Ο ορθόδοξος Κλήρος της εποχής της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης, ως γνωστόν, εκήρυττε, ότι ήταν «θέλημα Θεού» η Πόλη να τουρκέψει, «θεϊκή βούληση και τιμωρία», «Θεία Πρόνοια» και άλλα. Μέσα στα πλαίσια της «θέσης» αυτής της Εκκλησίας ήταν η εχθρότητά της κατά των Καθολικών της Ευρώπης, για την οποία καυχάται έως σήμερα. Αποτέλεσμα της εχθρότητας αυτής ήταν η αποτυχία της ένωσής της με την Καθολική Εκκλησία και η πτώση της Κωνσταντινούπολης στους Τούρκους, που κι αυτή συντελέστηκε με εσωτερική προδοσία. Κεντρικό πρόσωπο της τραγωδίας αυτής αποτέλεσε ο ανακηρυχθείς άγιος και στυλοβάτης της Ορθοδοξίας μητροπολίτης Εφέσου, Μάρκος ο Ευγενικός.
Κατά τις αρχές του 15ου αιώνα οι Τούρκοι χωρίς καμμία σχεδόν αντίσταση των τοπικών αρχόντων και με την βοήθεια των κληρικών είχαν εισβάλει στα Ελληνικά εδάφη ως «ελευθερωτές» απ’ τον βυζαντινό ζυγό. Γράφει ο Άγγλος συγγραφέας και περιηγητής R. Walpole στο έργο του «Travels in various Countries», σελ. 216 για την σχέση της Εκκλησίας με τους Τούρκους: …
… «Όταν οι ρασοφόροι είδαν την πρόοδο των τουρκικών όπλων στην Ανατολή επί του σουλτάνου Ορχάν (1.326-1.362) και φοβήθηκαν ενδεχόμενη πτώση της Κωνσταντινούπολης, έστειλαν αντιπροσωπία στην Προύσα, που ήταν τότε η πρωτεύουσα των Τούρκων, με πεσκέσι (χρηματικό δώρο) 14.000 τσεκινίων στον σουλτάνο και ζήτησαν, όπως οι κληρικοί συνεχίσουν να έχουν τις θρησκευτικές τους ελευθερίες, την εξουσία επί του λαού και την αποκλειστικότητα του Αγίου Όρους, όταν τα νικηφόρα στρατεύματά τους καταλύσουν την διοίκηση της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.» Πάντοτε κατά τον Walpole, ο Ορχάν δέχθηκε το πεσκέσι και την προδοσία των μοναχών, που παραδίδονταν σ’ αυτόν εκατό χρόνια προ της άλωσης της Πόλης. Ο σουλτάνος τους έδωσε σχετικό φιρμάνι (έγγραφο), το οποίο υπήρχε στις Καρυές κατά την επίσκεψη του Walpole στην Μακεδονία κατά τις αρχές του 19ου αιώνα.
Στην Ευρώπη οι Δυτικοί ετοιμάζονταν ν’ αντισταθούν στην προέλαση των Τούρκων στην Ουγγαρία και στην Πολωνία, αγνοώντας την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, που την θεωρούσαν χαμένη υπόθεση. Προ του οθωμανικού κινδύνου, που εξαπλωνόταν απειλητικά, ο αυτοκράτωρ Ιωάννης Η΄ Παλαιολόγος (όπως έπραξε και ο πατέρας του Μανουήλ Παλαιολόγος) παρεχώρησε στους Τούρκους πολλές περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης. Η κίνηση αυτή του έδωσε τα χρονικά περιθώρια να επιδιώξει τη βοήθεια των Δυτικών και του πάπα. Συνέχεια »