Προγραμματισμός Εικαστικών δραστηριοτήτων – Φθινόπωρο σχολικού έτους 2022 – 2023
Θεοδώρα Χανδρινού
Εκπαιδευτικός, Ζωγράφος -Χαράκτρια
Το σχολικό έτος 2022 – 2023 έχει ξεκινήσει δυναμικά με πολλές ιδέες και ιδαίτερα δημιουργική διάθεση.
Το νέο μου Σχολείο είναι το 41º Δημοτικό Σχολείο Αθήνας”Νικόλαος Γύζης”. Στις 12 Σεπτεμβρίου 2022 έγινε ο αγιασμό και με την παρουσία του μας τίμησε ο Δήμαρχος Αθήνας κ. Μπακογιάννης. Μια φορά την εβδομάδα διδάσκω το μάθημα των Εικαστικών στο 35º Δημοτικό Σχολείο Αθήνας, στις τάξεις Γ’, Δ’, Ε’ και ΣΤ’.
Τα παιδιά έδειξαν από την αρχή την αγάπη τους για την Τέχνη! Ενστερνίζομαι την διάθεσή τους για δημιουργικά εικαστικά παιχνίδια και από την αρχή θέσαμε τις βάσεις για τις περιπέτειες στην γνώση. Με την ενεργή συμμετοχή και την ανταλλαγή ιδεών και απόψεων καταστρώσαμε διδακτικά σενάρια. Θέσαμε σε εφαρμογή την σχεδίαση των Εικαστικών μας δραστηριοτήτων με ενθουσιασμό. Η επιθυμία για δημιουργική συνεργασία των παιδιών από το 41º Δημοτικό σχολείο Αθήνας «Νικόλαος Γύζης», με άλλα Σχολεία, βρήκε ανταπόκριση. Έγινε πρόσκληση για διάδραση προς τα παιδιά από το 35º Δημοτικό Σχολείο Αθήνας και άλλα σχολεία από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Με το Δημοτικό Σχολείο Παίδων «Αγία Σοφία» ετοιμάζουμε την ανταλλαγή ευχών και συναισθημάτων. Με Σχολεία από την Ισπανία έχουμε κάνει τις πρώτες επαφές για να προετοιμάσουμε την συνεργασία. Θερμές ευχαριστίες στην señora Esperanza Caro από το Colegio Dan José de Madrid και το Colegio Divina Pastora de Madrid, Spain.
Η Τέχνη αξιοποιείται ως πολύτιμο παιδαγωγικό εργαλείο μέσα από την διαθεματική προσέγγιση και την ολιστική διδακτική πρακτική. Τα παιδιά συνδέουν, δημιουργικά και με κριτική σκέψη, θέματα Πολιτισμού, Περιβάλλοντος, αειφόρου ανάπτυξης καθώς και Αγωγής υγείας.
Η συνεργασία με τις Διευθύνσεις των Σχολικών μονάδων και τους Σύλλογους διδασκόντων είναι πολύτιμη ώστε να διευκολυνθεί το έργο και να υλοποιηθούν οι καινοτόμες δράσεις μας. Οι εκπαιδευτικές εκδρομές και επισκέψεις που αποφασίζονται διευρύνουν τις γνώσεις των παιδιών και ψυχαγωγούν με παιδαγωγικό τρόπο.
Η συμμετοχή των παιδιών σε μαθητικούς εικαστικούς διαγωνισμούς προγραμματίστηκε και για την φετινή χρονιά. Έδωσε ιδιαίτερη χαρά η ιδέα, ιδιαίτερα στα παιδιά από τις μεγαλύτερες τάξεις.
Συνεργασία έχουμε ξεκινήσει ήδη με διάφορους φορείς αξιοποιώντας το εκπαιδευτικό υλικό που διαθέτουν.
Ενδεικτικά αναφέρονται:
η Ελληνική Εταιρεία για την προστασία της Φύσης και η ένταξη του Σχολείου μας στο Διεθνές Δίκτυο Σχολείων «Οικολογικά Σχολεία». Αξίζει να αναφερθεί η ενεργή συμμετοχή μας στην καμπάνια για την κλιματική αλλαγή – COP27 και η χρήση του εκπαιδευτικού υλικού «Running out of time School Toolkit. Συμμετείχα στην παρακολούθηση σεμιναρίων, διαδικτυακές συναντήσεις με διεθνείς συμμετοχές, που διοργάνωσαν φορείς από την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Unesco, βοήθησαν στο πρόγραμμα που υλοποιούμε μετά παιδιά από το 41º Δημοτικό Σχολείο Αθήνας.
Έκανα εγγραφή του Σχολείου μας στην εκπαιδευτική κοινότητα eTwinning ώστε να διευκολυνθούν διαδραστικές δραστηριότητες συνεργασίας μεταξύ Σχολείων.
Γινεται προσπάθεια ευαισθητοποίησης της σχολικής μας μονάδας. Τα έργα των μαθητών και των μαθητριών μας από τις τάξεις Δ’, Ε’ και ΣΤ’ φτιαγμένα με ανακυκλώσιμα υλικά παρουσιάζονται ήδη και ενεργοποιούν τα μικρότερα παιδιά.
Συνεργασία έχουμε δρομολογήσει με το Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή της Κύπρου, με αφορμή την έκθεση Χαρακτικής αφιερωμένη στα έργα του καλλιτέχνη Λάμπρου Ορφανού. Η συνεργασία που είχα τα τελευταία έτη,έσω των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, με τον γιο του καλλιτέχνη, τον κ. Μίνω Ορφανό, συνεχίζεται με στόχο την δημιουργία νέων καινοτόμων δράσεων και προγραμμάτων.
Συνεργαζόμαστε επίσης, με τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό, την Ελληνική Καρδιολογική εταιρεία, το «Χαμόγελο του παιδιού», το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, το «Δίκτυο Σχολείων της Μύρτιδος». Η εκπαίδευση για την ασφάλεια στο διαδίκτυο μέσα από την διδασκαλία των Εικαστικών μαθημάτων διευκολύνεται χάρη στο πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό από το Ελληνικό κέντρο ασφαλούς διαδικτύου saferinternet4kids.
Δραστηριότητες και προγραμματισμός δράσεων για την περίοδο του Φθινοπώρου
Ξεκίνησε η σχολική χρονιά με τη δημιουργία εικαστικών ομάδων στο πλαίσιο της διδασκαλίας των Εικαστικών. Το θέμα της πρόληψης βλαπτικών συμπεριφορών ενεργοποίησε τα παιδιά και αρχίσαμε να φτιάχνουμε τα εικαστικά ομαδικά μας έργα με θέματα που αναφέρονται ενάντια στην σχολική βία.
Δημιούργησα το πρώτο μας πρόγραμμα για το σχολικό έτος 2022 – 2023 με τίτλο: «Το οικολογικό και δημιουργικό Σχολείο μας / Our eco-friendly and creative School». «Η Ελληνική Εταιρία για την προστασία της Φύσης» γίνεται ο φορέας συνεργασίας μας και αγκαλιάζει τις δραστηριότητες του προγράμματός μας.
Οργανώσαμε με τα παιδιά τις εικαστικές ομάδες μαθητών και μαθητριών, που ανέλαβαν διαφορετικούς ρόλους, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τα ταλέντα τους.
Στόχος είναι η πρόσληψη γνώσης με βιωματική και ενεργή συμμετοχή, μέσω της διδασκαλίας των Εικαστικών. Επίσης, υπάρχει ενθάρρυνση της ανάληψης πρωτοβουλιών, η καλλιέργεια υπεύθυνης συμπεριφοράς, η ευαισθητοποίηση σχετικά με θέματα περιβαλλοντικά και αειφορίας. Τονίζεται η συμβολή της ελεύθερης εικαστικής έκφρασης πολυεπίπεδα. Η Τέχνη αξιοποιείται για την καλλιέργεια δεξιοτήτων ζωής, την πρόληψη αρνητικών συνεπειών σε θέματα υγείας. Τα παιδιά βιώνουν με παιγνιώδη τρόπο την συμμετοχή τους και δείχνουν τη χαρά τους.
Συνδυάζουμε διαφορετικά υλικά για τις δραστηριότητες που υλοποιούνται, ώστε τα παιδιά να έχουν άμεση βιωματική εμπειρία και να καλύπτεται ο παιδαγωγικός στόχος της διδασκαλίας. Η πρόκληση που αναλάβαμε είναι να προσεγγίσουν, τα παιδιά, τρόπους δημιουργικούς που καλλιεργούν την φαντασία και λεπτές δεξιότητες. Να δοκιμάσουν και να τολμήσουν να φιλοτεχνήσουν έργα με ανακυκλώσιμα υλικά.
* Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα Ειρήνης 21 Σεπτεμβρίου, στο μάθημα των Εικαστικών τα παιδιά συνεργάστηκαν σε μικρές ομάδες. Εργάστηκαν και ατομικά στην τάξη. Φιλοτέχνησαν με φροντίδα τις δημιουργίες τους που ήταν ζωγραφιές, αφίσες με μηνύματα, στολισμένα με σχέδια και εικαστικά μοτίβα. Τα έργα προέκυψαν μετά από συζήτηση στην τάξη, καταιγισμό ιδεών, παρουσίαση εκπαιδευτικού υλικού και με την αξιοποίηση διαφορετικών εικαστικών τεχνών και υλικών.
Εκθέσαμε τα έργα που υλοποιήθηκαν στους χώρους του Σχολείου μας και έγιναν αναρτήσεις στο διαδίκτυο, στο πλαίσιο της διάχυσης των αποτελεσμάτων.
* Με αφορμή τα έργα των μεγάλων δημιουργών της Ιστορίας της Τέχνης, καλλιεργήθηκε η κριτική σκέψη των παιδιών, ο δημοκρατικός διάλογος στην τάξη. Εφαρμόστηκε μετασχατίζουσα γνώση μέσω της διδασκαλίας των Εικαστικών Τεχνών, έγινε γνωριμία με διαφορετικά Εικαστικά ρεύματα και τεχνικές.
Συγκεκριμένα, έγινε «συνομιλία» μεταξύ των έργων του Λάμπρου Ορφανού με του Pablo Picasso.
Τα έργα του Paul Klee ένωσαν τα παιδιά στον γεωμετρικό μουσικό ρυθμό της διδασκαλίας των Εικαστικών μαθημάτων. Μιλήσαμε για την ηρεμία, την συγκέντρωση στον στόχο, την αρμονία και την δύναμη της προσευχής. Τα παιδιά αποτυπώνουν στα έργα τους την Ειρήνη, που ομορφαίνει τις ψυχές και τον κόσμο μας.
* Εικαστική δημιουργική συνομιλία μέσα από τα έργα τέχνης, με θέμα την Ειρήνη
Με αφορμή το ζωγραφικό έργο του Ισπανού Pablo Picasso (Πάμπλο Πικάσσο) “παιδί με περιστέρι” και το χαρακτικό έργο του Έλληνα Λάμπρου Ορφανού “κορίτσι με κόκορα”, μέσα από την μελέτη που κάναμε στην τάξη με τα παιδιά, την ανάλυση και την διαθεματική συζήτηση, πετύχαμε την κριτική προσέγγιση των θεμάτων Τέχνης σε συνδυασμό με θέματα που αφορούν την υγεία, την αειφόρο ανάπτυξη, την συναισθηματική αγωγή.
Δημιουργήθηκαν από τα παιδιά ατομικά και ομαδικά έργα. Συνδέθηκαν έννοιες συμπερίληψης, αναφορικά με την εκπαίδευση πάνω στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις αξίες, της ελεύθερης έκφρασης και της παιδείας του πολιτισμού. Οι σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους διερευνήθηκαν και αξιολογήθηκαν οι βάσεις που απαιτούνται για έναν καλύτερο κόσμο.
Μέσα από την συναισθηματική αγωγή τονίστηκαν οι ανθρώπινες αξίες τις οποίες στοχεύουμε. Έγινε συζήτηση για την αγάπη, την ελευθερία, την ισότητα και την δικαιοσύνη. Τα παιδιά κατέληξαν στο συμπέρασμα πως αυτές οι έννοιες είναι πολύτιμες και είναι αρετές που στηρίζουν τα παιδιά και όλο τον κόσμο!
Οι εικόνες των δύο μεγάλων δημιουργών μας ταξίδεψαν στο χρόνο, από την Ελλάδα στην Ισπανία και έγιναν η γέφυρα που συνέδεσε το παρόν με το παρελθόν. Γεφύρωσε η Τέχνη επιπλέον, τις διαφορετικές πολιτιστικές προτάσεις των καλλιτεχνών και την γεωγραφική απόσταση που τους χώριζε.
Αναζητήσαμε με κριτική προσέγγιση και διάλογο στην τάξη, κοινά σημεία μεταξύ των δημιουργών και των έργων τους. Έγινε ευαισθητοποίηση όλων των παιδιών πάνω στα θέματα που τέθηκαν.
Αποκαλύφθηκε η αξία και η δύναμη που έχει η Τέχνη να συνθέτει και να ενσωματώνει πολυδιάστατα δεδομένα, με διαθεματικές βιωματικές δραστηριότητες που καλλιεργούν δεξιότητες και ενεργοποιούν όλα τα παιδιά. Η Τέχνη γίνεται ο σύνδεσμος που ενώνει και εμπνέει τις ομάδες, καθώς ενεργοποιεί και ενδυναμώνει δημιουργικά την συνοχή των μελών της τάξης. Οι ιδιαιτερότητες βρίσκουν πεδίο έκφρασης και επικοινωνίας.
* Συνδέσαμε τις δραστηριότητες που έγιναν, με άρθρα που αναρτήσαμε στο διαδίκτυο. Πηγή έμπνευσης έγιναν τα έργα του Λάμπρου Ορφανού που παρουσιάζονται στην Κύπρο, με αφορμή την έκθεση στο Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή – Πλατανίστεια και στο Δημοτικό Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή – Λευκωσία με τίτλο Λάμπρος Ορφανός – Έλλη Μουρέλου – Ορφανού “Χαράσσοντας την ζωή” 1944 – 1966.
* COP27 – δημιουργική συμμετοχή στην καμπάνια για την κλιματική αλλαγή
Συμμετέχουμε στις δραστηριότητες της περιβαλλοντικής καμπάνιας και ενώνουμε τις φωνές μας με σχολεία από όλο τον κόσμο.
Με τους μαθητές και μαθήτριες από το 41º Δημοτικό Σχολείο Αθήνας «Νικόλαος Γύζης» δημιουργούμε εικαστικά έργα και υλοποιούνται μαθήματα στην Φύση. Η πρόκληση είναι η δημιουργία μιας σκυτάλης χρησιμοποιώντας τις Αρχές της Κυκλικής Οικονομίας. Βιοδιασπώμενα υλικά και ανακυκλώσιμα υλικά συνδυάζονται με φαντασία! Στέλνουμε μηνύματα μέσα από τις φωτογραφίες των πρωτότυπων έργων των παιδιών. Αισθανόμαστε περήφανοι που τα Ελληνικά μας σχολεία δείχνουν πόσο ευαισθητοποιημένα είναι σχετικά με την περιβαλλοντική εκπαίδευση.
* Έργα Land Art που μας ενώνουν δημιουργικά!
Γίνεται συνεργασία με αφορμή την διδασκαλία στο πεδίο και την «Τέχνη της Γης» (Land Art). Το 41º Δημοτικό Σχολείο Αθήνας «Νικόλαος Γύζης» σε διάδραση με το 35º Δημοτικό Σχολείο Αθήνας μοιράζεται ιδέες και τις φωτογραφίες με τα έργα των παιδιών.
* Δημιουργήσαμε ομαδικές εικαστικές αφίσες με μηνύματα και τις ιδέες των παιδιών, για ένα κόσμο ειρηνικό. Επεξεργαστήκαμε προτάσεις και λύσεις για την αειφόρο ανάπτυξη στον πλανήτη μας.
* Χειροτεχνίες χαρτοδιπλωτικής – origami με ανακυκλώσιμα χαρτιά
Τα παιδιά διδάχθηκαν τον τρόπο να φτιάχνουν ψάρια και πουλιά αξιοποιώντας χαρτιά που είναι προς ανακύκλωση. Δημιουργήσαμε ομαδικές συνθέσεις για να στείλουμε τα περιβαλλοντικά μας μηνύματα. Εκθέσαμε τις δημιουργίες μας στο σχολείο και μέσω διαδικτύου επικοινωνήσαμε τα έργα των παιδιών με τα παιδιά από τα σχολεία της Ισπανίας. Δημιουργήσαμε αιωρούμενες χειροτεχνίες με τα μηνύματα των παιδιών, που παρουσιάστηκαν στην έκθεσή μας με τις τρισδιάστατες κατασκευές από ανακυκλώσιμα υλικά από χαρτιά, διαφόρων ειδών.
Διάχυση και απήχηση
* Τα έργα των μαθητών και των μαθητριών μας αναρτώνται στους χώρους του Σχολείου μας, με στόχο την διάχυση του αποτελέσματος και τον προβληματισμό μεταξύ των παιδιών από διαφορετικές τάξεις. Ενθαρρύνεται ο διάλογος και τα παιδιά με μαθησιακές ανάγκες καλλιεργούν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση.
* Οι εκθέσεις με τα έργα των παιδιών μας, που υλοποιούνται στο πλαίσιο της διδασκαλίας των Εικαστικών μαθημάτων, παρουσιάζονται στο ευρύτερο κοινό μέσω διαδικτύου και με τις επετειακές εορταστικές εκδηλώσεις, δια ζώσης ανοιχτές στο κοινό.
Με αφορμή τα αφιερώματα στην παγκόσμια ημέρα της Ειρήνης καθώς και με τον εορτασμό της επετείου της Εθνικής μας εορτής, για την 28η Οκτωβρίου 1940, το Σχολείο μας τιμά την μνήμη των ηρώων που πολέμησαν για την Ειρήνη και την Ελευθερία!
Συνεχίζουμε με δημιουργική διάθεση. Συγχαρητήρια σε όλα τα παιδιά!
Θεοδώρα Χανδρινού.
