Terra Computerata

Η μία μετά την άλλη έδρες νεοελληνικών σπουδών σε πανεπιστήμια του εξωτερικού καταργούνται και καθηγητές ζητούν από την Ελλάδα να τείνει χείρα βοηθείας. Στη φωτογραφία φοιτητές Eλληνικών στο Πανεπιστήμιο της Σαγκάης.

Ακόμα δεν μπορούν να ξεπεράσουν το σοκ. Πέρυσι, οι καθηγητές του Τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών του Κρατικού Πανεπιστημίου Τιφλίδας διαπίστωσαν ότι από τους 750 φοιτητές που γράφτηκαν στη Φιλοσοφική Σχολή, το 20% διάλεξαν ως ξένη γλώσσα τα τουρκικά, ενώ μόλις το 1% επέλεξε τα νεοελληνικά. Ποιος να το πίστευε ότι ένα τμήμα στο οποίο κάποτε για μια θέση συναγωνίζονταν πέντε φοιτητές, σήμερα θα αντιμετώπιζε το ενδεχόμενο κατάργησης λόγω του περιορισμένου ενδιαφέροντος (αντίθετα, η Διεύθυνση του Πανεπιστημίου αναγκάστηκε να καλέσει επιπλέον καθηγητές της τουρκικής). Και το παράδειγμα αυτό δεν είναι ούτε τυχαίο ούτε μεμονωμένο.

Αργά αλλά σταθερά τα τελευταία χρόνια, η μία μετά την άλλη έδρες νεοελληνικών σπουδών σε πανεπιστήμια του εξωτερικού καταργούνται, με κύριες αιτίες τη μείωση του αριθμού των φοιτητών αλλά -όπως όλα δείχνουν- και την έλλειψη ενδιαφέροντος από πλευράς ελληνικής Πολιτείας. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Πολιτισμού, μόλις την τελευταία πενταετία έχουν καταργηθεί οι έδρες Νεοελληνικών Σπουδών στα γερμανικά πανεπιστήμια Bochum, Λειψίας (η έδρα του Πανεπιστημίου της Λειψίας ήταν από τις αρχαιότερες της Ευρώπης) και Mainz, στο Πανεπιστήμιο της Σουηδίας και στο Πανεπιστήμιο της Ολλανδίας (σήμερα λειτουργεί η «μισή» έδρα και αναμένονται εξελίξεις). Πριν από λίγες ημέρες, επίσης, ανακοινώθηκε η κατάργηση της έδρας Νεοελληνικών στο Πανεπιστήμιο Ανατολικών Σπουδών της Νάπολης μετά 127 χρόνια συνεχούς λειτουργίας! Αξίζει να σημειωθεί ότι το ΥΠΠΟ αναφέρει ότι τα παραπάνω στοιχεία δίδονται με κάθε επιφύλαξη «ως προς την ύπαρξη και άλλων περιπτώσεων όπου δεν υπάρχει σχετική πληροφόρηση»… Το βέβαιο είναι πάντως ότι εκεί όπου «αφαιρούνται» τα νεοελληνικά, εισέρχονται δυναμικά τμήματα ιαπωνικών, κινεζικών και ινδικών, των γλωσσών, δηλαδή των αναπτυσσόμενων βιομηχανικά κρατών.

Καθημερινή

Το ζήτημα της γλώσσας σήμερα είναι πολιτικό. Σε μια παγκοσμιοποιημένη εποχή, όπου τα πάντα αναδιοργανώνονται και επικρατούν η επιχειρηματική λογική και η τεχνολογία, όλα δείχνουν ότι πηγαίνουμε στην κυριαρχία γλωσσών εργασίας, με κυρίαρχα βέβαια τα αγγλικά. Ποιο θα είναι το μέλλον της ελληνικής γλώσσας στη νέα εποχή; Θα παραμείνει μια γλώσσα ζωντανή ή θα γίνει μια νεκρή γλώσσα που θα γνωρίζουν κάποιοι εκκεντρικοί εξειδικευμένοι ερευνητές; Κάτι σαν τα? ιερογλυφικά, τα σανσκριτικά, τα σουαχίλι και τη? γραμμική Β?;

Στα δραματικά αυτά ερωτήματα, που δυστυχώς δεν είναι καθόλου υπερβολικά, ο ρόλος των Νεοελληνικών Σπουδών στο εξωτερικό αναβαθμίζεται και χρειάζεται να επαναπροσδιοριστεί. Οι έδρες Νεοελληνικών Σπουδών, που σήμερα βρίσκονται σε ολόκληρο τον πλανήτη, αποκτούν εθνική σημασία. Ανάλογα κρίσιμος γίνεται και ο ρόλος της ελληνικής Πολιτείας για τη στήριξη και αξιοποίησή τους.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Πολιτισμού οι έδρες Νεοελληνικών Σπουδών σε πανεπιστήμια του εξωτερικού ξεπερνούν τις 170. Αν όμως συμπεριλάβουμε γενικότερα τις έδρες αρχαίων ελληνικών και κλασικών σπουδών ο αριθμός διπλασιάζεται. Βρίσκονται σε όλη την Ευρώπη, τις βαλκανικές χώρες, τη Ρωσία, τη Λιθουανία και την Ουκρανία, αλλά και στην Αμερική, στην Αυστραλία και στη Λατινική Αμερική.

Ερευνα του ΕΤ για τις έδρες ΝΕ σπουδών