Με… προσγείωσε το σχόλιο καθηγητή να μην επιρρίπτω την ευθύνη για την εικόνα του δημόσιου σχολείου μόνο στους εκπαιδευτικούς. Αφορμή ήταν πρόσφατο κείμενο όπου ανέφερα ότι «η ελληνική εκπαίδευση, ως το μεγαλύτερο τμήμα του ελληνικού Δημοσίου, έχει τα ίδια προβλήματα που έχει όλος ο δημόσιος τομέας. Είναι νωχελική, βολεμένη, απαξιωμένη».
Η απαξίωση της ελληνικής εκπαίδευσης είναι πρόβλημα σύνθετο, και μοιάζει με φαύλο κύκλο. Επί χρόνια το σχολείο δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί στις ανάγκες των παιδιών για ανάπτυξη απαραίτητων δεξιοτήτων (όπως η καλή γνώση αγγλικών και πληροφορικής) και για συμμετοχή σε δραστηριότητες (αθλητικές κλπ.). Ταυτόχρονα -και με ευθύνη των ισχυρών εκπαιδευτικών συντεχνιών- το εκπαιδευτικό έργο κατέληξε μια στείρα αναπαραγωγή γνώσεων οι οποίες, όπως παρουσιάζονται, αφήνουν αδιάφορο τον μαθητή. (Μετά τον καταστροφικό σεισμό στη Χιλή μαθητής της Β΄ Γυμνασίου με ρώτησε πού βρίσκεται η χώρα, και όταν του απάντησα στη Λατινική Αμερική, τη θυμήθηκε, καθώς η εθνική ποδοσφαιρική ομάδα της χώρας κοντραρίστηκε με την αγαπημένη του Βραζιλία για τα προκριματικά του Μουντιάλ του προσεχούς Ιουνίου).
Για την απαξίωση του δημόσιου σχολείου, μερίδιο ευθύνης φέρει και η ελληνική οικογένεια, που από νωρίς μπαίνει στον αγώνα αντοχής ώστε στα 18 του το παιδί να είναι πανέτοιμο να περάσει στο πανεπιστήμιο. Φροντιστήρια από νωρίς -ακόμη και από το Δημοτικό- σε δύο γλώσσες ώστε το παιδί να έχει πάρει το δίπλωμα, ώστε με τη λήξη του γυμνασίου και μετά να… μπουκωθεί με τα φροντιστήρια προετοιμασίας για τις πανελλαδικές εξετάσεις. Εχουν σκεφτεί οι γονείς τις καταστροφικές συνέπειες αυτού του μαραθώνιου για το παιδί;
Ευθύνη έχει και η πολιτεία. Το υπουργείο Παιδείας δεν έχει δώσει ποτέ κάποιο κίνητρο στους εκπαιδευτικούς, ώστε οι ίδιοι να βελτιώσουν τη δουλειά τους. Και δεν μιλώ για χρήματα. Οχι χρήματα! Κυρίως, αξιολόγηση σοβαρή που να επιβραβεύει τους αρίστους και να βοηθά τους υπολοίπους. Οι εκπαιδευτικοί είναι λειτουργοί και υπάρχουν πολλοί που ένα «μπράβο» θα τους δώσει φτερά. Φτάνει η επιβράβευση να είναι αξιοκρατική και όχι με κομματικά κριτήρια, όπως συνέβη όλες τις προηγούμενες δεκαετίες όπου οι κομματικοί μηχανισμοί (πολλές φορές σε αγαστή συνεργασία των δύο ισχυρών κομμάτων) καθόριζαν τις κρίσεις των εκπαιδευτικών για την ανάληψη θέσεων ευθύνης.
Ετσι, η πραγματικότητα προσγειώνει τους εκπαιδευτικούς, δικαιολογώντας εν μέρει την απογοήτευσή τους με τα γνωστά αποτελέσματα (αδιαφορία κ.λπ.). Ομως, είναι πλέον ξεπερασμένη η νοοτροπία να μεταθέτουμε τις ευθύνες την ίδια στιγμή που, σε συνθήκες απόλυτης Δημοκρατίας, μπορούμε να αναλάβουμε δράση. Ο εκπαιδευτικός είναι το επίκεντρο της σχολικής διαδικασίας. Και φωνή έχει και τις θεσμικές διόδους για να διεκδικήσει κάτι καλύτερο για τη δουλειά του πέρα από χρήματα. Ας μην παραπονιούνται, λοιπόν, οι εκπαιδευτικοί όταν τους προσάπτουν ότι την κρίσιμη στιγμή επιδεικνύουν τη δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία του ωχαδελφισμού και του βολέματος.
Άρθρο του Απ. Λακασά στην Καθημερινή
Αυτό το Σαββατοκύριακο το Υπουργείο μας καλεί σε μία γιορτή. Θα βραβευτούν οι καινοτόμοι εκπαιδευτικοί. Σίγουρα το Υπουργείο κάνει μία κίνηση για να ενισχύσει την εικόνα των εκπαιδευτικών. Δεν είναι όλοι λουφαδόροι, ιδιαιτεράκηδες και κομματόσκυλα. Αλλά μήπως όλη αυτή η φιέστα στήθηκε λίγο βιαστικά; Η πρόσκληση απευθυνόταν στους ήδη βραβευθέντες. Από οποιονδήποτε διαγωνισμό; Ναι, δεν διευκρινιζόταν. Ισως το ΥΠΕΠΘ δεν ήξερε ότι υπάρχουν μερικοί που αλληλοβραβεύονται μέσα από τις ενώσεις -τύπου δικτυακά καφενεία- που έχουν στήσει. Αν ήθελε επίσης να έχει κάποια βαρύτητα, δεν θα έπρεπε να μας ανακοινώσει την κριτική επιτροπή που από όλες τις συμμετοχές κατέληξε σε 100 και τα κριτήρια της; Μήπως κάποιοι βιάζονται να δείξουν έργο στην πλάτη μερικών εργατικών εκπαιδευτικών;