Terra Computerata

H αδιάλειπτη συντροφιά που κρατούσαν κάποια ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη στο συνθέτη Θάνο Μικρούτσικο ήρθε η ώρα να μετουσιωθούν σε ένα νέο, δημιουργικό έργο υπό την αιγίδα του Ιanos. Ένα έργο συνολικό, που περιλαμβάνει επιλεγμένα ποιήματα, κείμενα, επτά προσωπογραφίες του Καβάφη από τον Γιάννη Ψυχοπαίδη και φυσικά δέκα τραγούδια με μελοποιημένα ποιήματα του Αλεξανδρινού ποιητή. Η συνάντηση του μουσουργού με τον ποιητή δεν είναι τυχαία. Η ποίηση ηχούσε στο οικογενειακό σπίτι στην Πάτρα από τότε που ήταν παιδί, καθώς ο πατέρας του Στέργιος απήγγειλε Καρυωτάκη, Λαπαθιώτη, Χατζόπουλο, Μπάρα, Σαραντάρη. Εξάλλου, αρκετά χρόνια αργότερα, έμελλε ένας ποιητής, ο Νίκος Καββαδίας, να χαρίσει στον Θάνο Μικρούτσικο ένα δημιουργικό κύκλο που ταυτίστηκε με τη μουσική του έκφραση.

Όπως σημειώνει ο Γιώργος Μονεμβασίτης στην έκδοση του Ιanos, ήταν ο Καβάφης αυτός που βασάνισε περισσότερο τον Θάνο Μικρούτσικο: για πρώτη φορά προσπάθησε να μελοποιήσει το λόγο του το 1971, αλλά τα ποιήματα «του αντιστέκονταν». Τέσσερα χρόνια μετά συνέθεσε το Αποχαιρετισμός και Αντιθέσεις, τριμερές έργο για υψίφωνο, βαρύτονο, αφηγητή, με μελοποιημένα κείμενα των Καβάφη, Σεφέρη Ρίτσου, Μπρεχτ. Και πάλι ο Μικρούτσικος αισθανόταν πως δεν είχε εκπληρώσει την αποστολή του. Η «ένωσή» του με τον ποιητή προέκυψε ουσιαστικά μέσω της συνεργασίας του με τον Ανρί Ρονς για την παράσταση Ο γέρος της Αλεξάνδρειας σε κείμενα Καβάφη και Λόρενς Ντάρρελ. Η πρώτη παράσταση έγινε στις Βρυξέλλες το 1982 και την επόμενη χρονιά ηχογραφήθηκε ο κύκλος τραγουδιών Ο Γέρος της Αλεξάνδρειας. Είκοσι χρόνια μετά, ετοιμάζοντας το πρόγραμμα ενός αφιερώματος στην τραγουδοποιία του από το Μέγαρο Μουσικής, συνέθεσε το ποίημα Για να ‘ρθουν.

Αναφερόμενος στο βιβλίο-CD ο Θάνος Μικρούτσικος, σημειώνει: «Δεν μου πέρασε από το μυαλό να γίνω ανθολόγος ποίησης, πόσο μάλλον όταν πρόκειται για τον Καβάφη, τον οποίο θεωρώ από τους μεγαλύτερους ποιητές παγκοσμίως. Όλα του τα ποιήματα ανεξαιρέτως τα θεωρώ σπουδαία, είτε τα αναγνωρισμένα είτε τα ανέκδοτα. Έτσι κι αλλιώς δεν είμαι ούτε φιλόλογος, ούτε κριτικός της ποίησης. Είμαι ένας καλλιτέχνης που λατρεύει την Ποίηση και τους Ποιητές, και μια από τις εμμονές μου είναι να ξεκλειδώνω μουσικά τους κόσμους τους. Το μοναδικό λοιπόν κριτήριο για την επιλογή των ποιημάτων του Καβάφη ήταν πολύ προσωπικό: ποια ποιήματα του Αλεξανδρινού -είτε μελοποιήθηκαν από μένα είτε όχι- με ακολουθούσαν συνεχώς σε πολλές φάσεις της ζωής μου, ποια με συντρόφευσαν αδιαλείπτως όλα αυτά τα χρόνια, ποια με ταξιδεύουν σε κόσμους που δεν υπάρχουν πια, ποια με πονάνε, ποια με συνθλίβουν…».

Το βιβλίο-CD o Kαβάφης του Θάνου Μικρούτσικου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ianos περιλαμβάνει 10 συνθέσεις του Μικρούτσικου σε νέα μουσική επεξεργασία και ενορχήστρωση. Ανάμεσα στα ποιήματα του Κ. Π. Καβάφη, ο συνθέτης επέλεξε να μελοποιήσει στη συγκεκριμένη έκδοση τα εξής: «Επέστρεφε», «Σύγχυσις», «Ο Γενάρης του 1904», «Μονοτονία», «Για να ‘ρθουν», «Επήγα», «Επιθυμίες», «Ο Δεκέμβρης του 1903», «105 αργότερα», «Η πόλις». Στο CD τραγουδούν οι Κώστας Θωμαΐδης, Θόδωρος Δημήτριεφ, Σάκης Μπουλάς και Γεωργία Συλλαίου.

Για να μη με καταραστείτε να σας εξομολογηθώ την αμαρτία μου, ότι όταν το άκουσα κάπως απογοητεύτηκα. Εγκεφαλική προσέγγιση η οποία κατά την ταπεινή μου άποψη δε συνάντησε την καβαφική ατμόσφαιρα.

LIFO