Ανθρωποδύναμη. Προαυλισμός. Τηλεδίκη. Φοροκλίμακα. Ακόμη: Εxit poll. Βackup. Demo. Ρlacebo… Λέξεις που χρησιμοποιούνται καθημερινά στον προφορικό ή στον γραπτό λόγο θεωρούνται κατανοητές από τους περισσοτέρους, πλην όμως βρίσκονται ακόμη στην… παρανομία. Με άλλα λόγια, δεν είναι ενταγμένες στα μεγάλα λεξικά της ελληνικής γλώσσας ώστε να λάβουν τη σφραγίδα της εγκυρότητας. Οσον αφορά μάλιστα τις ξένες λέξεις των οποίων η χρήση είναι συχνότατη στην καθομιλουμένη, κινούνται και εδραιώνονται ανεξέλεγκτα, παρά τις προτάσεις των γλωσσολόγων για την απόδοσή τους στην ελληνική. Αυτές τις δύο μεγάλες κατηγορίες, τους ελληνικούς νεολογισμούς και τους ξενόγλωσσους, έβαλε κάτω από το μικροσκόπιο το Κέντρο Ερεύνης Επιστημονικών Ορων και Νεολογισμών της Ακαδημίας Αθηνών. Η διαδικασία ήταν η εξής: καταγραφή, μελέτη και τώρα η πρόταση δημοσιευμένη σε έναν τόμο, το «Δελτίο Επιστημονικής Ορολογίας και Νεολογισμών».
Περί τις 500 νέες λέξεις προτείνει το Κέντρο να ενταχθούν στα λεξικά- άλλωστε μερικές από αυτές είναι συχνότατης χρήσης. Σε αυτές προστίθενται οι ελληνικές αποδόσεις για ξενόγλωσσους νεολογισμούς- για πρώτη φορά μάλιστα αναφορικά με το ειδικό λεξιλόγιο της Πληροφορικής, της Τεχνολογίας και της Οικονομίας-, ενώ δημοσιεύεται και ορολογία της Ενεργειακής Τεχνολογίας.
Για την έρευνα σημαντικός ήταν ο ρόλος του ημερήσιου και εβδομαδιαίου Τύπου καθώς αποτέλεσε τη δεξαμενή αλίευσης των νεολογισμών. Γιατί, όπως αναφέρει η διευθύντρια του Κέντρου και επιμελήτρια της έκδοσης κυρία Αναστασία Χριστοφίδου, «τα είδη λόγου που εμφανίζονται στον Τύπο αντανακλούν πιστά και με πολυμέρεια τον λόγοπου χρησιμοποιείται εν πολλοίς από την ελληνική γλωσσική κοινότητα». Ετσι, για το σώμα των νεολογισμών που εμφανίζεται στον τόμο χρησιμοποιήθηκαν συστηματικά τρεις εβδομαδιαίες και ισάριθμες ημερήσιες εφημερίδες (ανάμεσά τους «Το Βήμα», «Τα Νέα» και «Το Βήμα της Κυριακής») για το διάστημα από το 2005 ως το 2008.
Πρώτο κριτήριο επιλογής αθησαύριστων λέξεων υπήρξε, ως εκ τούτου, η εμφάνισή τους στον Τύπο. Δεύτερο κριτήριο ήταν το περιεχόμενο του νεολογισμού το οποίο πρέπει να σηματοδοτεί μια ευρύτερη και μονιμότερη έννοια. Το τρίτο ήταν ποσοτικό, αφού για να καταγραφεί μία λέξη ως νεολογισμός πρέπει, σύμφωνα με την ομάδα εργασίας, να παρουσιάζει τουλάχιστον 50 εμφανίσεις στη μηχανή αναζήτησης Google. Τελευταίο και αποφασιστικό ήταν η απουσία των νεολογισμών από έγκυρα λεξικά της ελληνικής.
Πέραν αυτών, το Κέντρο Ερεύνης Επιστημονικών Ορων και Νεολογισμών, επιβεβαιώνοντας για μία ακόμη φορά ότι η ελληνική γλώσσα είναι δύσκολη- όταν δεν διδάσκεται σωστά-, επισημαίνει λάθη που γίνονται συχνά στη γραμματική, στη μορφολογία, στο συντακτικό ή και στο λεξιλόγιο. Αραγε θα συνετιστούμε μετά από όλα αυτά; Δύσκολο. Γιατί η γλώσσα διαμορφώνεται μέσα από την καθημερινή ζωή, τρέχει γρηγορότερα από τα βιβλία, προς κατευθύνσεις συχνά απρόβλεπτες, ενώ οι όποιες μελέτες είναι εκείνες που απλώς τρέχουν πίσω της.
Άρθρα (RSS)