Terra Computerata

Συγγραφέας, πολυ-εκδότης και χρονογράφος της hipster ψηφιακής γενιάς και σταυροφόρος του έντυπου λόγου -και της πολύτιμης αισθητικά έντυπης σελίδας- ο Eggers απέστειλε πριν λίγες μέρες e- mail προς κάθε ενδιαφερόμενο, όχι για να κρούσει τον κώδωνα κινδύνου αλλά να καθησυχάσει όλους όσοι ανησυχούν για την επιβίωση της έντυπης δημοσιογραφίας, ανακοινώνοντας παράλληλα την προσεχή έκδοση εφημερίδας που θα κοστίζει ένα δολάριο και θα είναι άψογη αισθητικά και έγκυρη δημοσιογραφικά. Γράφει λοιπόν, μεταξύ άλλων, σ’ αυτή την επιστολή ελπίδας ο Eggers:

«… Αν προτείνουμε ένα πραγματικά ανανεωμένο μοντέλο εφημερίδας, αυτή όχι μόνο θα επιβιώσει, αλλά μπορεί πραγματικά να θριαμβεύσει. Είμαστε πεπεισμένοι ότι ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλιστεί το μέλλον της εφημερίδας είναι η δημιουργία ενός λειτουργικού μοντέλου, σύμφωνα με το οποίο οι δημοσιογράφοι αμείβονται ικανοποιητικά για το ρεπορτάζ που κάνουν τόσο στο εσωτερικό όσο και το εξωτερικό. Αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει, φυσικά, αν δεν πληρώνει ο κόσμος για ν’ αγοράσει την εφημερίδα ως χειροπιαστό έντυπο. Και για να γίνει αυτό, το κοινό δεν πρέπει να απομακρύνεται αλλά να αγκαλιάζει όλες τις αισθητικές δυνατότητες που μπορεί να έχει η έντυπη έκδοση. Αν αξιοποιηθεί αυτό το μέσο στο έπακρο, αν δοθεί αρκετός χώρος στην ερευνητική δημοσιογραφία, στο φωτορεπορτάζ, στους γραφίστες και στους γελοιογράφους, αν πραγματικά προσφέρουμε στους αναγνώστες μια εμπειρία που δεν γίνεται να επαναληφθεί στην οθόνη, θα πληρώσουν ευχαρίστως ένα δολάριο, ας πούμε, για ένα αντίτυπο. Και αυτό το ένα δολάριο συν τα όποια διαφημιστικά έσοδα είναι αρκετά για να παραμείνει το έντυπο στην επιφάνεια. Όσο οι εφημερίδες προσφέρουν όλο και λιγότερα κάθε μέρα -λιγότερες ειδήσεις, λιγότερο καλογραμμένα κείμενα, λιγότερες γραφιστικές ιδέες, λιγότερες πρωτότυπες φωτογραφίες- οι αναγνώστες έχουν όλο και λιγότερους λόγους να τις αγοράσουν. Το ζητούμενο είναι να μοιάζει το προϊόν τόσο ελκυστικό που να φαίνεται ευκαιρία. Η ηλεκτρονική έκδοση έχει σαφέστατο πλεονέκτημα στις “έκτακτες ειδήσεις”, αλλά και η έντυπη έκδοση μπορεί να έχει τα πλεονεκτήματά της. Η ομολογουμένως ανορθόδοξη γνώμη μας είναι ότι μπορούν και πρέπει να συνυπάρχουν και οι δύο. Αρκεί να κάνουν διαφορετικά πράγματα, να καλύπτουν διαφορετικές ανάγκες. Οι «υλικές», χειροπιαστές φόρμες του γραπτού λόγου πρέπει να προσφέρουν μια διαφορετική, πιο «καθαρή» εμπειρία από αυτή του Δικτύου. Τώρα είναι ο καιρός να διατρανώσουμε την ομορφιά της έντυπης σελίδας. Αν προσφέρεις κάτι στους ανθρώπους για το οποίο αξίζει να αγωνιστούν, θα αγωνιστούν. Αν προσφέρεις κάτι για το οποίο αξίζει να πληρώσουν, θα πληρώσουν…».

Lifo Popaganda

Ως κόρην οφθαλμού πασχίζουν να προφυλάξουν, σύμφωνα με τους New York Times, την τελευταία κολόνα της βιομηχανίας του Τύπου, την καλωδιακή τηλεόραση, οι μεγιστάνες του χώρου στις ΗΠΑ. Το Ιντερνετ απορροφά πελάτες με ραγδαίους ρυθμούς, σαν πελώριο ρήγμα στον πάτο ζείδωρης λίμνης, αποστραγγίζοντας τη μουσική, τηλεοπτική και έντυπη βιομηχανία ένθεν κακείθεν του Ατλαντικού. Ο αριθμός όσων προτίθενται να πληρώσουν αντίτιμο ή συνδρομή για την απόκτηση κειμένων ή προγραμμάτων σε παραδοσιακή ή νόμιμη μορφή, συνεχώς συρρικνώνεται. Οι επικεφαλής γιγαντόσωμων συγκροτημάτων της βιομηχανίας των ΜΜΕ όπως οι Time Warner, Viacom και NBC Universal αναζητούν μετά τις εφημερίδες την απάντηση σε ένα πρόβλημα, η οποία διαρκώς τους διαφεύγει.

Ενδεικτική των ηθών μιας ταχύτατα μεταβατικής εποχής αποτελεί η πολύ πρόσφατη ανέλιξη της Ρεμπέκα Γουέιντ από εκδότρια της εμβληματικότερης, ίσως, στο επίπεδο των ταμπλόιντ, εφημερίδας The Sun στον πολυτίμητο θώκο της διευθύντριας όλων των βρετανικών εφημερίδων του Ρούπερτ Μέρντοχ: The Sun, The News of the World, οι πολυθρύλητοι The Times και The Sunday Times, η Freepress εφημερίδα του Λονδίνου thelondonpaper. Η πεζή πραγματικότητα του «πεζοδρομίου» της έντυπης δημοσιογραφίας επιστρατεύεται ως ύστατη λύση για την αναζωογόνηση της έγκριτης δημοσιογραφίας των ιστορικά αρχοντικών ανωγείων. Τέτοιες όμως δοκιμασμένες πολύβουες βουτιές δύσκολα συγκινούν το βαριεστημένο τηλεοπτικό-αναγνωστικό κοινό που σουλατσάρει ικανοποιώντας κάθε του επιθυμία στο Διαδίκτυο.

Στην Ελλάδα τα συνδρομητικά, καλωδιακού τύπου κανάλια διανύουν ακόμη περίοδο άνθησης. Στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη έχει ήδη ξεκινήσει η συζήτηση για τη χρέωση όλων των κειμένων και προγραμμάτων που διατίθενται στο Διαδίκτυο. Η αδυναμία συμφωνίας επί του θέματος απειλεί να κλονίσει επικίνδυνα όλο το οικοδόμημα των παραδοσιακών ΜΜΕ απειλώντας το με κατάρρευση. Οι σεισμικές όμως δονήσεις γίνονται αισθητές…

Καθημερινή