Terra Computerata

Κάθε φορά που οι στατιστικοί δείκτες «επικαιροποιούν» την ψυχρή πραγματικότητα, προκύπτουν διαπιστώσεις και προβληματισμοί αναφορικά με τα διαχρονικά ελλείμματα των σύγχρονων Δημοκρατιών και την αδυναμία αντίδρασής μας.

Οι εκπαιδευτικές ανισότητες και ο δομικός συσχετισμός τους με την ανέχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό εξακολουθούν με αμείωτη ένταση να ταλανίζουν τη σύγχρονη κοινωνία, αποδεικνύοντας ότι ο κίνδυνος της φτώχειας, της περιθωριοποίησης και της κοινωνικής εξαθλίωσης περνάει (και) μέσα από το εκπαιδευτικό μας σύστημα. 

Και επειδή τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύς λόγος για την κοινωνία της γνώσης και το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα το οποίο μπορεί να προκύψει μέσω της μάθησης, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να επιμένουμε σε μια ξεκάθαρη και ολοκληρωμένη προσέγγιση της μάθησης στον 21ο αιώνα. Στη ρητορική των ευρωπαϊκών πολιτικών, η μάθηση τεκμηριώνεται σε ένα τρίπτυχο το οποίο ακούγεται συχνά: γνώσεις, δεξιότητες, ικανότητες. Οσο και αν οι απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής επιβάλλουν τη διάκριση και την ανάδειξη των ποιοτικών διαφορών που απαιτούν τα νέα κοινωνικά και γνωστικά δεδομένα, η μάθηση σε όλες τις εκδοχές της οφείλει να καλλιεργείται στην ενότητά της, να είναι ολιστική, ενιαία και αδιαίρετη. Αυτό σημαίνει ότι η διάσπαση και ο κατακερματισμός της μάθησης σε γνώσεις που είναι αποκομμένες από τις δεξιότητες και ταυτόχρονα αποχωρισμένες από τις επιμέρους ικανότητες που συνδέονται με την άσκηση συγκεκριμένων λειτουργιών, θα οδηγήσει σε περαιτέρω αποδυνάμωση των παραγόμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων, με συνέπεια τα εκπαιδευτικά συστήματα να παράγουν όχι ολοκληρωμένους πολίτες αλλά, στην «καλύτερη περίπτωση», ένα τεχνικά πιστοποιημένο εργατικό δυναμικό χωρίς ανθρωπιστική παιδεία, κοινωνική, πολιτική και πολιτισμική συνείδηση. Για τον λόγο αυτό, οι γνώσεις, οι δεξιότητες και ικανότητες δεν μπορεί να καλλιεργούνται αποσπασματικά και τεμαχισμένα. Αντίθετα, θα πρέπει να προσλαμβάνονται ως ένα «ανοιχτό σύμπαν δυνατοτήτων», να σμιλεύονται στην ενότητά τους, να αντιμετωπίζονται ολιστικά, να καλλιεργούνται με σκοπό την αναζήτηση της προσωπικής ολοκλήρωσης και αυτοπραγμάτωσης και κατ’ επέκταση να συνεισφέρουν στην κοινωνική ανάπτυξη και ευημερία. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σε καμία σοβαρή μορφή εκπαίδευσης δεν νοείται θεωρία χωρίς πράξη, τεχνική χωρίς θεωρητική κατάρτιση, λόγος χωρίς δράση. Πρέπει ουσιαστικά να φροντίσουμε να επανασυνδεθεί η μάθηση (σε όλες τις εκδοχές της) με το ανθρωποκεντρικό υπόβαθρό της και κυρίως να μην εκφυλιστεί σε ένα αγοραίο σαφάρι αναζήτησης προσόντων χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα στην προσωπική, κοινωνική αλλά και ειδικότερα, στην επαγγελματική διαδρομή του ατόμου. 

Διαβάστε όλο το άρθρο του Νίκου Φωτόπουλου στην Ελευθεροτυπία

Εισάγονται πολλοί, αποφοιτούν λίγοι. Η ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση διευρύνθηκε την τελευταία δεκαετία με την ίδρυση νέων πανεπιστημίων και ΤΕΙ αλλά και αυτοτελών τμημάτων σε υπάρχοντα ιδρύματα, όμως ο αριθμός των αποφοίτων σε σχέση με τους εισακτέους μειώνεται συνεχώς. Περισσότεροι παίρνουν το εισιτήριο για τα ΑΕΙ, αλλά ο ενθουσιασμός τους ξεφουσκώνει γρήγορα. Αποτέλεσμα είναι να αυξάνεται ο αριθμός των «αιωνίων» φοιτητών αλλά και να πέφτει το επίπεδο του εκπαιδευτικού έργου στα ΑΕΙ.

Στατιστικά στοιχεία

Με βάση τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, το 2008 303.026 (εκ των οποίων 195.152 φοιτητές των πανεπιστημίων και 107.874 σπουδαστές των ΤΕΙ) όφειλαν ακόμη μαθήματα, παρότι είχαν τελειώσει τα κανονικά εξάμηνα σπουδών τους. Δηλαδή, βρίσκονται εκτός των κανονικών ετών ολοκλήρωσης των σπουδών κάθε σχολής. Από την άλλη, πέρυσι ενεγράφησαν στα ΑΕΙ 284.219 φοιτητές και σπουδαστές. Η θέσπιση της βαθμολογικής βάσης του 10 από το 2006 μπορεί να απέτρεψε νέους να εισάγονται σε ΑΕΙ με μέση βαθμολογία 3, 4, 5 ή 6 (όπως συνέβαινε έως και το 2005), δεν έκανε όμως πιο δελεαστικές τις σπουδές σε όσους εισάγονται. Το γεγονός ότι οι «αιώνιοι» έχουν ξεπεράσει τους ενεργούς φοιτητές και ότι πολλοί λιγότεροι αποφοιτούν τα τελευταία χρόνια σε σύγκριση με μία δεκαετία νωρίτερα, αποτελούν σημάδια έκπτωσης της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Αρθρο του Απ. Λακασά στην Καθημερινή

Η Στατιστική Υπηρεσία της Αυστραλίας ανακοίνωσε χθες ότι η Ελλάδα είναι η πέμπτη χώρα στον κόσμο και η δεύτερη στην Ευρώπη με τα μεγαλύτερα σπίτια. Στην παγκόσμια κατάταξη πρώτη έρχεται η Αυστραλία και ακολουθούν ΗΠΑ, Νέα Zηλανδία, Δανία, Ελλάδα και Βέλγιο. Στην Ευρώπη, τα μεγαλύτερα σπίτια και διαμερίσματα έχει η Δανία, δεύτερη έρχεται η Ελλάδα με επιφάνεια κατοικιών 126 τ. μ. κατά μέσο όρο.

…Επιθυμούμε μεγάλα σπίτια για να αποκτήσουμε ταυτότητα; Κάποτε, οι μονοκατοικίες φιλοξενούσαν τρεις γενιές: παππούδες και γιαγιάδες, γονείς, παιδιά – εγγόνια. Η οικογένεια πολυμελής, οι καθημερινές τελετουργίες απλώνονταν σε περισσότερα τετραγωνικά, που έφταναν σε αυλές, ακόμη και σε κήπους. Η Αθήνα, ώς τα μέσα του περασμένου αιώνα, είχε εντελώς διαφορετική αισθητική κατοικιών και σχέσεων.

Στις αρχές του 21ου, οι παππούδες ζουν με μετανάστριες και τα παιδιά πασχίζουν για την ανεξαρτησία τους, αναζητώντας ζωτικό χώρο.…Τα 126 τ. μ, κατά μέσο όρο, δεν μας κάνουν λιγότερο επιθετικούς, περισσότερο ανεκτικούς ή ευτυχισμένους. Δεν μας κάνουν να υποφέρουμε καλύτερα την μετριότητα ή την αποτυχία, να προσβλέπουμε σ’ ένα λιγότερο ερειπωμένο μέλλον, περισσότερο συντροφικό, κοινωνικό, επικοινωνιακό.

Είτε πρόκειται για 126 είτε για 60 τ. μ, όταν πέφτει το φως η μόνη αντανάκλαση από τα παράθυρα είναι το γαλακτώδες της τηλεοπτικής οθόνης. Εκεί βρίσκει καταφύγιο το φαντασιακό, αδρανεί η επιθυμία, ναρκώνεται για λίγο ο θυμός, παίρνει σχήμα η κούραση και η παραίτηση. Είναι ίσως η μόνη στιγμή που τα τετραγωνικά δεν παίζουν κανένα ρόλο και η ισοπολιτεία αποκτάει υπόσταση.

Καθημερινή

Ο Μανόλης Δρεττάκης μιλά τη γλώσσα των αριθμών στην Ελευθεροτυπία:

Οι αλλοδαποί γονείς αυξήθηκαν κατά 93.040 ή κατά 438%! Το σύνολό τους αντιπροσώπευε το 1997/98 το 1,4% του μαθητικού δυναμικού της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ το 2007/08 το ποσοστό αυτό εξαπλασιάστηκε και έφτασε το 8,7%. Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στα δημοτικά και ακολουθούν τα γυμνάσια, τα ενιαία λύκεια και τα ΤΕΕ. Η μεγάλη αύξηση στα δημοτικά σχολεία οφείλεται κυρίως στις γεννήσεις στη χώρα μας από αλλοδαπές μητέρες.

Οπως αναφέραμε στο άρθρο της 26.2.09 οι γεννήσεις από αλλοδαπές μητέρες αποτελούν γύρω στο 17% του συνόλου των γεννήσεων τα τελευταία χρόνια. Κατά συνέπεια, η τάση αύξησης των μαθητών με αλλοδαπούς γονείς στην πρωτοβάθμια και, στη συνέχεια, στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση θα συνεχιστεί.

Με δεδομένο ότι ένα μεγάλο ποσοστό των οικογενειών των μεταναστών θα μείνουν μόνιμα στην Ελλάδα, είναι σαφές ότι τα περισσότερα παιδιά τους θα μείνουν και θα σταδιοδρομήσουν στη χώρα μας. Είναι, επομένως, αναγκαίο να υπάρξει μια ριζική αλλαγή στην πολιτική που ακολουθείται για τα παιδιά αυτά, τα οποία θα πρέπει να γίνουν ισότιμοι Ελληνες πολίτες. Για τον σκοπό αυτόν θα πρέπει: