Σήμερα στα σεμινάρια της Ερμούπολης παρακολούθησα μία παρουσίαση για το Πανεπιστήμιο των Ορέων. Μένει να αποδειχθεί αν θα είναι και των ωραίων. Πρόκειται ουσιαστικά για μία κραυγή αγωνίας για το μέλλον των ορεινών περιοχών της Κρήτης που εγκαταλείπονται εξαιτίας των οξυμμένων προβλημάτων και την εκπέμπει η πανεπιστημιακή κοινότητα της μεγαλονήσου.
Η νέα αυτή οργάνωση, η οποία σκοπό έχει να παρέμβει στη βάση της κοινωνίας αλλάζοντας τα πρότυπα ευημερίας, προστατεύοντας παράλληλα το ανθρώπινο και φυσικό περιβάλλον, και προβάλλοντας την ενίσχυση της παραδοσιακής οικονομίας και τον επαναπροσδιορισμό της ανθρώπινης ευτυχίας, αποτελείται τόσο από πανεπιστημιακούς όσο και από απλούς Κρήτες.
Αυτή η ομάδα λοιπόν επιχειρεί να πάρει την κατάσταση στα χέρια της, διεισδύοντας στον πυρήνα των προβλημάτων των κατοίκων των ορεινών περιοχών της Κρήτης, ώστε να ανακόψουν το κύμα φυγής του πληθυσμού και την έξαρση της παραβατικότητας ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους.
Στην κατεύθυνση αυτή, ιδρύθηκε το «Πανεπιστήμιο των Ορέων», το οποίο θα υλοποιεί το πρόγραμμά του βασιζόμενο στον συνδυασμό της επιστημονικής γνώσης και θα παράγει βιωματική γνώση για την ανάπτυξη προϋποθέσεων για βιώσιμη ανάπτυξη στην ορεινή και νησιωτική περιφέρεια.
Το πρόγραμμα του Πανεπιστημίου των Ορέων περιλαμβάνει τέσσερις παράλληλες δράσεις. Η πρώτη θα είναι τα ελεύθερα μαθήματα για το ευρύ κοινό με έμφαση στη λαϊκή παράδοση. Η δεύτερη αφορά τα παραδοσιακά επαγγέλματα και τις δεξιοτεχνίες. Η τρίτη θα επικεντρωθεί στην υγεία, στο δημογραφικό πρόβλημα και στη διατροφή, ενώ η τέταρτη δράση θα αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη, τον επαγγελματικό προσανατολισμό των νέων, την οικιστική πολιτική και το περιβάλλον. Στόχος είναι οι δράσεις αυτές να μην περιορίζονται στην απλή διδασκαλία, αλλά να υπάρχει αλληλεπίδραση, ώστε ο διδάσκων να διδάσκεται και ο διδασκόμενος να διδάσκει.
Σε μια εποχή που το Πανεπιστήμιο με την κλασική του δομή αμφισβητείται, η δράση αυτή φιλοδοξεί να αποτελέσει την «κοινωνική επέκταση» του πανεπιστημιακού ιδρύματος Κρήτης και να εξελιχθεί. Το εγχείρημα έχει ήδη αρχίσει να λειτουργεί πιλοτικά στο Οροπέδιο Λασιθίου, στον ορεινό Μυλοπόταμο και στο Οροπέδιο του Ομαλού στα Χανιά.
Περισσότερα: www.mountainsuniversity.gr
Είναι ενδιαφέρον να παρακολουθήσουν οι κοινωνιολόγοι τα δύο διαφορετικά μοντέλα ανάπτυξης που έχουν αναπτυχθεί στη μεγαλόνησο. Από τη μία έχουμε την περίπτωση Ζωνιανών που έχουν δημιουργήσει το δικό τους καπετανάτο. Εδώ και πολλά χρόνια, η Κρήτη ταλαιπωρείται από μιαν αρρωστημένη μετάλλαξη της λεβεντιάς σε μιαν ανεξήγητη αποδοχή της ανομίας και της κυριαρχίας οργανωμένων νταήδων. Τα Ζωνιανά, όπου ακόμη δοκιμάζεται η αποφασιστικότητα του κράτους, είναι η πιο κραυγαλέα απόδειξη μιας κατάστασης η οποία θέτει σε κίνδυνο την κοινωνία του νησιού. Μετά την κατάρρευση της κτηνοτροφίας άρχισαν να ζουν με τις επιδοτήσεις των Ε.Ε. αλλά όταν ήρθε ο έλεγχος από την Ένωση φυσικά αναγκάστηκαν να τους διώξουν. Μετά ήταν σχετικά εύκολο να διώξουν όλες τις αρχές. Λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα τα Ανώγεια έχουν αναπτύξει δημοτικούς μηχανισμούς απορρόφησης των κοινοτικών κονδυλίων και σημειώνουν αναπτυξιακή πρόοδο.
Το Πανεπιστήμιο των Ορέων είναι μία προσπάθεια να αξιοποιηθεί το ανθρώπινο κεφάλαιο και να αλλάξει το πρότυπο ευημερίας. Κάτι που σε λίγο θα το έχουμε ανάγκη σε όλη τη χώρα με το πρότυπο “μεζονέτα -πισίνα- τζιπ – ραχάτι” που έχουμε ενσωματώσει. Ισως λοιπόν μία πολιτική ανοησία, αυτή της διασποράς 70 πανεπιστημιακών τμημάτων σε κάθε χωριό της Ελλάδας να μετατραπεί σε συγκριτικό πλεονέκτημα και να γίνει μοχλός ανάπτυξης. Χρειαζόμαστε περισσότερες τέτοιες πρωτοβουλίες. Θέλουμε π.χ. το πανεπιστήμιο του γιαλού για τη Μύκονο και τη Ρόδο…
Άρθρα (RSS)