Terra Computerata

Στην εποχή της μεγέθυνσης των οθονών και όντας εξασκημένοι στην κατανάλωση εικόνων, η έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη της συλλογής έργων Θεόφιλου της Εμπορικής Τράπεζας μας προσφέρει την ευκαιρία να θυμηθούμε ή να ανακαλύψουμε ένα κομμάτι «της ελληνικής ευαισθησίας», όπως αναφέρει ο Τσαρούχης, του βαθύτερου εαυτού μας. Εξ ου και ο πρόεδρος του μουσείου, Αγγελος Δεληβορριάς, επεσήμανε στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου πως «η έκθεση θα μας θυμίσει πράγματα που δεν θα έπρεπε να έχουμε λησμονήσει». Ητοι την ικανότητα να αντικρίζουμε με αθωότητα τον κόσμο.

Η συλλογή, που εκτίθεται για πρώτη φορά στο σύνολό της, περιλαμβάνει 20 έργα του ζωγράφου που συγκεντρώθηκαν στη δεκαετία του ’80 και πίνακες που ανήκουν στη δεύτερη περίοδο της δουλειάς του, εκείνη της Μυτιλήνης, όπου ο Θεόφιλος κατέχει πλέον -όπως λέει ο Τσαρούχης- τη χρωματική του παλέτα, δημιουργώντας πιο ζωντανά έργα. Στην έκθεση εκτίθεται η προτομή του ζωγράφου που φιλοτέχνησε ο Μιχάλης Τόμπρος, ενώ προβάλλεται και το «Παρασκήνιο» «2003 – Θεόφιλος ξανά;» σε σκηνοθεσία Λάκη Παπαστάθη.

Καθημερινή

Φορούσε πάντα φουστανέλα κι ας μην ήταν η φορεσιά της πατρίδας του, μια κάπα χειμώνα- καλοκαίρι και στα πόδια τσαρούχια, που από τις πολλές σόλες ήταν ασήκωτα. Στο χέρι βαστούσε μπαστούνι και σε έναν τορβά που κρεμόταν στον ώμο του έμπηγε ένα ξύλο με μια σημαία βυζαντινή, με τον αετό. Την παράξενη εμφάνιση συμπλήρωναν μακριά μαλλιά δεμένα κότσο με ένα κορδόνι, όπως κάνουν οι παπάδες, μεγάλα νύχια αλλά και μια ήρεμη, απόκοσμη έκφραση. Ετσι περιγράφουν τον Θεόφιλο όσοι τον γνώρισαν. Εναν πράο άνθρωπο που δεν έπινε, δεν κάπνιζε, απέφευγε τον κόσμο και δεν πήγαινε ποτέ σε καφενείο ή σε διασκεδάσεις αλλά ούτε και στην εκκλησία, παρ΄ ότι ζωγράφιζε εικόνες αγίων. Στα τέλη του 19ου με αρχές του 20ού αιώνα όλα αυτά συγκεντρωμένα σε ένα πρόσωπο δεν μπορούσε παρά να συνθέτουν σκάνδαλο. Αλλά ειδικά στην περίπτωση του Θεόφιλου δημιουργούσαν εύκολο στόχο αποδοκιμασιών, χλευασμού, σκληρότητας. Εκείνος δεν γνώριζε ότι τα σύνεργα της ζωγραφικής, που έκρυβε στο σελάχι της φουστανέλας του, ήταν το μεγαλύτερο όπλο. Θα έπρεπε να περάσουν πολλά χρόνια και μόνο προς το τέλος της ζωής του κάποιοι θα τον αναγνώριζαν. Και αρκετά χρόνια ακόμη για να δημιουργηθεί ο μύθος γύρω από το όνομά του. Η έκθεση που γίνεται σε λίγες μέρες, από τις 15 Σεπτεμβρίου, στο Μουσείο Μπενάκη με έργα του από τη συλλογή της Εμπορικής Τράπεζας, ξαναφέρνει τον Θεόφιλο Χατζημιχαήλ στο προσκήνιο. Είναι μια ευκαιρία γνωριμίας για τους νεότερους και μια αποτίμησή του στον 21ο αιώνα.

Μουσείο Μπενάκη (Κουμπάρη 1 και Βασιλίσσης Σοφίας, «Θεόφιλος, έργα από τη συλλογή της Εμπορικής Τράπεζας».

www.tovima.gr