Ζωγράφος, γλύπτης, αρχιτέκτονας, εφευρέτης, ανατόμος, βοτανολόγος, ζωολόγος, φυσικός επιστήμονας, γεωγράφος, σκηνογράφος, ενδυματολόγος, ο πανεπιστήμονας Λεονάρντο Ντα Βίντσι ήταν “δουλευταράς της παλιάς σχολής”. Η λέξη μεγαλοφυία του πέφτει λίγο στενή.
«Όσο για το κατά πόσον εγώ διαθέτω όλα αυτά τα προσόντα, αυτό θα το κρίνουν τα εκατόν είκοσι βιβλία που έχω γράψει: ναι ή όχι. Το μόνο εμπόδιο που συνάντησα σε αυτά δεν ήταν ούτε η φιλαργυρία ούτε η αμέλεια, αλλά μόνο η έλλειψη χρόνου. Αντίο». Τάδε έφη Λεονάρντο ντα Βίντσι στα σημειωματάριά του. Άλογο κούρσας. Σαρωτική προσωπικότητα. Τρομοκρατικά ευφυής. Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι έζησε στον Μεσαίωνα και ασχολήθηκε επιτυχώς με τα πάντα. Θεωρητικός στοχασμός και πρακτική εφαρμογή, επιστήμη και τέχνη.
Κανένα στεγανό δεν στάθηκε ικανό να ανακόψει τη δημιουργική του ορμή.
Στη συγκεκριμένη έκδοση συγκεντρώνονται και ταξινομούνται ορισμένες από τις πάμπολλες καταγραφές του πανεπιστήμονα στα σημειωματάριά του.
Τα λόγια συνοδεύονται από σκίτσα. Η εκτεταμένη εισαγωγή της επιμελήτριας του τόμου, Έμμας Ντίκενς, εντάσσει το φαινόμενο Ντα Βίντσι στον καιρό και στον τόπο του. Η αφήγηση της επιμελήτριας αναπτύσσεται ευθύγραμμα στον άξονα του χρόνου και τοποθετεί το φαινόμενο Ντα Βίντσι στα εργοβιογραφικά του συμφραζόμενα.
Όσο για τις σημειώσεις του Ντα Βίντσι αναφέρονται σε θέματα όπως τα δικά του γραπτά, η ζωγραφική εν γένει, οι αναλογίες και οι κινήσεις του ανθρώπινου σώματος, η φιλοσοφία της τέχνης της ζωγραφικής, η γλυπτική, η αρχιτεκτονική, η αστρονομία, ο πόλεμος, η ζωή και οι συνήθειες των ζώων, οι Μύθοι, οι Προφητείες…
Τα σημειωματάρια βρίθουν σκέψεων, προτροπών, κρίσεων που σκιαγραφούν την ιδιοπροσωπεία του συγγραφέα, την κατασταλαγμένη στοχαστική και καλλιτεχνική εμπειρία του, η οποία καταγράφεται νέτη σκέτη, χωρίς μεγαλοστομίες, ρητορικά σκέρτσα, αλαζονικά καμώματα στην προσεγμένη μετάφραση: «Η μεγαλύτερη δυστυχία είναι οι απόψεις σου να είναι πιο προχωρημένες από τη δουλειά σου». Ή αλλού: «… ο ζωγράφος θα πρέπει να παραμείνει μοναχικός (…) Βλέπεις ό,τι και να γίνει θα καταλήξεις μόνος. Στο κεφάλαιο της Ανατομίας αναφωνεί: «Θέλω να κάνω θαύματα». Στα αποφθέγματα περί των ηθών σημειώνει: «Η μεγαλύτερη πλάνη από την οποία υποφέρουν οι άνθρωποι είναι η ίδια τους η άποψη». Στο ίδιο κεφάλαιο, αποτυπώνει τη σκέψη ενός χορτάτου ανθρώπου για τη ζωή: «Η ζωή διαρκεί πολύ, αρκεί να τη ζήσεις καλά». Ο πατέρας της «Μόνα Λίζα» μιλά για τη σχέση δασκάλου και μαθητή, δίνει πρακτικές συμβουλές στους ζωγράφους, αποκαλύπτει τα μυστικά της μελέτης των πτωμάτων, προσφέρει συνταγές υγείας και μακροζωίας («να τρώτε όποτε θέλετε και μόνο όταν απολαμβάνετε το φαγητό»). Ο ανειδίκευτος αναγνώστης θα βρει πολλές από τις σημειώσεις του μετρ εξειδικευμένες. Παρά ταύτα παίρνει μια τζούρα της εποχής και του ακαταπόνητου πνεύματος του Ντα Βίντσι.
Άρθρα (RSS)