Terra Computerata

Αύριο Τετάρτη 26/5 θα πραγματοποιηθούν τα πολυαναμενόμενα εγκαίνια της επανέκθεσης των μεταβυζαντινών συλλογών του Βυζαντινού Μουσείου με τίτλο «Από το Βυζάντιο στη Νεώτερη Εποχή». Το καλοκαίρι του 2004 είχε ανοίξει στο κοινό η μόνιμη έκθεση των Βυζαντινών Συλλογών που κάλυπτε την εποχή από τον 4ο έως και τον 15ο αιώνα μ.Χ. Η νέα ολοκληρωμένη επανέκθεση η οποία θα απλώνεται σε έναν εκθεσιακό χώρο 1.400 τ.μ. καλύπτει χρονικά την περίοδο από την Αλωση μέχρι και τον 20ό αιώνα. Τα εκθέματα, τα περισσότερα από τα οποία θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά, αναδεικνύονται σε σχέση με το κοινωνικό, πολιτιστικό και πολιτικό πλαίσιο της εποχής από την οποία προέρχονται.

Η σύλληψη της μουσειολογικής πρότασης, η οργάνωση, ο συντονισμός αλλά και η υλοποίηση του σύνθετου αυτού διεπιστημονικού, συλλογικού έργου οφείλονται στον επί δέκα χρόνια διευθυντή του Βυζαντινού Μουσείου Δημήτρη Κωνστάντιο που χάθηκε πρόσφατα.

Στην πρώτη μεγάλη ενότητα παρουσιάζεται η εντυπωσιακή πνευματική και καλλιτεχνική κινητικότητα και παραγωγή που, παρά την πολιτική παρακμή της βυζαντινής αυτοκρατορίας, χαρακτηρίζει τον 14ο και 15ο αιώνα και στην ουσία εκτείνεται χρονικά και στην μετά την Αλωση εποχή. Ακολουθούν οι ενότητες «Η Ενετική κυριαρχία και οι Γραικοί», «Κοινωνία και Τέχνη στη Βενετική Κρήτη», «Η τέχνη στα Επτάνησα: Είδος μεικτό αλλά νόμιμο», «Από το Ανθίβολο στην Εικόνα» ενώ η τρίτη μεγάλη ενότητα με τίτλο «Η Οθωμανική κατάκτηση και το γένος» καλύπτει εκφάνσεις του βίου και του πολιτισμού των Ρωμιών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στα μετά την Αλωση χρόνια σε πέντε υποενότητες.

Καθημερινή

Ενα «ενεργό μουσείο του σήμερα», που κρατάει ζωντανό το ενδιαφέρον του κοινού. Ετσι οραματιζόταν το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο ο διευθυντής του Δημήτρης Κωνστάντιος, που έφυγε από τη ζωή πριν από λίγον καιρό.

Και για τον λόγο αυτό σχεδίαζε μια αίθουσα περιοδικών εκθέσεων για την προβολή της σύγχρονης τέχνης που «συνομιλεί» με τον βυζαντινό πολιτισμό.

Αυτός ο χώρος ανοίγει πρώτη φορά για το κοινό με την έκθεση «Το Βυζάντιο και η νεότερη τέχνη. Η πρόσληψη της βυζαντινής τέχνης στην ελληνική ζωγραφική του α’ μισού του 20ού αιώνα».

Στην έκθεση παρουσιάζονται 50 έργα από τους σημαντικότερους ζωγράφους της περιόδου (Κωστής Παρθένης, Φώτης Κόντογλου, Νίκος εγγονόπουλος, Γιάννης Τσαρούχης, Σπύρος Παπαλουκάς, Σπύρος Βασιλείου, Αγήνορας Αστεριάδης και Πολύκλειτος Ρέγκος), πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φορά.

Διαρθρώνεται σε πέντε θεματικές ενότητες:
1. Κωστής Παρθένης, ο δάσκαλος και εισηγητής του διαλόγου με τη βυζαντινή τέχνη.
2. Το ταξίδι στο Άγιον Όρος: η ανακάλυψη της βυζαντινής τέχνης· η παραγωγή  αντιγράφων.
3. Ο Φώτης Κόντογλου και οι μαθητές του.
4. Oι θρησκευτικές παραγγελίες.
5. Η επίδραση της βυζαντινής τέχνης στην κοσμική παραγωγή.

Το πέρασμα «Από το Βυζάντιο στη νεότερη εποχή», η μακρά περίοδος από την άλωση της Κωνσταντινούπολης ως τις αρχές του 20ού αιώνα, καλύπτεται από τη νέα, μόνιμη έκθεση του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, η οποία θα εγκαινιαστεί εντός του φθινοπώρου. Περί τα 750 είναι τα αντικείμενα που θα εκτεθούν, και μάλιστα τα περισσότερα για πρώτη φορά, ενώ περιλαμβάνεται επίσης θησαυρός 1.000 νομισμάτων! Τα εκθέματα αναδεικνύονται σε χώρο 1.400 τ.μ., ενώ παράλληλα ολοκληρώνεται διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του μουσείου, έκτασης 25 στρεμμάτων, όπου θα λειτουργούν υπαίθριες εκθέσεις, μικρό θέατρο και αναψυκτήριο.

Η συλλογή «Από το Βυζάντιο στη νεότερη εποχή» ολοκληρώνει τη μόνιμη έκθεση και αποδεικνύει τις δυνατότητες του νέου του κτιρίου. Μία δεκαετία προετοίμαζαν την έκθεση.
Η έκθεση που προετοιμαζόταν μία δεκαετία (και για την οποία εργάστηκαν περισσότεροι από 25 επιστήμονες) καλύπτει χρονικά την περίοδο από την Αλωση μέχρι και το νέο ελληνικό κράτος και έρχεται να συμπληρώσει το πρώτο τμήμα της νέας μόνιμης έκθεσης των βυζαντινών συλλογών του ΒΧΜ (του 2004).

Σε έναν νέο χώρο 1.400 τ.μ. εκτίθενται στο κοινό 1.745 αντικείμενα, τα περισσότερα για πρώτη φορά. Ενδεικτικά αναφέρουμε 243 εικόνες, 30 τοιχογραφίες, 24 γλυπτά, 67 κεραμικά, 134 χαρτώα πάσης φύσεως, 7 πίνακες, 194 μικροαντικείμενα, 34 υφάσματα και ένας θησαυρός 1.000 νομισμάτων.

«Τα εκθέματα αναδεικνύονται με βάση το κοινωνικό, πολιτιστικό και πολιτικό πλαίσιο της εποχής, γι αυτό και μιλάμε ουσιαστικά για την πρώτη, οργανωμένη από μουσείο έκθεση της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου», σημειώνει ο διευθυντής του μουσείου, Δημήτριος Κωνστάντιος.

Άρθρο της Αντιγόνης Καράλη στο Έθνος

www.byzantinemuseum.gr