρεοκοπία.

Καθημερινή

Σήμερα στα σεμινάρια της Ερμούπολης παρακολούθησα μία παρουσίαση για το Πανεπιστήμιο των Ορέων. Μένει να αποδειχθεί αν θα είναι και των ωραίων. Πρόκειται ουσιαστικά για μία κραυγή αγωνίας για το μέλλον των ορεινών περιοχών της Κρήτης που εγκαταλείπονται εξαιτίας των οξυμμένων προβλημάτων και την εκπέμπει η πανεπιστημιακή κοινότητα της μεγαλονήσου.

Η νέα αυτή οργάνωση, η οποία σκοπό έχει να παρέμβει στη βάση της κοινωνίας αλλάζοντας τα πρότυπα ευημερίας, προστατεύοντας παράλληλα το ανθρώπινο και φυσικό περιβάλλον, και προβάλλοντας την ενίσχυση της παραδοσιακής οικονομίας και τον επαναπροσδιορισμό της ανθρώπινης ευτυχίας, αποτελείται τόσο από πανεπιστημιακούς όσο και από απλούς Κρήτες.

Αυτή η ομάδα λοιπόν επιχειρεί να πάρει την κατάσταση στα χέρια της, διεισδύοντας στον πυρήνα των προβλημάτων των κατοίκων των ορεινών περιοχών της Κρήτης, ώστε να ανακόψουν το κύμα φυγής του πληθυσμού και την έξαρση της παραβατικότητας ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους.

Στην κατεύθυνση αυτή, ιδρύθηκε το «Πανεπιστήμιο των Ορέων», το οποίο θα υλοποιεί το πρόγραμμά του βασιζόμενο στον συνδυασμό της επιστημονικής γνώσης και θα παράγει βιωματική γνώση για την ανάπτυξη προϋποθέσεων για βιώσιμη ανάπτυξη στην ορεινή και νησιωτική περιφέρεια.

Το πρόγραμμα του Πανεπιστημίου των Ορέων περιλαμβάνει τέσσερις παράλληλες δράσεις. Η πρώτη θα είναι τα ελεύθερα μαθήματα για το ευρύ κοινό με έμφαση στη λαϊκή παράδοση. Η δεύτερη αφορά τα παραδοσιακά επαγγέλματα και τις δεξιοτεχνίες. Η τρίτη θα επικεντρωθεί στην υγεία, στο δημογραφικό πρόβλημα και στη διατροφή, ενώ η τέταρτη δράση θα αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη, τον επαγγελματικό προσανατολισμό των νέων, την οικιστική πολιτική και το περιβάλλον. Στόχος είναι οι δράσεις αυτές να μην περιορίζονται στην απλή διδασκαλία, αλλά να υπάρχει αλληλεπίδραση, ώστε ο διδάσκων να διδάσκεται και ο διδασκόμενος να διδάσκει.

Σε μια εποχή που το Πανεπιστήμιο με την κλασική του δομή αμφισβητείται, η δράση αυτή φιλοδοξεί να αποτελέσει την «κοινωνική επέκταση» του πανεπιστημιακού ιδρύματος Κρήτης και να εξελιχθεί. Το εγχείρημα έχει ήδη αρχίσει να λειτουργεί πιλοτικά στο Οροπέδιο Λασιθίου, στον ορεινό Μυλοπόταμο και στο Οροπέδιο του Ομαλού στα Χανιά.

Περισσότερα: www.mountainsuniversity.gr

Είναι ενδιαφέρον να παρακολουθήσουν οι κοινωνιολόγοι τα δύο διαφορετικά μοντέλα ανάπτυξης που έχουν αναπτυχθεί στη μεγαλόνησο. Από τη μία έχουμε την περίπτωση Ζωνιανών που έχουν δημιουργήσει το δικό τους καπετανάτο. Εδώ και πολλά χρόνια, η Κρήτη ταλαιπωρείται από μιαν αρρωστημένη μετάλλαξη της λεβεντιάς σε μιαν ανεξήγητη αποδοχή της ανομίας και της κυριαρχίας οργανωμένων νταήδων. Τα Ζωνιανά, όπου ακόμη δοκιμάζεται η αποφασιστικότητα του κράτους, είναι η πιο κραυγαλέα απόδειξη μιας κατάστασης η οποία θέτει σε κίνδυνο την κοινωνία του νησιού. Μετά την κατάρρευση της κτηνοτροφίας άρχισαν να ζουν με τις επιδοτήσεις των Ε.Ε. αλλά όταν ήρθε ο έλεγχος από την Ένωση φυσικά αναγκάστηκαν να τους διώξουν. Μετά ήταν σχετικά εύκολο να διώξουν όλες τις αρχές. Λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα τα Ανώγεια έχουν αναπτύξει δημοτικούς μηχανισμούς απορρόφησης των κοινοτικών κονδυλίων και σημειώνουν αναπτυξιακή πρόοδο.

Το Πανεπιστήμιο των Ορέων είναι μία προσπάθεια να αξιοποιηθεί το ανθρώπινο κεφάλαιο και να αλλάξει το πρότυπο ευημερίας. Κάτι που σε λίγο θα το έχουμε ανάγκη σε όλη τη χώρα με το πρότυπο “μεζονέτα -πισίνα- τζιπ – ραχάτι” που έχουμε ενσωματώσει. Ισως λοιπόν μία πολιτική ανοησία, αυτή της διασποράς 70 πανεπιστημιακών τμημάτων σε κάθε χωριό της Ελλάδας να μετατραπεί σε συγκριτικό πλεονέκτημα και να γίνει μοχλός ανάπτυξης. Χρειαζόμαστε περισσότερες τέτοιες πρωτοβουλίες. Θέλουμε π.χ. το πανεπιστήμιο του γιαλού για τη Μύκονο και τη Ρόδο…

Οι έφηβοι, οι γονείς των οποίων τους βάφτισαν με κάποιο πολύ ασυνήθιστο όνομα, είναι πιο επιρρεπείς να διαπράξουν κάποια παράβαση του νόμου. Αυτό είναι το συμπέρασμα νέας έρευνας των επιστημόνων Ντέηβιντ Κάλιστ και Ντάνιελ Λι του πανεπιστημίου Σίπενμπουρσγκ της Πενσυλβάνια στις ΗΠΑ, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Social Science Quartely, σύμφωνα με την ηλεκτρονική υπηρεσία Live Science.

Οι δύο ερευνητές συνέκριναν τα μικρά ονόματα των ανήλικων αμερικανών παραβατών με αυτά του υπόλοιπου πληθυσμού και, αφού τα κατέταξαν σε μια λίστα με βάση το πόσο συνηθισμένα είναι, διαπίστωσαν ότι, ανεξάρτητα από άλλους παράγοντες (π.χ. χρώμα δέρματος), οι νεαροί με τα πιο ασυνήθιστα ονόματα είναι αυτοί που είναι πιθανότερο να μπλεχτούν με κάποια παράνομη δραστηριότητα.

Αν και τα ίδια τα ονόματα δεν είναι η αιτία της τάσης για παράβασης, οι ερευνητές εκτιμούν ότι η συσχέτιση ονόματος-παράβασης οφείλεται σε «παράγοντες που αυξάνουν την τάση για παραβατικότητα, όπως ένα μειονεκτικό οικογενειακό περιβάλλον, η διαμονή σε μια περιοχή με χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο και τα μονογονεϊκά νοικοκυριά».

Επίσης -και όχι λιγότερο σημαντικό- οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι ένα παράξενο όνομα καθιστά τα παιδιά στόχο διαφορετικής συμπεριφοράς (ειρωνικής, επιθετικής κλπ.) από τους συνομηλίκους τους στο σχολείο και τις παρέες, με συνέπεια τα παιδιά αυτά να δυσκολεύονται να αναπτύξουν φυσιολογικές σχέσεις και, από αντίδραση, να ρέπουν προς την παραβατικότητα. Ακόμα, οι νέοι μπορεί, συνειδητά ή υποσυνείδητα, να αντιδρούν έτσι επειδή δεν τους αρέσει το όνομά τους.

Ελεύθερος Τύπος

Μήπως εκείνο το Λαοκρατία να το ξανασκεφτόμαστε;